| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અપદાન-અટ્ઠકથા • Apadāna-aṭṭhakathā |
૯. ઠિતઞ્જલિયત્થેરઅપદાનવણ્ણના
9. Ṭhitañjaliyattheraapadānavaṇṇanā
મિગલુદ્દો પુરે આસિન્તિઆદિકં આયસ્મતો ઠિતઞ્જલિયત્થેરસ્સ અપદાનં. અયમ્પિ પુરિમબુદ્ધેસુ કતાધિકારો તત્થ તત્થુપ્પન્નભવે વિવટ્ટૂપનિસ્સયાનિ પુઞ્ઞાનિ ઉપચિનન્તો તિસ્સસ્સ ભગવતો કાલે પુરાકતેન એકેન કમ્મચ્છિદ્દેન નેસાદયોનિયં નિબ્બત્તિત્વા વિઞ્ઞુતં પત્તો મિગસૂકરાદયો મારેત્વા નેસાદકમ્મેન અરઞ્ઞે વાસં કપ્પેસિ. તસ્મિં સમયે તિસ્સો ભગવા તસ્સાનુકમ્પાય હિમવન્તં અગમાસિ. સો તં દ્વત્તિંસવરલક્ખણેહિ અસીતાનુબ્યઞ્જનબ્યામપ્પભાહિ ચ જલમાનં ભગવન્તં દિસ્વા સોમનસ્સજાતો પણામં કત્વા ગન્ત્વા પણ્ણસન્થરે નિસીદિ. તસ્મિં ખણે દેવો ગજ્જન્તો અસનિ પતિ, તતો મરણસમયે બુદ્ધમનુસ્સરિત્વા પુનઞ્જલિમકાસિ. સો તેન પુઞ્ઞેન સુખેત્તે કતકુસલત્તા અકુસલવિપાકં પટિબાહિત્વા સગ્ગે નિબ્બત્તો કામાવચરસમ્પત્તિયો અનુભવિત્વા મનુસ્સેસુ મનુસ્સસમ્પત્તિયો ચ અનુભવિત્વા અપરભાગે ઇમસ્મિં બુદ્ધુપ્પાદે એકસ્મિં કુલગેહે નિબ્બત્તો વુદ્ધિમન્વાય પુરાકતવાસનાય સત્થરિ પસીદિત્વા પબ્બજિતો નચિરસ્સેવ અરહા અહોસિ.
Migaluddo pure āsintiādikaṃ āyasmato ṭhitañjaliyattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tatthuppannabhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto tissassa bhagavato kāle purākatena ekena kammacchiddena nesādayoniyaṃ nibbattitvā viññutaṃ patto migasūkarādayo māretvā nesādakammena araññe vāsaṃ kappesi. Tasmiṃ samaye tisso bhagavā tassānukampāya himavantaṃ agamāsi. So taṃ dvattiṃsavaralakkhaṇehi asītānubyañjanabyāmappabhāhi ca jalamānaṃ bhagavantaṃ disvā somanassajāto paṇāmaṃ katvā gantvā paṇṇasanthare nisīdi. Tasmiṃ khaṇe devo gajjanto asani pati, tato maraṇasamaye buddhamanussaritvā punañjalimakāsi. So tena puññena sukhette katakusalattā akusalavipākaṃ paṭibāhitvā sagge nibbatto kāmāvacarasampattiyo anubhavitvā manussesu manussasampattiyo ca anubhavitvā aparabhāge imasmiṃ buddhuppāde ekasmiṃ kulagehe nibbatto vuddhimanvāya purākatavāsanāya satthari pasīditvā pabbajito nacirasseva arahā ahosi.
