| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મજ્ઝિમનિકાય (અટ્ઠકથા) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
૩. પરિબ્બાજકવગ્ગો
3. Paribbājakavaggo
૧. તેવિજ્જવચ્છસુત્તવણ્ણના
1. Tevijjavacchasuttavaṇṇanā
૧૮૫. એવં મે સુતન્તિ તેવિજ્જવચ્છસુત્તં. તત્થ એકપુણ્ડરીકેતિ પુણ્ડરીકો વુચ્ચતિ સેતમ્બરુક્ખો, સો તસ્મિં આરામે એકો પુણ્ડરીકો અત્થીતિ એકપુણ્ડરીકો. એતદહોસીતિ તત્થ પવિસિતુકામતાય અહોસિ. ચિરસ્સં ખો, ભન્તેતિ પકતિયા આગતપુબ્બતં ઉપાદાય. ધમ્મસ્સ ચાનુધમ્મન્તિ ઇધ સબ્બઞ્ઞુતઞ્ઞાણં ધમ્મો નામ, મહાજનસ્સ બ્યાકરણં અનુધમ્મો નામ. સેસં જીવકસુત્તે (મ॰ નિ॰ ૨.૫૧ આદયો) વુત્તનયમેવ. ન મે તેતિ અનનુઞ્ઞાય ઠત્વા અનુઞ્ઞમ્પિ પટિક્ખિપતિ. ‘‘સબ્બઞ્ઞૂ સબ્બદસ્સાવી અપરિસેસં ઞાણદસ્સનં પટિજાનાતી’’તિ હિ ઇદં અનુજાનિતબ્બં સિયા, – ‘‘ચરતો ચ મે…પે॰… પચ્ચુપટ્ઠિત’’ન્તિ ઇદં પન નાનુજાનિતબ્બં. સબ્બઞ્ઞુતઞ્ઞાણેન હિ આવજ્જિત્વા પજાનાતિ. તસ્મા અનનુઞ્ઞાય ઠત્વા અનુઞ્ઞમ્પિ પટિક્ખિપન્તો એવમાહ.
185.Evaṃme sutanti tevijjavacchasuttaṃ. Tattha ekapuṇḍarīketi puṇḍarīko vuccati setambarukkho, so tasmiṃ ārāme eko puṇḍarīko atthīti ekapuṇḍarīko. Etadahosīti tattha pavisitukāmatāya ahosi. Cirassaṃ kho, bhanteti pakatiyā āgatapubbataṃ upādāya. Dhammassa cānudhammanti idha sabbaññutaññāṇaṃ dhammo nāma, mahājanassa byākaraṇaṃ anudhammo nāma. Sesaṃ jīvakasutte (ma. ni. 2.51 ādayo) vuttanayameva. Na me teti ananuññāya ṭhatvā anuññampi paṭikkhipati. ‘‘Sabbaññū sabbadassāvī aparisesaṃ ñāṇadassanaṃ paṭijānātī’’ti hi idaṃ anujānitabbaṃ siyā, – ‘‘carato ca me…pe… paccupaṭṭhita’’nti idaṃ pana nānujānitabbaṃ. Sabbaññutaññāṇena hi āvajjitvā pajānāti. Tasmā ananuññāya ṭhatvā anuññampi paṭikkhipanto evamāha.
૧૮૬. આસવાનં ખયાતિ એત્થ સકિં ખીણાનં આસવાનં પુન ખેપેતબ્બાભાવા યાવદેવાતિ ન વુત્તં. પુબ્બેનિવાસઞાણેન ચેત્થ ભગવા અતીતજાનનગુણં દસ્સેતિ, દિબ્બચક્ખુઞાણેન પચ્ચુપ્પન્નજાનનગુણં, આસવક્ખયઞાણેન લોકુત્તરગુણન્તિ. ઇતિ ઇમાહિ તીહિ વિજ્જાહિ સકલબુદ્ધગુણે સંખિપિત્વા કથેસિ.
186.Āsavānaṃ khayāti ettha sakiṃ khīṇānaṃ āsavānaṃ puna khepetabbābhāvā yāvadevāti na vuttaṃ. Pubbenivāsañāṇena cettha bhagavā atītajānanaguṇaṃ dasseti, dibbacakkhuñāṇena paccuppannajānanaguṇaṃ, āsavakkhayañāṇena lokuttaraguṇanti. Iti imāhi tīhi vijjāhi sakalabuddhaguṇe saṃkhipitvā kathesi.
