Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya |
૧૦. વેપુલ્લપબ્બતસુત્તં
10. Vepullapabbatasuttaṃ
૧૪૩. એકં સમયં ભગવા રાજગહે વિહરતિ ગિજ્ઝકૂટે પબ્બતે. તત્ર ખો ભગવા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘ભિક્ખવો’’તિ. ‘‘ભદન્તે’’તિ તે ભિક્ખૂ ભગવતો પચ્ચસ્સોસું. ભગવા એતદવોચ –
143. Ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati gijjhakūṭe pabbate. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘અનમતગ્ગોયં, ભિક્ખવે, સંસારો. પુબ્બા કોટિ ન પઞ્ઞાયતિ અવિજ્જાનીવરણાનં સત્તાનં તણ્હાસંયોજનાનં સન્ધાવતં સંસરતં. ભૂતપુબ્બં, ભિક્ખવે, ઇમસ્સ વેપુલ્લસ્સ પબ્બતસ્સ ‘પાચીનવંસો’ત્વેવ સમઞ્ઞા ઉદપાદિ. તેન ખો પન, ભિક્ખવે , સમયેન મનુસ્સાનં ‘તિવરા’ત્વેવ સમઞ્ઞા ઉદપાદિ. તિવરાનં, ભિક્ખવે, મનુસ્સાનં ચત્તારીસ વસ્સસહસ્સાનિ આયુપ્પમાણં અહોસિ. તિવરા, ભિક્ખવે, મનુસ્સા પાચીનવંસં પબ્બતં ચતૂહેન આરોહન્તિ, ચતૂહેન ઓરોહન્તિ. તેન ખો પન, ભિક્ખવે , સમયેન કકુસન્ધો ભગવા અરહં સમ્માસમ્બુદ્ધો લોકે ઉપ્પન્નો હોતિ. કકુસન્ધસ્સ, ભિક્ખવે, ભગવતો અરહતો સમ્માસમ્બુદ્ધસ્સ વિધુરસઞ્જીવં નામ સાવકયુગં અહોસિ અગ્ગં ભદ્દયુગં. પસ્સથ, ભિક્ખવે, સા ચેવિમસ્સ પબ્બતસ્સ સમઞ્ઞા અન્તરહિતા, તે ચ મનુસ્સા કાલઙ્કતા, સો ચ ભગવા પરિનિબ્બુતો. એવં અનિચ્ચા, ભિક્ખવે, સઙ્ખારા; એવં અદ્ધુવા, ભિક્ખવે, સઙ્ખારા; એવં અનસ્સાસિકા, ભિક્ખવે, સઙ્ખારા. યાવઞ્ચિદં, ભિક્ખવે, અલમેવ સબ્બસઙ્ખારેસુ નિબ્બિન્દિતું, અલં વિરજ્જિતું, અલં વિમુચ્ચિતું.
‘‘Anamataggoyaṃ, bhikkhave, saṃsāro. Pubbā koṭi na paññāyati avijjānīvaraṇānaṃ sattānaṃ taṇhāsaṃyojanānaṃ sandhāvataṃ saṃsarataṃ. Bhūtapubbaṃ, bhikkhave, imassa vepullassa pabbatassa ‘pācīnavaṃso’tveva samaññā udapādi. Tena kho pana, bhikkhave , samayena manussānaṃ ‘tivarā’tveva samaññā udapādi. Tivarānaṃ, bhikkhave, manussānaṃ cattārīsa vassasahassāni āyuppamāṇaṃ ahosi. Tivarā, bhikkhave, manussā pācīnavaṃsaṃ pabbataṃ catūhena ārohanti, catūhena orohanti. Tena kho pana, bhikkhave , samayena kakusandho bhagavā arahaṃ sammāsambuddho loke uppanno hoti. Kakusandhassa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa vidhurasañjīvaṃ nāma sāvakayugaṃ ahosi aggaṃ bhaddayugaṃ. Passatha, bhikkhave, sā cevimassa pabbatassa samaññā antarahitā, te ca manussā kālaṅkatā, so ca bhagavā parinibbuto. Evaṃ aniccā, bhikkhave, saṅkhārā; evaṃ addhuvā, bhikkhave, saṅkhārā; evaṃ anassāsikā, bhikkhave, saṅkhārā. Yāvañcidaṃ, bhikkhave, alameva sabbasaṅkhāresu nibbindituṃ, alaṃ virajjituṃ, alaṃ vimuccituṃ.
