Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya

    ૩. ઉપનિસસુત્તં

    3. Upanisasuttaṃ

    ૨૩. સાવત્થિયં વિહરતિ…પે॰… ‘‘જાનતો અહં, ભિક્ખવે, પસ્સતો આસવાનં ખયં વદામિ, નો અજાનતો નો અપસ્સતો. કિઞ્ચ, ભિક્ખવે, જાનતો કિં પસ્સતો આસવાનં ખયો હોતિ ? ઇતિ રૂપં ઇતિ રૂપસ્સ સમુદયો ઇતિ રૂપસ્સ અત્થઙ્ગમો, ઇતિ વેદના…પે॰… ઇતિ સઞ્ઞા… ઇતિ સઙ્ખારા… ઇતિ વિઞ્ઞાણં ઇતિ વિઞ્ઞાણસ્સ સમુદયો ઇતિ વિઞ્ઞાણસ્સ અત્થઙ્ગમોતિ. એવં ખો, ભિક્ખવે, જાનતો એવં પસ્સતો આસવાનં ખયો હોતિ’’.

    23. Sāvatthiyaṃ viharati…pe… ‘‘jānato ahaṃ, bhikkhave, passato āsavānaṃ khayaṃ vadāmi, no ajānato no apassato. Kiñca, bhikkhave, jānato kiṃ passato āsavānaṃ khayo hoti ? Iti rūpaṃ iti rūpassa samudayo iti rūpassa atthaṅgamo, iti vedanā…pe… iti saññā… iti saṅkhārā… iti viññāṇaṃ iti viññāṇassa samudayo iti viññāṇassa atthaṅgamoti. Evaṃ kho, bhikkhave, jānato evaṃ passato āsavānaṃ khayo hoti’’.

    ‘‘યમ્પિસ્સ તં, ભિક્ખવે, ખયસ્મિં ખયેઞ્ઞાણં, તમ્પિ સઉપનિસં વદામિ, નો અનુપનિસં. કા ચ, ભિક્ખવે, ખયેઞાણસ્સ ઉપનિસા? ‘વિમુત્તી’તિસ્સ વચનીયં. વિમુત્તિમ્પાહં 1, ભિક્ખવે, સઉપનિસં વદામિ, નો અનુપનિસં. કા ચ, ભિક્ખવે, વિમુત્તિયા ઉપનિસા? ‘વિરાગો’તિસ્સ વચનીયં. વિરાગમ્પાહં, ભિક્ખવે, સઉપનિસં વદામિ, નો અનુપનિસં. કા ચ, ભિક્ખવે, વિરાગસ્સ ઉપનિસા? ‘નિબ્બિદા’તિસ્સ વચનીયં. નિબ્બિદમ્પાહં, ભિક્ખવે, સઉપનિસં વદામિ, નો અનુપનિસં. કા ચ, ભિક્ખવે, નિબ્બિદાય ઉપનિસા? ‘યથાભૂતઞાણદસ્સન’ન્તિસ્સ વચનીયં. યથાભૂતઞાણદસ્સનમ્પાહં, ભિક્ખવે, સઉપનિસં વદામિ, નો અનુપનિસં. કા ચ, ભિક્ખવે, યથાભૂતઞાણદસ્સનસ્સ ઉપનિસા? ‘સમાધી’તિસ્સ વચનીયં. સમાધિમ્પાહં, ભિક્ખવે, સઉપનિસં વદામિ, નો અનુપનિસં.

    ‘‘Yampissa taṃ, bhikkhave, khayasmiṃ khayeññāṇaṃ, tampi saupanisaṃ vadāmi, no anupanisaṃ. Kā ca, bhikkhave, khayeñāṇassa upanisā? ‘Vimuttī’tissa vacanīyaṃ. Vimuttimpāhaṃ 2, bhikkhave, saupanisaṃ vadāmi, no anupanisaṃ. Kā ca, bhikkhave, vimuttiyā upanisā? ‘Virāgo’tissa vacanīyaṃ. Virāgampāhaṃ, bhikkhave, saupanisaṃ vadāmi, no anupanisaṃ. Kā ca, bhikkhave, virāgassa upanisā? ‘Nibbidā’tissa vacanīyaṃ. Nibbidampāhaṃ, bhikkhave, saupanisaṃ vadāmi, no anupanisaṃ. Kā ca, bhikkhave, nibbidāya upanisā? ‘Yathābhūtañāṇadassana’ntissa vacanīyaṃ. Yathābhūtañāṇadassanampāhaṃ, bhikkhave, saupanisaṃ vadāmi, no anupanisaṃ. Kā ca, bhikkhave, yathābhūtañāṇadassanassa upanisā? ‘Samādhī’tissa vacanīyaṃ. Samādhimpāhaṃ, bhikkhave, saupanisaṃ vadāmi, no anupanisaṃ.

