| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / மஜ்ஜி²மனிகாய (அட்ட²கதா²) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
10. விதக்கஸண்டா²னஸுத்தவண்ணனா
10. Vitakkasaṇṭhānasuttavaṇṇanā
216. ஏவங் மே ஸுதந்தி விதக்கஸண்டா²னஸுத்தங். தத்த² அதி⁴சித்தமனுயுத்தேனாதி த³ஸகுஸலகம்மபத²வஸேன உப்பன்னங் சித்தங் சித்தமேவ, விபஸ்ஸனாபாத³கஅட்ட²ஸமாபத்திசித்தங் ததோ சித்ததோ அதி⁴கங் சித்தந்தி அதி⁴சித்தங். அனுயுத்தேனாதி தங் அதி⁴சித்தங் அனுயுத்தேன, தத்த² யுத்தப்பயுத்தேனாதி அத்தோ².
216.Evaṃme sutanti vitakkasaṇṭhānasuttaṃ. Tattha adhicittamanuyuttenāti dasakusalakammapathavasena uppannaṃ cittaṃ cittameva, vipassanāpādakaaṭṭhasamāpatticittaṃ tato cittato adhikaṃ cittanti adhicittaṃ. Anuyuttenāti taṃ adhicittaṃ anuyuttena, tattha yuttappayuttenāti attho.
தத்ராயங் பி⁴க்கு² புரேப⁴த்தங் பிண்டா³ய சரித்வா பச்சா²ப⁴த்தங் பிண்ட³பாதப்படிக்கந்தோ நிஸீத³னங் ஆதா³ய அஸுகஸ்மிங் ருக்க²மூலே வா வனஸண்டே³ வா பப்³ப³தபாதே³ வா பப்³பா⁴ரே வா ஸமணத⁴ம்மங் கரிஸ்ஸாமீதி நிக்க²மந்தோபி, தத்த² க³ந்த்வா ஹத்தே²ஹி வா பாதே³ஹி வா நிஸஜ்ஜட்டா²னதோ திணபண்ணானி அபனெந்தோபி அதி⁴சித்தங் அனுயுத்தோயேவ. நிஸீதி³த்வா பன ஹத்த²பாதே³ தோ⁴வித்வா பல்லங்கங் ஆபு⁴ஜித்வா மூலகம்மட்டா²னங் க³ஹெத்வா விஹரந்தோபி அதி⁴சித்தங் அனுயுத்தோயேவ.
Tatrāyaṃ bhikkhu purebhattaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātappaṭikkanto nisīdanaṃ ādāya asukasmiṃ rukkhamūle vā vanasaṇḍe vā pabbatapāde vā pabbhāre vā samaṇadhammaṃ karissāmīti nikkhamantopi, tattha gantvā hatthehi vā pādehi vā nisajjaṭṭhānato tiṇapaṇṇāni apanentopi adhicittaṃ anuyuttoyeva. Nisīditvā pana hatthapāde dhovitvā pallaṅkaṃ ābhujitvā mūlakammaṭṭhānaṃ gahetvā viharantopi adhicittaṃ anuyuttoyeva.
நிமித்தானீதி காரணானி. காலேன காலந்தி ஸமயே ஸமயே. ந நு ச கம்மட்டா²னங் நாம முஹுத்தம்பி அச²ட்³டெ³த்வா நிரந்தரங் மனஸிகாதப்³ப³ங், கஸ்மா ப⁴க³வா ‘‘காலேன கால’’ந்தி ஆஹாதி. பாளியஞ்ஹி அட்ட²திங்ஸ கம்மட்டா²னானி விப⁴த்தானி, தேஸு பி⁴க்கு²னா அத்தனோ சித்தருசிதங் கம்மட்டா²னங் க³ஹெத்வா நிஸின்னேன யாவ கோசிதே³வ உபக்கிலேஸோ நுப்பஜ்ஜதி, தாவ இமேஸங் நிமித்தானங் மனஸிகாரகிச்சங் நத்தி². யதா³ பன உப்பஜ்ஜதி, ததா³ இமானி க³ஹெத்வா சித்தே உப்பன்னங் அப்³பு³த³ங் நீஹரிதப்³ப³ந்தி த³ஸ்ஸெந்தோ ஏவமாஹ.
Nimittānīti kāraṇāni. Kālena kālanti samaye samaye. Na nu ca kammaṭṭhānaṃ nāma muhuttampi achaḍḍetvā nirantaraṃ manasikātabbaṃ, kasmā bhagavā ‘‘kālena kāla’’nti āhāti. Pāḷiyañhi aṭṭhatiṃsa kammaṭṭhānāni vibhattāni, tesu bhikkhunā attano cittarucitaṃ kammaṭṭhānaṃ gahetvā nisinnena yāva kocideva upakkileso nuppajjati, tāva imesaṃ nimittānaṃ manasikārakiccaṃ natthi. Yadā pana uppajjati, tadā imāni gahetvā citte uppannaṃ abbudaṃ nīharitabbanti dassento evamāha.
ச²ந்தூ³பஸங்ஹிதாதி ச²ந்த³ஸஹக³தா ராக³ஸம்பயுத்தா. இமேஸங் பன திண்ணங் விதக்கானங் கெ²த்தஞ்ச ஆரம்மணஞ்ச ஜானிதப்³ப³ங். தத்த² ச²ந்தூ³பஸஞ்ஹிதானங் அட்ட² லோப⁴ஸஹக³தசித்தானி கெ²த்தங், தோ³ஸூபஸஞ்ஹிதானங் த்³வே தோ³மனஸ்ஸஸஹக³தானி, மோஹூபஸஞ்ஹிதானங் த்³வாத³ஸபி அகுஸலசித்தானி. விசிகிச்சா²உத்³த⁴ச்சஸம்பயுத்தசித்தானி பன த்³வே ஏதேஸங் பாடிபுக்³க³லிகங் கெ²த்தங். ஸப்³பே³ஸம்பி ஸத்தா சேவ ஸங்கா²ரா ச ஆரம்மணங், இட்டா²னிட்ட²அஸமபெக்கி²தேஸு ஹி ஸத்தேஸு ச ஸங்கா²ரேஸு ச தே உப்பஜ்ஜந்தி . அஞ்ஞம்பி நிமித்தங் மனஸிகாதப்³ப³ங் குஸலூபஸங்ஹிதந்தி ததோ நிமித்ததோ அஞ்ஞங் குஸலனிஸ்ஸிதங் நிமித்தங் மனஸிகாதப்³ப³ங். தத்த² அஞ்ஞங் நிமித்தங் நாம ச²ந்தூ³பஸஞ்ஹிதே விதக்கே ஸத்தேஸு உப்பன்னே அஸுப⁴பா⁴வனா அஞ்ஞங் நிமித்தங் நாம. ஸங்கா²ரேஸு உப்பன்னே அனிச்சமனஸிகாரோ அஞ்ஞங் நிமித்தங் நாம. தோ³ஸூபஸஞ்ஹிதே ஸத்தேஸு உப்பன்னே மெத்தாபா⁴வனா அஞ்ஞங் நிமித்தங் நாம. ஸங்கா²ரேஸு உப்பன்னே தா⁴துமனஸிகாரோ அஞ்ஞங் நிமித்தங் நாம. மோஹூபஸஞ்ஹிதே யத்த² கத்த²சி உப்பன்னே பஞ்சத⁴ம்மூபனிஸ்ஸயோ அஞ்ஞங் நிமித்தங் நாம.
