| Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Saṁyutta Nikāya, English translation |
Show IAST transliterationසංයුත්ත නිකාය 55.6
The Related Suttas Collection 55.6
1. වේළුද්වාරවග්ග
1. At Bamboo Gate
ථපතිසුත්ත
The Chamberlains
සාවත්ථිනිදානං. තේන ඛෝ පන සමයේන සම්බහුලා භික්ඛූ භගවතෝ චීවරකම්මං කරෝන්ති: “නිට්ඨිතචීවරෝ භගවා තේමාසච්චයේන චාරිකං පක්කමිස්සතී”ති. තේන ඛෝ පන සමයේන ඉසිදත්තපුරාණා ථපතයෝ සාධුකේ පටිවසන්ති කේනචිදේව කරණීයේන. අස්සෝසුං ඛෝ ඉසිදත්තපුරාණා ථපතයෝ: “සම්බහුලා කිර භික්ඛූ භගවතෝ චීවරකම්මං කරෝන්ති: ‘නිට්ඨිතචීවරෝ භගවා තේමාසච්චයේන චාරිකං පක්කමිස්සතී(අ)”ති.
At Sāvatthī. At that time several bhikkhus were making a robe for the Buddha, thinking that when his robe was finished and the three months of the rains residence had passed the Buddha would set out wandering. Now at that time the chamberlains Isidatta and Purāṇa were residing in Sādhuka on some business. They heard about this.
අථ ඛෝ ඉසිදත්තපුරාණා ථපතයෝ මග්ගේ පුරිසං ඨපේසුං:
So they posted someone on the road, saying:
“යදා ත්වං, අම්භෝ පුරිස, පස්සේය්‍යාසි භගවන්තං ආගච්ඡන්තං අරහන්තං සම්මාසම්බුද්ධං, අථ අම්හාකං ආරෝචේය්‍යාසී”ති. ද්වීහතීහං ඨිතෝ ඛෝ සෝ පුරිසෝ අද්දස භගවන්තං දූරතෝව ආගච්ඡන්තං. දිස්වාන යේන ඉසිදත්තපුරාණා ථපතයෝ තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා ඉසිදත්තපුරාණේ ථපතයෝ ඒතදවෝච:
“My good man, let us know when you see the Blessed One coming, the perfected one, the fully awakened Buddha.” And that person stood there for two or three days before they saw the Buddha coming off in the distance. When they saw him, they went to the chamberlains and said:
“අයං සෝ, භන්තේ, භගවා ආගච්ඡති අරහං සම්මාසම්බුද්ධෝ. යස්සදානි කාලං මඤ්ඤථා”ති.
“Sirs, the Blessed One, the perfected one, the fully awakened Buddha is coming. Please come at your convenience.”
අථ ඛෝ ඉසිදත්තපුරාණා ථපතයෝ යේන භගවා තේනුපසඞ්කමිංසු; උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අභිවාදේත්වා භගවන්තං පිට්ඨිතෝ පිට්ඨිතෝ අනුබන්ධිංසු. අථ ඛෝ භගවා මග්ගා ඕක්කම්ම යේන අඤ්ඤතරං රුක්ඛමූලං තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා පඤ්ඤත්තේ ආසනේ නිසීදි. ඉසිදත්තපුරාණා ථපතයෝ භගවන්තං අභිවාදේත්වා ඒකමන්තං නිසීදිංසු. ඒකමන්තං නිසින්නා ඛෝ තේ ඉසිදත්තපුරාණා ථපතයෝ භගවන්තං ඒතදවෝචුං:
Then the chamberlains went up to the Buddha, bowed, and followed behind him. And then the Buddha left the road, went to the root of a certain tree, and sat down on the seat spread out. The chamberlains Isidatta and Purāṇa bowed, sat down to one side, and said to the Buddha:
“යදා මයං, භන්තේ, භගවන්තං සුණාම: ‘සාවත්ථියා කෝසලේසු චාරිකං පක්කමිස්සතී(අ)ති, හෝති නෝ තස්මිං සමයේ අනත්තමනතා හෝති දෝමනස්සං: ‘දූරේ නෝ භගවා භවිස්සතී(අ)ති. යදා පන මයං, භන්තේ, භගවන්තං සුණාම: ‘සාවත්ථියා කෝසලේසු චාරිකං පක්කන්තෝ(අ)ති, හෝති නෝ තස්මිං සමයේ අනත්තමනතා හෝති දෝමනස්සං: ‘දූරේ නෝ භගවා(අ)ති.
