Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અપદાન-અટ્ઠકથા • Apadāna-aṭṭhakathā

    ૮. ઉત્તિયત્થેરઅપદાનવણ્ણના

    8. Uttiyattheraapadānavaṇṇanā

    ચન્દભાગાનદીતીરેતિઆદિકં આયસ્મતો ઉત્તિયત્થેરસ્સ અપદાનં. અયમ્પિ પુરિમબુદ્ધેસુ કતાધિકારો તત્થ તત્થ ભવે વિવટ્ટૂપનિસ્સયાનિ પુઞ્ઞાનિ ઉપચિનન્તો સિદ્ધત્થસ્સ ભગવતો કાલે ચન્દભાગાનદિયં સુસુમારો હુત્વા નિબ્બત્તો નદીતીરં ઉપગતં ભગવન્તં દિસ્વા પસન્નચિત્તો પારં નેતુકામો તીરસમીપેયેવ નિપજ્જિ. ભગવા તસ્સ અનુકમ્પાય પિટ્ઠિયં પાદે ઠપેસિ. સો તુટ્ઠો ઉદગ્ગો પીતિવેગેન મહુસ્સાહો હુત્વા સોતં છિન્દન્તો સીઘેન જવેન ભગવન્તં પરતીરં નેસિ. ભગવા તસ્સ ચિત્તપ્પસાદં ઞત્વા ‘‘અયં ઇતો ચુતો દેવલોકે નિબ્બત્તિસ્સતિ , તતો પટ્ઠાય સુગતીસુયેવ સંસરન્તો ઇતો ચતુન્નવુતિકપ્પે અમતં પાપુણિસ્સતી’’તિ બ્યાકરિત્વા પક્કામિ.

    Candabhāgānadītīretiādikaṃ āyasmato uttiyattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto siddhatthassa bhagavato kāle candabhāgānadiyaṃ susumāro hutvā nibbatto nadītīraṃ upagataṃ bhagavantaṃ disvā pasannacitto pāraṃ netukāmo tīrasamīpeyeva nipajji. Bhagavā tassa anukampāya piṭṭhiyaṃ pāde ṭhapesi. So tuṭṭho udaggo pītivegena mahussāho hutvā sotaṃ chindanto sīghena javena bhagavantaṃ paratīraṃ nesi. Bhagavā tassa cittappasādaṃ ñatvā ‘‘ayaṃ ito cuto devaloke nibbattissati , tato paṭṭhāya sugatīsuyeva saṃsaranto ito catunnavutikappe amataṃ pāpuṇissatī’’ti byākaritvā pakkāmi.

    સો તથા સુગતીસુયેવ સંસરન્તો ઇમસ્મિં બુદ્ધુપ્પાદે સાવત્થિયં અઞ્ઞતરસ્સ બ્રાહ્મણસ્સ પુત્તો હુત્વા નિબ્બત્તિ, ઉત્તિયોતિસ્સ નામં અકંસુ. સો વયપ્પત્તો ‘‘અમતં પરિયેસિસ્સામી’’તિ પરિબ્બાજકો હુત્વા એકદિવસં ભગવન્તં દિસ્વા ઉપસઙ્કમિત્વા વન્દિત્વા ધમ્મં સુત્વા પટિલદ્ધસદ્ધો હુત્વા સાસને પબ્બજિત્વા સીલદિટ્ઠીનં અવિસોધિતત્તા વિસેસં નિબ્બત્તેતું અસક્કોન્તો અઞ્ઞં ભિક્ખું વિસેસં નિબ્બત્તેત્વા અઞ્ઞં બ્યાકરોન્તં દિસ્વા સત્થારં ઉપસઙ્કમિત્વા સઙ્ખેપેન ઓવાદં યાચિ. સત્થાપિ તસ્સ , ‘‘તસ્માતિહ ત્વં, ઉત્તિય, આદિમેવ વિસોધેહી’’તિઆદિના (સં॰ નિ॰ ૫.૩૮૨) સઙ્ખેપેનેવ ઓવાદં અદાસિ. સો સત્થુ ઓવાદે ઠત્વા વિપસ્સનં આરભિ. તસ્સ આરદ્ધવિપસ્સકસ્સ આબાધો ઉપ્પજ્જિ. ઉપ્પન્ને આબાધે જાતસંવેગો વીરિયારમ્ભવત્થું ઞત્વા વિપસ્સનં વડ્ઢેત્વા અરહત્તં પાપુણિ.

    So tathā sugatīsuyeva saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde sāvatthiyaṃ aññatarassa brāhmaṇassa putto hutvā nibbatti, uttiyotissa nāmaṃ akaṃsu. So vayappatto ‘‘amataṃ pariyesissāmī’’ti paribbājako hutvā ekadivasaṃ bhagavantaṃ disvā upasaṅkamitvā vanditvā dhammaṃ sutvā paṭiladdhasaddho hutvā sāsane pabbajitvā sīladiṭṭhīnaṃ avisodhitattā visesaṃ nibbattetuṃ asakkonto aññaṃ bhikkhuṃ visesaṃ nibbattetvā aññaṃ byākarontaṃ disvā satthāraṃ upasaṅkamitvā saṅkhepena ovādaṃ yāci. Satthāpi tassa , ‘‘tasmātiha tvaṃ, uttiya, ādimeva visodhehī’’tiādinā (saṃ. ni. 5.382) saṅkhepeneva ovādaṃ adāsi. So satthu ovāde ṭhatvā vipassanaṃ ārabhi. Tassa āraddhavipassakassa ābādho uppajji. Uppanne ābādhe jātasaṃvego vīriyārambhavatthuṃ ñatvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā arahattaṃ pāpuṇi.

