Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya |
૨. ઉપાદાયસુત્તં
2. Upādāyasuttaṃ
૧૦૫. ‘‘કિસ્મિં નુ ખો, ભિક્ખવે, સતિ કિં ઉપાદાય ઉપ્પજ્જતિ અજ્ઝત્તં સુખં દુક્ખ’’ન્તિ?
105. ‘‘Kismiṃ nu kho, bhikkhave, sati kiṃ upādāya uppajjati ajjhattaṃ sukhaṃ dukkha’’nti?
‘‘ભગવંમૂલકા નો, ભન્તે, ધમ્મા…પે॰….
‘‘Bhagavaṃmūlakā no, bhante, dhammā…pe….
‘‘ચક્ખુસ્મિં ખો, ભિક્ખવે, સતિ ચક્ખું ઉપાદાય ઉપ્પજ્જતિ અજ્ઝત્તં સુખં દુક્ખં…પે॰… મનસ્મિં સતિ મનં ઉપાદાય ઉપ્પજ્જતિ અજ્ઝત્તં સુખં દુક્ખં. તં કિં મઞ્ઞથ, ભિક્ખવે, ચક્ખુ નિચ્ચં વા અનિચ્ચં વા’’તિ?
‘‘Cakkhusmiṃ kho, bhikkhave, sati cakkhuṃ upādāya uppajjati ajjhattaṃ sukhaṃ dukkhaṃ…pe… manasmiṃ sati manaṃ upādāya uppajjati ajjhattaṃ sukhaṃ dukkhaṃ. Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, cakkhu niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti?
‘‘અનિચ્ચં, ભન્તે’’.
‘‘Aniccaṃ, bhante’’.
‘‘યં પનાનિચ્ચં દુક્ખં વા તં સુખં વા’’તિ?
‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti?
‘‘દુક્ખં, ભન્તે’’.
‘‘Dukkhaṃ, bhante’’.
‘‘યં પનાનિચ્ચં દુક્ખં વિપરિણામધમ્મં, અપિ નુ તં અનુપાદાય ઉપ્પજ્જેય્ય અજ્ઝત્તં સુખં દુક્ખ’’ન્તિ?
‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, api nu taṃ anupādāya uppajjeyya ajjhattaṃ sukhaṃ dukkha’’nti?
‘‘નો હેતં ભન્તે’’…પે॰….
‘‘No hetaṃ bhante’’…pe….
‘‘જિવ્હા નિચ્ચા વા અનિચ્ચા વા’’તિ?
‘‘Jivhā niccā vā aniccā vā’’ti?
‘‘અનિચ્ચા, ભન્તે’’.
‘‘Aniccā, bhante’’.
‘‘યં પનાનિચ્ચં દુક્ખં વા તં સુખં વા’’તિ?
‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti?
‘‘દુક્ખં, ભન્તે’’.
‘‘Dukkhaṃ, bhante’’.
‘‘યં પનાનિચ્ચં દુક્ખં વિપરિણામધમ્મં, અપિ નુ તં અનુપાદાય ઉપ્પજ્જેય્ય અજ્ઝત્તં સુખં દુક્ખ’’ન્તિ?
‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, api nu taṃ anupādāya uppajjeyya ajjhattaṃ sukhaṃ dukkha’’nti?
‘‘નો હેતં, ભન્તે’’…પે॰….
‘‘No hetaṃ, bhante’’…pe….
‘‘મનો નિચ્ચો વા અનિચ્ચો વા’’તિ?
‘‘Mano nicco vā anicco vā’’ti?
‘‘અનિચ્ચો, ભન્તે’’.
‘‘Anicco, bhante’’.
‘‘યં પનાનિચ્ચં દુક્ખં વા તં સુખં વા’’તિ?
‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti?
‘‘દુક્ખં, ભન્તે’’.
‘‘Dukkhaṃ, bhante’’.
‘‘યં પનાનિચ્ચં દુક્ખં વિપરિણામધમ્મં, અપિ નુ તં અનુપાદાય ઉપ્પજ્જેય્ય અજ્ઝત્તં સુખં દુક્ખ’’ન્તિ?
‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, api nu taṃ anupādāya uppajjeyya ajjhattaṃ sukhaṃ dukkha’’nti?
‘‘નો હેતં, ભન્તે’’.
‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘એવં પસ્સં, ભિક્ખવે, સુતવા અરિયસાવકો ચક્ખુસ્મિમ્પિ નિબ્બિન્દતિ…પે॰… મનસ્મિમ્પિ નિબ્બિન્દતિ. નિબ્બિન્દં વિરજ્જતિ; વિરાગા વિમુચ્ચતિ; વિમુત્તસ્મિં વિમુત્તમિતિ ઞાણં હોતિ. ‘ખીણા જાતિ, વુસિતં બ્રહ્મચરિયં, કતં કરણીયં, નાપરં ઇત્થત્તાયા’તિ પજાનાતી’’તિ. દુતિયં.
‘‘Evaṃ passaṃ, bhikkhave, sutavā ariyasāvako cakkhusmimpi nibbindati…pe… manasmimpi nibbindati. Nibbindaṃ virajjati; virāgā vimuccati; vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānātī’’ti. Dutiyaṃ.
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૨-૧૦. ઉપાદાયસુત્તાદિવણ્ણના • 2-10. Upādāyasuttādivaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૨-૧૦. ઉપાદાયસુત્તાદિવણ્ણના • 2-10. Upādāyasuttādivaṇṇanā