Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā |
વનપ્પતિકથાવણ્ણના
Vanappatikathāvaṇṇanā
૧૧૦. વનપ્પતિકથાયં સન્ધારિતત્તાતિ છિન્નસ્સ રુક્ખસ્સ પતિતું આરદ્ધસ્સ સન્ધારણમત્તેન વુત્તં, ન પન મરિચવલ્લિઆદીહિ પુબ્બે વેઠેત્વા ઠિતભાવેન. તાદિસે હિ છિન્નેપિ અવહારો નત્થિ અરઞ્ઞટ્ઠકથાયં વેઠિતવલ્લિયં વિય. ઉજુકમેવ તિટ્ઠતીતિ ઇમિના સબ્બસો છિન્દનમેવ વલ્લિઆદીહિ અસમ્બદ્ધસ્સ રુક્ખસ્સ ઠાનાચાવનં પુબ્બે વિય આકાસાદીસુ ફુટ્ઠસકલપદેસતો મોચનન્તિ આવેણિકમિધ ઠાનાચાવનં દસ્સેતિ. કેચિ પન ‘‘રુક્ખભારેન કિઞ્ચિદેવ ભસ્સિત્વા ઠિતત્તા હોતિયેવ ઠાનાચાવન’’ન્તિ વદન્તિ, તન્ન, રુક્ખેન ફુટ્ઠસ્સ સકલસ્સ આકાસપદેસસ્સ પઞ્ચહિ છહિ વા આકારેહિ અનતિક્કમિતત્તા. વાતમુખં સોધેતીતિ યથા વાતો આગન્ત્વા રુક્ખં પાતેતિ, એવં વાતસ્સ આગમનમગ્ગં રુન્ધિત્વા ઠિતાનિ સાખાગુમ્બાદીનિ છિન્દિત્વા અપનેન્તો સોધેતિ. મણ્ડૂકકણ્ટકં વાતિ મણ્ડૂકાનં નઙ્ગુટ્ઠે અગ્ગકોટિયં ઠિતકણ્ટકન્તિ વદન્તિ, એકે ‘‘વિસમચ્છકણ્ટક’’ન્તિપિ વદન્તિ.
110. Vanappatikathāyaṃ sandhāritattāti chinnassa rukkhassa patituṃ āraddhassa sandhāraṇamattena vuttaṃ, na pana maricavalliādīhi pubbe veṭhetvā ṭhitabhāvena. Tādise hi chinnepi avahāro natthi araññaṭṭhakathāyaṃ veṭhitavalliyaṃ viya. Ujukameva tiṭṭhatīti iminā sabbaso chindanameva valliādīhi asambaddhassa rukkhassa ṭhānācāvanaṃ pubbe viya ākāsādīsu phuṭṭhasakalapadesato mocananti āveṇikamidha ṭhānācāvanaṃ dasseti. Keci pana ‘‘rukkhabhārena kiñcideva bhassitvā ṭhitattā hotiyeva ṭhānācāvana’’nti vadanti, tanna, rukkhena phuṭṭhassa sakalassa ākāsapadesassa pañcahi chahi vā ākārehi anatikkamitattā. Vātamukhaṃ sodhetīti yathā vāto āgantvā rukkhaṃ pāteti, evaṃ vātassa āgamanamaggaṃ rundhitvā ṭhitāni sākhāgumbādīni chinditvā apanento sodheti. Maṇḍūkakaṇṭakaṃ vāti maṇḍūkānaṃ naṅguṭṭhe aggakoṭiyaṃ ṭhitakaṇṭakanti vadanti, eke ‘‘visamacchakaṇṭaka’’ntipi vadanti.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / મહાવિભઙ્ગ • Mahāvibhaṅga / ૨. દુતિયપારાજિકં • 2. Dutiyapārājikaṃ
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / મહાવિભઙ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ૨. દુતિયપારાજિકં • 2. Dutiyapārājikaṃ
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / વનપ્પતિકથાવણ્ણના • Vanappatikathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / ભૂમટ્ઠકથાદિવણ્ણના • Bhūmaṭṭhakathādivaṇṇanā