૪૨. સો તતો પરં અત્તનો પુબ્બકમ્મં સરિત્વા સોમનસ્સજાતો પુબ્બચરિતાપદાનં પકાસેન્તો મિગલુદ્દો પુરે આસિન્તિઆદિમાહ. તત્થ મિગલુદ્દોતિ મિગાનં મારણં ઉપગચ્છતીતિ મિગલુદ્દો. મિગન્તિ સીઘં વાતવેગેન ગચ્છન્તિ ધાવન્તીતિ મિગા, તેસં મિગાનં મારણે લુદ્દો દારુણો લોભીતિ મિગલુદ્દો. સો અહં પુરે ભગવતો દસ્સનસમયે મિગલુદ્દો આસિં અહોસિન્તિ અત્થો . અરઞ્ઞે કાનનેતિ અરતિ ગચ્છતિ મિગસમૂહો એત્થાતિ અરઞ્ઞં, અથ વા આ સમન્તતો રજ્જન્તિ તત્થ વિવેકાભિરતા બુદ્ધપચ્ચેકબુદ્ધાદયો મહાસારપ્પત્તા સપ્પુરિસાતિ અરઞ્ઞં. કા કુચ્છિતાકારેન વા ભયાનકાકારેન વા નદન્તિ સદ્દં કરોન્તિ, આનન્તિ વિન્દન્તીતિ વા કાનનં, તસ્મિં અરઞ્ઞે કાનને મિગલુદ્દો પુરે આસિન્તિ સમ્બન્ધો. તત્થ અદ્દસં સમ્બુદ્ધન્તિ તત્થ તસ્મિં અરઞ્ઞે ઉપગતં સમ્બુદ્ધં અદ્દસં અદ્દક્ખિન્તિ અત્થો. દસ્સનં પુરે અહોસિ અવિદૂરે, તસ્મા મનોદ્વારાનુસારેન ચક્ખુવિઞ્ઞાણં પુરેચારિકં કાયવિઞ્ઞાણસમઙ્ગિં પાપેતિ અપ્પેતીતિ અત્થો.
42. So tato paraṃ attano pubbakammaṃ saritvā somanassajāto pubbacaritāpadānaṃ pakāsento migaluddo pure āsintiādimāha. Tattha migaluddoti migānaṃ māraṇaṃ upagacchatīti migaluddo. Miganti sīghaṃ vātavegena gacchanti dhāvantīti migā, tesaṃ migānaṃ māraṇe luddo dāruṇo lobhīti migaluddo. So ahaṃ pure bhagavato dassanasamaye migaluddo āsiṃ ahosinti attho . Araññe kānaneti arati gacchati migasamūho etthāti araññaṃ, atha vā ā samantato rajjanti tattha vivekābhiratā buddhapaccekabuddhādayo mahāsārappattā sappurisāti araññaṃ. Kā kucchitākārena vā bhayānakākārena vā nadanti saddaṃ karonti, ānanti vindantīti vā kānanaṃ, tasmiṃ araññe kānane migaluddo pure āsinti sambandho. Tattha addasaṃ sambuddhanti tattha tasmiṃ araññe upagataṃ sambuddhaṃ addasaṃ addakkhinti attho. Dassanaṃ pure ahosi avidūre, tasmā manodvārānusārena cakkhuviññāṇaṃ purecārikaṃ kāyaviññāṇasamaṅgiṃ pāpeti appetīti attho.
૪૪. તતો મે અસનીપાતોતિ આ સમન્તતો સનન્તો ગજ્જન્તો પતતીતિ અસનિ, અસનિયા પાતો પતનં અસનીપાતો, દેવદણ્ડોતિ અત્થો. સેસં સબ્બત્થ ઉત્તાનત્થમેવાતિ.
44.Tato me asanīpātoti ā samantato sananto gajjanto patatīti asani, asaniyā pāto patanaṃ asanīpāto, devadaṇḍoti attho. Sesaṃ sabbattha uttānatthamevāti.
ઠિતઞ્જલિયત્થેરઅપદાનવણ્ણના સમત્તા.
Ṭhitañjaliyattheraapadānavaṇṇanā samattā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / ખુદ્દકનિકાય • Khuddakanikāya / અપદાનપાળિ • Apadānapāḷi / ૯. ઠિતઞ્જલિયત્થેરઅપદાનં • 9. Ṭhitañjaliyattheraapadānaṃ