‘‘ભૂતપુબ્બં , ભિક્ખવે, ઇમસ્સ વેપુલ્લસ્સ પબ્બતસ્સ ‘વઙ્કકો’ત્વેવ સમઞ્ઞા ઉદપાદિ. તેન ખો પન, ભિક્ખવે, સમયેન મનુસ્સાનં ‘રોહિતસ્સા’ત્વેવ સમઞ્ઞા ઉદપાદિ. રોહિતસ્સાનં, ભિક્ખવે, મનુસ્સાનં તિંસવસ્સસહસ્સાનિ આયુપ્પમાણં અહોસિ. રોહિતસ્સા, ભિક્ખવે, મનુસ્સા વઙ્કકં પબ્બતં તીહેન આરોહન્તિ, તીહેન ઓરોહન્તિ. તેન ખો પન, ભિક્ખવે, સમયેન કોણાગમનો ભગવા અરહં સમ્માસમ્બુદ્ધો લોકે ઉપ્પન્નો હોતિ. કોણાગમનસ્સ, ભિક્ખવે, ભગવતો અરહતો સમ્માસમ્બુદ્ધસ્સ ભિય્યોસુત્તરં નામ સાવકયુગં અહોસિ અગ્ગં ભદ્દયુગં. પસ્સથ, ભિક્ખવે, સા ચેવિમસ્સ પબ્બતસ્સ સમઞ્ઞા અન્તરહિતા, તે ચ મનુસ્સા કાલઙ્કતા, સો ચ ભગવા પરિનિબ્બુતો. એવં અનિચ્ચા, ભિક્ખવે, સઙ્ખારા…પે॰… અલં વિમુચ્ચિતું.
‘‘Bhūtapubbaṃ , bhikkhave, imassa vepullassa pabbatassa ‘vaṅkako’tveva samaññā udapādi. Tena kho pana, bhikkhave, samayena manussānaṃ ‘rohitassā’tveva samaññā udapādi. Rohitassānaṃ, bhikkhave, manussānaṃ tiṃsavassasahassāni āyuppamāṇaṃ ahosi. Rohitassā, bhikkhave, manussā vaṅkakaṃ pabbataṃ tīhena ārohanti, tīhena orohanti. Tena kho pana, bhikkhave, samayena koṇāgamano bhagavā arahaṃ sammāsambuddho loke uppanno hoti. Koṇāgamanassa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa bhiyyosuttaraṃ nāma sāvakayugaṃ ahosi aggaṃ bhaddayugaṃ. Passatha, bhikkhave, sā cevimassa pabbatassa samaññā antarahitā, te ca manussā kālaṅkatā, so ca bhagavā parinibbuto. Evaṃ aniccā, bhikkhave, saṅkhārā…pe… alaṃ vimuccituṃ.
