| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā |
ઉપોસથભેદાદિકથાવણ્ણના
Uposathabhedādikathāvaṇṇanā
૧૪૯. ‘‘દ્વેમે , ભિક્ખવે, ઉપોસથા’’તિ તદા સામગ્ગીઉપોસથસ્સ અનનુઞ્ઞાતત્તા વુત્તં. સામગ્ગીઉપોસથસ્સ પુબ્બકિચ્ચે ‘‘અજ્જુપોસથો સામગ્ગી’’તિ વત્તબ્બં, ન ચ કમ્મવાચાય ભગવતા પયોગો દસ્સિતો, પાળિનયતો અટ્ઠકથાચરિયેહિ ઉદ્દિસિતબ્બક્કમો દસ્સિતો. તથા પઞ્ચન્નં પાતિમોક્ખુદ્દેસાનં ઉદ્દેસક્કમો સિદ્ધોતિ વેદિતબ્બં. તયો વા દ્વે વા પાતિમોક્ખં ઉદ્દિસન્તિ, અધમ્મેન સમગ્ગં નામ હોતીતિ એત્થ કામં સઙ્ઘસ્સ સામગ્ગી નામ હોતિ વગ્ગકથાય યથાકમ્મં સામગ્ગીવવત્થાનતો. તથાપિ વગ્ગપટિપક્ખભાવેન સમગ્ગં, સમગ્ગપટિપક્ખભાવેન ચ વગ્ગં નામ કતં. આવેણિકતો વા ગણકમ્માદિસમ્ભવતો, તસ્સ ચ સમગ્ગવગ્ગભાવસમ્ભવતો વુત્તન્તિ વેદિતબ્બં. ધમ્મેન વગ્ગન્તિ એત્થ પારિસુદ્ધિકરણં ધમ્મિકં, સઙ્ઘસ્સેવ છન્દાગમનં, ન ગણસ્સાતિ કત્વા વગ્ગં નામ હોતિ. ‘‘એકવારં કતં સુકતં, આપત્તિં પન આપજ્જતિ, પુન કાતું ન લભન્તી’’તિ વદન્તિ. ‘‘પઞ્ચસુ એકસ્સ છન્દં આહરિત્વા ચતૂહિ પાતિમોક્ખં ઉદ્દિસિતું વટ્ટતી’’તિ વદન્તિ, તં યુત્તં, છન્દહારકે ભિક્ખૂનં સન્તિકં પત્તે તેન સઙ્ઘો પહોતિ, તસ્મા છન્દો સઙ્ઘપ્પત્તો હોતીતિ કત્વા વુત્તં.
149. ‘‘Dveme , bhikkhave, uposathā’’ti tadā sāmaggīuposathassa ananuññātattā vuttaṃ. Sāmaggīuposathassa pubbakicce ‘‘ajjuposatho sāmaggī’’ti vattabbaṃ, na ca kammavācāya bhagavatā payogo dassito, pāḷinayato aṭṭhakathācariyehi uddisitabbakkamo dassito. Tathā pañcannaṃ pātimokkhuddesānaṃ uddesakkamo siddhoti veditabbaṃ. Tayo vā dve vā pātimokkhaṃ uddisanti, adhammena samaggaṃ nāma hotīti ettha kāmaṃ saṅghassa sāmaggī nāma hoti vaggakathāya yathākammaṃ sāmaggīvavatthānato. Tathāpi vaggapaṭipakkhabhāvena samaggaṃ, samaggapaṭipakkhabhāvena ca vaggaṃ nāma kataṃ. Āveṇikato vā gaṇakammādisambhavato, tassa ca samaggavaggabhāvasambhavato vuttanti veditabbaṃ. Dhammena vagganti ettha pārisuddhikaraṇaṃ dhammikaṃ, saṅghasseva chandāgamanaṃ, na gaṇassāti katvā vaggaṃ nāma hoti. ‘‘Ekavāraṃ kataṃ sukataṃ, āpattiṃ pana āpajjati, puna kātuṃ na labhantī’’ti vadanti. ‘‘Pañcasu ekassa chandaṃ āharitvā catūhi pātimokkhaṃ uddisituṃ vaṭṭatī’’ti vadanti, taṃ yuttaṃ, chandahārake bhikkhūnaṃ santikaṃ patte tena saṅgho pahoti, tasmā chando saṅghappatto hotīti katvā vuttaṃ.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / મહાવગ્ગપાળિ • Mahāvaggapāḷi / ૭૭. ઉપોસથભેદાદિ • 77. Uposathabhedādi
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / મહાવગ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ઉપોસથભેદાદિકથા • Uposathabhedādikathā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ઉપોસથભેદાદિકથાવણ્ણના • Uposathabhedādikathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / ઉપોસથભેદાદિકથાવણ્ણના • Uposathabhedādikathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi / ૭૭. ઉપોસથભેદાદિકથા • 77. Uposathabhedādikathā
