Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Saṁyutta Nikāya, English translation |
සංයුත්ත නිකාය 12.4
The Related Suttas Collection 12.4
1. බුද්ධවග්ග
1. The Buddhas
විපස්සීසුත්ත
About Vipassī
සාවත්ථියං විහරති …පේ…
At Sāvatthī.
“විපස්සිස්ස, භික්ඛවේ, භගවතෝ අරහතෝ සම්මාසම්බුද්ධස්ස පුබ්බේව සම්බෝධා අනභිසම්බුද්ධස්ස බෝධිසත්තස්සේව සතෝ ඒතදහෝසි: ‘කිච්ඡං වතායං ලෝකෝ ආපන්නෝ ජායති ච ජීයති ච මීයති ච චවති ච උපපජ්ජති ච. අථ ච පනිමස්ස දුක්ඛස්ස නිස්සරණං නප්පජානාති ජරාමරණස්ස. කුදාස්සු නාම ඉමස්ස දුක්ඛස්ස නිස්සරණං පඤ්ඤායිස්සති ජරාමරණස්සා(අ)ති?
“Bhikkhus, Vipassī the Blessed One, the perfected one, the fully awakened Buddha had this thought before his awakening, when he was still unawakened but intent on awakening: ‘Alas, this world has fallen into trouble. It’s born, grows old, dies, passes away, and is reborn, yet it doesn’t understand how to escape from this suffering, from old age and death. Oh, when will an escape be found from this suffering, from old age and death?’
අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස ඒතදහෝසි: ‘කිම්හි නු ඛෝ සති ජරාමරණං හෝති, කිංපච්චයා ජරාමරණන්(අ)ති? අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස යෝනිසෝ මනසිකාරා අහු පඤ්ඤාය අභිසමයෝ: ‘ජාතියා ඛෝ සති ජරාමරණං හෝති, ජාතිපච්චයා ජරාමරණන්(අ)ති.
Then Vipassī, the one intent on awakening, thought: ‘When what exists is there old age and death? What is a condition for old age and death?’ Then, through rational application of mind, Vipassī comprehended with wisdom: ‘When rebirth exists there’s old age and death. Rebirth is a condition for old age and death.’
අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස ඒතදහෝසි: ‘කිම්හි නු ඛෝ සති ජාති හෝති, කිංපච්චයා ජාතී(අ)ති? අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස යෝනිසෝ මනසිකාරා අහු පඤ්ඤාය අභිසමයෝ: ‘භවේ ඛෝ සති ජාති හෝති, භවපච්චයා ජාතී(අ)ති.
Then Vipassī thought: ‘When what exists is there rebirth? What is a condition for rebirth?’ Then, through rational application of mind, Vipassī comprehended with wisdom: ‘When continued existence exists there’s rebirth. Continued existence is a condition for rebirth.’
අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස ඒතදහෝසි: ‘කිම්හි නු ඛෝ සති භවෝ හෝති, කිංපච්චයා භවෝ(අ)ති? අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස යෝනිසෝ මනසිකාරා අහු පඤ්ඤාය අභිසමයෝ: ‘උපාදානේ ඛෝ සති භවෝ හෝති, උපාදානපච්චයා භවෝ(අ)ති.
Then Vipassī thought: ‘When what exists is there continued existence? What is a condition for continued existence?’ Then, through rational application of mind, Vipassī comprehended with wisdom: ‘When grasping exists there’s continued existence. Grasping is a condition for continued existence.’
අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස ඒතදහෝසි: ‘කිම්හි නු ඛෝ සති උපාදානං හෝති, කිංපච්චයා උපාදානන්(අ)ති? අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස යෝනිසෝ මනසිකාරා අහු පඤ්ඤාය අභිසමයෝ: ‘තණ්හාය ඛෝ සති උපාදානං හෝති, තණ්හාපච්චයා උපාදානන්(අ)ති.
