| Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Saṁyutta Nikāya, English translation |
संयुत्त निकाय ४४।८
Saṁyutta Nikāya 44.8
The Related Suttas Collection 44.8
१। अब्याकतवग्ग
1. Abyākatavagga
1. The Undeclared Points
वच्छगोत्तसुत्त
Vacchagottasutta
With Vacchagotta
अथ खो वच्छगोत्तो परिब्बाजको येन भगवा तेनुपसङ्कमि; उपसङ्कमित्वा भगवता सद्धिं सम्मोदि। सम्मोदनीयं कथं सारणीयं वीतिसारेत्वा एकमन्तं निसीदि। एकमन्तं निसिन्नो खो वच्छगोत्तो परिब्बाजको भगवन्तं एतदवोच:
Atha kho vacchagotto paribbājako yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṁ sammodi. Sammodanīyaṁ kathaṁ sāraṇīyaṁ vītisāretvā ekamantaṁ nisīdi. Ekamantaṁ nisinno kho vacchagotto paribbājako bhagavantaṁ etadavoca:
Then the wanderer Vacchagotta went up to the Buddha and exchanged greetings with him. When the greetings and polite conversation were over, he sat down to one side, and said to the Buddha:
“किं नु खो, भो गोतम, सस्सतो लोको”ति?
“kiṁ nu kho, bho gotama, sassato loko”ti?
“Master Gotama, is this right: ‘the cosmos is eternal’?”
“अब्याकतं खो एतं, वच्छ, मया: ‘सस्सतो लोकोऽति …पे…।
“Abyākataṁ kho etaṁ, vaccha, mayā: ‘sassato loko’ti …pe….
“This has not been declared by me, Vaccha.” …
“किं पन, भो गोतम, ‘नेव होति न न होति तथागतो परं मरणाऽ”ति?
“Kiṁ pana, bho gotama, ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṁ maraṇā’”ti?
“Then is this right: ‘a Realized One neither still exists nor no longer exists after death’?”
“एतम्पि खो, वच्छ, अब्याकतं मया: ‘नेव होति न न होति तथागतो परं मरणाऽ”ति।
“Etampi kho, vaccha, abyākataṁ mayā: ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṁ maraṇā’”ti.
“This too has not been declared by me.”
“को नु खो, भो गोतम, हेतु, को पच्चयो, येन अञ्ञतित्थियानं परिब्बाजकानं एवं पुट्ठानं एवं वेय्याकरणं होति: ‘सस्सतो लोकोऽति वा …पे… ‘नेव होति न न होति तथागतो परं मरणाऽति वा? को पन, भो गोतम, हेतु, को पच्चयो, येन भोतो गोतमस्स एवं पुट्ठस्स न एवं वेय्याकरणं होति: ‘सस्सतो लोकोऽतिपि …पे… ‘नेव होति न न होति तथागतो परं मरणाऽतिपी”ति?
“Ko nu kho, bho gotama, hetu, ko paccayo, yena aññatitthiyānaṁ paribbājakānaṁ evaṁ puṭṭhānaṁ evaṁ veyyākaraṇaṁ hoti: ‘sassato loko’ti vā …pe… ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṁ maraṇā’ti vā? Ko pana, bho gotama, hetu, ko paccayo, yena bhoto gotamassa evaṁ puṭṭhassa na evaṁ veyyākaraṇaṁ hoti: ‘sassato loko’tipi …pe… ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṁ maraṇā’tipī”ti?
“What’s the cause, Master Gotama, what’s the reason why, when the wanderers of other religions are asked these questions, they declare one of these to be true? And what’s the reason why, when Master Gotama is asked these questions, he does not declare one of these to be true?”
“अञ्ञतित्थिया खो, वच्छ, परिब्बाजका रूपं अत्ततो समनुपस्सन्ति, रूपवन्तं वा अत्तानं, अत्तनि वा रूपं, रूपस्मिं वा अत्तानं। वेदनं अत्ततो समनुपस्सन्ति …पे… सञ्ञं …पे… सङ्खारे …पे… विञ्ञाणं अत्ततो समनुपस्सन्ति, विञ्ञाणवन्तं वा अत्तानं, अत्तनि वा विञ्ञाणं, विञ्ञाणस्मिं वा अत्तानं।
“Aññatitthiyā kho, vaccha, paribbājakā rūpaṁ attato samanupassanti, rūpavantaṁ vā attānaṁ, attani vā rūpaṁ, rūpasmiṁ vā attānaṁ. Vedanaṁ attato samanupassanti …pe… saññaṁ …pe… saṅkhāre …pe… viññāṇaṁ attato samanupassanti, viññāṇavantaṁ vā attānaṁ, attani vā viññāṇaṁ, viññāṇasmiṁ vā attānaṁ.