    ૧૬૯. એવં સો કતસમ્ભારાનુરૂપેન પત્તઅરહત્તફલો અત્તનો પુબ્બકમ્મં સરિત્વા સોમનસ્સજાતો પુબ્બચરિતાપદાનં પકાસેન્તો ચન્દભાગાનદીતીરેતિઆદિમાહ. તત્થ ચન્દભાગાનદીતીરેતિ પરિસુદ્ધપણ્ડરપુલિનતલેહિ ચ પભાસમ્પન્નપસન્નમધુરોદકપરિપુણ્ણતાય ચ ચન્દપ્પભાકિરણસસ્સિરીકાભા નદમાના સદ્દં કુરુમાના ગચ્છતીતિ ચન્દભાગાનદી, તસ્સા ચન્દભાગાનદિયા તીરે સુસુમારો અહોસિન્તિ સમ્બન્ધો. તત્થ સુસુમારોતિ ખુદ્દકમચ્છગુમ્બે ખણ્ડાખણ્ડિકં કરોન્તો મારેતીતિ સુસુમારો, ચણ્ડમચ્છો કુમ્ભીલોતિ અત્થો. સભોજનપસુતોહન્તિ અહં સભોજને સકગોચરે પસુતો બ્યાવટો. નદીતિત્થં અગચ્છહન્તિ ભગવતો આગમનકાલે અહં નદીતિત્થં અગચ્છિં પત્તોમ્હિ.

    169. Evaṃ so katasambhārānurūpena pattaarahattaphalo attano pubbakammaṃ saritvā somanassajāto pubbacaritāpadānaṃ pakāsento candabhāgānadītīretiādimāha. Tattha candabhāgānadītīreti parisuddhapaṇḍarapulinatalehi ca pabhāsampannapasannamadhurodakaparipuṇṇatāya ca candappabhākiraṇasassirīkābhā nadamānā saddaṃ kurumānā gacchatīti candabhāgānadī, tassā candabhāgānadiyā tīre susumāro ahosinti sambandho. Tattha susumāroti khuddakamacchagumbe khaṇḍākhaṇḍikaṃ karonto māretīti susumāro, caṇḍamaccho kumbhīloti attho. Sabhojanapasutohanti ahaṃ sabhojane sakagocare pasuto byāvaṭo. Nadītitthaṃ agacchahanti bhagavato āgamanakāle ahaṃ nadītitthaṃ agacchiṃ pattomhi.

    ૧૭૦. સિદ્ધત્થો તમ્હિ સમયેતિ તસ્મિં મમ તિત્થગમનકાલે સિદ્ધત્થો ભગવા અગ્ગપુગ્ગલો સબ્બસત્તેસુ જેટ્ઠો સેટ્ઠો સયમ્ભૂ સયમેવ ભૂતો જાતો બુદ્ધભૂતો સો ભગવા નદિં તરિતુકામો નદીતીરં ઉપાગમિ.

    170.Siddhattho tamhi samayeti tasmiṃ mama titthagamanakāle siddhattho bhagavā aggapuggalo sabbasattesu jeṭṭho seṭṭho sayambhū sayameva bhūto jāto buddhabhūto so bhagavā nadiṃ taritukāmo nadītīraṃ upāgami.

    ૧૭૨. પેત્તિકં વિસયં મય્હન્તિ મય્હં પિતુપિતામહાદીહિ પરમ્પરાનીતં, યદિદં સમ્પત્તસમ્પત્તમહાનુભાવાનં તરણન્તિ અત્થો.

    172.Pettikaṃ visayaṃ mayhanti mayhaṃ pitupitāmahādīhi paramparānītaṃ, yadidaṃ sampattasampattamahānubhāvānaṃ taraṇanti attho.

    ૧૭૩. મમ ઉગ્ગજ્જનં સુત્વાતિ મય્હં ઉગ્ગજ્જનં આરાધનં સુત્વા મહામુનિ ભગવા અભિરુહીતિ સમ્બન્ધો. સેસં ઉત્તાનત્થમેવાતિ.

    173.Mamauggajjanaṃ sutvāti mayhaṃ uggajjanaṃ ārādhanaṃ sutvā mahāmuni bhagavā abhiruhīti sambandho. Sesaṃ uttānatthamevāti.

    ઉત્તિયત્થેરઅપદાનવણ્ણના સમત્તા.

    Uttiyattheraapadānavaṇṇanā samattā.







    Related texts:



    તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / ખુદ્દકનિકાય • Khuddakanikāya / અપદાનપાળિ • Apadānapāḷi / ૮. ઉત્તિયત્થેરઅપદાનં • 8. Uttiyattheraapadānaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact