| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
૯. તિસ્સસુત્તવણ્ણના
9. Tissasuttavaṇṇanā
૨૪૩. ભણ્ડકન્તિ પત્તચીવરં. નિસીદિયેવ વત્તસ્સ અસિક્ખિતત્તા. તુજ્જનત્થેન વાચા એવ સત્તિયોતિ આહ ‘‘વાચાસત્તીહી’’તિ.
243.Bhaṇḍakanti pattacīvaraṃ. Nisīdiyeva vattassa asikkhitattā. Tujjanatthena vācā eva sattiyoti āha ‘‘vācāsattīhī’’ti.
વાચાય સન્નિતોદકેનાતિ વચનસઙ્ખાતેન સમન્તતો નિચ્ચં કત્વા ઉપતુદનતો સન્નિતુદકેન. વિભત્તિઅલોપેન સો નિદ્દેસો. તેનાહ ‘‘વચનપતોદેના’’તિ.
Vācāya sannitodakenāti vacanasaṅkhātena samantato niccaṃ katvā upatudanato sannitudakena. Vibhattialopena so niddeso. Tenāha ‘‘vacanapatodenā’’ti.
ઉચ્ચકુલે જાતિ એતસ્સાતિ જાતિમા, બ્રહ્મજાતિકો ઇસિ. માતઙ્ગોતિ ચણ્ડાલો. તત્થાતિ કુમ્ભકારસાલાયં. ઓકાસં યાચિ કુમ્ભકારં. મહન્તં દિસ્વા આહ – ‘‘પઠમતરં પવિટ્ઠો પબ્બજિતો’’તિ. તત્થેવાતિ તસ્સાયેવ સાલાય દ્વારં નિસ્સાય દ્વારસમીપે. મેતિ મયા. ખમ મય્હન્તિ મય્હં અપરાધં ખમસ્સુ. તેતિ તયા. પુન તેતિ તવ. ગણ્હિ ઉગ્ગન્તું અપ્પદાનવસેન. તેનાહ ‘‘નાસ્સ ઉગ્ગન્તું અદાસી’’તિ. પબુજ્ઝિંસૂતિ નિદ્દાય પબુજ્ઝિંસુ પકતિયા પબુજ્ઝનવેલાય ઉપગતત્તા.
Uccakule jāti etassāti jātimā, brahmajātiko isi. Mātaṅgoti caṇḍālo. Tatthāti kumbhakārasālāyaṃ. Okāsaṃ yāci kumbhakāraṃ. Mahantaṃ disvā āha – ‘‘paṭhamataraṃ paviṭṭho pabbajito’’ti. Tatthevāti tassāyeva sālāya dvāraṃ nissāya dvārasamīpe. Meti mayā. Khama mayhanti mayhaṃ aparādhaṃ khamassu. Teti tayā. Puna teti tava. Gaṇhi uggantuṃ appadānavasena. Tenāha ‘‘nāssa uggantuṃ adāsī’’ti. Pabujjhiṃsūti niddāya pabujjhiṃsu pakatiyā pabujjhanavelāya upagatattā.
છવોતિ નિહીનો. અનન્તમાયોતિ વિવિધમાયો માયાવી.
Chavoti nihīno. Anantamāyoti vividhamāyo māyāvī.