“Vaccha, the wanderers of other religions regard form as self, self as having form, form in self, or self in form. They regard feeling … perception … choices … consciousness as self, self as having consciousness, consciousness in self, or self in consciousness.
तस्मा अञ्ञतित्थियानं परिब्बाजकानं एवं पुट्ठानं एवं वेय्याकरणं होति: ‘सस्सतो लोकोऽति वा …पे… ‘नेव होति न न होति तथागतो परं मरणाऽति वा।
Tasmā aññatitthiyānaṁ paribbājakānaṁ evaṁ puṭṭhānaṁ evaṁ veyyākaraṇaṁ hoti: ‘sassato loko’ti vā …pe… ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṁ maraṇā’ti vā.
That’s why they answer these questions when asked.
तथागतो च खो, वच्छ, अरहं सम्मासम्बुद्धो न रूपं अत्ततो समनुपस्सति, न रूपवन्तं वा अत्तानं, न अत्तनि वा रूपं, न रूपस्मिं वा अत्तानं। न वेदनं अत्ततो समनुपस्सति …पे… न सञ्ञं …पे… न सङ्खारे …पे… न विञ्ञाणं अत्ततो समनुपस्सति, न विञ्ञाणवन्तं वा अत्तानं, न अत्तनि वा विञ्ञाणं, न विञ्ञाणस्मिं वा अत्तानं।
Tathāgato ca kho, vaccha, arahaṁ sammāsambuddho na rūpaṁ attato samanupassati, na rūpavantaṁ vā attānaṁ, na attani vā rūpaṁ, na rūpasmiṁ vā attānaṁ. Na vedanaṁ attato samanupassati …pe… na saññaṁ …pe… na saṅkhāre …pe… na viññāṇaṁ attato samanupassati, na viññāṇavantaṁ vā attānaṁ, na attani vā viññāṇaṁ, na viññāṇasmiṁ vā attānaṁ.
The Realized One doesn’t regard form as self, self as having form, form in self, or self in form. He doesn’t regard feeling … perception … choices … consciousness as self, self as having consciousness, consciousness in self, or self in consciousness.
तस्मा तथागतस्स एवं पुट्ठस्स न एवं वेय्याकरणं होति: ‘सस्सतो लोकोऽतिपि …पे… ‘नेव होति न न होति तथागतो परं मरणाऽतिपी”ति।
Tasmā tathāgatassa evaṁ puṭṭhassa na evaṁ veyyākaraṇaṁ hoti: ‘sassato loko’tipi …pe… ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṁ maraṇā’tipī”ti.
That’s why he doesn’t answer these questions when asked.”
अथ खो वच्छगोत्तो परिब्बाजको उट्ठायासना येनायस्मा महामोग्गल्लानो तेनुपसङ्कमि; उपसङ्कमित्वा आयस्मता महामोग्गल्लानेन सद्धिं सम्मोदि। सम्मोदनीयं कथं सारणीयं वीतिसारेत्वा एकमन्तं निसीदि। एकमन्तं निसिन्नो खो वच्छगोत्तो परिब्बाजको आयस्मन्तं महामोग्गल्लानं एतदवोच: “किं नु खो, भो मोग्गल्लान, सस्सतो लोको”ति? “अब्याकतं खो एतं, वच्छ, भगवता: ‘सस्सतो लोकोऽति …पे…। “किं पन, भो मोग्गल्लान, ‘नेव होति न न होति तथागतो परं मरणाऽ”ति? “एतम्पि खो, वच्छ, अब्याकतं भगवता: ‘नेव होति न न होति तथागतो परं मरणाऽ”ति।
Atha kho vacchagotto paribbājako uṭṭhāyāsanā yenāyasmā mahāmoggallāno tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā mahāmoggallānena saddhiṁ sammodi. Sammodanīyaṁ kathaṁ sāraṇīyaṁ vītisāretvā ekamantaṁ nisīdi. Ekamantaṁ nisinno kho vacchagotto paribbājako āyasmantaṁ mahāmoggallānaṁ etadavoca: “kiṁ nu kho, bho moggallāna, sassato loko”ti? “Abyākataṁ kho etaṁ, vaccha, bhagavatā: ‘sassato loko’ti …pe…. “Kiṁ pana, bho moggallāna, ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṁ maraṇā’”ti? “Etampi kho, vaccha, abyākataṁ bhagavatā: ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṁ maraṇā’”ti.