Chandūpasaṃhitāti chandasahagatā rāgasampayuttā. Imesaṃ pana tiṇṇaṃ vitakkānaṃ khettañca ārammaṇañca jānitabbaṃ. Tattha chandūpasañhitānaṃ aṭṭha lobhasahagatacittāni khettaṃ, dosūpasañhitānaṃ dve domanassasahagatāni, mohūpasañhitānaṃ dvādasapi akusalacittāni. Vicikicchāuddhaccasampayuttacittāni pana dve etesaṃ pāṭipuggalikaṃ khettaṃ. Sabbesampi sattā ceva saṅkhārā ca ārammaṇaṃ, iṭṭhāniṭṭhaasamapekkhitesu hi sattesu ca saṅkhāresu ca te uppajjanti . Aññampi nimittaṃ manasikātabbaṃ kusalūpasaṃhitanti tato nimittato aññaṃ kusalanissitaṃ nimittaṃ manasikātabbaṃ. Tattha aññaṃ nimittaṃ nāma chandūpasañhite vitakke sattesu uppanne asubhabhāvanā aññaṃ nimittaṃ nāma. Saṅkhāresu uppanne aniccamanasikāro aññaṃ nimittaṃ nāma. Dosūpasañhite sattesu uppanne mettābhāvanā aññaṃ nimittaṃ nāma. Saṅkhāresu uppanne dhātumanasikāro aññaṃ nimittaṃ nāma. Mohūpasañhite yattha katthaci uppanne pañcadhammūpanissayo aññaṃ nimittaṃ nāma.
இமஸ்ஸ ஹத்தா² வா ஸோப⁴னா பாதா³ வாதிஆதி³னா நயேன ஹி ஸத்தேஸு லோபே⁴ உப்பன்னே அஸுப⁴தோ உபஸங்ஹரிதப்³ப³ங். கிம்ஹி ஸாரத்தோஸி? கேஸேஸு ஸாரத்தோஸி. லோமேஸு…பே॰… முத்தேஸு ஸாரத்தோஸி. அயங் அத்தபா⁴வோ நாம தீஹி அட்டி²ஸதேஹி உஸ்ஸாபிதோ, நவஹி ந்ஹாருஸதேஹி ஆப³த்³தோ⁴, நவஹி மங்ஸபேஸிஸதேஹி அனுலித்தோ, அல்லசம்மேன பரியோனத்³தோ⁴, ச²விராகே³ன படிச்ச²ன்னோ, நவஹி வணமுகே²ஹி நவனவுதிலோமகூபஸஹஸ்ஸேஹி ச அஸுசி பக்³க⁴ரதி, குணபபூரிதோ, து³க்³க³ந்தோ⁴, ஜேகு³ச்சோ², படிகூலோ, த்³வத்திங்ஸகுணபஸஞ்சயோ, நத்தெ²த்த² ஸாரங் வா வரங் வாதி ஏவங் அஸுப⁴தோ உபஸங்ஹரந்தஸ்ஸ ஸத்தேஸு உப்பன்னோ லோபோ⁴ பஹீயதி, தேனஸ்ஸ அஸுப⁴தோ உபஸங்ஹரணங் அஞ்ஞங் நிமித்தங் நாம ஹோதி.
Imassa hatthā vā sobhanā pādā vātiādinā nayena hi sattesu lobhe uppanne asubhato upasaṃharitabbaṃ. Kimhi sārattosi? Kesesu sārattosi. Lomesu…pe… muttesu sārattosi. Ayaṃ attabhāvo nāma tīhi aṭṭhisatehi ussāpito, navahi nhārusatehi ābaddho, navahi maṃsapesisatehi anulitto, allacammena pariyonaddho, chavirāgena paṭicchanno, navahi vaṇamukhehi navanavutilomakūpasahassehi ca asuci paggharati, kuṇapapūrito, duggandho, jeguccho, paṭikūlo, dvattiṃsakuṇapasañcayo, natthettha sāraṃ vā varaṃ vāti evaṃ asubhato upasaṃharantassa sattesu uppanno lobho pahīyati, tenassa asubhato upasaṃharaṇaṃ aññaṃ nimittaṃ nāma hoti.
பத்தசீவராதீ³ஸு ஸங்கா²ரேஸு லோபே⁴ உப்பன்னே த்³வீஹாகாரேஹி ஸங்கா²ரமஜ்ஜ²த்ததங் ஸமுட்டா²பேதீதி ஸதிபட்டா²னவண்ணனாயங் வுத்தனயேன அஸ்ஸாமிகதாவகாலிகபா⁴வவஸேன மனஸிகரோதோ ஸோ பஹீயதி. தேனஸ்ஸ அனிச்சதோ மனஸிகாரோ அஞ்ஞங் நிமித்தங் நாம ஹோதி. ஸத்தேஸு தோ³ஸே உப்பன்னே பன ஆகா⁴தவினயககசோபமோவாதா³தீ³னங் வஸேன மெத்தா பா⁴வேதப்³பா³, தங் பா⁴வயதோ தோ³ஸோ பஹீயதி, தேனஸ்ஸ மெத்தாபா⁴வனா அஞ்ஞங் நிமித்தங் நாம ஹோதி. கா²ணுகண்டகதிணபண்ணாதீ³ஸு பன தோ³ஸே உப்பன்னே த்வங் கஸ்ஸ குப்பஸி, கிங் பத²வீதா⁴துயா, உதா³ஹு ஆபோதா⁴துயா, கோ வா பனாயங் குப்பதி நாம, கிங் பத²வீதா⁴து உதா³ஹு ஆபோதா⁴தூதிஆதி³னா நயேன தா⁴துமனஸிகாரங் கரொந்தஸ்ஸ தோ³ஸோ பஹீயதி. தேனஸ்ஸ தா⁴துமனஸிகாரோ அஞ்ஞங் நிமித்தங் நாம ஹோதி.
Pattacīvarādīsu saṅkhāresu lobhe uppanne dvīhākārehi saṅkhāramajjhattataṃ samuṭṭhāpetīti satipaṭṭhānavaṇṇanāyaṃ vuttanayena assāmikatāvakālikabhāvavasena manasikaroto so pahīyati. Tenassa aniccato manasikāro aññaṃ nimittaṃ nāma hoti. Sattesu dose uppanne pana āghātavinayakakacopamovādādīnaṃ vasena mettā bhāvetabbā, taṃ bhāvayato doso pahīyati, tenassa mettābhāvanā aññaṃ nimittaṃ nāma hoti. Khāṇukaṇṭakatiṇapaṇṇādīsu pana dose uppanne tvaṃ kassa kuppasi, kiṃ pathavīdhātuyā, udāhu āpodhātuyā, ko vā panāyaṃ kuppati nāma, kiṃ pathavīdhātu udāhu āpodhātūtiādinā nayena dhātumanasikāraṃ karontassa doso pahīyati. Tenassa dhātumanasikāro aññaṃ nimittaṃ nāma hoti.
மோஹே பன யத்த² கத்த²சி உப்பன்னே –
Mohe pana yattha katthaci uppanne –
‘‘க³ரூஸங்வாஸோ உத்³தே³ஸோ, உத்³தி³ட்ட²பரிபுச்ச²னங்;
‘‘Garūsaṃvāso uddeso, uddiṭṭhaparipucchanaṃ;
காலேன த⁴ம்மஸ்ஸவனங், டா²னாட்டா²னவினிச்ச²யோ;
Kālena dhammassavanaṃ, ṭhānāṭṭhānavinicchayo;
பஞ்ச த⁴ம்மூபனிஸ்ஸாய, மோஹதா⁴து பஹீயதீ’’தி. –
Pañca dhammūpanissāya, mohadhātu pahīyatī’’ti. –
இமே பஞ்ச த⁴ம்மா உபனிஸ்ஸிதப்³பா³. க³ருங் உபனிஸ்ஸாய விஹரந்தோ ஹி பி⁴க்கு² – ‘‘ஆசரியோ கா³மப்பவேஸனங் அனாபுச்ச²ந்தஸ்ஸ பத்தகாலே வத்தங் அகரொந்தஸ்ஸ க⁴டஸதஉத³காஹரணாதி³த³ண்ட³கம்மங் கரோதீ’’தி யத்தப்படியத்தோ ஹோதி, அத²ஸ்ஸ மோஹோ பஹீயதி. உத்³தே³ஸங் க³ண்ஹந்தோபி – ‘‘ஆசரியோ உத்³தே³ஸகாலே உத்³தே³ஸங் அக்³க³ண்ஹந்தஸ்ஸ அஸாது⁴கங் ஸஜ்ஜா²யந்தஸ்ஸ ச த³ண்ட³கம்மங் கரோதீ’’தி யத்தப்படியத்தோ ஹோதி, ஏவம்பிஸ்ஸ மோஹோ பஹீயதி. க³ருபா⁴வனீயே பி⁴க்கூ² உபஸங்கமித்வா ‘‘இத³ங் ப⁴ந்தே கத²ங் இமஸ்ஸ கோ அத்தோ²’’தி பரிபுச்ச²ந்தோ கங்க²ங் வினோதே³தி, ஏவம்பிஸ்ஸ மோஹோ பஹீயதி. காலேன த⁴ம்மஸவனட்டா²னங் க³ந்த்வா ஸக்கச்சங் த⁴ம்மங் ஸுணந்தஸ்ஸாபி தேஸு தேஸு டா²னேஸு அத்தோ² பாகடோ ஹோதி. ஏவம்பிஸ்ஸ மோஹோ பஹீயதி. இத³மஸ்ஸ காரணங், இத³ங் ந காரணந்தி டா²னாட்டா²னவினிச்ச²யே சே²கோ ஹோதி, ஏவம்பிஸ்ஸ மோஹோ பஹீயதி. தேனஸ்ஸ பஞ்சத⁴ம்மூபனிஸ்ஸயோ அஞ்ஞங் நிமித்தங் நாம ஹோதி.
Ime pañca dhammā upanissitabbā. Garuṃ upanissāya viharanto hi bhikkhu – ‘‘ācariyo gāmappavesanaṃ anāpucchantassa pattakāle vattaṃ akarontassa ghaṭasataudakāharaṇādidaṇḍakammaṃ karotī’’ti yattappaṭiyatto hoti, athassa moho pahīyati. Uddesaṃ gaṇhantopi – ‘‘ācariyo uddesakāle uddesaṃ aggaṇhantassa asādhukaṃ sajjhāyantassa ca daṇḍakammaṃ karotī’’ti yattappaṭiyatto hoti, evampissa moho pahīyati. Garubhāvanīye bhikkhū upasaṃkamitvā ‘‘idaṃ bhante kathaṃ imassa ko attho’’ti paripucchanto kaṃkhaṃ vinodeti, evampissa moho pahīyati. Kālena dhammasavanaṭṭhānaṃ gantvā sakkaccaṃ dhammaṃ suṇantassāpi tesu tesu ṭhānesu attho pākaṭo hoti. Evampissa moho pahīyati. Idamassa kāraṇaṃ, idaṃ na kāraṇanti ṭhānāṭṭhānavinicchaye cheko hoti, evampissa moho pahīyati. Tenassa pañcadhammūpanissayo aññaṃ nimittaṃ nāma hoti.
அபிச அட்ட²திங்ஸாய ஆரம்மணேஸு யங்கிஞ்சி பா⁴வெந்தஸ்ஸாபி இமே விதக்கா பஹீயந்தி ஏவ. இமானி பன நிமித்தானி உஜுவிபச்சனீகானி படிபக்க²பூ⁴தானி. இமேஹி பஹீனா ராகா³த³யோ ஸுப்பஹீனா ஹொந்தி. யதா² ஹி அக்³கி³ங் அல்லகட்டே²ஹிபி பங்ஸூஹிபி ஸாகா²தீ³ஹிபி போதெ²த்வா நிப்³பா³பெந்தியேவ, உத³கங் பன அக்³கி³ஸ்ஸ உஜுவிபச்சனீகங், தேன நிப்³பு³தோ ஸுனிப்³பு³தோ ஹோதி, ஏவமிமேஹி நிமித்தேஹி பஹீனா ராகா³த³யோ ஸுப்பஹீனா ஹொந்தி. தஸ்மா ஏதானி கதி²தானீதி வேதி³தப்³பா³னி.
Apica aṭṭhatiṃsāya ārammaṇesu yaṃkiñci bhāventassāpi ime vitakkā pahīyanti eva. Imāni pana nimittāni ujuvipaccanīkāni paṭipakkhabhūtāni. Imehi pahīnā rāgādayo suppahīnā honti. Yathā hi aggiṃ allakaṭṭhehipi paṃsūhipi sākhādīhipi pothetvā nibbāpentiyeva, udakaṃ pana aggissa ujuvipaccanīkaṃ, tena nibbuto sunibbuto hoti, evamimehi nimittehi pahīnā rāgādayo suppahīnā honti. Tasmā etāni kathitānīti veditabbāni.
குஸலூபஸங்ஹிதந்தி குஸலனிஸ்ஸிதங் குஸலஸ்ஸ பச்சயபூ⁴தங். அஜ்ஜ²த்தமேவாதி கோ³சரஜ்ஜ²த்தங்யேவ. பலக³ண்டோ³தி வட்³ட⁴கீ. ஸுகு²மாய ஆணியாதி யங் ஆணிங் நீஹரிதுகாமோ ஹோதி, ததோ ஸுகு²மதராய ஸாரதா³ருஆணியா. ஓளாரிகங் ஆணிந்தி சந்த³ப²லகே வா ஸாரப²லகே வா ஆகோடிதங் விஸமாணிங். அபி⁴னிஹனெய்யாதி முக்³க³ரேன ஆகோடெந்தோ ஹனெய்ய. அபி⁴னீஹரெய்யாதி ஏவங் அபி⁴னிஹனந்தோ ப²லகதோ நீஹரெய்ய. அபி⁴னிவஸெய்யாதி இதா³னி ப³ஹு நிக்க²ந்தாதி ஞத்வா ஹத்தே²ன சாலெத்வா நிக்கட்³டெ⁴ய்ய . தத்த² ப²லகங் விய சித்தங், ப²லகே விஸமாணீ விய அகுஸலவிதக்கா, ஸுகு²மாணீ விய அஞ்ஞங் அஸுப⁴பா⁴வனாதி³குஸலனிமித்தங், ஸுகு²மாணியா ஓளாரிகாணினீஹரணங் விய அஸுப⁴பா⁴வனாதீ³ஹி குஸலனிமித்தேஹி தேஸங் விதக்கானங் நீஹரணங்.
