Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અપદાનપાળિ • Apadānapāḷi |
૮. ઉરુવેળકસ્સપત્થેરઅપદાનં
8. Uruveḷakassapattheraapadānaṃ
૨૫૧.
251.
‘‘પદુમુત્તરો નામ જિનો, સબ્બલોકવિદૂ મુનિ;
‘‘Padumuttaro nāma jino, sabbalokavidū muni;
ઇતો સતસહસ્સમ્હિ, કપ્પે ઉપ્પજ્જિ ચક્ખુમા.
Ito satasahassamhi, kappe uppajji cakkhumā.
૨૫૨.
252.
‘‘ઓવાદકો વિઞ્ઞાપકો, તારકો સબ્બપાણિનં;
‘‘Ovādako viññāpako, tārako sabbapāṇinaṃ;
દેસનાકુસલો બુદ્ધો, તારેસિ જનતં બહું.
Desanākusalo buddho, tāresi janataṃ bahuṃ.
૨૫૩.
253.
‘‘અનુકમ્પકો કારુણિકો, હિતેસી સબ્બપાણિનં;
‘‘Anukampako kāruṇiko, hitesī sabbapāṇinaṃ;
સમ્પત્તે તિત્થિયે સબ્બે, પઞ્ચસીલે પતિટ્ઠપિ.
Sampatte titthiye sabbe, pañcasīle patiṭṭhapi.
૨૫૪.
254.
‘‘એવં નિરાકુલં આસિ, સુઞ્ઞતં તિત્થિયેહિ ચ;
‘‘Evaṃ nirākulaṃ āsi, suññataṃ titthiyehi ca;
વિચિત્તં અરહન્તેહિ, વસીભૂતેહિ તાદિભિ.
Vicittaṃ arahantehi, vasībhūtehi tādibhi.
૨૫૫.
255.
‘‘રતનાનટ્ઠપઞ્ઞાસં, ઉગ્ગતો સો મહામુનિ;
‘‘Ratanānaṭṭhapaññāsaṃ, uggato so mahāmuni;
કઞ્ચનગ્ઘિયસઙ્કાસો, બાત્તિંસવરલક્ખણો.
Kañcanagghiyasaṅkāso, bāttiṃsavaralakkhaṇo.
૨૫૬.
256.
‘‘વસ્સસતસહસ્સાનિ , આયુ વિજ્જતિ તાવદે;
‘‘Vassasatasahassāni , āyu vijjati tāvade;
તાવતા તિટ્ઠમાનો સો, તારેસિ જનતં બહું.
Tāvatā tiṭṭhamāno so, tāresi janataṃ bahuṃ.
૨૫૭.
257.
‘‘તદાહં હંસવતિયા, બ્રાહ્મણો સાધુસમ્મતો;
‘‘Tadāhaṃ haṃsavatiyā, brāhmaṇo sādhusammato;
ઉપેચ્ચ લોકપજ્જોતં, અસ્સોસિં ધમ્મદેસનં.
Upecca lokapajjotaṃ, assosiṃ dhammadesanaṃ.
૨૫૮.
258.
‘‘તદા મહાપરિસતિં, મહાપરિસસાવકં;
‘‘Tadā mahāparisatiṃ, mahāparisasāvakaṃ;
ઠપેન્તં એતદગ્ગમ્હિ, સુત્વાન મુદિતો અહં.
Ṭhapentaṃ etadaggamhi, sutvāna mudito ahaṃ.
૨૫૯.
259.
‘‘મહતા પરિવારેન, નિમન્તેત્વા મહાજિનં;
‘‘Mahatā parivārena, nimantetvā mahājinaṃ;
બ્રાહ્મણાનં સહસ્સેન, સહદાનમદાસહં.
Brāhmaṇānaṃ sahassena, sahadānamadāsahaṃ.
૨૬૦.
260.
‘‘મહાદાનં દદિત્વાન, અભિવાદિય નાયકં;
‘‘Mahādānaṃ daditvāna, abhivādiya nāyakaṃ;
એકમન્તં ઠિતો હટ્ઠો, ઇદં વચનમબ્રવિં.