Then the wanderer Vacchagotta got up from his seat and went to Venerable Mahāmoggallāna, and exchanged greetings with him. When the greetings and polite conversation were over, he sat down to one side. He asked Mahāmoggallāna the same questions, and received the same answers.
“को नु खो, भो मोग्गल्लान, हेतु, को पच्चयो, येन अञ्ञतित्थियानं परिब्बाजकानं एवं पुट्ठानं एवं वेय्याकरणं होति: ‘सस्सतो लोकोऽति वा …पे… ‘नेव होति न न होति तथागतो परं मरणाऽति वा? को पन, भो मोग्गल्लान, हेतु, को पच्चयो येन समणस्स गोतमस्स एवं पुट्ठस्स न एवं वेय्याकरणं होति: ‘सस्सतो लोकोऽतिपि …पे… ‘नेव होति न न होति तथागतो परं मरणाऽतिपी”ति?
“Ko nu kho, bho moggallāna, hetu, ko paccayo, yena aññatitthiyānaṁ paribbājakānaṁ evaṁ puṭṭhānaṁ evaṁ veyyākaraṇaṁ hoti: ‘sassato loko’ti vā …pe… ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṁ maraṇā’ti vā? Ko pana, bho moggallāna, hetu, ko paccayo yena samaṇassa gotamassa evaṁ puṭṭhassa na evaṁ veyyākaraṇaṁ hoti: ‘sassato loko’tipi …pe… ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṁ maraṇā’tipī”ti?
“अञ्ञतित्थिया खो, वच्छ, परिब्बाजका रूपं अत्ततो समनुपस्सन्ति, रूपवन्तं वा अत्तानं, अत्तनि वा रूपं, रूपस्मिं वा अत्तानं। वेदनं अत्ततो समनुपस्सन्ति …पे… सञ्ञं …पे… सङ्खारे …पे… विञ्ञाणं अत्ततो समनुपस्सन्ति, विञ्ञाणवन्तं वा अत्तानं, अत्तनि वा विञ्ञाणं, विञ्ञाणस्मिं वा अत्तानं। तस्मा अञ्ञतित्थियानं परिब्बाजकानं एवं पुट्ठानं एवं वेय्याकरणं होति: ‘सस्सतो लोकोऽति वा …पे… ‘नेव होति न न होति तथागतो परं मरणाऽति वा। तथागतो च खो, वच्छ, अरहं सम्मासम्बुद्धो न रूपं अत्ततो समनुपस्सति, न रूपवन्तं वा अत्तानं, न अत्तनि वा रूपं, न रूपस्मिं वा अत्तानं। न वेदनं अत्ततो समनुपस्सति …पे… न सञ्ञं …पे… न सङ्खारे …पे… न विञ्ञाणं अत्ततो समनुपस्सति, न विञ्ञाणवन्तं वा अत्तानं, न अत्तनि वा विञ्ञाणं, न विञ्ञाणस्मिं वा अत्तानं। तस्मा तथागतस्स एवं पुट्ठस्स न एवं वेय्याकरणं होति: ‘सस्सतो लोकोऽतिपि, ‘असस्सतो लोकोऽतिपि, ‘अन्तवा लोकोऽतिपि, ‘अनन्तवा लोकोऽतिपि, ‘तं जीवं तं सरीरन्ऽतिपि, ‘अञ्ञं जीवं अञ्ञं सरीरन्ऽतिपि, ‘होति तथागतो परं मरणाऽतिपि, ‘न होति तथागतो परं मरणाऽतिपि, ‘होति च न च होति तथागतो परं मरणाऽतिपि, ‘नेव होति न न होति तथागतो परं मरणाऽतिपी”ति।
“Aññatitthiyā kho, vaccha, paribbājakā rūpaṁ attato samanupassanti, rūpavantaṁ vā attānaṁ, attani vā rūpaṁ, rūpasmiṁ vā attānaṁ. Vedanaṁ attato samanupassanti …pe… saññaṁ …pe… saṅkhāre …pe… viññāṇaṁ attato samanupassanti, viññāṇavantaṁ vā attānaṁ, attani vā viññāṇaṁ, viññāṇasmiṁ vā attānaṁ. Tasmā aññatitthiyānaṁ paribbājakānaṁ evaṁ puṭṭhānaṁ evaṁ veyyākaraṇaṁ hoti: ‘sassato loko’ti vā …pe… ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṁ maraṇā’ti vā. Tathāgato ca kho, vaccha, arahaṁ sammāsambuddho na rūpaṁ attato samanupassati, na rūpavantaṁ vā attānaṁ, na attani vā rūpaṁ, na rūpasmiṁ vā attānaṁ. Na vedanaṁ attato samanupassati …pe… na saññaṁ …pe… na saṅkhāre …pe… na viññāṇaṁ attato samanupassati, na viññāṇavantaṁ vā attānaṁ, na attani vā viññāṇaṁ, na viññāṇasmiṁ vā attānaṁ. Tasmā tathāgatassa evaṁ puṭṭhassa na evaṁ veyyākaraṇaṁ hoti: ‘sassato loko’tipi, ‘asassato loko’tipi, ‘antavā loko’tipi, ‘anantavā loko’tipi, ‘taṁ jīvaṁ taṁ sarīran’tipi, ‘aññaṁ jīvaṁ aññaṁ sarīran’tipi, ‘hoti tathāgato paraṁ maraṇā’tipi, ‘na hoti tathāgato paraṁ maraṇā’tipi, ‘hoti ca na ca hoti tathāgato paraṁ maraṇā’tipi, ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṁ maraṇā’tipī”ti.
“अच्छरियं, भो मोग्गल्लान, अब्भुतं, भो मोग्गल्लान। यत्र हि नाम सत्थु च सावकस्स च अत्थेन अत्थो ब्यञ्जनेन ब्यञ्जनं संसन्दिस्सति, समेस्सति, न विरोधयिस्सति, यदिदं अग्गपदस्मिं। इदानाहं, भो मोग्गल्लान, समणं गोतमं उपसङ्कमित्वा एतमत्थं अपुच्छिं। समणोपि मे गोतमो एतेहि पदेहि एतेहि ब्यञ्जनेहि एतमत्थं ब्याकासि, सेय्यथापि भवं मोग्गल्लानो। अच्छरियं, भो मोग्गल्लान, अब्भुतं, भो मोग्गल्लान। यत्र हि नाम सत्थु च सावकस्स च अत्थेन अत्थो ब्यञ्जनेन ब्यञ्जनं संसन्दिस्सति समेस्सति न विरोधयिस्सति, यदिदं अग्गपदस्मिन्”ति।
“Acchariyaṁ, bho moggallāna, abbhutaṁ, bho moggallāna. Yatra hi nāma satthu ca sāvakassa ca atthena attho byañjanena byañjanaṁ saṁsandissati, samessati, na virodhayissati, yadidaṁ aggapadasmiṁ. Idānāhaṁ, bho moggallāna, samaṇaṁ gotamaṁ upasaṅkamitvā etamatthaṁ apucchiṁ. Samaṇopi me gotamo etehi padehi etehi byañjanehi etamatthaṁ byākāsi, seyyathāpi bhavaṁ moggallāno. Acchariyaṁ, bho moggallāna, abbhutaṁ, bho moggallāna. Yatra hi nāma satthu ca sāvakassa ca atthena attho byañjanena byañjanaṁ saṁsandissati samessati na virodhayissati, yadidaṁ aggapadasmin”ti.
He said, “It’s incredible, Master Moggallāna, it’s amazing. How the meaning and the phrasing of the teacher and the disciple fit together and agree without contradiction when it comes to the chief matter! Just now I went to the ascetic Gotama and asked him about this matter. And he explained it to me with these words and phrases, just like Master Moggallāna. It’s incredible, Master Moggallāna, it’s amazing! How the meaning and the phrasing of the teacher and the disciple fit together and agree without contradiction when it comes to the chief matter!”
अट्ठमं।
Aṭṭhamaṁ.
The authoritative text of the Saṁyutta Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]