    ‘‘કા ચ, ભિક્ખવે, સમાધિસ્સ ઉપનિસા? ‘સુખ’ન્તિસ્સ વચનીયં. સુખમ્પાહં, ભિક્ખવે, સઉપનિસં વદામિ, નો અનુપનિસં. કા ચ, ભિક્ખવે, સુખસ્સ ઉપનિસા? ‘પસ્સદ્ધી’તિસ્સ વચનીયં. પસ્સદ્ધિમ્પાહં, ભિક્ખવે, સઉપનિસં વદામિ, નો અનુપનિસં. કા ચ, ભિક્ખવે, પસ્સદ્ધિયા ઉપનિસા? ‘પીતી’તિસ્સ વચનીયં. પીતિમ્પાહં, ભિક્ખવે, સઉપનિસં વદામિ, નો અનુપનિસં. કા ચ, ભિક્ખવે, પીતિયા ઉપનિસા? ‘પામોજ્જ’ન્તિસ્સ વચનીયં. પામોજ્જમ્પાહં, ભિક્ખવે, સઉપનિસં વદામિ, નો અનુપનિસં. કા ચ, ભિક્ખવે, પામોજ્જસ્સ ઉપનિસા? ‘સદ્ધા’તિસ્સ વચનીયં. સદ્ધમ્પાહં, ભિક્ખવે, સઉપનિસં વદામિ, નો અનુપનિસં.

    ‘‘Kā ca, bhikkhave, samādhissa upanisā? ‘Sukha’ntissa vacanīyaṃ. Sukhampāhaṃ, bhikkhave, saupanisaṃ vadāmi, no anupanisaṃ. Kā ca, bhikkhave, sukhassa upanisā? ‘Passaddhī’tissa vacanīyaṃ. Passaddhimpāhaṃ, bhikkhave, saupanisaṃ vadāmi, no anupanisaṃ. Kā ca, bhikkhave, passaddhiyā upanisā? ‘Pītī’tissa vacanīyaṃ. Pītimpāhaṃ, bhikkhave, saupanisaṃ vadāmi, no anupanisaṃ. Kā ca, bhikkhave, pītiyā upanisā? ‘Pāmojja’ntissa vacanīyaṃ. Pāmojjampāhaṃ, bhikkhave, saupanisaṃ vadāmi, no anupanisaṃ. Kā ca, bhikkhave, pāmojjassa upanisā? ‘Saddhā’tissa vacanīyaṃ. Saddhampāhaṃ, bhikkhave, saupanisaṃ vadāmi, no anupanisaṃ.

    ‘‘કા ચ, ભિક્ખવે, સદ્ધાય ઉપનિસા? ‘દુક્ખ’ન્તિસ્સ વચનીયં. દુક્ખમ્પાહં, ભિક્ખવે, સઉપનિસં વદામિ, નો અનુપનિસં. કા ચ, ભિક્ખવે, દુક્ખસ્સ ઉપનિસા? ‘જાતી’તિસ્સ વચનીયં. જાતિમ્પાહં , ભિક્ખવે, સઉપનિસં વદામિ, નો અનુપનિસં. કા ચ, ભિક્ખવે, જાતિયા ઉપનિસા? ‘ભવો’તિસ્સ વચનીયં. ભવમ્પાહં, ભિક્ખવે, સઉપનિસં વદામિ , નો અનુપનિસં. કા ચ, ભિક્ખવે, ભવસ્સ ઉપનિસા? ‘ઉપાદાન’ન્તિસ્સ વચનીયં. ઉપાદાનમ્પાહં, ભિક્ખવે, સઉપનિસં વદામિ, નો અનુપનિસં. કા ચ, ભિક્ખવે, ઉપાદાનસ્સ ઉપનિસા? ‘તણ્હા’તિસ્સ વચનીયં. તણ્હમ્પાહં, ભિક્ખવે, સઉપનિસં વદામિ, નો અનુપનિસં.