‘‘ભૂતપુબ્બં, ભિક્ખવે, ઇમસ્સ વેપુલ્લસ્સ પબ્બતસ્સ ‘સુપસ્સો’ત્વેવ 1 સમઞ્ઞા ઉદપાદિ. તેન ખો પન, ભિક્ખવે, સમયેન મનુસ્સાનં ‘સુપ્પિયા’ત્વેવ 2 સમઞ્ઞા ઉદપાદિ. સુપ્પિયાનં, ભિક્ખવે, મનુસ્સાનં વીસતિવસ્સસહસ્સાનિ આયુપ્પમાણં અહોસિ. સુપ્પિયા, ભિક્ખવે, મનુસ્સા સુપસ્સં પબ્બતં દ્વીહેન આરોહન્તિ, દ્વીહેન ઓરોહન્તિ. તેન ખો પન, ભિક્ખવે, સમયેન કસ્સપો ભગવા અરહં સમ્માસમ્બુદ્ધો લોકે ઉપ્પન્નો હોતિ. કસ્સપસ્સ, ભિક્ખવે, ભગવતો અરહતો સમ્માસમ્બુદ્ધસ્સ તિસ્સભારદ્વાજં નામ સાવકયુગં અહોસિ અગ્ગં ભદ્દયુગં. પસ્સથ, ભિક્ખવે, સા ચેવિમસ્સ પબ્બતસ્સ સમઞ્ઞા અન્તરહિતા, તે ચ મનુસ્સા કાલઙ્કતા, સો ચ ભગવા પરિનિબ્બુતો. એવં અનિચ્ચા , ભિક્ખવે, સઙ્ખારા; એવં અદ્ધુવા, ભિક્ખવે, સઙ્ખારા…પે॰… અલં વિમુચ્ચિતું.
‘‘Bhūtapubbaṃ, bhikkhave, imassa vepullassa pabbatassa ‘supasso’tveva 3 samaññā udapādi. Tena kho pana, bhikkhave, samayena manussānaṃ ‘suppiyā’tveva 4 samaññā udapādi. Suppiyānaṃ, bhikkhave, manussānaṃ vīsativassasahassāni āyuppamāṇaṃ ahosi. Suppiyā, bhikkhave, manussā supassaṃ pabbataṃ dvīhena ārohanti, dvīhena orohanti. Tena kho pana, bhikkhave, samayena kassapo bhagavā arahaṃ sammāsambuddho loke uppanno hoti. Kassapassa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa tissabhāradvājaṃ nāma sāvakayugaṃ ahosi aggaṃ bhaddayugaṃ. Passatha, bhikkhave, sā cevimassa pabbatassa samaññā antarahitā, te ca manussā kālaṅkatā, so ca bhagavā parinibbuto. Evaṃ aniccā , bhikkhave, saṅkhārā; evaṃ addhuvā, bhikkhave, saṅkhārā…pe… alaṃ vimuccituṃ.
‘‘એતરહિ ખો પન, ભિક્ખવે, ઇમસ્સ વેપુલ્લસ્સ પબ્બતસ્સ ‘વેપુલ્લો’ત્વેવ સમઞ્ઞા ઉદપાદિ. એતરહિ ખો પન, ભિક્ખવે, ઇમેસં મનુસ્સાનં ‘માગધકા’ત્વેવ સમઞ્ઞા ઉદપાદિ. માગધકાનં, ભિક્ખવે, મનુસ્સાનં અપ્પકં આયુપ્પમાણં પરિત્તં લહુકં 5; યો ચિરં જીવતિ સો વસ્સસતં અપ્પં વા ભિય્યો. માગધકા, ભિક્ખવે, મનુસ્સા વેપુલ્લં પબ્બતં મુહુત્તેન આરોહન્તિ મુહુત્તેન ઓરોહન્તિ. એતરહિ ખો પનાહં, ભિક્ખવે, અરહં સમ્માસમ્બુદ્ધો લોકે ઉપ્પન્નો. મય્હં ખો પન, ભિક્ખવે, સારિપુત્તમોગ્ગલ્લાનં નામ સાવકયુગં અગ્ગં ભદ્દયુગં. ભવિસ્સતિ, ભિક્ખવે, સો સમયો યા અયઞ્ચેવિમસ્સ પબ્બતસ્સ સમઞ્ઞા અન્તરધાયિસ્સતિ, ઇમે ચ મનુસ્સા કાલં કરિસ્સન્તિ, અહઞ્ચ પરિનિબ્બાયિસ્સામિ. એવં અનિચ્ચા, ભિક્ખવે, સઙ્ખારા; એવં અદ્ધુવા, ભિક્ખવે, સઙ્ખારા; એવં અનસ્સાસિકા, ભિક્ખવે, સઙ્ખારા. યાવઞ્ચિદં, ભિક્ખવે, અલમેવ સબ્બસઙ્ખારેસુ નિબ્બિન્દિતું, અલં વિરજ્જિતું, અલં વિમુચ્ચિતુ’’ન્તિ.