Kusalūpasaṃhitanti kusalanissitaṃ kusalassa paccayabhūtaṃ. Ajjhattamevāti gocarajjhattaṃyeva. Palagaṇḍoti vaḍḍhakī. Sukhumāya āṇiyāti yaṃ āṇiṃ nīharitukāmo hoti, tato sukhumatarāya sāradāruāṇiyā. Oḷārikaṃ āṇinti candaphalake vā sāraphalake vā ākoṭitaṃ visamāṇiṃ. Abhinihaneyyāti muggarena ākoṭento haneyya. Abhinīhareyyāti evaṃ abhinihananto phalakato nīhareyya. Abhinivaseyyāti idāni bahu nikkhantāti ñatvā hatthena cāletvā nikkaḍḍheyya . Tattha phalakaṃ viya cittaṃ, phalake visamāṇī viya akusalavitakkā, sukhumāṇī viya aññaṃ asubhabhāvanādikusalanimittaṃ, sukhumāṇiyā oḷārikāṇinīharaṇaṃ viya asubhabhāvanādīhi kusalanimittehi tesaṃ vitakkānaṃ nīharaṇaṃ.
217. அஹிகுணபேனாதிஆதி³ அதிஜேகு³ச்ச²படிகூலகுணபத³ஸ்ஸனத்த²ங் வுத்தங். கண்டே² ஆஸத்தேனாதி கேனசிதே³வ பச்சத்தி²கேன ஆனெத்வா கண்டே² ப³த்³தே⁴ன படிமுக்கேன. அட்டியெய்யாதி அட்டோ து³க்கி²தோ ப⁴வெய்ய. ஹராயெய்யாதி லஜ்ஜெய்ய. ஜிகு³ச்செ²ய்யாதி ஸஞ்ஜாதஜிகு³ச்சோ² ப⁴வெய்ய.
217.Ahikuṇapenātiādi atijegucchapaṭikūlakuṇapadassanatthaṃ vuttaṃ. Kaṇṭhe āsattenāti kenacideva paccatthikena ānetvā kaṇṭhe baddhena paṭimukkena. Aṭṭiyeyyāti aṭṭo dukkhito bhaveyya. Harāyeyyāti lajjeyya. Jiguccheyyāti sañjātajiguccho bhaveyya.
பஹீயந்தீதி ஏவங் இமினாபி காரணேன ஏதே அகுஸலா த⁴ம்மா ஸாவஜ்ஜா து³க்க²விபாகாதி அத்தனோ பஞ்ஞாப³லேன உபபரிக்க²தோ அஹிகுணபாதீ³னி விய ஜிகு³ச்ச²ந்தஸ்ஸ பஹீயந்தி. யோ பன அத்தனோ பஞ்ஞாப³லேன உபபரிக்கி²துங் ந ஸக்கோதி, தேன ஆசரியங் வா உபஜ்ஜா²யங் வா அஞ்ஞதரங் வா க³ருட்டா²னியங் ஸப்³ரஹ்மசாரிங் ஸங்க⁴த்தே²ரங் வா உபஸங்கமித்வா க⁴ண்டி³ங் பஹரித்வா பி⁴க்கு²ஸங்க⁴மேவ வா ஸன்னிபாதெத்வா ஆரோசேதப்³ப³ங், ப³ஹுனஞ்ஹி ஸன்னிபாதே ப⁴விஸ்ஸதேவ ஏகோ பண்டி³தமனுஸ்ஸோ, ஸ்வாயங் ஏவங் ஏதேஸு ஆதீ³னவோ த³ட்ட²ப்³போ³தி கதெ²ஸ்ஸதி, காயவிச்சி²ந்த³னீயகதா²தீ³ஹி வா பன தே விதக்கே நிக்³க³ண்ஹிஸ்ஸதீதி.
Pahīyantīti evaṃ imināpi kāraṇena ete akusalā dhammā sāvajjā dukkhavipākāti attano paññābalena upaparikkhato ahikuṇapādīni viya jigucchantassa pahīyanti. Yo pana attano paññābalena upaparikkhituṃ na sakkoti, tena ācariyaṃ vā upajjhāyaṃ vā aññataraṃ vā garuṭṭhāniyaṃ sabrahmacāriṃ saṅghattheraṃ vā upasaṅkamitvā ghaṇḍiṃ paharitvā bhikkhusaṅghameva vā sannipātetvā ārocetabbaṃ, bahunañhi sannipāte bhavissateva eko paṇḍitamanusso, svāyaṃ evaṃ etesu ādīnavo daṭṭhabboti kathessati, kāyavicchindanīyakathādīhi vā pana te vitakke niggaṇhissatīti.
218. அஸதிஅமனஸிகாரோ ஆபஜ்ஜிதப்³போ³தி நேவ ஸோ விதக்கோ ஸரிதப்³போ³ ந மனஸிகாதப்³போ³, அஞ்ஞவிஹிதகேன ப⁴விதப்³ப³ங். யதா² ஹி ரூபங் அபஸ்ஸிதுகாமோ புரிஸோ அக்கீ²னி நிமீலெய்ய, ஏவமேவ மூலகம்மட்டா²னங் க³ஹெத்வா நிஸின்னேன பி⁴க்கு²னா சித்தம்ஹி விதக்கே உப்பன்னே அஞ்ஞவிஹிதகேன ப⁴விதப்³ப³ங். ஏவமஸ்ஸ ஸோ விதக்கோ பஹீயதி, தஸ்மிங் பஹீனே புன கம்மட்டா²னங் க³ஹெத்வா நிஸீதி³தப்³ப³ங்.
218.Asatiamanasikāro āpajjitabboti neva so vitakko saritabbo na manasikātabbo, aññavihitakena bhavitabbaṃ. Yathā hi rūpaṃ apassitukāmo puriso akkhīni nimīleyya, evameva mūlakammaṭṭhānaṃ gahetvā nisinnena bhikkhunā cittamhi vitakke uppanne aññavihitakena bhavitabbaṃ. Evamassa so vitakko pahīyati, tasmiṃ pahīne puna kammaṭṭhānaṃ gahetvā nisīditabbaṃ.
ஸசே ந பஹீயதி, உக்³க³ஹிதோ த⁴ம்மகதா²பப³ந்தோ⁴ ஹோதி, ஸோ மஹாஸத்³தே³ன ஸஜ்ஜா²யிதப்³போ³. ஏவம்பி சே அஞ்ஞவிஹிதகஸ்ஸ ஸதோ ஸோ ந பஹீயதி. த²விகாய முட்டி²பொத்த²கோ ஹோதி, யத்த² ச பு³த்³த⁴வண்ணாபி த⁴ம்மவண்ணாபி லிகி²தா ஹொந்தி, தங் நீஹரித்வா வாசெந்தேன அஞ்ஞவிஹிதகேன ப⁴விதப்³ப³ங். ஏவம்பி சே ந பஹீயதி, த²விகதோ அரணிஸஹிதானி நீஹரித்வா ‘‘அயங் உத்தராரணீ அயங் அத⁴ராரணீ’’தி ஆவஜ்ஜெந்தேன அஞ்ஞவிஹிதகேன ப⁴விதப்³ப³ங். ஏவம்பி சே ந பஹீயதி, ஸிபாடிகங் நீஹரித்வா ‘‘இத³ங் ஆரகண்டகங் நாம, அயங் பிப்ப²லகோ நாம, இத³ங் நக²ச்சே²த³னங் நாம, அயங் ஸூசி நாமா’’தி பரிக்கா²ரங் ஸமன்னானெந்தேன அஞ்ஞவிஹிதகேன ப⁴விதப்³ப³ங். ஏவம்பி சே ந பஹீயதி, ஸூசிங் க³ஹெத்வா சீவரே ஜிண்ணட்டா²னங் ஸிப்³ப³ந்தேன அஞ்ஞவிஹிதகேன ப⁴விதப்³ப³ங். ஏவங் யாவ ந பஹீயதி, தாவ தங் தங் குஸலகம்மங் கரொந்தேன அஞ்ஞவிஹிதகேன ப⁴விதப்³ப³ங். பஹீனே புன மூலகம்மட்டா²னங் க³ஹெத்வா நிஸீதி³தப்³ப³ங், நவகம்மங் பன ந பட்ட²பேதப்³ப³ங். கஸ்மா? விதக்கே பச்சி²ன்னே கம்மட்டா²னமனஸிகாரஸ்ஸ ஓகாஸோ ந ஹோதி.