Then Vipassī thought: ‘When what exists is there grasping? What is a condition for grasping?’ Then, through rational application of mind, Vipassī comprehended with wisdom: ‘When craving exists there’s grasping. Craving is a condition for grasping.’
අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස ඒතදහෝසි: ‘කිම්හි නු ඛෝ සති තණ්හා හෝති, කිංපච්චයා තණ්හා(අ)ති? අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස යෝනිසෝ මනසිකාරා අහු පඤ්ඤාය අභිසමයෝ: ‘වේදනාය ඛෝ සති තණ්හා හෝති, වේදනාපච්චයා තණ්හා(අ)ති.
Then Vipassī thought: ‘When what exists is there craving? What is a condition for craving?’ Then, through rational application of mind, Vipassī comprehended with wisdom: ‘When feeling exists there’s craving. Feeling is a condition for craving.’
අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස ඒතදහෝසි: ‘කිම්හි නු ඛෝ සති වේදනා හෝති, කිංපච්චයා වේදනා(අ)ති? අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස යෝනිසෝ මනසිකාරා අහු පඤ්ඤාය අභිසමයෝ: ‘ඵස්සේ ඛෝ සති වේදනා හෝති, ඵස්සපච්චයා වේදනා(අ)ති.
Then Vipassī thought: ‘When what exists is there feeling? What is a condition for feeling?’ Then, through rational application of mind, Vipassī comprehended with wisdom: ‘When contact exists there’s feeling. Contact is a condition for feeling.’
අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස ඒතදහෝසි: ‘කිම්හි නු ඛෝ සති ඵස්සෝ හෝති, කිංපච්චයා ඵස්සෝ(අ)ති? අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස යෝනිසෝ මනසිකාරා අහු පඤ්ඤාය අභිසමයෝ: ‘සළායතනේ ඛෝ සති ඵස්සෝ හෝති, සළායතනපච්චයා ඵස්සෝ(අ)ති.
Then Vipassī thought: ‘When what exists is there contact? What is a condition for contact?’ Then, through rational application of mind, Vipassī comprehended with wisdom: ‘When the six sense fields exist there’s contact. The six sense fields are a condition for contact.’
අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස ඒතදහෝසි: ‘කිම්හි නු ඛෝ සති සළායතනං හෝති, කිංපච්චයා සළායතනන්(අ)ති? අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස යෝනිසෝ මනසිකාරා අහු පඤ්ඤාය අභිසමයෝ: ‘නාමරූපේ ඛෝ සති සළායතනං හෝති, නාමරූපපච්චයා සළායතනන්(අ)ති.
Then Vipassī thought: ‘When what exists are there the six sense fields? What is a condition for the six sense fields?’ Then, through rational application of mind, Vipassī comprehended with wisdom: ‘When name and form exist there are the six sense fields. Name and form are a condition for the six sense fields.’
අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස ඒතදහෝසි: ‘කිම්හි නු ඛෝ සති නාමරූපං හෝති, කිංපච්චයා නාමරූපන්(අ)ති? අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස යෝනිසෝ මනසිකාරා අහු පඤ්ඤාය අභිසමයෝ: ‘විඤ්ඤාණේ ඛෝ සති නාමරූපං හෝති, විඤ්ඤාණපච්චයා නාමරූපන්(අ)ති.
Then Vipassī thought: ‘When what exists are there name and form? What is a condition for name and form?’ Then, through rational application of mind, Vipassī comprehended with wisdom: ‘When consciousness exists there are name and form. Consciousness is a condition for name and form.’
අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස ඒතදහෝසි: ‘කිම්හි නු ඛෝ සති විඤ්ඤාණං හෝති, කිංපච්චයා විඤ්ඤාණන්(අ)ති? අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස යෝනිසෝ මනසිකාරා අහු පඤ්ඤාය අභිසමයෝ: ‘සඞ්ඛාරේසු ඛෝ සති විඤ්ඤාණං හෝති, සඞ්ඛාරපච්චයා විඤ්ඤාණන්(අ)ති.