    ‘‘Kā ca, bhikkhave, saddhāya upanisā? ‘Dukkha’ntissa vacanīyaṃ. Dukkhampāhaṃ, bhikkhave, saupanisaṃ vadāmi, no anupanisaṃ. Kā ca, bhikkhave, dukkhassa upanisā? ‘Jātī’tissa vacanīyaṃ. Jātimpāhaṃ , bhikkhave, saupanisaṃ vadāmi, no anupanisaṃ. Kā ca, bhikkhave, jātiyā upanisā? ‘Bhavo’tissa vacanīyaṃ. Bhavampāhaṃ, bhikkhave, saupanisaṃ vadāmi , no anupanisaṃ. Kā ca, bhikkhave, bhavassa upanisā? ‘Upādāna’ntissa vacanīyaṃ. Upādānampāhaṃ, bhikkhave, saupanisaṃ vadāmi, no anupanisaṃ. Kā ca, bhikkhave, upādānassa upanisā? ‘Taṇhā’tissa vacanīyaṃ. Taṇhampāhaṃ, bhikkhave, saupanisaṃ vadāmi, no anupanisaṃ.

    ‘‘કા ચ, ભિક્ખવે, તણ્હાય ઉપનિસા? ‘વેદના’તિસ્સ વચનીયં…પે॰… ‘ફસ્સો’તિસ્સ વચનીયં… ‘સળાયતન’ન્તિસ્સ વચનીયં… ‘નામરૂપ’ન્તિસ્સ વચનીયં… ‘વિઞ્ઞાણ’ન્તિસ્સ વચનીયં… ‘સઙ્ખારા’તિસ્સ વચનીયં. સઙ્ખારેપાહં, ભિક્ખવે, સઉપનિસે વદામિ, નો અનુપનિસે. કા ચ, ભિક્ખવે, સઙ્ખારાનં ઉપનિસા? ‘અવિજ્જા’તિસ્સ વચનીયં.

    ‘‘Kā ca, bhikkhave, taṇhāya upanisā? ‘Vedanā’tissa vacanīyaṃ…pe… ‘phasso’tissa vacanīyaṃ… ‘saḷāyatana’ntissa vacanīyaṃ… ‘nāmarūpa’ntissa vacanīyaṃ… ‘viññāṇa’ntissa vacanīyaṃ… ‘saṅkhārā’tissa vacanīyaṃ. Saṅkhārepāhaṃ, bhikkhave, saupanise vadāmi, no anupanise. Kā ca, bhikkhave, saṅkhārānaṃ upanisā? ‘Avijjā’tissa vacanīyaṃ.

    ‘‘ઇતિ ખો, ભિક્ખવે, અવિજ્જૂપનિસા સઙ્ખારા, સઙ્ખારૂપનિસં વિઞ્ઞાણં, વિઞ્ઞાણૂપનિસં નામરૂપં, નામરૂપૂપનિસં સળાયતનં, સળાયતનૂપનિસો ફસ્સો, ફસ્સૂપનિસા વેદના, વેદનૂપનિસા તણ્હા, તણ્હૂપનિસં ઉપાદાનં, ઉપાદાનૂપનિસો ભવો, ભવૂપનિસા જાતિ, જાતૂપનિસં દુક્ખં, દુક્ખૂપનિસા સદ્ધા, સદ્ધૂપનિસં પામોજ્જં, પામોજ્જૂપનિસા પીતિ, પીતૂપનિસા પસ્સદ્ધિ, પસ્સદ્ધૂપનિસં સુખં, સુખૂપનિસો સમાધિ, સમાધૂપનિસં યથાભૂતઞાણદસ્સનં, યથાભૂતઞાણદસ્સનૂપનિસા નિબ્બિદા, નિબ્બિદૂપનિસો વિરાગો, વિરાગૂપનિસા વિમુત્તિ, વિમુત્તૂપનિસં ખયેઞાણં.

    ‘‘Iti kho, bhikkhave, avijjūpanisā saṅkhārā, saṅkhārūpanisaṃ viññāṇaṃ, viññāṇūpanisaṃ nāmarūpaṃ, nāmarūpūpanisaṃ saḷāyatanaṃ, saḷāyatanūpaniso phasso, phassūpanisā vedanā, vedanūpanisā taṇhā, taṇhūpanisaṃ upādānaṃ, upādānūpaniso bhavo, bhavūpanisā jāti, jātūpanisaṃ dukkhaṃ, dukkhūpanisā saddhā, saddhūpanisaṃ pāmojjaṃ, pāmojjūpanisā pīti, pītūpanisā passaddhi, passaddhūpanisaṃ sukhaṃ, sukhūpaniso samādhi, samādhūpanisaṃ yathābhūtañāṇadassanaṃ, yathābhūtañāṇadassanūpanisā nibbidā, nibbidūpaniso virāgo, virāgūpanisā vimutti, vimuttūpanisaṃ khayeñāṇaṃ.