“Sir, when we hear that you will be setting out from Sāvatthī to wander in the Kosalan lands, we’re sad and upset, thinking that you will be far from us. And when we hear that you are setting out from Sāvatthī to wander in the Kosalan lands, we’re sad and upset, thinking that you are far from us.
යදා පන මයං, භන්තේ, භගවන්තං සුණාම: ‘කෝසලේහි මල්ලේසු චාරිකං පක්කමිස්සතී(අ)ති, හෝති නෝ තස්මිං සමයේ අනත්තමනතා හෝති දෝමනස්සං: ‘දූරේ නෝ භගවා භවිස්සතී(අ)ති. යදා පන මයං, භන්තේ, භගවන්තං සුණාම: ‘කෝසලේහි මල්ලේසු චාරිකං පක්කන්තෝ(අ)ති, හෝති නෝ තස්මිං සමයේ අනත්තමනතා හෝති දෝමනස්සං: ‘දූරේ නෝ භගවා(අ)ති.
And when we hear that you will be setting out from the Kosalan lands to wander in the Mallian lands, we’re sad and upset, thinking that you will be far from us. And when we hear that you are setting out from the Kosalan lands to wander in the Mallian lands, we’re sad and upset, thinking that you are far from us.
යදා පන මයං, භන්තේ, භගවන්තං සුණාම: ‘මල්ලේහි වජ්ජීසු චාරිකං පක්කමිස්සතී(අ)ති, හෝති නෝ තස්මිං සමයේ අනත්තමනතා හෝති දෝමනස්සං: ‘දූරේ නෝ භගවා භවිස්සතී(අ)ති. යදා පන මයං, භන්තේ, භගවන්තං සුණාම: ‘මල්ලේහි වජ්ජීසු චාරිකං පක්කන්තෝ(අ)ති, හෝති නෝ තස්මිං සමයේ අනත්තමනතා හෝති දෝමනස්සං: ‘දූරේ නෝ භගවා(අ)ති.
And when we hear that you will be setting out from the Mallian lands to wander in the Vajjian lands …
යදා පන මයං, භන්තේ, භගවන්තං සුණාම: ‘වජ්ජීහි කාසීසු චාරිකං පක්කමිස්සතී(අ)ති, හෝති නෝ තස්මිං සමයේ අනත්තමනතා හෝති දෝමනස්සං: ‘දූරේ නෝ භගවා භවිස්සතී(අ)ති. යදා පන මයං, භන්තේ, භගවන්තං සුණාම: ‘වජ්ජීහි කාසීසු චාරිකං පක්කන්තෝ(අ)ති, හෝති නෝ තස්මිං සමයේ අනත්තමනතා හෝති දෝමනස්සං: ‘දූරේ නෝ භගවා(අ)ති.
you will be setting out from the Vajjian lands to wander in the Kāsian lands …
යදා පන මයං, භන්තේ, භගවන්තං සුණාම: ‘කාසීහි මාගධේ චාරිකං පක්කමිස්සතී(අ)ති, හෝති නෝ තස්මිං සමයේ අනත්තමනතා හෝති දෝමනස්සං: ‘දූරේ නෝ භගවා භවිස්සතී(අ)ති.
you will be setting out from the Kāsian lands to wander in the Magadhan lands …
යදා පන මයං, භන්තේ, භගවන්තං සුණාම: ‘කාසීහි මාගධේ චාරිකං පක්කන්තෝ(අ)ති, හෝති අනප්පකා නෝ තස්මිං සමයේ අනත්තමනතා හෝති අනප්පකං දෝමනස්සං: ‘දූරේ නෝ භගවා(අ)ති.
you are setting out from the Kāsian lands to wander in the Magadhan lands, we’re sad and upset, thinking that you are far from us.