Ekamantaṃ ṭhito haṭṭho, idaṃ vacanamabraviṃ.
૨૬૧.
261.
‘‘‘તયિ સદ્ધાય મે વીર, અધિકારગુણેન ચ;
‘‘‘Tayi saddhāya me vīra, adhikāraguṇena ca;
પરિસા મહતી હોતુ, નિબ્બત્તસ્સ તહિં તહિં’.
Parisā mahatī hotu, nibbattassa tahiṃ tahiṃ’.
૨૬૨.
262.
‘‘તદા અવોચ પરિસં, ગજગજ્જિતસુસ્સરો;
‘‘Tadā avoca parisaṃ, gajagajjitasussaro;
કરવીકરુતો સત્થા, ‘એતં પસ્સથ બ્રાહ્મણં.
Karavīkaruto satthā, ‘etaṃ passatha brāhmaṇaṃ.
૨૬૩.
263.
‘‘‘હેમવણ્ણં મહાબાહું, કમલાનનલોચનં;
‘‘‘Hemavaṇṇaṃ mahābāhuṃ, kamalānanalocanaṃ;
ઉદગ્ગતનુજં હટ્ઠં, સદ્ધવન્તં ગુણે મમ.
Udaggatanujaṃ haṭṭhaṃ, saddhavantaṃ guṇe mama.
૨૬૪.
264.
અનાગતમ્હિ અદ્ધાને, લચ્છસે તં મનોરથં.
Anāgatamhi addhāne, lacchase taṃ manorathaṃ.
૨૬૫.
265.
‘‘‘સતસહસ્સિતો કપ્પે, ઓક્કાકકુલસમ્ભવો;
‘‘‘Satasahassito kappe, okkākakulasambhavo;
ગોતમો નામ ગોત્તેન, સત્થા લોકે ભવિસ્સતિ.
Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.
૨૬૬.
266.
‘‘‘તસ્સ ધમ્મેસુ દાયાદો, ઓરસો ધમ્મનિમ્મિતો;
‘‘‘Tassa dhammesu dāyādo, oraso dhammanimmito;
કસ્સપો નામ ગોત્તેન, હેસ્સતિ સત્થુ સાવકો’.
Kassapo nāma gottena, hessati satthu sāvako’.
૨૬૭.
267.
‘‘ઇતો દ્વેનવુતે કપ્પે, અહુ સત્થા અનુત્તરો;
‘‘Ito dvenavute kappe, ahu satthā anuttaro;
અનૂપમો અસદિસો, ફુસ્સો લોકગ્ગનાયકો.
Anūpamo asadiso, phusso lokagganāyako.
૨૬૮.
268.
‘‘સો ચ સબ્બં તમં હન્ત્વા, વિજટેત્વા મહાજટં;
‘‘So ca sabbaṃ tamaṃ hantvā, vijaṭetvā mahājaṭaṃ;
વસ્સતે અમતં વુટ્ઠિં, તપ્પયન્તો સદેવકં.
Vassate amataṃ vuṭṭhiṃ, tappayanto sadevakaṃ.
૨૬૯.
269.
‘‘તદા હિ બારાણસિયં, રાજા પચ્ચા અહુમ્હસે;
‘‘Tadā hi bārāṇasiyaṃ, rājā paccā ahumhase;
ભાતરોમ્હ તયો સબ્બે, સંવિસટ્ઠાવ રાજિનો.
Bhātaromha tayo sabbe, saṃvisaṭṭhāva rājino.
૨૭૦.
270.
‘‘વીરઙ્ગરૂપા બલિનો, સઙ્ગામે અપરાજિતા;
‘‘Vīraṅgarūpā balino, saṅgāme aparājitā;
૨૭૧.
271.
‘‘‘એથ ગન્ત્વાન પચ્ચન્તં, સોધેત્વા અટ્ટવીબલં;
‘‘‘Etha gantvāna paccantaṃ, sodhetvā aṭṭavībalaṃ;
ખેમં વિજિરિતં કત્વા, પુન દેથાતિ ભાસથ’.
Khemaṃ vijiritaṃ katvā, puna dethāti bhāsatha’.
૨૭૨.