Sace na pahīyati, uggahito dhammakathāpabandho hoti, so mahāsaddena sajjhāyitabbo. Evampi ce aññavihitakassa sato so na pahīyati. Thavikāya muṭṭhipotthako hoti, yattha ca buddhavaṇṇāpi dhammavaṇṇāpi likhitā honti, taṃ nīharitvā vācentena aññavihitakena bhavitabbaṃ. Evampi ce na pahīyati, thavikato araṇisahitāni nīharitvā ‘‘ayaṃ uttarāraṇī ayaṃ adharāraṇī’’ti āvajjentena aññavihitakena bhavitabbaṃ. Evampi ce na pahīyati, sipāṭikaṃ nīharitvā ‘‘idaṃ ārakaṇṭakaṃ nāma, ayaṃ pipphalako nāma, idaṃ nakhacchedanaṃ nāma, ayaṃ sūci nāmā’’ti parikkhāraṃ samannānentena aññavihitakena bhavitabbaṃ. Evampi ce na pahīyati, sūciṃ gahetvā cīvare jiṇṇaṭṭhānaṃ sibbantena aññavihitakena bhavitabbaṃ. Evaṃ yāva na pahīyati, tāva taṃ taṃ kusalakammaṃ karontena aññavihitakena bhavitabbaṃ. Pahīne puna mūlakammaṭṭhānaṃ gahetvā nisīditabbaṃ, navakammaṃ pana na paṭṭhapetabbaṃ. Kasmā? Vitakke pacchinne kammaṭṭhānamanasikārassa okāso na hoti.
போராணகபண்டி³தா பன நவகம்மங் கத்வாபி விதக்கங் பச்சி²ந்தி³ங்ஸு. தத்ரித³ங் வத்து² – திஸ்ஸஸாமணேரஸ்ஸ கிர உபஜ்ஜா²யோ திஸ்ஸமஹாவிஹாரே வஸதி. திஸ்ஸஸாமணேரோ ‘‘ப⁴ந்தே உக்கண்டி²தொம்ஹீ’’தி ஆஹ. அத² நங் தே²ரோ ‘‘இமஸ்மிங் விஹாரே ந்ஹானஉத³கங் து³ல்லப⁴ங், மங் க³ஹெத்வா சித்தலபப்³ப³தங் க³ச்சா²ஹீ’’தி ஆஹ. ஸோ ததா² அகாஸி. தத்த² நங் தே²ரோ ஆஹ ‘‘அயங் விஹாரோ அச்சந்தஸங்கி⁴கோ, ஏகங் புக்³க³லிகட்டா²னங் கரோஹீ’’தி. ஸோ ஸாது⁴ ப⁴ந்தேதி ஆதி³தோ பட்டா²ய ஸங்யுத்தனிகாயங் பப்³பா⁴ரஸோத⁴னங் தேஜோதா⁴துகஸிணபரிகம்மந்தி தீணீபி ஏகதோ ஆரபி⁴த்வா கம்மட்டா²னங் அப்பனங் பாபேஸி, ஸங்யுத்தனிகாயங் பரியோஸாபேஸி, லேணகம்மங் நிட்டா²பேஸி, ஸப்³ப³ங் கத்வா உபஜ்ஜா²யஸ்ஸ ஸஞ்ஞங் அதா³ஸி. உபஜ்ஜா²யோ ‘‘து³க்கே²ன தே ஸாமணேர கதங், அஜ்ஜ தாவ த்வங்யேவ வஸாஹீ’’தி ஆஹ. ஸோ தங் ரத்திங் லேணே வஸந்தோ உதுஸப்பாயங் லபி⁴த்வா விபஸ்ஸனங் வட்³டெ⁴த்வா அரஹத்தங் பத்வா தத்தே²வ பரினிப்³பா³யி. தஸ்ஸ தா⁴துயோ க³ஹெத்வா சேதியங் அகங்ஸு. அஜ்ஜாபி திஸ்ஸத்தே²ரசேதியந்தி பஞ்ஞாயதி. இத³ங் பப்³ப³ங் அஸதிபப்³ப³ங் நாம.
Porāṇakapaṇḍitā pana navakammaṃ katvāpi vitakkaṃ pacchindiṃsu. Tatridaṃ vatthu – tissasāmaṇerassa kira upajjhāyo tissamahāvihāre vasati. Tissasāmaṇero ‘‘bhante ukkaṇṭhitomhī’’ti āha. Atha naṃ thero ‘‘imasmiṃ vihāre nhānaudakaṃ dullabhaṃ, maṃ gahetvā cittalapabbataṃ gacchāhī’’ti āha. So tathā akāsi. Tattha naṃ thero āha ‘‘ayaṃ vihāro accantasaṅghiko, ekaṃ puggalikaṭṭhānaṃ karohī’’ti. So sādhu bhanteti ādito paṭṭhāya saṃyuttanikāyaṃ pabbhārasodhanaṃ tejodhātukasiṇaparikammanti tīṇīpi ekato ārabhitvā kammaṭṭhānaṃ appanaṃ pāpesi, saṃyuttanikāyaṃ pariyosāpesi, leṇakammaṃ niṭṭhāpesi, sabbaṃ katvā upajjhāyassa saññaṃ adāsi. Upajjhāyo ‘‘dukkhena te sāmaṇera kataṃ, ajja tāva tvaṃyeva vasāhī’’ti āha. So taṃ rattiṃ leṇe vasanto utusappāyaṃ labhitvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā arahattaṃ patvā tattheva parinibbāyi. Tassa dhātuyo gahetvā cetiyaṃ akaṃsu. Ajjāpi tissattheracetiyanti paññāyati. Idaṃ pabbaṃ asatipabbaṃ nāma.