‘‘Etarahi kho pana, bhikkhave, imassa vepullassa pabbatassa ‘vepullo’tveva samaññā udapādi. Etarahi kho pana, bhikkhave, imesaṃ manussānaṃ ‘māgadhakā’tveva samaññā udapādi. Māgadhakānaṃ, bhikkhave, manussānaṃ appakaṃ āyuppamāṇaṃ parittaṃ lahukaṃ 6; yo ciraṃ jīvati so vassasataṃ appaṃ vā bhiyyo. Māgadhakā, bhikkhave, manussā vepullaṃ pabbataṃ muhuttena ārohanti muhuttena orohanti. Etarahi kho panāhaṃ, bhikkhave, arahaṃ sammāsambuddho loke uppanno. Mayhaṃ kho pana, bhikkhave, sāriputtamoggallānaṃ nāma sāvakayugaṃ aggaṃ bhaddayugaṃ. Bhavissati, bhikkhave, so samayo yā ayañcevimassa pabbatassa samaññā antaradhāyissati, ime ca manussā kālaṃ karissanti, ahañca parinibbāyissāmi. Evaṃ aniccā, bhikkhave, saṅkhārā; evaṃ addhuvā, bhikkhave, saṅkhārā; evaṃ anassāsikā, bhikkhave, saṅkhārā. Yāvañcidaṃ, bhikkhave, alameva sabbasaṅkhāresu nibbindituṃ, alaṃ virajjituṃ, alaṃ vimuccitu’’nti.
ઇદમવોચ ભગવા. ઇદં વત્વાન સુગતો અથાપરં એતદવોચ સત્થા –
Idamavoca bhagavā. Idaṃ vatvāna sugato athāparaṃ etadavoca satthā –
‘‘પાચીનવંસો તિવરાનં, રોહિતસ્સાન વઙ્કકો;
‘‘Pācīnavaṃso tivarānaṃ, rohitassāna vaṅkako;
સુપ્પિયાનં સુપસ્સોતિ, માગધાનઞ્ચ વેપુલ્લો.
Suppiyānaṃ supassoti, māgadhānañca vepullo.
‘‘અનિચ્ચા વત સઙ્ખારા, ઉપ્પાદવયધમ્મિનો;
‘‘Aniccā vata saṅkhārā, uppādavayadhammino;
ઉપ્પજ્જિત્વા નિરુજ્ઝન્તિ, તેસં વૂપસમો સુખો’’તિ. દસમં;
Uppajjitvā nirujjhanti, tesaṃ vūpasamo sukho’’ti. dasamaṃ;
દુતિયો વગ્ગો.
Dutiyo vaggo.
તસ્સુદ્દાનં –
Tassuddānaṃ –
દુગ્ગતં સુખિતઞ્ચેવ, તિંસ માતાપિતેન ચ;
Duggataṃ sukhitañceva, tiṃsa mātāpitena ca;
ભાતા ભગિની પુત્તો ચ, ધીતા વેપુલ્લપબ્બતં.
Bhātā bhaginī putto ca, dhītā vepullapabbataṃ.
અનમતગ્ગસંયુત્તં સમત્તં.
Anamataggasaṃyuttaṃ samattaṃ.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૧૦. વેપુલ્લપબ્બતસુત્તવણ્ણના • 10. Vepullapabbatasuttavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૧૦. વેપુલ્લપબ્બતસુત્તવણ્ણના • 10. Vepullapabbatasuttavaṇṇanā