| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પઞ્ચપકરણ-મૂલટીકા • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā |
૩. વિપાકત્તિકવણ્ણના
3. Vipākattikavaṇṇanā
૧-૨૩. વિપાકત્તિકે વિપાકધમ્મં પટિચ્ચાતિ વિપાકં ધમ્મં પટિચ્ચ. સમાસેનપિ હિ સોયેવત્થો વુત્તોતિ પાળિયં સમાસં કત્વા લિખિતં.
1-23. Vipākattike vipākadhammaṃ paṭiccāti vipākaṃ dhammaṃ paṭicca. Samāsenapi hi soyevattho vuttoti pāḷiyaṃ samāsaṃ katvā likhitaṃ.
૨૪-૫૨. ‘‘નેવવિપાકનવિપાકધમ્મધમ્મં પટિચ્ચ નેવવિપાકનવિપાકધમ્મધમ્મો ઉપ્પજ્જતિ નવિપાકપચ્ચયા’’તિ એતસ્સ વિભઙ્ગે ‘‘મહાભૂતે પટિચ્ચ ચિત્તસમુટ્ઠાનં રૂપં ઉપાદારૂપ’’ન્તિ એત્તકમેવ વુત્તં, ન વુત્તં ‘‘કટત્તારૂપ’’ન્તિ. તં ખન્ધે પટિચ્ચ ઉપ્પજ્જમાનસ્સ મહાભૂતે પટિચ્ચ ઉપ્પત્તિદસ્સનત્થત્તા ન વુત્તં. ન હેત્થ કટત્તારૂપસ્સ ખન્ધે પટિચ્ચ ઉપ્પત્તિ અત્થિ, યસ્સ મહાભૂતે પટિચ્ચ ઉપ્પત્તિ વત્તબ્બા સિયા. પવત્તિયં પન કટત્તારૂપં ‘‘અસઞ્ઞસત્તાનં…પે॰… મહાભૂતે પટિચ્ચ કટત્તારૂપં ઉપાદારૂપ’’ન્તિ એતેનેવ દસ્સિતં હોતિ. એવઞ્ચ કત્વા અસઞ્ઞસત્તાનં રૂપસમાનગતિકત્તા નાહારપચ્ચયે ચ પવત્તિયં કટત્તારૂપં ન ઉદ્ધટં. તમ્પિ હિ ઉપ્પાદક્ખણે આહારપચ્ચયેન વિના ઉપ્પજ્જતીતિ ઉદ્ધરિતબ્બં સિયાતિ.
24-52. ‘‘Nevavipākanavipākadhammadhammaṃpaṭicca nevavipākanavipākadhammadhammo uppajjati navipākapaccayā’’ti etassa vibhaṅge ‘‘mahābhūte paṭicca cittasamuṭṭhānaṃ rūpaṃ upādārūpa’’nti ettakameva vuttaṃ, na vuttaṃ ‘‘kaṭattārūpa’’nti. Taṃ khandhe paṭicca uppajjamānassa mahābhūte paṭicca uppattidassanatthattā na vuttaṃ. Na hettha kaṭattārūpassa khandhe paṭicca uppatti atthi, yassa mahābhūte paṭicca uppatti vattabbā siyā. Pavattiyaṃ pana kaṭattārūpaṃ ‘‘asaññasattānaṃ…pe… mahābhūte paṭicca kaṭattārūpaṃ upādārūpa’’nti eteneva dassitaṃ hoti. Evañca katvā asaññasattānaṃ rūpasamānagatikattā nāhārapaccaye ca pavattiyaṃ kaṭattārūpaṃ na uddhaṭaṃ. Tampi hi uppādakkhaṇe āhārapaccayena vinā uppajjatīti uddharitabbaṃ siyāti.
વિપાકત્તિકવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Vipākattikavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ટીકા • Tīkā / અભિધમ્મપિટક (ટીકા) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / પઞ્ચપકરણ-અનુટીકા • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ૩. વિપાકત્તિકવણ્ણના • 3. Vipākattikavaṇṇanā