219. இமஸ்மிங் ட²த்வா விதக்கே நிக்³க³ண்ஹிதுங் அஸக்கொந்தோ இத⁴ ட²த்வா நிக்³க³ண்ஹிஸ்ஸதீதி விதக்கமூலபே⁴த³ங் பப்³ப³ங் த³ஸ்ஸெந்தோ புன தஸ்ஸ சே பி⁴க்க²வேதிஆதி³மாஹ. தத்த² விதக்கஸங்கா²ரஸண்டா²னங் மனஸிகாதப்³ப³ந்தி ஸங்க²ரோதீதி ஸங்கா²ரோ, பச்சயோ, காரணங் மூலந்தி அத்தோ². ஸந்திட்ட²தி எத்தா²தி ஸண்டா²னங், விதக்கஸங்கா²ரஸ்ஸ ஸண்டா²னங் விதக்கஸங்கா²ரஸண்டா²னங், தங் மனஸிகாதப்³ப³ந்தி. இத³ங் வுத்தங் ஹோதி, அயங் விதக்கோ கிங் ஹேது கிங் பச்சயா கிங் காரணா உப்பன்னோதி விதக்கானங் மூலஞ்ச மூலமூலஞ்ச மனஸிகாதப்³ப³ந்தி. கிங் நு கோ² அஹங் ஸீக⁴ங் க³ச்சா²மீதி கேன நு கோ² காரணேன அஹங் ஸீக⁴ங் க³ச்சா²மி? யங்னூனாஹங் ஸணிகங் க³ச்செ²ய்யந்தி கிங் மே இமினா ஸீக⁴க³மனேன, ஸணிகங் க³ச்சி²ஸ்ஸாமீதி சிந்தேஸி. ஸோ ஸணிகங் க³ச்செ²ய்யாதி ஸோ ஏவங் சிந்தெத்வா ஸணிகங் க³ச்செ²ய்ய. ஏஸ நயோ ஸப்³ப³த்த².
219. Imasmiṃ ṭhatvā vitakke niggaṇhituṃ asakkonto idha ṭhatvā niggaṇhissatīti vitakkamūlabhedaṃ pabbaṃ dassento puna tassa ce bhikkhavetiādimāha. Tattha vitakkasaṅkhārasaṇṭhānaṃ manasikātabbanti saṅkharotīti saṅkhāro, paccayo, kāraṇaṃ mūlanti attho. Santiṭṭhati etthāti saṇṭhānaṃ, vitakkasaṅkhārassa saṇṭhānaṃ vitakkasaṅkhārasaṇṭhānaṃ, taṃ manasikātabbanti. Idaṃ vuttaṃ hoti, ayaṃ vitakko kiṃ hetu kiṃ paccayā kiṃ kāraṇā uppannoti vitakkānaṃ mūlañca mūlamūlañca manasikātabbanti. Kiṃ nu kho ahaṃ sīghaṃgacchāmīti kena nu kho kāraṇena ahaṃ sīghaṃ gacchāmi? Yaṃnūnāhaṃ saṇikaṃ gaccheyyanti kiṃ me iminā sīghagamanena, saṇikaṃ gacchissāmīti cintesi. So saṇikaṃ gaccheyyāti so evaṃ cintetvā saṇikaṃ gaccheyya. Esa nayo sabbattha.
தத்த² தஸ்ஸ புரிஸஸ்ஸ ஸீக⁴க³மனகாலோ விய இமஸ்ஸ பி⁴க்கு²னோ விதக்கஸமாருள்ஹகாலோ. தஸ்ஸ ஸணிகக³மனகாலோ விய இமஸ்ஸ விதக்கசாரபச்சே²த³னகாலோ. தஸ்ஸ டி²தகாலோ விய இமஸ்ஸ விதக்கசாரே பச்சி²ன்னே மூலகம்மட்டா²னங் சித்தோதரணகாலோ. தஸ்ஸ நிஸின்னகாலோ விய இமஸ்ஸ விபஸ்ஸனங் வட்³டெ⁴த்வா அரஹத்தப்பத்தகாலோ. தஸ்ஸ நிபன்னகாலோ விய இமஸ்ஸ நிப்³பா³னாரம்மணாய ப²லஸமாபத்தியா தி³வஸங் வீதிவத்தனகாலோ. தத்த² இமே விதக்கா கிங் ஹேதுகா கிங் பச்சயாதி விதக்கானங் மூலமூலங் க³ச்ச²ந்தஸ்ஸ விதக்கசாரோ ஸிதி²லோ ஹோதி. தஸ்மிங் ஸிதி²லீபூ⁴தே மத்த²கங் க³ச்ச²ந்தே விதக்கா ஸப்³ப³ஸோ நிருஜ்ஜ²ந்தி. அயமத்தோ² து³த்³து³ப⁴ஜாதகேனபி தீ³பேதப்³போ³ –
Tattha tassa purisassa sīghagamanakālo viya imassa bhikkhuno vitakkasamāruḷhakālo. Tassa saṇikagamanakālo viya imassa vitakkacārapacchedanakālo. Tassa ṭhitakālo viya imassa vitakkacāre pacchinne mūlakammaṭṭhānaṃ cittotaraṇakālo. Tassa nisinnakālo viya imassa vipassanaṃ vaḍḍhetvā arahattappattakālo. Tassa nipannakālo viya imassa nibbānārammaṇāya phalasamāpattiyā divasaṃ vītivattanakālo. Tattha ime vitakkā kiṃ hetukā kiṃ paccayāti vitakkānaṃ mūlamūlaṃ gacchantassa vitakkacāro sithilo hoti. Tasmiṃ sithilībhūte matthakaṃ gacchante vitakkā sabbaso nirujjhanti. Ayamattho duddubhajātakenapi dīpetabbo –
ஸஸகஸ்ஸ கிர பே³லுவருக்க²மூலே நித்³தா³யந்தஸ்ஸ பே³லுவபக்கங் வண்டதோ சி²ஜ்ஜித்வா கண்ணமூலே பதிதங். ஸோ தஸ்ஸ ஸத்³தே³ன ‘‘பத²வீ பி⁴ஜ்ஜதீ’’தி ஸஞ்ஞாய உட்ட²ஹித்வா வேகே³ன பலாயி. தங் தி³ஸ்வா புரதோ அஞ்ஞேபி சதுப்பதா³ பலாயிங்ஸு. ததா³ போ³தி⁴ஸத்தோ ஸீஹோ ஹோதி. ஸோ சிந்தேஸி – ‘‘அயங் பத²வீ நாம கப்பவினாஸே பி⁴ஜ்ஜதி, அந்தரா பத²வீபே⁴தோ³ நாம நத்தி², யங்னூனாஹங் மூலமூலங் க³ந்த்வா அனுவிஜ்ஜெய்ய’’ந்தி. ஸோ ஹத்தி²னாக³தோ பட்டா²ய யாவ ஸஸகங் புச்சி² ‘‘தயா, தாத, பத²வீ பி⁴ஜ்ஜமானா தி³ட்டா²’’தி. ஸஸோ ‘‘ஆம தே³வா’’தி ஆஹ. ஸீஹோ ‘‘ஏஹி, போ⁴, த³ஸ்ஸேஹீ’’தி. ஸஸோ ‘‘ந ஸக்கோமி ஸாமீ’’தி. ‘‘ஏஹி, ரே, மா பா⁴யீ’’தி ஸண்ஹமுது³கேன க³ஹெத்வா க³தோ ஸஸோ ருக்க²ஸ்ஸ அவிதூ³ரே ட²த்வா –