යදා පන මයං, භන්තේ, භගවන්තං සුණාම: ‘මාගධේහි කාසීසු චාරිකං පක්කමිස්සතී(අ)ති, හෝති නෝ තස්මිං සමයේ අත්තමනතා හෝති සෝමනස්සං: ‘ආසන්නේ නෝ භගවා භවිස්සතී(අ)ති. යදා පන මයං, භන්තේ, භගවන්තං සුණාම: ‘මාගධේහි කාසීසු චාරිකං පක්කන්තෝ(අ)ති, හෝති නෝ තස්මිං සමයේ අත්තමනතා හෝති සෝමනස්සං: ‘ආසන්නේ නෝ භගවා(අ)ති.
But when we hear that you will be setting out from the Magadhan lands to wander in the Kāsian lands, we’re happy and joyful, thinking that you will be near to us. And when we hear that you are setting out from the Magadhan lands to wander in the Kāsian lands …
යදා පන මයං, භන්තේ, භගවන්තං සුණාම: ‘කාසීහි වජ්ජීසු චාරිකං පක්කමිස්සතී(අ)ති, හෝති නෝ තස්මිං සමයේ අත්තමනතා හෝති සෝමනස්සං: ‘ආසන්නේ නෝ භගවා භවිස්සතී(අ)ති. යදා පන මයං, භන්තේ, භගවන්තං සුණාම: ‘කාසීහි වජ්ජීසු චාරිකං පක්කන්තෝ(අ)ති, හෝති නෝ තස්මිං සමයේ අත්තමනතා හෝති සෝමනස්සං: ‘ආසන්නේ නෝ භගවා(අ)ති.
you will be setting out from the Kāsian lands to wander in the Vajjian lands …
යදා පන මයං, භන්තේ, භගවන්තං සුණාම: ‘වජ්ජීහි මල්ලේසු චාරිකං පක්කමිස්සතී(අ)ති, හෝති නෝ තස්මිං සමයේ අත්තමනතා හෝති සෝමනස්සං: ‘ආසන්නේ නෝ භගවා භවිස්සතී(අ)ති. යදා පන මයං, භන්තේ, භගවන්තං සුණාම: ‘වජ්ජීහි මල්ලේසු චාරිකං පක්කන්තෝ(අ)ති, හෝති නෝ තස්මිං සමයේ අත්තමනතා හෝති සෝමනස්සං: ‘ආසන්නේ නෝ භගවා(අ)ති.
you will be setting out from the Vajjian lands to wander in the Mallian lands …
යදා පන මයං, භන්තේ, භගවන්තං සුණාම: ‘මල්ලේහි කෝසලේ චාරිකං පක්කමිස්සතී(අ)ති, හෝති නෝ තස්මිං සමයේ අත්තමනතා හෝති සෝමනස්සං: ‘ආසන්නේ නෝ භගවා භවිස්සතී(අ)ති. යදා පන මයං, භන්තේ, භගවන්තං සුණාම: ‘මල්ලේහි කෝසලේ චාරිකං පක්කන්තෝ(අ)ති, හෝති නෝ තස්මිං සමයේ අත්තමනතා හෝති සෝමනස්සං: ‘ආසන්නේ නෝ භගවා(අ)ති.
you will be setting out from the Mallian lands to wander in the Kosalan lands …
යදා පන මයං, භන්තේ, භගවන්තං සුණාම: ‘කෝසලේහි සාවත්ථිං චාරිකං පක්කමිස්සතී(අ)ති, හෝති නෝ තස්මිං සමයේ අත්තමනතා හෝති සෝමනස්සං: ‘ආසන්නේ නෝ භගවා භවිස්සතී(අ)ති.
you will be setting out in the Kosalan lands to wander to Sāvatthī, we’re happy and joyful, thinking that you will be near to us.