272.
‘‘તતો મયં અવોચુમ્હ, યદિ દેય્યાસિ નાયકં;
‘‘Tato mayaṃ avocumha, yadi deyyāsi nāyakaṃ;
ઉપટ્ઠાનાય અમ્હાકં, સાધયિસ્સામ વો તતો.
Upaṭṭhānāya amhākaṃ, sādhayissāma vo tato.
૨૭૩.
273.
‘‘તતો મયં લદ્ધવરા, ભૂમિપાલેન પેસિતા;
‘‘Tato mayaṃ laddhavarā, bhūmipālena pesitā;
નિક્ખિત્તસત્થં પચ્ચન્તં, કત્વા પુનરુપચ્ચ તં.
Nikkhittasatthaṃ paccantaṃ, katvā punarupacca taṃ.
૨૭૪.
274.
‘‘યાચિત્વા સત્થુપટ્ઠાનં, રાજાનં લોકનાયકં;
‘‘Yācitvā satthupaṭṭhānaṃ, rājānaṃ lokanāyakaṃ;
મુનિવીરં લભિત્વાન, યાવજીવં યજિમ્હ તં.
Munivīraṃ labhitvāna, yāvajīvaṃ yajimha taṃ.
૨૭૫.
275.
‘‘મહગ્ઘાનિ ચ વત્થાનિ, પણીતાનિ રસાનિ ચ;
‘‘Mahagghāni ca vatthāni, paṇītāni rasāni ca;
સેનાસનાનિ રમ્માનિ, ભેસજ્જાનિ હિતાનિ ચ.
Senāsanāni rammāni, bhesajjāni hitāni ca.
૨૭૬.
276.
સીલવન્તો કારુણિકા, ભાવનાયુત્તમાનસા.
Sīlavanto kāruṇikā, bhāvanāyuttamānasā.
૨૭૭.
277.
‘‘સદ્ધા પરિચરિત્વાન, મેત્તચિત્તેન નાયકં;
‘‘Saddhā paricaritvāna, mettacittena nāyakaṃ;
નિબ્બુતે તમ્હિ લોકગ્ગે, પૂજં કત્વા યથાબલં.
Nibbute tamhi lokagge, pūjaṃ katvā yathābalaṃ.
૨૭૮.
278.
અનુભૂતા મયં સબ્બે, બુદ્ધપૂજાયિદં ફલં.
Anubhūtā mayaṃ sabbe, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
૨૭૯.
279.
૨૮૦.
280.
‘‘ગુણાચેળસ્સ વાક્યેન, મિચ્છાદિટ્ઠિગતાસયો;
‘‘Guṇāceḷassa vākyena, micchādiṭṭhigatāsayo;
નરકં મગ્ગમારૂળ્હો, રુચાય મમ ધીતુયા.
Narakaṃ maggamārūḷho, rucāya mama dhītuyā.
૨૮૧.
281.
‘‘ઓવાદં નાદિયિત્વાન, બ્રહ્મુના નારદેનહં;
‘‘Ovādaṃ nādiyitvāna, brahmunā nāradenahaṃ;
બહુધા સંસિતો સન્તો, દિટ્ઠિં હિત્વાન પાપિકં.
Bahudhā saṃsito santo, diṭṭhiṃ hitvāna pāpikaṃ.
૨૮૨.
282.
‘‘પૂરયિત્વા વિસેસેન, દસ કમ્મપથાનિહં;
‘‘Pūrayitvā visesena, dasa kammapathānihaṃ;
હિત્વાન દેહમગમિં, સગ્ગં સભવનં યથા.
Hitvāna dehamagamiṃ, saggaṃ sabhavanaṃ yathā.
૨૮૩.
283.
‘‘પચ્છિમે ભવે સમ્પત્તે, બ્રહ્મબન્ધુ અહોસહં;
‘‘Pacchime bhave sampatte, brahmabandhu ahosahaṃ;
બારાણસિયં ફીતાયં, જાતો વિપ્પમહાકુલે.
Bārāṇasiyaṃ phītāyaṃ, jāto vippamahākule.
૨૮૪.
284.
