Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અપદાનપાળિ • Apadānapāḷi |
૪૧. મેત્તેય્યવગ્ગો
41. Metteyyavaggo
૧. તિસ્સમેત્તેય્યત્થેરઅપદાનં
1. Tissametteyyattheraapadānaṃ
૧.
1.
‘‘પબ્ભારકૂટં નિસ્સાય, સોભિતો નામ તાપસો;
‘‘Pabbhārakūṭaṃ nissāya, sobhito nāma tāpaso;
પવત્તફલં ભુઞ્જિત્વા, વસતિ પબ્બતન્તરે.
Pavattaphalaṃ bhuñjitvā, vasati pabbatantare.
૨.
2.
‘‘અગ્ગિં દારું આહરિત્વા, ઉજ્જાલેસિં અહં તદા;
‘‘Aggiṃ dāruṃ āharitvā, ujjālesiṃ ahaṃ tadā;
ઉત્તમત્થં ગવેસન્તો, બ્રહ્મલોકૂપપત્તિયા.
Uttamatthaṃ gavesanto, brahmalokūpapattiyā.
૩.
3.
‘‘પદુમુત્તરો લોકવિદૂ, આહુતીનં પટિગ્ગહો;
‘‘Padumuttaro lokavidū, āhutīnaṃ paṭiggaho;
મમુદ્ધરિતુકામો સો, આગચ્છિ મમ સન્તિકે.
Mamuddharitukāmo so, āgacchi mama santike.
૪.
4.
‘‘કિં કરોસિ મહાપુઞ્ઞ, દેહિ મે અગ્ગિદારુકં;
‘‘Kiṃ karosi mahāpuñña, dehi me aggidārukaṃ;
૫.
5.
‘‘સુભદ્દકો ત્વં મનુજે, દેવતે ત્વં પજાનસિ;
‘‘Subhaddako tvaṃ manuje, devate tvaṃ pajānasi;
તુવં અગ્ગિં પરિચર, હન્દ તે અગ્ગિદારુકં.
Tuvaṃ aggiṃ paricara, handa te aggidārukaṃ.
૬.
6.
‘‘તતો કટ્ઠં ગહેત્વાન, અગ્ગિં ઉજ્જાલયી જિનો;
‘‘Tato kaṭṭhaṃ gahetvāna, aggiṃ ujjālayī jino;
ન તત્થ કટ્ઠં પજ્ઝાયિ, પાટિહેરં મહેસિનો.
Na tattha kaṭṭhaṃ pajjhāyi, pāṭiheraṃ mahesino.
૭.
7.
‘‘ન તે અગ્ગિ પજ્જલતિ, આહુતી તે ન વિજ્જતિ;
‘‘Na te aggi pajjalati, āhutī te na vijjati;
નિરત્થકં વતં તુય્હં, અગ્ગિં પરિચરસ્સુ મે.
Niratthakaṃ vataṃ tuyhaṃ, aggiṃ paricarassu me.
૮.
8.
મય્હમ્પિ કથયસ્સેતં, ઉભો પરિચરામસે.
Mayhampi kathayassetaṃ, ubho paricarāmase.
૯.
9.
‘‘હેતુધમ્મનિરોધાય , કિલેસસમણાય ચ;
‘‘Hetudhammanirodhāya , kilesasamaṇāya ca;
ઇસ્સામચ્છરિયં હિત્વા, તયો એતે મમાહુતી.
Issāmacchariyaṃ hitvā, tayo ete mamāhutī.
૧૦.
10.
‘‘કીદિસો ત્વં મહાવીર, કથં ગોત્તોસિ મારિસ;
‘‘Kīdiso tvaṃ mahāvīra, kathaṃ gottosi mārisa;
આચારપટિપત્તિ તે, બાળ્હં ખો મમ રુચ્ચતિ.
Ācārapaṭipatti te, bāḷhaṃ kho mama ruccati.
૧૧.
11.