යදා පන මයං, භන්තේ, භගවන්තං සුණාම: ‘සාවත්ථියං විහරති ජේතවනේ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමේ(අ)ති, හෝති අනප්පකා නෝ තස්මිං සමයේ අත්තමනතා හෝති අනප්පකං සෝමනස්සං: ‘ආසන්නේ නෝ භගවා(අ)”ති.
And when we hear that you are staying near Sāvatthī in Jeta’s Grove, Anāthapiṇḍika’s monastery we have no little happiness and joy, thinking that you are near to us.”
“තස්මාතිහ, ථපතයෝ, සම්බාධෝ ඝරාවාසෝ රජාපථෝ, අබ්භෝකාසෝ පබ්බජ්ජා. අලඤ්ච පන වෝ, ථපතයෝ, අප්පමාදායා”ති.
“Well then, chamberlains, living in a house is cramped and dirty, but the life of one gone forth is wide open. Just this much is enough to be diligent.”
“අත්ථි ඛෝ නෝ, භන්තේ, ඒතම්හා සම්බාධා අඤ්ඤෝ සම්බාධෝ සම්බාධතරෝ චේව සම්බාධසඞ්ඛාතතරෝ චා”ති.
“Sir, for us there is something that’s even more cramped than that, and is considered as such.”
“කතමෝ පන වෝ, ථපතයෝ, ඒතම්හා සම්බාධා අඤ්ඤෝ සම්බාධෝ සම්බාධතරෝ චේව සම්බාධසඞ්ඛාතතරෝ චා”ති?
“What is that?”
“ඉධ මයං, භන්තේ, යදා රාජා පසේනදි කෝසලෝ උය්‍යානභූමිං නිය්‍යාතුකාමෝ හෝති, යේ තේ රඤ්ඤෝ පසේනදිස්ස කෝසලස්ස නාගා ඕපවය්හා තේ කප්පේත්වා, යා තා රඤ්ඤෝ පසේනදිස්ස කෝසලස්ස පජාපතියෝ පියා මනාපා තා ඒකං පුරතෝ ඒකං පච්ඡතෝ නිසීදාපේම. තාසං ඛෝ පන, භන්තේ, භගිනීනං ඒවරූපෝ ගන්ධෝ හෝති, සේය්‍යථාපි නාම ගන්ධකරණ්ඩකස්ස තාවදේව විවරියමානස්ස, යථා තං රාජකඤ්ඤානං ගන්ධේන විභූසිතානං. තාසං ඛෝ පන, භන්තේ, භගිනීනං ඒවරූපෝ කායසම්ඵස්සෝ හෝති, සේය්‍යථාපි නාම තූලපිචුනෝ වා කප්පාසපිචුනෝ වා, යථා තං රාජකඤ්ඤානං සුඛේධිතානං. තස්මිං ඛෝ පන, භන්තේ, සමයේ නාගෝපි රක්ඛිතබ්බෝ හෝති, තාපි භගිනියෝ රක්ඛිතබ්බා හෝන්ති, අත්තාපි රක්ඛිතබ්බෝ හෝති. න ඛෝ පන මයං, භන්තේ, අභිජානාම තාසු භගිනීසු පාපකං චිත්තං උප්පාදේතා. අයං ඛෝ නෝ, භන්තේ, ඒතම්හා සම්බාධා අඤ්ඤෝ සම්බාධෝ සම්බාධතරෝ චේව සම්බාධසඞ්ඛාතතරෝ චා”ති.