નિબ્બાનં પદમેસન્તો, જટિલેસુ પરિબ્બજિં.
Nibbānaṃ padamesanto, jaṭilesu paribbajiṃ.
૨૮૫.
285.
‘‘તદા દ્વે ભાતરો મય્હં, પબ્બજિંસુ મયા સહ;
‘‘Tadā dve bhātaro mayhaṃ, pabbajiṃsu mayā saha;
ઉરુવેળાયં માપેત્વા, અસ્સમં નિવસિં અહં.
Uruveḷāyaṃ māpetvā, assamaṃ nivasiṃ ahaṃ.
૨૮૬.
286.
તતો મે આસિ પઞ્ઞત્તિ, ઉરુવેળકસ્સપો ઇતિ.
Tato me āsi paññatti, uruveḷakassapo iti.
૨૮૭.
287.
‘‘નદીસકાસે ભાતા મે, નદીકસ્સપસવ્હયો;
‘‘Nadīsakāse bhātā me, nadīkassapasavhayo;
આસી સકાસનામેન, ગયાયં ગયાકસ્સપો.
Āsī sakāsanāmena, gayāyaṃ gayākassapo.
૨૮૮.
288.
‘‘દ્વે સતાનિ કનિટ્ઠસ્સ, તીણિ મજ્ઝસ્સ ભાતુનો;
‘‘Dve satāni kaniṭṭhassa, tīṇi majjhassa bhātuno;
મમ પઞ્ચ સતાનૂના, સિસ્સા સબ્બે મમાનુગા.
Mama pañca satānūnā, sissā sabbe mamānugā.
૨૮૯.
289.
પાટિહીરાનિ લોકગ્ગો, વિનેસિ નરસારથિ.
Pāṭihīrāni lokaggo, vinesi narasārathi.
૨૯૦.
290.
‘‘સહસ્સપરિવારેન, અહોસિં એહિભિક્ખુકો;
‘‘Sahassaparivārena, ahosiṃ ehibhikkhuko;
તેહેવ સહ સબ્બેહિ, અરહત્તમપાપુણિં.
Teheva saha sabbehi, arahattamapāpuṇiṃ.
૨૯૧.
291.
‘‘તે ચેવઞ્ઞે ચ બહવો, સિસ્સા મં પરિવારયું;
‘‘Te cevaññe ca bahavo, sissā maṃ parivārayuṃ;
સાસિતુઞ્ચ સમત્થોહં, તતો મં ઇસિસત્તમો.
Sāsituñca samatthohaṃ, tato maṃ isisattamo.
૨૯૨.
292.
‘‘મહાપરિસભાવસ્મિં , એતદગ્ગે ઠપેસિ મં;
‘‘Mahāparisabhāvasmiṃ , etadagge ṭhapesi maṃ;
અહો બુદ્ધે કતં કારં, સફલં મે અજાયથ.
Aho buddhe kataṃ kāraṃ, saphalaṃ me ajāyatha.
૨૯૩.
293.
‘‘કિલેસા ઝાપિતા મય્હં…પે॰… વિહરામિ અનાસવો.
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… viharāmi anāsavo.
૨૯૪.
294.
‘‘સ્વાગતં વત મે આસિ…પે॰… કતં બુદ્ધસ્સ સાસનં.
‘‘Svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
૨૯૫.
295.
‘‘પટિસમ્ભિદા ચતસ્સો…પે॰… કતં બુદ્ધસ્સ સાસનં’’.
‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
ઇત્થં સુદં આયસ્મા ઉરુવેળકસ્સપો થેરો ઇમા ગાથાયો
Itthaṃ sudaṃ āyasmā uruveḷakassapo thero imā gāthāyo
અભાસિત્થાતિ.
Abhāsitthāti.
ઉરુવેળકસ્સપત્થેરસ્સાપદાનં અટ્ઠમં.
Uruveḷakassapattherassāpadānaṃ aṭṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / અપદાન-અટ્ઠકથા • Apadāna-aṭṭhakathā / ૮. ઉરુવેલકસ્સપત્થેરઅપદાનવણ્ણના • 8. Uruvelakassapattheraapadānavaṇṇanā