Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અપદાનપાળિ • Apadānapāḷi |
૬. ઉત્તરત્થેરઅપદાનં
6. Uttarattheraapadānaṃ
૫૫.
55.
‘‘સુમેધો નામ સમ્બુદ્ધો, બાત્તિંસવરલક્ખણો;
‘‘Sumedho nāma sambuddho, bāttiṃsavaralakkhaṇo;
વિવેકકામો ભગવા, હિમવન્તમુપાગમિ.
Vivekakāmo bhagavā, himavantamupāgami.
૫૬.
56.
‘‘અજ્ઝોગાહેત્વા હિમવન્તં, અગ્ગો કારુણિકો મુનિ;
‘‘Ajjhogāhetvā himavantaṃ, aggo kāruṇiko muni;
પલ્લઙ્કં આભુજિત્વાન, નિસીદિ પુરિસુત્તમો.
Pallaṅkaṃ ābhujitvāna, nisīdi purisuttamo.
૫૭.
57.
‘‘વિજ્જધરો તદા આસિં, અન્તલિક્ખચરો અહં;
‘‘Vijjadharo tadā āsiṃ, antalikkhacaro ahaṃ;
તિસૂલં સુગતં ગય્હ, ગચ્છામિ અમ્બરે તદા.
Tisūlaṃ sugataṃ gayha, gacchāmi ambare tadā.
૫૮.
58.
‘‘પબ્બતગ્ગે યથા અગ્ગિ, પુણ્ણમાયેવ ચન્દિમા;
‘‘Pabbatagge yathā aggi, puṇṇamāyeva candimā;
વનં ઓભાસતે બુદ્ધો, સાલરાજાવ ફુલ્લિતો.
Vanaṃ obhāsate buddho, sālarājāva phullito.
૫૯.
59.
૬૦.
60.
‘‘વિચિનં અદ્દસં પુપ્ફં, કણિકારં દેવગન્ધિકં;
‘‘Vicinaṃ addasaṃ pupphaṃ, kaṇikāraṃ devagandhikaṃ;
તીણિ પુપ્ફાનિ આદાય, બુદ્ધસેટ્ઠમપૂજયિં.
Tīṇi pupphāni ādāya, buddhaseṭṭhamapūjayiṃ.
૬૧.
61.
‘‘બુદ્ધસ્સ આનુભાવેન, તીણિ પુપ્ફાનિ મે તદા;
‘‘Buddhassa ānubhāvena, tīṇi pupphāni me tadā;
ઉદ્ધં વણ્ટા અધોપત્તા, છાયં કુબ્બન્તિ સત્થુનો.
Uddhaṃ vaṇṭā adhopattā, chāyaṃ kubbanti satthuno.
૬૨.
62.
‘‘તેન કમ્મેન સુકતેન, ચેતનાપણિધીહિ ચ;
‘‘Tena kammena sukatena, cetanāpaṇidhīhi ca;
જહિત્વા માનુસં દેહં તાવતિંસમગચ્છહં.
Jahitvā mānusaṃ dehaṃ tāvatiṃsamagacchahaṃ.
૬૩.
63.
સટ્ઠિયોજનમુબ્બેધં, તિંસયોજનવિત્થતં.
Saṭṭhiyojanamubbedhaṃ, tiṃsayojanavitthataṃ.
૬૪.
64.
‘‘સહસ્સકણ્ડં સતભેણ્ડુ, ધજાલુ હરિતામયં;
‘‘Sahassakaṇḍaṃ satabheṇḍu, dhajālu haritāmayaṃ;
૬૫.
65.
‘‘સોણ્ણમયા મણિમયા, લોહિતઙ્કમયાપિ ચ;
‘‘Soṇṇamayā maṇimayā, lohitaṅkamayāpi ca;
ફલિકાપિ ચ પલ્લઙ્કા, યેનિચ્છકા યદિચ્છકા.
Phalikāpi ca pallaṅkā, yenicchakā yadicchakā.
૬૬.
66.
‘‘મહારહઞ્ચ સયનં, તૂલિકા વિકતીયુતં;
‘‘Mahārahañca sayanaṃ, tūlikā vikatīyutaṃ;
ઉદ્ધલોમિઞ્ચ એકન્તં, બિમ્બોહનસમાયુતં.
Uddhalomiñca ekantaṃ, bimbohanasamāyutaṃ.
૬૭.
67.
‘‘ભવના નિક્ખમિત્વાન, ચરન્તો દેવચારિકં;
‘‘Bhavanā nikkhamitvāna, caranto devacārikaṃ;
૬૮.
68.