“Sir, it’s when King Pasenadi of Kosala wants to go and visit a park. We have to harness and prepare his royal elephants. Then we have to seat his dear and beloved wives on the elephants, one in front of us, and one behind. Those sisters smell like a freshly opened perfume box; that’s how the royal ladies smell with makeup on. The touch of those sisters is like a tuft of cotton-wool or kapok; that’s how dainty the royal ladies are. Now at that time we must look after the elephants, the sisters, and ourselves. But we don’t recall having a bad thought regarding those sisters. This is that thing that’s even more cramped than that, and is considered as such.”
“තස්මාතිහ, ථපතයෝ, සම්බාධෝ ඝරාවාසෝ රජාපථෝ, අබ්භෝකාසෝ පබ්බජ්ජා. අලඤ්ච පන වෝ, ථපතයෝ, අප්පමාදාය. චතූහි ඛෝ, ථපතයෝ, ධම්මේහි සමන්නාගතෝ අරියසාවකෝ සෝතාපන්නෝ හෝති අවිනිපාතධම්මෝ නියතෝ සම්බෝධිපරායණෝ.
“Well then, chamberlains, living in a house is cramped and dirty, but the life of one gone forth is wide open. Just this much is enough to be diligent. A noble disciple who has four things is a stream-enterer, not liable to be reborn in the underworld, bound for awakening.
කතමේහි චතූහි? ඉධ, ථපතයෝ, අරියසාවකෝ බුද්ධේ අවේච්චප්පසාදේන සමන්නාගතෝ හෝති—ඉතිපි සෝ භගවා …පේ… සත්ථා දේවමනුස්සානං බුද්ධෝ භගවාති. ධම්මේ …පේ… සඞ්ඝේ …පේ… විගතමලමච්ඡේරේන චේතසා අජ්ඣාගාරං වසති මුත්තචාගෝ පයතපාණි වෝස්සග්ගරතෝ යාචයෝගෝ දානසංවිභාගරතෝ. ඉමේහි ඛෝ, ථපතයෝ, චතූහි ධම්මේහි සමන්නාගතෝ අරියසාවකෝ සෝතාපන්නෝ හෝති අවිනිපාතධම්මෝ නියතෝ සම්බෝධිපරායණෝ.
What four? It’s when a noble disciple has experiential confidence in the Buddha … the teaching … the Saṅgha … They live at home rid of the stain of stinginess, freely generous, open-handed, loving to let go, committed to charity, loving to give and to share. A noble disciple who has these four things is a stream-enterer, not liable to be reborn in the underworld, bound for awakening.
තුම්හේ ඛෝ, ථපතයෝ, බුද්ධේ අවේච්චප්පසාදේන සමන්නාගතා—ඉතිපි සෝ භගවා …පේ… සත්ථා දේවමනුස්සානං බුද්ධෝ භගවාති. ධම්මේ …පේ… සඞ්ඝේ …පේ… යං ඛෝ පන කිඤ්චි කුලේ දේය්‍යධම්මං සබ්බං තං අප්පටිවිභත්තං සීලවන්තේහි කල්‍යාණධම්මේහි.
And you have experiential confidence in the Buddha … the teaching … the Saṅgha … And whatever there is in your family that’s available to give, you share it all with those who are ethical, of good character.
තං කිං මඤ්ඤථ, ථපතයෝ, කතිවිධා තේ කෝසලේසු මනුස්සා යේ තුම්හාකං සමසමා, යදිදං—දානසංවිභාගේ”ති?
What do you think, chamberlains? How many people among the Kosalans are your equal when it comes to giving and sharing?”
“ලාභා නෝ, භන්තේ, සුලද්ධං නෝ, භන්තේ. යේසං නෝ භගවා ඒවං පජානාතී”ති.
“We’re fortunate, sir, so very fortunate, in that the Buddha understands us like this.”
ඡට්ඨං.
The authoritative text of the Saṁyutta Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]