Sasakassa kira beluvarukkhamūle niddāyantassa beluvapakkaṃ vaṇṭato chijjitvā kaṇṇamūle patitaṃ. So tassa saddena ‘‘pathavī bhijjatī’’ti saññāya uṭṭhahitvā vegena palāyi. Taṃ disvā purato aññepi catuppadā palāyiṃsu. Tadā bodhisatto sīho hoti. So cintesi – ‘‘ayaṃ pathavī nāma kappavināse bhijjati, antarā pathavībhedo nāma natthi, yaṃnūnāhaṃ mūlamūlaṃ gantvā anuvijjeyya’’nti. So hatthināgato paṭṭhāya yāva sasakaṃ pucchi ‘‘tayā, tāta, pathavī bhijjamānā diṭṭhā’’ti. Saso ‘‘āma devā’’ti āha. Sīho ‘‘ehi, bho, dassehī’’ti. Saso ‘‘na sakkomi sāmī’’ti. ‘‘Ehi, re, mā bhāyī’’ti saṇhamudukena gahetvā gato saso rukkhassa avidūre ṭhatvā –
‘‘து³த்³து³பா⁴யதி ப⁴த்³த³ந்தே, யஸ்மிங் தே³ஸே வஸாமஹங்;
‘‘Duddubhāyati bhaddante, yasmiṃ dese vasāmahaṃ;
அஹம்பேதங் ந ஜானாமி, கிமேதங் து³த்³து³பா⁴யதீ’’தி. (ஜா॰ 1.4.85) –
Ahampetaṃ na jānāmi, kimetaṃ duddubhāyatī’’ti. (jā. 1.4.85) –
கா³த²மாஹ. போ³தி⁴ஸத்தோ ‘‘த்வங் எத்தே²வ திட்டா²’’தி ருக்க²மூலங் க³ந்த்வா ஸஸகஸ்ஸ நிபன்னட்டா²னங் அத்³த³ஸ, பே³லுவபக்கங் அத்³த³ஸ, உத்³த⁴ங் ஓலேகெத்வா வண்டங் அத்³த³ஸ, தி³ஸ்வா ‘‘அயங் ஸஸோ எத்த² நிபன்னோ, நித்³தா³யமானோ இமஸ்ஸ கண்ணமூலே பதிதஸ்ஸ ஸத்³தே³ன ‘பத²வீ பி⁴ஜ்ஜதீ’தி ஏவங்ஸஞ்ஞீ ஹுத்வா பலாயீ’’தி ஞத்வா தங் காரணங் ஸஸங் புச்சி². ஸஸோ ‘‘ஆம, தே³வா’’தி ஆஹ. போ³தி⁴ஸத்தோ இமங் கா³த²மாஹ –
Gāthamāha. Bodhisatto ‘‘tvaṃ ettheva tiṭṭhā’’ti rukkhamūlaṃ gantvā sasakassa nipannaṭṭhānaṃ addasa, beluvapakkaṃ addasa, uddhaṃ oleketvā vaṇṭaṃ addasa, disvā ‘‘ayaṃ saso ettha nipanno, niddāyamāno imassa kaṇṇamūle patitassa saddena ‘pathavī bhijjatī’ti evaṃsaññī hutvā palāyī’’ti ñatvā taṃ kāraṇaṃ sasaṃ pucchi. Saso ‘‘āma, devā’’ti āha. Bodhisatto imaṃ gāthamāha –
‘‘பே³லுவ பதிதங் ஸுத்வா, து³த்³து³ப⁴ந்தி ஸஸோ ஜவி;
‘‘Beluva patitaṃ sutvā, duddubhanti saso javi;
ஸஸஸ்ஸ வசனங் ஸுத்வா, ஸந்தத்தா மிக³வாஹினீ’’தி. (ஜா॰ 1.4.86);
Sasassa vacanaṃ sutvā, santattā migavāhinī’’ti. (jā. 1.4.86);
ததோ போ³தி⁴ஸத்தோ ‘‘மா பா⁴யதா²’’தி மிக³க³ணே அஸ்ஸாஸேஸி. ஏவங் விதக்கானங் மூலமூலங் க³ச்ச²ந்தஸ்ஸ விதக்கா பஹீயந்தி.
Tato bodhisatto ‘‘mā bhāyathā’’ti migagaṇe assāsesi. Evaṃ vitakkānaṃ mūlamūlaṃ gacchantassa vitakkā pahīyanti.
220. இமஸ்மிங் விதக்கமூலபே⁴த³பப்³பே³ ட²த்வா விதக்கே நிக்³க³ண்ஹிதுங் அஸக்கொந்தேன பன ஏவங் நிக்³க³ண்ஹிதப்³பா³தி அபரம்பி காரணங் த³ஸ்ஸெந்தோ புன தஸ்ஸ சே, பி⁴க்க²வேதிஆதி³மாஹ.
220. Imasmiṃ vitakkamūlabhedapabbe ṭhatvā vitakke niggaṇhituṃ asakkontena pana evaṃ niggaṇhitabbāti aparampi kāraṇaṃ dassento puna tassa ce, bhikkhavetiādimāha.
த³ந்தேபி⁴த³ந்தமாதா⁴யாதி ஹெட்டா²த³ந்தே உபரித³ந்தங் ட²பெத்வா. சேதஸா சித்தந்தி குஸலசித்தேன அகுஸலசித்தங் அபி⁴னிக்³க³ண்ஹிதப்³ப³ங். ப³லவா புரிஸோதி யதா² தா²மஸம்பன்னோ மஹாப³லோ புரிஸோ து³ப்³ப³லங் புரிஸங் ஸீஸே வா க³லே வா க²ந்தே⁴ வா க³ஹெத்வா அபி⁴னிக்³க³ண்ஹெய்ய அபி⁴னிப்பீளெய்ய அபி⁴ஸந்தாபெய்ய ஸந்தத்தங் கிலந்தங் முச்சா²பரேதங் விய கரெய்ய, ஏவமேவ பி⁴க்கு²னா விதக்கேஹி ஸத்³தி⁴ங் படிமல்லேன ஹுத்வா ‘‘கே ச தும்ஹே கோ சாஹ’’ந்தி அபி⁴ப⁴வித்வா – ‘‘காமங் தசோ ச ந்ஹாரு ச அட்டி² ச அவஸிஸ்ஸது ஸரீரே உபஸுஸ்ஸது மங்ஸலோஹித’’ந்தி (அ॰ நி॰ 2.5) ஏவங் மஹாவீரியங் பக்³க³ய்ஹ விதக்கா நிக்³க³ண்ஹிதப்³பா³தி த³ஸ்ஸெந்தோ இம அத்த²தீ³பிகங் உபமங் ஆஹரி.
Dantebhidantamādhāyāti heṭṭhādante uparidantaṃ ṭhapetvā. Cetasā cittanti kusalacittena akusalacittaṃ abhiniggaṇhitabbaṃ. Balavā purisoti yathā thāmasampanno mahābalo puriso dubbalaṃ purisaṃ sīse vā gale vā khandhe vā gahetvā abhiniggaṇheyya abhinippīḷeyya abhisantāpeyya santattaṃ kilantaṃ mucchāparetaṃ viya kareyya, evameva bhikkhunā vitakkehi saddhiṃ paṭimallena hutvā ‘‘ke ca tumhe ko cāha’’nti abhibhavitvā – ‘‘kāmaṃ taco ca nhāru ca aṭṭhi ca avasissatu sarīre upasussatu maṃsalohita’’nti (a. ni. 2.5) evaṃ mahāvīriyaṃ paggayha vitakkā niggaṇhitabbāti dassento ima atthadīpikaṃ upamaṃ āhari.