સોતિ મત્તિકાપિણ્ડો. ‘‘સત્તધા ભિજ્જી’’તિ એત્થાયમધિપ્પાયો – યં તેન તાપસેન પારમિતાપરિભાવનસમિદ્ધાહિ નાનાવિહારસમાપત્તિપરિપૂરિતાહિ સીલદિટ્ઠિસમ્પદાદીહિ સુસઙ્ખતસન્તાને મહાકરુણાધિવાસે મહાસત્તે બોધિસત્તે અરિયૂપવાદકમ્મં અભિસપસઙ્ખાતં ફરુસવચનં પવત્તિતં, તં મહાસત્તસ્સ ખેત્તવિસેસભાવતો તસ્સ ચ અજ્ઝાસયફરુસતાય દિટ્ઠધમ્મવેદનીયં હુત્વા સચે સો મહાસત્તં ન ખમાપેતિ, તં કક્ખળં હુત્વા વિપચ્ચનસભાવં જાતં, ખમાપિતે પન મહાસત્તે પયોગસમ્પત્તિપટિબાહિતત્તા અવિપાકધમ્મતં આપજ્જતિ અહોસિકમ્મભાવતો. અયઞ્હિ અરિયૂપવાદપાપસ્સ દિટ્ઠધમ્મવેદનીયસ્સ ચ ધમ્મતા. યં તં બોધિસત્તેન સૂરિયુગ્ગમનનિવારણં કતં, અયં બોધિસત્તેન દિટ્ઠો ઉપાયો. તેન હિ ઉબ્બાળ્હા મનુસ્સા બોધિસત્તસ્સ સન્તિકે તાપસં આનેત્વા ખમાપેસું. સોપિ ચ મહાસત્તસ્સ ગુણે જાનિત્વા તસ્મિં ચિત્તં પસાદેસિ. યં પનસ્સ મત્થકે મત્તિકાપિણ્ડસ્સ ઠપનં તસ્સ સત્તધા ફાલનં કતં, તં મનુસ્સાનં ચિત્તાનુરક્ખણત્થં. અઞ્ઞથા હિ ઇમે પબ્બજિતા સમાના ચિત્તસ્સ વસં વત્તન્તિ, ન પન ચિત્તમત્તનો વસે વત્તાપેન્તીતિ મહાસત્તમ્પિ તેન સદિસં કત્વા ગણ્હેય્યું, તદસ્સ નેસં દીઘરત્તં અહિતાય દુક્ખાયાતિ. પતિરૂપન્તિ યુત્તં.
Soti mattikāpiṇḍo. ‘‘Sattadhā bhijjī’’ti etthāyamadhippāyo – yaṃ tena tāpasena pāramitāparibhāvanasamiddhāhi nānāvihārasamāpattiparipūritāhi sīladiṭṭhisampadādīhi susaṅkhatasantāne mahākaruṇādhivāse mahāsatte bodhisatte ariyūpavādakammaṃ abhisapasaṅkhātaṃ pharusavacanaṃ pavattitaṃ, taṃ mahāsattassa khettavisesabhāvato tassa ca ajjhāsayapharusatāya diṭṭhadhammavedanīyaṃ hutvā sace so mahāsattaṃ na khamāpeti, taṃ kakkhaḷaṃ hutvā vipaccanasabhāvaṃ jātaṃ, khamāpite pana mahāsatte payogasampattipaṭibāhitattā avipākadhammataṃ āpajjati ahosikammabhāvato. Ayañhi ariyūpavādapāpassa diṭṭhadhammavedanīyassa ca dhammatā. Yaṃ taṃ bodhisattena sūriyuggamananivāraṇaṃ kataṃ, ayaṃ bodhisattena diṭṭho upāyo. Tena hi ubbāḷhā manussā bodhisattassa santike tāpasaṃ ānetvā khamāpesuṃ. Sopi ca mahāsattassa guṇe jānitvā tasmiṃ cittaṃ pasādesi. Yaṃ panassa matthake mattikāpiṇḍassa ṭhapanaṃ tassa sattadhā phālanaṃ kataṃ, taṃ manussānaṃ cittānurakkhaṇatthaṃ. Aññathā hi ime pabbajitā samānā cittassa vasaṃ vattanti, na pana cittamattano vase vattāpentīti mahāsattampi tena sadisaṃ katvā gaṇheyyuṃ, tadassa nesaṃ dīgharattaṃ ahitāya dukkhāyāti. Patirūpanti yuttaṃ.
તિસ્સસુત્તવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Tissasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya / ૯. તિસ્સસુત્તં • 9. Tissasuttaṃ
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૯. તિસ્સસુત્તવણ્ણના • 9. Tissasuttavaṇṇanā