Then Vipassī thought: ‘When what exists is there consciousness? What is a condition for consciousness?’ Then, through rational application of mind, Vipassī comprehended with wisdom: ‘When choices exist there’s consciousness. Choices are a condition for consciousness.’
අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස ඒතදහෝසි: ‘කිම්හි නු ඛෝ සති සඞ්ඛාරා හෝන්ති, කිංපච්චයා සඞ්ඛාරා(අ)ති? අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස යෝනිසෝ මනසිකාරා අහු පඤ්ඤාය අභිසමයෝ: ‘අවිජ්ජාය ඛෝ සති සඞ්ඛාරා හෝන්ති, අවිජ්ජාපච්චයා සඞ්ඛාරා(අ)ති.
Then Vipassī thought: ‘When what exists are there choices? What is a condition for choices?’ Then, through rational application of mind, Vipassī comprehended with wisdom: ‘When ignorance exists there are choices. Ignorance is a condition for choices.’
ඉති හිදං අවිජ්ජාපච්චයා සඞ්ඛාරා;
And so, ignorance is a condition for choices.
සඞ්ඛාරපච්චයා විඤ්ඤාණං …පේ… ඒවමේතස්ස කේවලස්ස දුක්ඛක්ඛන්ධස්ස සමුදයෝ හෝති. ‘සමුදයෝ, සමුදයෝ(අ)ති ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස පුබ්බේ අනනුස්සුතේසු ධම්මේසු චක්ඛුං උදපාදි, ඤාණං උදපාදි, පඤ්ඤා උදපාදි, විජ්ජා උදපාදි, ආලෝකෝ උදපාදි.
Choices are a condition for consciousness. … That is how this entire mass of suffering originates. ‘Origination, origination.’ While Vipassī was intent on awakening, such was the vision, knowledge, wisdom, realization, and light that arose in him regarding teachings not learned before from another.
අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස ඒතදහෝසි: ‘කිම්හි නු ඛෝ අසති ජරාමරණං න හෝති, කිස්ස නිරෝධා ජරාමරණනිරෝධෝ(අ)ති? අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස යෝනිසෝ මනසිකාරා අහු පඤ්ඤාය අභිසමයෝ: ‘ජාතියා ඛෝ අසති ජරාමරණං න හෝති, ජාතිනිරෝධා ජරාමරණනිරෝධෝ(අ)ති.
Then Vipassī thought: ‘When what doesn’t exist is there no old age and death? When what ceases do old age and death cease?’ Then, through rational application of mind, Vipassī comprehended with wisdom: ‘When rebirth doesn’t exist there’s no old age and death. When rebirth ceases, old age and death cease.’
අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස ඒතදහෝසි: ‘කිම්හි නු ඛෝ අසති ජාති න හෝති, කිස්ස නිරෝධා ජාතිනිරෝධෝ(අ)ති? අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස යෝනිසෝ මනසිකාරා අහු පඤ්ඤාය අභිසමයෝ: ‘භවේ ඛෝ අසති ජාති න හෝති, භවනිරෝධා ජාතිනිරෝධෝ(අ)ති.
Then Vipassī thought: ‘When what doesn’t exist is there no rebirth? When what ceases does rebirth cease?’ Then, through rational application of mind, Vipassī comprehended with wisdom: ‘When continued existence doesn’t exist there’s no rebirth. When continued existence ceases, rebirth ceases.’
අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස ඒතදහෝසි: ‘කිම්හි නු ඛෝ අසති භවෝ න හෝති, කිස්ස නිරෝධා භවනිරෝධෝ(අ)ති? අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස යෝනිසෝ මනසිකාරා අහු පඤ්ඤාය අභිසමයෝ: ‘උපාදානේ ඛෝ අසති භවෝ න හෝති, උපාදානනිරෝධා භවනිරෝධෝ(අ)ති.