‘‘ખત્તિયમ્હિ કુલે જાતો, અભિઞ્ઞાપારમિં ગતો;
‘‘Khattiyamhi kule jāto, abhiññāpāramiṃ gato;
સબ્બાસવપરિક્ખીણો, નત્થિ દાનિ પુનબ્ભવો.
Sabbāsavaparikkhīṇo, natthi dāni punabbhavo.
૧૨.
12.
‘‘યદિ બુદ્ધોસિ સબ્બઞ્ઞૂ, પભઙ્કર તમોનુદ;
‘‘Yadi buddhosi sabbaññū, pabhaṅkara tamonuda;
નમસ્સિસ્સામિ તં દેવ, દુક્ખસ્સન્તકરો તુવં.
Namassissāmi taṃ deva, dukkhassantakaro tuvaṃ.
૧૩.
13.
‘‘પત્થરિત્વાજિનચમ્મં, નિસીદનમદાસહં;
‘‘Pattharitvājinacammaṃ, nisīdanamadāsahaṃ;
નિસીદ નાથ સબ્બઞ્ઞુ, ઉપટ્ઠિસ્સામહં તુવં.
Nisīda nātha sabbaññu, upaṭṭhissāmahaṃ tuvaṃ.
૧૪.
14.
‘‘નિસીદિ ભગવા તત્થ, અજિનમ્હિ સુવિત્થતે;
‘‘Nisīdi bhagavā tattha, ajinamhi suvitthate;
નિમન્તયિત્વા સમ્બુદ્ધં, પબ્બતં અગમાસહં.
Nimantayitvā sambuddhaṃ, pabbataṃ agamāsahaṃ.
૧૫.
15.
‘‘ખારિભારઞ્ચ પૂરેત્વા, તિન્દુકફલમાહરિં;
‘‘Khāribhārañca pūretvā, tindukaphalamāhariṃ;
મધુના યોજયિત્વાન, ફલં બુદ્ધસ્સદાસહં.
Madhunā yojayitvāna, phalaṃ buddhassadāsahaṃ.
૧૬.
16.
‘‘મમ નિજ્ઝાયમાનસ્સ, પરિભુઞ્જિ તદા જિનો;
‘‘Mama nijjhāyamānassa, paribhuñji tadā jino;
તત્થ ચિત્તં પસાદેસિં, પેક્ખન્તો લોકનાયકં.
Tattha cittaṃ pasādesiṃ, pekkhanto lokanāyakaṃ.
૧૭.
17.
‘‘પદુમુત્તરો લોકવિદૂ, આહુતીનં પટિગ્ગહો;
‘‘Padumuttaro lokavidū, āhutīnaṃ paṭiggaho;
મમસ્સમે નિસીદિત્વા, ઇમા ગાથા અભાસથ.
Mamassame nisīditvā, imā gāthā abhāsatha.
૧૮.
18.
‘‘‘યો મં ફલેન તપ્પેસિ, પસન્નો સેહિ પાણિભિ;
‘‘‘Yo maṃ phalena tappesi, pasanno sehi pāṇibhi;
તમહં કિત્તયિસ્સામિ, સુણાથ મમ ભાસતો.
Tamahaṃ kittayissāmi, suṇātha mama bhāsato.
૧૯.
19.
‘‘‘પઞ્ચવીસતિક્ખત્તું સો, દેવરજ્જં કરિસ્સતિ;
‘‘‘Pañcavīsatikkhattuṃ so, devarajjaṃ karissati;
સહસ્સક્ખત્તું રાજા ચ, ચક્કવત્તી ભવિસ્સતિ.
Sahassakkhattuṃ rājā ca, cakkavattī bhavissati.
૨૦.
20.
‘‘‘તસ્સ સઙ્કપ્પમઞ્ઞાય, પુબ્બકમ્મસમઙ્ગિનો;
‘‘‘Tassa saṅkappamaññāya, pubbakammasamaṅgino;
અન્નં પાનઞ્ચ વત્થઞ્ચ, સયનઞ્ચ મહારહં.