    ‘‘સેય્યથાપિ, ભિક્ખવે, ઉપરિપબ્બતે થુલ્લફુસિતકે દેવે વસ્સન્તે તં ઉદકં યથાનિન્નં પવત્તમાનં પબ્બતકન્દરપદરસાખા પરિપૂરેતિ. પબ્બતકન્દરપદરસાખાપરિપૂરા કુસોબ્ભે 3 પરિપૂરેન્તિ. કુસોબ્ભા પરિપૂરા મહાસોબ્ભે પરિપૂરેન્તિ. મહાસોબ્ભા પરિપૂરા કુન્નદિયો પરિપૂરેન્તિ. કુન્નદિયો પરિપૂરા મહાનદિયો પરિપૂરેન્તિ. મહાનદિયો પરિપૂરા મહાસમુદ્દં પરિપૂરેન્તિ.

    ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, uparipabbate thullaphusitake deve vassante taṃ udakaṃ yathāninnaṃ pavattamānaṃ pabbatakandarapadarasākhā paripūreti. Pabbatakandarapadarasākhāparipūrā kusobbhe 4 paripūrenti. Kusobbhā paripūrā mahāsobbhe paripūrenti. Mahāsobbhā paripūrā kunnadiyo paripūrenti. Kunnadiyo paripūrā mahānadiyo paripūrenti. Mahānadiyo paripūrā mahāsamuddaṃ paripūrenti.

    ‘‘એવમેવ ખો, ભિક્ખવે, અવિજ્જૂપનિસા સઙ્ખારા, સઙ્ખારૂપનિસં વિઞ્ઞાણં, વિઞ્ઞાણૂપનિસં નામરૂપં, નામરૂપૂપનિસં સળાયતનં, સળાયતનૂપનિસો ફસ્સો, ફસ્સૂપનિસા વેદના, વેદનૂપનિસા તણ્હા, તણ્હૂપનિસં ઉપાદાનં, ઉપાદાનૂપનિસો ભવો, ભવૂપનિસા જાતિ, જાતૂપનિસં દુક્ખં, દુક્ખૂપનિસા સદ્ધા, સદ્ધૂપનિસં પામોજ્જં, પામોજ્જૂપનિસા પીતિ, પીતૂપનિસા પસ્સદ્ધિ, પસ્સદ્ધૂપનિસં સુખં, સુખૂપનિસો સમાધિ, સમાધૂપનિસં યથાભૂતઞાણદસ્સનં, યથાભૂતઞાણદસ્સનૂપનિસા નિબ્બિદા, નિબ્બિદૂપનિસો વિરાગો, વિરાગૂપનિસા વિમુત્તિ, વિમુત્તૂપનિસં ખયેઞાણ’’ન્તિ. તતિયં.

    ‘‘Evameva kho, bhikkhave, avijjūpanisā saṅkhārā, saṅkhārūpanisaṃ viññāṇaṃ, viññāṇūpanisaṃ nāmarūpaṃ, nāmarūpūpanisaṃ saḷāyatanaṃ, saḷāyatanūpaniso phasso, phassūpanisā vedanā, vedanūpanisā taṇhā, taṇhūpanisaṃ upādānaṃ, upādānūpaniso bhavo, bhavūpanisā jāti, jātūpanisaṃ dukkhaṃ, dukkhūpanisā saddhā, saddhūpanisaṃ pāmojjaṃ, pāmojjūpanisā pīti, pītūpanisā passaddhi, passaddhūpanisaṃ sukhaṃ, sukhūpaniso samādhi, samādhūpanisaṃ yathābhūtañāṇadassanaṃ, yathābhūtañāṇadassanūpanisā nibbidā, nibbidūpaniso virāgo, virāgūpanisā vimutti, vimuttūpanisaṃ khayeñāṇa’’nti. Tatiyaṃ.







    Footnotes:
    1. વિમુત્તિમ્પહં (સી॰ સ્યા॰ કં॰)
    2. vimuttimpahaṃ (sī. syā. kaṃ.)
    3. કુસ્સુબ્ભે (સી॰ સ્યા॰ કં॰), કુસુબ્ભે (પી॰) ણ્વાદિ ૧૨૯ સુત્તં ઓલોકેતબ્બં
    4. kussubbhe (sī. syā. kaṃ.), kusubbhe (pī.) ṇvādi 129 suttaṃ oloketabbaṃ



    Related texts:



    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૩. ઉપનિસસુત્તવણ્ણના • 3. Upanisasuttavaṇṇanā

    ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૩. ઉપનિસસુત્તવણ્ણના • 3. Upanisasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact