| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / થેરીગાથા-અટ્ઠકથા • Therīgāthā-aṭṭhakathā |
૪. તિસ્સાથેરીગાથાવણ્ણના
4. Tissātherīgāthāvaṇṇanā
તિસ્સે સિક્ખસ્સુ સિક્ખાયાતિ તિસ્સાય સિક્ખમાનાય ગાથા. અયમ્પિ પુરિમબુદ્ધેસુ કતાધિકારા તત્થ તત્થ ભવે વિવટ્ટૂપનિસ્સયં કુસલં ઉપચિનિત્વા સમ્ભતકુસલપચ્ચયા ઇમસ્મિં બુદ્ધુપ્પાદે કપિલવત્થુસ્મિં સક્યરાજકુલે નિબ્બત્તિત્વા વયપ્પત્તા બોધિસત્તસ્સ ઓરોધભૂતા પચ્છા મહાપજાપતિગોતમિયા સદ્ધિં નિક્ખમિત્વા પબ્બજિત્વા વિપસ્સનાય કમ્મં કરોતિ. તસ્સા સત્થા હેટ્ઠા વુત્તનયેનેવ ઓભાસં વિસ્સજ્જેત્વા –
Tisse sikkhassu sikkhāyāti tissāya sikkhamānāya gāthā. Ayampi purimabuddhesu katādhikārā tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayaṃ kusalaṃ upacinitvā sambhatakusalapaccayā imasmiṃ buddhuppāde kapilavatthusmiṃ sakyarājakule nibbattitvā vayappattā bodhisattassa orodhabhūtā pacchā mahāpajāpatigotamiyā saddhiṃ nikkhamitvā pabbajitvā vipassanāya kammaṃ karoti. Tassā satthā heṭṭhā vuttanayeneva obhāsaṃ vissajjetvā –
૪.
4.
‘‘તિસ્સે સિક્ખસ્સુ સિક્ખાય, મા તં યોગા ઉપચ્ચગું;
‘‘Tisse sikkhassu sikkhāya, mā taṃ yogā upaccaguṃ;
સબ્બયોગવિસંયુત્તા, ચર લોકે અનાસવા’’તિ. – ગાથં અભાસિ;
Sabbayogavisaṃyuttā, cara loke anāsavā’’ti. – gāthaṃ abhāsi;
તત્થ તિસ્સેતિ તસ્સા આલપનં. સિક્ખસ્સુ સિક્ખાયાતિ અધિસીલસિક્ખાદિકાય તિવિધાય સિક્ખાય સિક્ખ, મગ્ગસમ્પયુત્તા તિસ્સો સિક્ખાયો સમ્પાદેહીતિ અત્થો. ઇદાનિ તાસં સમ્પાદને કારણમાહ ‘‘મા તં યોગા ઉપચ્ચગુ’’ન્તિ મનુસ્સત્તં, ઇન્દ્રિયાવેકલ્લં, બુદ્ધુપ્પાદો, સદ્ધાપટિલાભોતિ ઇમે યોગા સમયા દુલ્લભક્ખણા તં મા અતિક્કમું. કામયોગાદયો એવ વા ચત્તારો યોગા તં મા ઉપચ્ચગું મા અભિભવેય્યું. સબ્બયોગવિસંયુત્તાતિ સબ્બેહિ કામયોગાદીહિ યોગેહિ વિમુત્તા તતો એવ અનાસવા હુત્વા લોકે ચર, દિટ્ઠસુખવિહારેન વિહરાહીતિ અત્થો.
Tattha tisseti tassā ālapanaṃ. Sikkhassu sikkhāyāti adhisīlasikkhādikāya tividhāya sikkhāya sikkha, maggasampayuttā tisso sikkhāyo sampādehīti attho. Idāni tāsaṃ sampādane kāraṇamāha ‘‘mā taṃ yogā upaccagu’’nti manussattaṃ, indriyāvekallaṃ, buddhuppādo, saddhāpaṭilābhoti ime yogā samayā dullabhakkhaṇā taṃ mā atikkamuṃ. Kāmayogādayo eva vā cattāro yogā taṃ mā upaccaguṃ mā abhibhaveyyuṃ. Sabbayogavisaṃyuttāti sabbehi kāmayogādīhi yogehi vimuttā tato eva anāsavā hutvā loke cara, diṭṭhasukhavihārena viharāhīti attho.
સા તં ગાથં સુત્વા વિપસ્સનં વડ્ઢેત્વા અરહત્તં પાપુણીતિ આદિનયો હેટ્ઠા વુત્તનયેનેવ વેદિતબ્બો.
Sā taṃ gāthaṃ sutvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā arahattaṃ pāpuṇīti ādinayo heṭṭhā vuttanayeneva veditabbo.
તિસ્સાથેરીગાથાવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Tissātherīgāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / ખુદ્દકનિકાય • Khuddakanikāya / થેરીગાથાપાળિ • Therīgāthāpāḷi / ૪. તિસ્સાથેરીગાથા • 4. Tissātherīgāthā
