Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya |
૫. ઉજ્ઝાનસઞ્ઞિસુત્તં
5. Ujjhānasaññisuttaṃ
૩૫. એકં સમયં ભગવા સાવત્થિયં વિહરતિ જેતવને અનાથપિણ્ડિકસ્સ આરામે. અથ ખો સમ્બહુલા ઉજ્ઝાનસઞ્ઞિકા દેવતાયો અભિક્કન્તાય રત્તિયા અભિક્કન્તવણ્ણા કેવલકપ્પં જેતવનં ઓભાસેત્વા યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિંસુ; ઉપસઙ્કમિત્વા વેહાસં અટ્ઠંસુ. વેહાસં ઠિતા ખો એકા દેવતા ભગવતો સન્તિકે ઇમં ગાથં અભાસિ –
35. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho sambahulā ujjhānasaññikā devatāyo abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇā kevalakappaṃ jetavanaṃ obhāsetvā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā vehāsaṃ aṭṭhaṃsu. Vehāsaṃ ṭhitā kho ekā devatā bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
‘‘અઞ્ઞથા સન્તમત્તાનં, અઞ્ઞથા યો પવેદયે;
‘‘Aññathā santamattānaṃ, aññathā yo pavedaye;
નિકચ્ચ કિતવસ્સેવ, ભુત્તં થેય્યેન તસ્સ તં.
Nikacca kitavasseva, bhuttaṃ theyyena tassa taṃ.
‘‘યઞ્હિ કયિરા તઞ્હિ વદે, યં ન કયિરા ન તં વદે;
‘‘Yañhi kayirā tañhi vade, yaṃ na kayirā na taṃ vade;
અકરોન્તં ભાસમાનાનં, પરિજાનન્તિ પણ્ડિતા’’તિ.
Akarontaṃ bhāsamānānaṃ, parijānanti paṇḍitā’’ti.
‘‘ન યિદં ભાસિતમત્તેન, એકન્તસવનેન વા;
‘‘Na yidaṃ bhāsitamattena, ekantasavanena vā;
અનુક્કમિતવે સક્કા, યાયં પટિપદા દળ્હા;
Anukkamitave sakkā, yāyaṃ paṭipadā daḷhā;
યાય ધીરા પમુચ્ચન્તિ, ઝાયિનો મારબન્ધના.
Yāya dhīrā pamuccanti, jhāyino mārabandhanā.
‘‘ન વે ધીરા પકુબ્બન્તિ, વિદિત્વા લોકપરિયાયં;
‘‘Na ve dhīrā pakubbanti, viditvā lokapariyāyaṃ;
અઞ્ઞાય નિબ્બુતા ધીરા, તિણ્ણા લોકે વિસત્તિક’’ન્તિ.
Aññāya nibbutā dhīrā, tiṇṇā loke visattika’’nti.
અથ ખો તા દેવતાયો પથવિયં પતિટ્ઠહિત્વા ભગવતો પાદેસુ સિરસા નિપતિત્વા ભગવન્તં એતદવોચું – ‘‘અચ્ચયો નો, ભન્તે, અચ્ચગમા યથાબાલં યથામૂળ્હં યથાઅકુસલં 1, યા મયં ભગવન્તં આસાદેતબ્બં અમઞ્ઞિમ્હા. તાસં નો, ભન્તે, ભગવા અચ્ચયં અચ્ચયતો પટિગ્ગણ્હાતુ આયતિં સંવરાયા’’તિ. અથ ખો ભગવા સિતં પાત્વાકાસિ. અથ ખો તા દેવતાયો ભિય્યોસોમત્તાય ઉજ્ઝાયન્તિયો વેહાસં અબ્ભુગ્ગઞ્છું. એકા દેવતા ભગવતો સન્તિકે ઇમં ગાથં અભાસિ –
Atha kho tā devatāyo pathaviyaṃ patiṭṭhahitvā bhagavato pādesu sirasā nipatitvā bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘accayo no, bhante, accagamā yathābālaṃ yathāmūḷhaṃ yathāakusalaṃ 2, yā mayaṃ bhagavantaṃ āsādetabbaṃ amaññimhā. Tāsaṃ no, bhante, bhagavā accayaṃ accayato paṭiggaṇhātu āyatiṃ saṃvarāyā’’ti. Atha kho bhagavā sitaṃ pātvākāsi. Atha kho tā devatāyo bhiyyosomattāya ujjhāyantiyo vehāsaṃ abbhuggañchuṃ. Ekā devatā bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
‘‘અચ્ચયં દેસયન્તીનં, યો ચે ન પટિગણ્હતિ;
‘‘Accayaṃ desayantīnaṃ, yo ce na paṭigaṇhati;
કોપન્તરો દોસગરુ, સ વેરં પટિમુઞ્ચતી’’તિ.
Kopantaro dosagaru, sa veraṃ paṭimuñcatī’’ti.
‘‘કસ્સચ્ચયા ન વિજ્જન્તિ, કસ્સ નત્થિ અપાગતં;
‘‘Kassaccayā na vijjanti, kassa natthi apāgataṃ;
‘‘તથાગતસ્સ બુદ્ધસ્સ, સબ્બભૂતાનુકમ્પિનો;
‘‘Tathāgatassa buddhassa, sabbabhūtānukampino;
તસ્સચ્ચયા ન વિજ્જન્તિ, તસ્સ નત્થિ અપાગતં;
Tassaccayā na vijjanti, tassa natthi apāgataṃ;
‘‘અચ્ચયં દેસયન્તીનં, યો ચે ન પટિગણ્હતિ;
‘‘Accayaṃ desayantīnaṃ, yo ce na paṭigaṇhati;
કોપન્તરો દોસગરુ, સ વેરં પટિમુઞ્ચતિ;
Kopantaro dosagaru, sa veraṃ paṭimuñcati;
તં વેરં નાભિનન્દામિ, પટિગ્ગણ્હામિ વોચ્ચય’’ન્તિ.
Taṃ veraṃ nābhinandāmi, paṭiggaṇhāmi voccaya’’nti.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૫. ઉજ્ઝાનસઞ્ઞિસુત્તવણ્ણના • 5. Ujjhānasaññisuttavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૫. ઉજ્ઝાનસઞ્ઞિસુત્તવણ્ણના • 5. Ujjhānasaññisuttavaṇṇanā