Annaṃ pānañca vatthañca, sayanañca mahārahaṃ.
૨૧.
21.
‘‘‘પુઞ્ઞકમ્મેન સંયુત્તા, નિબ્બત્તિસ્સન્તિ તાવદે;
‘‘‘Puññakammena saṃyuttā, nibbattissanti tāvade;
સદા પમુદિતો ચાયં, ભવિસ્સતિ અનામયો.
Sadā pamudito cāyaṃ, bhavissati anāmayo.
૨૨.
22.
‘‘‘ઉપપજ્જતિ યં યોનિં, દેવત્તં અથ માનુસં;
‘‘‘Upapajjati yaṃ yoniṃ, devattaṃ atha mānusaṃ;
સબ્બત્થ સુખિતો હુત્વા, મનુસ્સત્તં ગમિસ્સતિ.
Sabbattha sukhito hutvā, manussattaṃ gamissati.
૨૩.
23.
‘‘‘અજ્ઝાયકો મન્તધરો, તિણ્ણં વેદાન પારગૂ;
‘‘‘Ajjhāyako mantadharo, tiṇṇaṃ vedāna pāragū;
સમ્બુદ્ધં ઉપગન્ત્વાન, અરહા સો ભવિસ્સતિ’.
Sambuddhaṃ upagantvāna, arahā so bhavissati’.
૨૪.
24.
‘‘યતો સરામિ અત્તાનં, યતો પત્તોસ્મિ વિઞ્ઞુતં;
‘‘Yato sarāmi attānaṃ, yato pattosmi viññutaṃ;
ભોગે મે ઊનતા નત્થિ, ફલદાનસ્સિદં ફલં.
Bhoge me ūnatā natthi, phaladānassidaṃ phalaṃ.
૨૫.
25.
‘‘વરધમ્મમનુપ્પત્તો, રાગદોસે સમૂહનિં;
‘‘Varadhammamanuppatto, rāgadose samūhaniṃ;
સબ્બાસવપરિક્ખીણો, નત્થિ દાનિ પુનબ્ભવો.
Sabbāsavaparikkhīṇo, natthi dāni punabbhavo.
૨૬.
26.
‘‘કિલેસા ઝાપિતા મય્હં, ભવા સબ્બે સમૂહતા;
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ, bhavā sabbe samūhatā;
નાગોવ બન્ધનં છેત્વા, વિહરામિ અનાસવો.
Nāgova bandhanaṃ chetvā, viharāmi anāsavo.
૨૭.
27.
‘‘સ્વાગતં વત મે આસિ, મમ બુદ્ધસ્સ સન્તિકે;
‘‘Svāgataṃ vata me āsi, mama buddhassa santike;
તિસ્સો વિજ્જા અનુપ્પત્તા, કતં બુદ્ધસ્સ સાસનં.
Tisso vijjā anuppattā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
૨૮.
28.
‘‘પટિસમ્ભિદા ચતસ્સો, વિમોક્ખાપિ ચ અટ્ઠિમે;
‘‘Paṭisambhidā catasso, vimokkhāpi ca aṭṭhime;
છળભિઞ્ઞા સચ્છિકતા, કતં બુદ્ધસ્સ સાસનં’’.
Chaḷabhiññā sacchikatā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
ઇત્થં સુદં આયસ્મા તિસ્સમેત્તેય્યો થેરો ઇમા ગાથાયો અભાસિત્થાતિ.
Itthaṃ sudaṃ āyasmā tissametteyyo thero imā gāthāyo abhāsitthāti.
તિસ્સમેત્તેય્યત્થેરસ્સાપદાનં પઠમં.
Tissametteyyattherassāpadānaṃ paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / અપદાન-અટ્ઠકથા • Apadāna-aṭṭhakathā / ૧. તિસ્સમેત્તેય્યત્થેરઅપદાનવણ્ણના • 1. Tissametteyyattheraapadānavaṇṇanā