‘‘પુપ્ફસ્સ હેટ્ઠા તિટ્ઠામિ, ઉપરિચ્છદનં મમ;
‘‘Pupphassa heṭṭhā tiṭṭhāmi, uparicchadanaṃ mama;
સમન્તા યોજનસતં, કણિકારેહિ છાદિતં.
Samantā yojanasataṃ, kaṇikārehi chāditaṃ.
૬૯.
69.
‘‘સટ્ઠિતુરિયસહસ્સાનિ , સાયપાતં ઉપટ્ઠહું;
‘‘Saṭṭhituriyasahassāni , sāyapātaṃ upaṭṭhahuṃ;
પરિવારેન્તિ મં નિચ્ચં, રત્તિન્દિવમતન્દિતા.
Parivārenti maṃ niccaṃ, rattindivamatanditā.
૭૦.
70.
‘‘તત્થ નચ્ચેહિ ગીતેહિ, તાલેહિ વાદિતેહિ ચ;
‘‘Tattha naccehi gītehi, tālehi vāditehi ca;
રમામિ ખિડ્ડા રતિયા, મોદામિ કામકામહં.
Ramāmi khiḍḍā ratiyā, modāmi kāmakāmahaṃ.
૭૧.
71.
‘‘તત્થ ભુત્વા પિવિત્વા ચ, મોદામિ તિદસે તદા;
‘‘Tattha bhutvā pivitvā ca, modāmi tidase tadā;
નારીગણેહિ સહિતો, મોદામિ બ્યમ્હમુત્તમે.
Nārīgaṇehi sahito, modāmi byamhamuttame.
૭૨.
72.
‘‘સતાનં પઞ્ચક્ખત્તુઞ્ચ, દેવરજ્જમકારયિં;
‘‘Satānaṃ pañcakkhattuñca, devarajjamakārayiṃ;
સતાનં તીણિક્ખત્તુઞ્ચ, ચક્કવત્તી અહોસહં;
Satānaṃ tīṇikkhattuñca, cakkavattī ahosahaṃ;
પદેસરજ્જં વિપુલં, ગણનાતો અસઙ્ખિયં.
Padesarajjaṃ vipulaṃ, gaṇanāto asaṅkhiyaṃ.
૭૩.
73.
‘‘ભવે ભવે સંસરન્તો, મહાભોગં લભામહં;
‘‘Bhave bhave saṃsaranto, mahābhogaṃ labhāmahaṃ;
ભોગે મે ઊનતા નત્થિ, બુદ્ધપૂજાયિદં ફલં.
Bhoge me ūnatā natthi, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
૭૪.
74.
‘‘દુવે ભવે સંસરામિ, દેવત્તે અથ માનુસે;
‘‘Duve bhave saṃsarāmi, devatte atha mānuse;
અઞ્ઞં ગતિં ન જાનામિ, બુદ્ધપૂજાયિદં ફલં.
Aññaṃ gatiṃ na jānāmi, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
૭૫.
75.
નીચે કુલે ન જાયામિ, બુદ્ધપૂજાયિદં ફલં.
Nīce kule na jāyāmi, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
૭૬.
76.
‘‘હત્થિયાનં અસ્સયાનં, સિવિકં સન્દમાનિકં;
‘‘Hatthiyānaṃ assayānaṃ, sivikaṃ sandamānikaṃ;
લભામિ સબ્બમેવેતં, બુદ્ધપૂજાયિદં ફલં.
Labhāmi sabbamevetaṃ, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
૭૭.
77.
‘‘દાસીગણં દાસગણં, નારિયો સમલઙ્કતા;
‘‘Dāsīgaṇaṃ dāsagaṇaṃ, nāriyo samalaṅkatā;
લભામિ સબ્બમેવેતં, બુદ્ધપૂજાયિદં ફલં.
Labhāmi sabbamevetaṃ, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
૭૮.
78.
‘‘કોસેય્યકમ્બલિયાનિ, ખોમકપ્પાસિકાનિ ચ;
‘‘Koseyyakambaliyāni, khomakappāsikāni ca;
લભામિ સબ્બમેવેતં, બુદ્ધપૂજાયિદં ફલં.
Labhāmi sabbamevetaṃ, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
૭૯.
79.
‘‘નવવત્થં નવફલં, નવગ્ગરસભોજનં;
‘‘Navavatthaṃ navaphalaṃ, navaggarasabhojanaṃ;
લભામિ સબ્બમેવેતં, બુદ્ધપૂજાયિદં ફલં.
Labhāmi sabbamevetaṃ, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
૮૦.
80.
‘‘ઇમં ખાદ ઇમં ભુઞ્જ, ઇમમ્હિ સયને સય;
‘‘Imaṃ khāda imaṃ bhuñja, imamhi sayane saya;
લભામિ સબ્બમેવેતં, બુદ્ધપૂજાયિદં ફલં.