ગિહિસંયોજનન્તિ ગિહિબન્ધનં ગિહિપરિક્ખારેસુ નિકન્તિં. નત્થિ ખો વચ્છાતિ ગિહિસંયોજનં અપ્પહાય દુક્ખસ્સન્તકરો નામ નત્થિ. યેપિ હિ સન્તતિમહામત્તો ઉગ્ગસેનો સેટ્ઠિપુત્તો વીતસોકદારકોતિ ગિહિલિઙ્ગે ઠિતાવ અરહત્તં પત્તા, તેપિ મગ્ગેન સબ્બસઙ્ખારેસુ નિકન્તિં સુક્ખાપેત્વા પત્તા. તં પત્વા પન ન તેન લિઙ્ગેન અટ્ઠંસુ, ગિહિલિઙ્ગં નામેતં હીનં, ઉત્તમગુણં ધારેતું ન સક્કોતિ. તસ્મા તત્થ ઠિતો અરહત્તં પત્વા તંદિવસમેવ પબ્બજતિ વા પરિનિબ્બાતિ વા. ભૂમદેવતા પન તિટ્ઠન્તિ. કસ્મા? નિલીયનોકાસસ્સ અત્થિતાય. સેસકામભવે મનુસ્સેસુ સોતાપન્નાદયો તયો તિટ્ઠન્તિ, કામાવચરદેવેસુ સોતાપન્ના સકદાગામિનો ચ, અનાગામિખીણાસવા પનેત્થ ન તિટ્ઠન્તિ. કસ્મા? તઞ્હિ ઠાનં લળિતજનસ્સ આવાસો, નત્થિ તત્થ તેસં પવિવેકારહં પટિચ્છન્નટ્ઠાનઞ્ચ. ઇતિ તત્થ ખીણાસવો પરિનિબ્બાતિ, અનાગામી ચવિત્વા સુદ્ધાવાસે નિબ્બત્તતિ. કામાવચરદેવતો ઉપરિ પન ચત્તારોપિ અરિયા તિટ્ઠન્તિ.
Gihisaṃyojananti gihibandhanaṃ gihiparikkhāresu nikantiṃ. Natthi kho vacchāti gihisaṃyojanaṃ appahāya dukkhassantakaro nāma natthi. Yepi hi santatimahāmatto uggaseno seṭṭhiputto vītasokadārakoti gihiliṅge ṭhitāva arahattaṃ pattā, tepi maggena sabbasaṅkhāresu nikantiṃ sukkhāpetvā pattā. Taṃ patvā pana na tena liṅgena aṭṭhaṃsu, gihiliṅgaṃ nāmetaṃ hīnaṃ, uttamaguṇaṃ dhāretuṃ na sakkoti. Tasmā tattha ṭhito arahattaṃ patvā taṃdivasameva pabbajati vā parinibbāti vā. Bhūmadevatā pana tiṭṭhanti. Kasmā? Nilīyanokāsassa atthitāya. Sesakāmabhave manussesu sotāpannādayo tayo tiṭṭhanti, kāmāvacaradevesu sotāpannā sakadāgāmino ca, anāgāmikhīṇāsavā panettha na tiṭṭhanti. Kasmā? Tañhi ṭhānaṃ laḷitajanassa āvāso, natthi tattha tesaṃ pavivekārahaṃ paṭicchannaṭṭhānañca. Iti tattha khīṇāsavo parinibbāti, anāgāmī cavitvā suddhāvāse nibbattati. Kāmāvacaradevato upari pana cattāropi ariyā tiṭṭhanti.
સોપાસિ કમ્મવાદીતિ સોપિ કમ્મવાદી અહોસિ, કિરિયમ્પિ ન પટિબાહિત્થ. તઞ્હિ એકનવુતિકપ્પમત્થકે અત્તાનંયેવ ગહેત્વા કથેતિ. તદા કિર મહાસત્તો પાસણ્ડપરિગ્ગણ્હનત્થં પબ્બજિતો તસ્સપિ પાસણ્ડસ્સ નિપ્ફલભાવં જાનિત્વા વીરિયં ન હાપેસિ, કિરિયવાદી હુત્વા સગ્ગે નિબ્બત્તતિ. તસ્મા એવમાહ. સેસં સબ્બત્થ ઉત્તાનમેવાતિ.
Sopāsi kammavādīti sopi kammavādī ahosi, kiriyampi na paṭibāhittha. Tañhi ekanavutikappamatthake attānaṃyeva gahetvā katheti. Tadā kira mahāsatto pāsaṇḍapariggaṇhanatthaṃ pabbajito tassapi pāsaṇḍassa nipphalabhāvaṃ jānitvā vīriyaṃ na hāpesi, kiriyavādī hutvā sagge nibbattati. Tasmā evamāha. Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
પપઞ્ચસૂદનિયા મજ્ઝિમનિકાયટ્ઠકથાય
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
તેવિજ્જવચ્છસુત્તવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Tevijjavacchasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / મજ્ઝિમનિકાય • Majjhimanikāya / ૧. તેવિજ્જવચ્છસુત્તં • 1. Tevijjavacchasuttaṃ
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / મજ્ઝિમનિકાય (ટીકા) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ૧. તેવિજ્જવચ્છસુત્તવણ્ણના • 1. Tevijjavacchasuttavaṇṇanā