Then Vipassī thought: ‘When what doesn’t exist is there no continued existence? When what ceases does continued existence cease?’ Then, through rational application of mind, Vipassī comprehended with wisdom: ‘When grasping doesn’t exist there’s no continued existence. When grasping ceases, continued existence ceases.’
අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස ඒතදහෝසි: ‘කිම්හි නු ඛෝ අසති උපාදානං න හෝති, කිස්ස නිරෝධා උපාදානනිරෝධෝ(අ)ති? අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස යෝනිසෝ මනසිකාරා අහු පඤ්ඤාය අභිසමයෝ: ‘තණ්හාය ඛෝ අසති උපාදානං න හෝති, තණ්හානිරෝධා උපාදානනිරෝධෝ(අ)ති.
Then Vipassī thought: ‘When what doesn’t exist is there no grasping? When what ceases does grasping cease?’ Then, through rational application of mind, Vipassī comprehended with wisdom: ‘When craving doesn’t exist there’s no grasping. When craving ceases, grasping ceases.’
අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස ඒතදහෝසි: ‘කිම්හි නු ඛෝ අසති තණ්හා න හෝති, කිස්ස නිරෝධා තණ්හානිරෝධෝ(අ)ති? අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස යෝනිසෝ මනසිකාරා අහු පඤ්ඤාය අභිසමයෝ: ‘වේදනාය ඛෝ අසති තණ්හා න හෝති, වේදනානිරෝධා තණ්හානිරෝධෝ(අ)ති.
Then Vipassī thought: ‘When what doesn’t exist is there no craving? When what ceases does craving cease?’ Then, through rational application of mind, Vipassī comprehended with wisdom: ‘When feeling doesn’t exist there’s no craving. When feeling ceases, craving ceases.’
අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස ඒතදහෝසි: ‘කිම්හි නු ඛෝ අසති වේදනා න හෝති, කිස්ස නිරෝධා වේදනානිරෝධෝ(අ)ති? අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස යෝනිසෝ මනසිකාරා අහු පඤ්ඤාය අභිසමයෝ: ‘ඵස්සේ ඛෝ අසති වේදනා න හෝති, ඵස්සනිරෝධා වේදනානිරෝධෝ(අ)ති.
Then Vipassī thought: ‘When what doesn’t exist is there no feeling? When what ceases does feeling cease?’ Then, through rational application of mind, Vipassī comprehended with wisdom: ‘When contact doesn’t exist there’s no feeling. When contact ceases, feeling ceases.’
අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස ඒතදහෝසි: ‘කිම්හි නු ඛෝ අසති ඵස්සෝ න හෝති, කිස්ස නිරෝධා ඵස්සනිරෝධෝ(අ)ති? අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස යෝනිසෝ මනසිකාරා අහු පඤ්ඤාය අභිසමයෝ: ‘සළායතනේ ඛෝ අසති ඵස්සෝ න හෝති, සළායතනනිරෝධා ඵස්සනිරෝධෝ(අ)ති.
Then Vipassī thought: ‘When what doesn’t exist is there no contact? When what ceases does contact cease?’ Then, through rational application of mind, Vipassī comprehended with wisdom: ‘When the six sense fields don’t exist there’s no contact. When the six sense fields cease, contact ceases.’
අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස ඒතදහෝසි: ‘කිම්හි නු ඛෝ අසති සළායතනං න හෝති, කිස්ස නිරෝධා සළායතනනිරෝධෝ(අ)ති? අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස යෝනිසෝ මනසිකාරා අහු පඤ්ඤාය අභිසමයෝ: ‘නාමරූපේ ඛෝ අසති සළායතනං න හෝති, නාමරූපනිරෝධා සළායතනනිරෝධෝ(අ)ති.