Labhāmi sabbamevetaṃ, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
૮૧.
81.
‘‘સબ્બત્થ પૂજિતો હોમિ, યસો અચ્ચુગ્ગતો મમ;
‘‘Sabbattha pūjito homi, yaso accuggato mama;
ઞાતીનં ઉત્તમો હોમિ, બુદ્ધપૂજાયિદં ફલં.
Ñātīnaṃ uttamo homi, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
૮૨.
82.
‘‘સીતં ઉણ્હં ન જાનામિ, પરિળાહો ન વિજ્જતિ;
‘‘Sītaṃ uṇhaṃ na jānāmi, pariḷāho na vijjati;
અથો ચેતસિકં દુક્ખં, હદયે મે ન વિજ્જતિ.
Atho cetasikaṃ dukkhaṃ, hadaye me na vijjati.
૮૩.
83.
‘‘સુવણ્ણવણ્ણો હુત્વાન, સંસરામિ ભવાભવે;
‘‘Suvaṇṇavaṇṇo hutvāna, saṃsarāmi bhavābhave;
વેવણ્ણિયં ન જાનામિ, બુદ્ધપૂજાયિદં ફલં.
Vevaṇṇiyaṃ na jānāmi, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
૮૪.
84.
‘‘દેવલોકા ચવિત્વાન, સુક્કમૂલેન ચોદિતો;
‘‘Devalokā cavitvāna, sukkamūlena codito;
સાવત્થિયં પુરે જાતો, મહાસાલેસુ અડ્ઢકે.
Sāvatthiyaṃ pure jāto, mahāsālesu aḍḍhake.
૮૫.
85.
‘‘પઞ્ચ કામગુણે હિત્વા, પબ્બજિં અનગારિયં;
‘‘Pañca kāmaguṇe hitvā, pabbajiṃ anagāriyaṃ;
જાતિયા સત્તવસ્સોહં, અરહત્તમપાપુણિં.
Jātiyā sattavassohaṃ, arahattamapāpuṇiṃ.
૮૬.
86.
‘‘ઉપસમ્પદાયી બુદ્ધો, ગુણમઞ્ઞાય ચક્ખુમા;
‘‘Upasampadāyī buddho, guṇamaññāya cakkhumā;
તરુણો પૂજનીયોહં, બુદ્ધપૂજાયિદં ફલં.
Taruṇo pūjanīyohaṃ, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
૮૭.
87.
‘‘દિબ્બચક્ખુવિસુદ્ધં મે, સમાધિકુસલો અહં;
‘‘Dibbacakkhuvisuddhaṃ me, samādhikusalo ahaṃ;
અભિઞ્ઞાપારમિપ્પત્તો, બુદ્ધપૂજાયિદં ફલં.
Abhiññāpāramippatto, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
૮૮.
88.
‘‘પટિસમ્ભિદા અનુપ્પત્તો, ઇદ્ધિપાદેસુ કોવિદો;
‘‘Paṭisambhidā anuppatto, iddhipādesu kovido;
ધમ્મેસુ પારમિપ્પત્તો, બુદ્ધપૂજાયિદં ફલં.
Dhammesu pāramippatto, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
૮૯.
89.
‘‘તિંસકપ્પસહસ્સમ્હિ, યં બુદ્ધમભિપૂજયિં;
‘‘Tiṃsakappasahassamhi, yaṃ buddhamabhipūjayiṃ;
દુગ્ગતિં નાભિજાનામિ, બુદ્ધપૂજાયિદં ફલં.
Duggatiṃ nābhijānāmi, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
૯૦.
90.
‘‘કિલેસા ઝાપિતા મય્હં…પે॰… વિહરામિ અનાસવો.
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… viharāmi anāsavo.
૯૧.
91.
‘‘સ્વાગતં વત મે આસિ…પે॰… કતં બુદ્ધસ્સ સાસનં.
‘‘Svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
૯૨.
92.
‘‘પટિસમ્ભિદા ચતસ્સો…પે॰… કતં બુદ્ધસ્સ સાસનં’’.
‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
ઇત્થં સુદં આયસ્મા ઉત્તરો થેરો ઇમા ગાથાયો
Itthaṃ sudaṃ āyasmā uttaro thero imā gāthāyo
અભાસિત્થાતિ.
Abhāsitthāti.
ઉત્તરત્થેરસ્સાપદાનં છટ્ઠં.
Uttarattherassāpadānaṃ chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / અપદાન-અટ્ઠકથા • Apadāna-aṭṭhakathā / ૬. ઉત્તરત્થેરઅપદાનવણ્ણના • 6. Uttarattheraapadānavaṇṇanā