221. யதோ கோ², பி⁴க்க²வேதி இத³ங் பரியாதா³னபா⁴ஜனியங் நாம, தங் உத்தானத்த²மேவ. யதா² பன ஸத்தா²சரியோ திரோரட்டா² ஆக³தங் ராஜபுத்தங் பஞ்சாவுத⁴ஸிப்பங் உக்³க³ண்ஹாபெத்வா ‘‘க³ச்ச², அத்தனோ ரட்டே² ரஜ்ஜங் க³ண்ஹ. ஸசே தே அந்தராமக்³கே³ சோரா உட்ட²ஹந்தி, த⁴னுனா கம்மங் கத்வா க³ச்ச². ஸசே தே த⁴னு நஸ்ஸதி வா பி⁴ஜ்ஜதி வா ஸத்தியா அஸினா’’தி ஏவங் பஞ்சஹிபி ஆவுதே⁴ஹி கத்தப்³ப³ங் த³ஸ்ஸெத்வா உய்யோஜேதி. ஸோ ததா² கத்வா ஸகரட்ட²ங் க³ந்த்வா ரஜ்ஜங் க³ஹெத்வா ரஜ்ஜஸிரிங் அனுபோ⁴தி. ஏவமேவங் ப⁴க³வா அதி⁴சித்தமனுயுத்தங் பி⁴க்கு²ங் அரஹத்தக³ஹணத்தா²ய உய்யோஜெந்தோ – ‘‘ஸசஸ்ஸ அந்தரா அகுஸலவிதக்கா உப்பஜ்ஜந்தி, அஞ்ஞனிமித்தபப்³பே³ ட²த்வா தே நிக்³க³ண்ஹித்வா விபஸ்ஸனங் வட்³டெ⁴த்வா அரஹத்தங் பாபுணிஸ்ஸதி. தத்த² அஸக்கொந்தோ ஆதீ³னவபப்³பே³ ட²த்வா, தத்ராபி அஸக்கொந்தோ அஸதிபப்³பே³ ட²த்வா, தத்ராபி அஸக்கொந்தோ விதக்கமூலபே⁴த³பப்³பே³ ட²த்வா, தத்ராபி அஸக்கொந்தோ அபி⁴னிக்³க³ண்ஹனபப்³பே³ ட²த்வா விதக்கே நிக்³க³ண்ஹித்வா விபஸ்ஸனங் வட்³டெ⁴த்வா அரஹத்தங் பாபுணிஸ்ஸதீ’’தி இமானி பஞ்ச பப்³பா³னி தே³ஸேஸி.
221.Yato kho, bhikkhaveti idaṃ pariyādānabhājaniyaṃ nāma, taṃ uttānatthameva. Yathā pana satthācariyo tiroraṭṭhā āgataṃ rājaputtaṃ pañcāvudhasippaṃ uggaṇhāpetvā ‘‘gaccha, attano raṭṭhe rajjaṃ gaṇha. Sace te antarāmagge corā uṭṭhahanti, dhanunā kammaṃ katvā gaccha. Sace te dhanu nassati vā bhijjati vā sattiyā asinā’’ti evaṃ pañcahipi āvudhehi kattabbaṃ dassetvā uyyojeti. So tathā katvā sakaraṭṭhaṃ gantvā rajjaṃ gahetvā rajjasiriṃ anubhoti. Evamevaṃ bhagavā adhicittamanuyuttaṃ bhikkhuṃ arahattagahaṇatthāya uyyojento – ‘‘sacassa antarā akusalavitakkā uppajjanti, aññanimittapabbe ṭhatvā te niggaṇhitvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā arahattaṃ pāpuṇissati. Tattha asakkonto ādīnavapabbe ṭhatvā, tatrāpi asakkonto asatipabbe ṭhatvā, tatrāpi asakkonto vitakkamūlabhedapabbe ṭhatvā, tatrāpi asakkonto abhiniggaṇhanapabbe ṭhatvā vitakke niggaṇhitvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā arahattaṃ pāpuṇissatī’’ti imāni pañca pabbāni desesi.
வஸீ விதக்கபரியாயபதே²ஸூதி விதக்கசாரபதே²ஸு சிண்ணவஸீ பகு³ணவஸீதி வுச்சதி. யங் விதக்கங் ஆகங்கி²ஸ்ஸதீதி இத³ங் அஸ்ஸ வஸீபா⁴வாகாரத³ஸ்ஸனத்த²ங் வுத்தங். அயஞ்ஹி புப்³பே³ யங் விதக்கங் விதக்கேதுகாமோ ஹோதி, தங் ந விதக்கேதி. யங் ந விதக்கேதுகாமோ ஹோதி, தங் விதக்கேதி. இதா³னி பன வஸீபூ⁴தத்தா யங் விதக்கங் விதக்கேதுகாமோ ஹோதி, தங்யேவ விதக்கேதி. யங் ந விதக்கேதுகாமோ, ந தங் விதக்கேதி. தேன வுத்தங் ‘‘யங் விதக்கங் ஆகங்கி²ஸ்ஸதி, தங் விதக்கங் விதக்கெஸ்ஸதி. யங் விதக்கங் நாகங்கி²ஸ்ஸதி, ந தங் விதக்கங் விதக்கெ²ஸ்ஸதீ’’தி. அச்செ²ச்சி² தண்ஹந்திஆதி³ ஸப்³பா³ஸவஸுத்தே வுத்தமேவாதி.
Vasī vitakkapariyāyapathesūti vitakkacārapathesu ciṇṇavasī paguṇavasīti vuccati. Yaṃ vitakkaṃ ākaṅkhissatīti idaṃ assa vasībhāvākāradassanatthaṃ vuttaṃ. Ayañhi pubbe yaṃ vitakkaṃ vitakketukāmo hoti, taṃ na vitakketi. Yaṃ na vitakketukāmo hoti, taṃ vitakketi. Idāni pana vasībhūtattā yaṃ vitakkaṃ vitakketukāmo hoti, taṃyeva vitakketi. Yaṃ na vitakketukāmo, na taṃ vitakketi. Tena vuttaṃ ‘‘yaṃ vitakkaṃ ākaṅkhissati, taṃ vitakkaṃ vitakkessati. Yaṃ vitakkaṃ nākaṅkhissati, na taṃ vitakkaṃ vitakkhessatī’’ti. Acchecchi taṇhantiādi sabbāsavasutte vuttamevāti.
பபஞ்சஸூத³னியா மஜ்ஜி²மனிகாயட்ட²கதா²ய
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
விதக்கஸண்டா²னஸுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.
Vitakkasaṇṭhānasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
து³தியவக்³க³வண்ணனா நிட்டி²தா.
Dutiyavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
மூலபண்ணாஸட்ட²கதா²ய பட²மோ பா⁴கோ³ நிட்டி²தோ.
Mūlapaṇṇāsaṭṭhakathāya paṭhamo bhāgo niṭṭhito.
நமோ தஸ்ஸ ப⁴க³வதோ அரஹதோ ஸம்மாஸம்பு³த்³த⁴ஸ்ஸ
Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa
மஜ்ஜி²மனிகாயே
Majjhimanikāye
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / மஜ்ஜி²மனிகாய • Majjhimanikāya / 10. விதக்கஸண்டா²னஸுத்தங் • 10. Vitakkasaṇṭhānasuttaṃ
டீகா • Tīkā / ஸுத்தபிடக (டீகா) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / மஜ்ஜி²மனிகாய (டீகா) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / 10. விதக்கஸண்டா²னஸுத்தவண்ணனா • 10. Vitakkasaṇṭhānasuttavaṇṇanā