Then Vipassī thought: ‘When what doesn’t exist are there no six sense fields? When what ceases do the six sense fields cease?’ Then, through rational application of mind, Vipassī comprehended with wisdom: ‘When name and form don’t exist there are no six sense fields. When name and form cease, the six sense fields cease.’
අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස ඒතදහෝසි: ‘කිම්හි නු ඛෝ අසති නාමරූපං න හෝති, කිස්ස නිරෝධා නාමරූපනිරෝධෝ(අ)ති? අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස යෝනිසෝ මනසිකාරා අහු පඤ්ඤාය අභිසමයෝ: ‘විඤ්ඤාණේ ඛෝ අසති නාමරූපං න හෝති, විඤ්ඤාණනිරෝධා නාමරූපනිරෝධෝ(අ)ති.
Then Vipassī thought: ‘When what doesn’t exist are there no name and form? When what ceases do name and form cease?’ Then, through rational application of mind, Vipassī comprehended with wisdom: ‘When consciousness doesn’t exist there are no name and form. When consciousness ceases, name and form cease.’
අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස ඒතදහෝසි: ‘කිම්හි නු ඛෝ අසති විඤ්ඤාණං න හෝති, කිස්ස නිරෝධා විඤ්ඤාණනිරෝධෝ(අ)ති? අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස යෝනිසෝ මනසිකාරා අහු පඤ්ඤාය අභිසමයෝ: ‘සඞ්ඛාරේසු ඛෝ අසති විඤ්ඤාණං න හෝති, සඞ්ඛාරනිරෝධා විඤ්ඤාණනිරෝධෝ(අ)ති.
Then Vipassī thought: ‘When what doesn’t exist is there no consciousness? When what ceases does consciousness cease?’ Then, through rational application of mind, Vipassī comprehended with wisdom: ‘When choices don’t exist there’s no consciousness. When choices cease, consciousness ceases.’
අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස ඒතදහෝසි: ‘කිම්හි නු ඛෝ අසති සඞ්ඛාරා න හෝන්ති, කිස්ස නිරෝධා සඞ්ඛාරනිරෝධෝ(අ)ති? අථ ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස යෝනිසෝ මනසිකාරා අහු පඤ්ඤාය අභිසමයෝ: ‘අවිජ්ජාය ඛෝ අසති සඞ්ඛාරා න හෝන්ති, අවිජ්ජානිරෝධා සඞ්ඛාරනිරෝධෝ(අ)ති.
Then Vipassī thought: ‘When what doesn’t exist are there no choices? When what ceases do choices cease?’ Then, through rational application of mind, Vipassī comprehended with wisdom: ‘When ignorance doesn’t exist there are no choices. When ignorance ceases, choices cease.’
ඉති හිදං අවිජ්ජානිරෝධා සඞ්ඛාරනිරෝධෝ; සඞ්ඛාරනිරෝධා විඤ්ඤාණනිරෝධෝ …පේ… ඒවමේතස්ස කේවලස්ස දුක්ඛක්ඛන්ධස්ස නිරෝධෝ හෝතීති. ‘නිරෝධෝ, නිරෝධෝ(අ)ති ඛෝ, භික්ඛවේ, විපස්සිස්ස බෝධිසත්තස්ස පුබ්බේ අනනුස්සුතේසු ධම්මේසු චක්ඛුං උදපාදි, ඤාණං උදපාදි, පඤ්ඤා උදපාදි, විජ්ජා උදපාදි, ආලෝකෝ උදපාදී”ති.
And so, when ignorance ceases, choices cease. When choices cease, consciousness ceases. … That is how this entire mass of suffering ceases. ‘Cessation, cessation.’ Such was the vision, knowledge, wisdom, realization, and light that arose in Vipassī, the one intent on awakening, regarding teachings not learned before from another.”
චතුත්ථං.
(සත්තන්නම්පි බුද්ධානං ඒවං විත්ථාරේතබ්බෝ.)
(Tell in full for each of the seven Buddhas.)
The authoritative text of the Saṁyutta Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]