Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / ઉદાનપાળિ • Udānapāḷi |
૪. યક્ખપહારસુત્તં
4. Yakkhapahārasuttaṃ
૩૪. એવં મે સુતં – એકં સમયં ભગવા રાજગહે વિહરતિ વેળુવને કલન્દકનિવાપે. તેન ખો પન સમયેન આયસ્મા ચ સારિપુત્તો આયસ્મા ચ મહામોગ્ગલ્લાનો કપોતકન્દરાયં વિહરન્તિ. તેન ખો પન સમયેન આયસ્મા સારિપુત્તો જુણ્હાય રત્તિયા નવોરોપિતેહિ કેસેહિ અબ્ભોકાસે નિસિન્નો હોતિ અઞ્ઞતરં સમાધિં સમાપજ્જિત્વા.
34. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Tena kho pana samayena āyasmā ca sāriputto āyasmā ca mahāmoggallāno kapotakandarāyaṃ viharanti. Tena kho pana samayena āyasmā sāriputto juṇhāya rattiyā navoropitehi kesehi abbhokāse nisinno hoti aññataraṃ samādhiṃ samāpajjitvā.
તેન ખો પન સમયેન દ્વે યક્ખા સહાયકા ઉત્તરાય દિસાય દક્ખિણં દિસં ગચ્છન્તિ કેનચિદેવ કરણીયેન. અદ્દસંસુ ખો તે યક્ખા આયસ્મન્તં સારિપુત્તં જુણ્હાય રત્તિયા નવોરોપિતેહિ કેસેહિ અબ્ભોકાસે નિસિન્નં. દિસ્વાન એકો યક્ખો દુતિયં યક્ખં એતદવોચ – ‘‘પટિભાતિ મં, સમ્મ, ઇમસ્સ સમણસ્સ સીસે પહારં દાતુ’’ન્તિ. એવં વુત્તે, સો યક્ખો તં યક્ખં એતદવોચ – ‘‘અલં, સમ્મ, મા સમણં આસાદેસિ. ઉળારો સો, સમ્મ, સમણો મહિદ્ધિકો મહાનુભાવો’’તિ.
Tena kho pana samayena dve yakkhā sahāyakā uttarāya disāya dakkhiṇaṃ disaṃ gacchanti kenacideva karaṇīyena. Addasaṃsu kho te yakkhā āyasmantaṃ sāriputtaṃ juṇhāya rattiyā navoropitehi kesehi abbhokāse nisinnaṃ. Disvāna eko yakkho dutiyaṃ yakkhaṃ etadavoca – ‘‘paṭibhāti maṃ, samma, imassa samaṇassa sīse pahāraṃ dātu’’nti. Evaṃ vutte, so yakkho taṃ yakkhaṃ etadavoca – ‘‘alaṃ, samma, mā samaṇaṃ āsādesi. Uḷāro so, samma, samaṇo mahiddhiko mahānubhāvo’’ti.
દુતિયમ્પિ ખો સો યક્ખો તં યક્ખં એતદવોચ – ‘‘પટિભાતિ મં, સમ્મ, ઇમસ્સ સમણસ્સ સીસે પહારં દાતુ’’ન્તિ. દુતિયમ્પિ ખો સો યક્ખો તં યક્ખં એતદવોચ – ‘‘અલં, સમ્મ, મા સમણં આસાદેસિ. ઉળારો સો, સમ્મ, સમણો મહિદ્ધિકો મહાનુભાવો’’તિ. તતિયમ્પિ ખો સો યક્ખો તં યક્ખં એતદવોચ – ‘‘પટિભાતિ મં, સમ્મ, ઇમસ્સ સમણસ્સ સીસે પહારં દાતુ’’ન્તિ. તતિયમ્પિ ખો સો યક્ખો તં યક્ખં એતદવોચ – ‘‘અલં, સમ્મ, મા સમણં આસાદેસિ. ઉળારો સો, સમ્મ, સમણો મહિદ્ધિકો મહાનુભાવો’’તિ.
Dutiyampi kho so yakkho taṃ yakkhaṃ etadavoca – ‘‘paṭibhāti maṃ, samma, imassa samaṇassa sīse pahāraṃ dātu’’nti. Dutiyampi kho so yakkho taṃ yakkhaṃ etadavoca – ‘‘alaṃ, samma, mā samaṇaṃ āsādesi. Uḷāro so, samma, samaṇo mahiddhiko mahānubhāvo’’ti. Tatiyampi kho so yakkho taṃ yakkhaṃ etadavoca – ‘‘paṭibhāti maṃ, samma, imassa samaṇassa sīse pahāraṃ dātu’’nti. Tatiyampi kho so yakkho taṃ yakkhaṃ etadavoca – ‘‘alaṃ, samma, mā samaṇaṃ āsādesi. Uḷāro so, samma, samaṇo mahiddhiko mahānubhāvo’’ti.
અથ ખો સો યક્ખો તં યક્ખં અનાદિયિત્વા આયસ્મતો સારિપુત્તત્થેરસ્સ સીસે પહારં અદાસિ. તાવ મહા પહારો અહોસિ, અપિ તેન પહારેન સત્તરતનં વા અડ્ઢટ્ઠમરતનં વા નાગં ઓસાદેય્ય, મહન્તં વા પબ્બતકૂટં પદાલેય્ય. અથ ચ પન સો યક્ખો ‘ડય્હામિ ડય્હામી’તિ વત્વા તત્થેવ મહાનિરયં અપતાસિ 1.
Atha kho so yakkho taṃ yakkhaṃ anādiyitvā āyasmato sāriputtattherassa sīse pahāraṃ adāsi. Tāva mahā pahāro ahosi, api tena pahārena sattaratanaṃ vā aḍḍhaṭṭhamaratanaṃ vā nāgaṃ osādeyya, mahantaṃ vā pabbatakūṭaṃ padāleyya. Atha ca pana so yakkho ‘ḍayhāmi ḍayhāmī’ti vatvā tattheva mahānirayaṃ apatāsi 2.
અદ્દસા ખો આયસ્મા મહામોગ્ગલ્લાનો દિબ્બેન ચક્ખુના વિસુદ્ધેન અતિક્કન્તમાનુસકેન તેન યક્ખેન આયસ્મતો સારિપુત્તત્થેરસ્સ સીસે પહારં દીયમાનં. દિસ્વા યેન આયસ્મા સારિપુત્તો તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા આયસ્મન્તં સારિપુત્તં એતદવોચ – ‘‘કચ્ચિ તે, આવુસો, ખમનીયં, કચ્ચિ યાપનીયં, કચ્ચિ ન કિઞ્ચિ દુક્ખ’’ન્તિ ? ‘‘ખમનીયં મે, આવુસો મોગ્ગલ્લાન, યાપનીયં મે, આવુસો મોગ્ગલ્લાન; અપિ ચ મે સીસં થોકં દુક્ખ’’ન્તિ.
Addasā kho āyasmā mahāmoggallāno dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena tena yakkhena āyasmato sāriputtattherassa sīse pahāraṃ dīyamānaṃ. Disvā yena āyasmā sāriputto tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ sāriputtaṃ etadavoca – ‘‘kacci te, āvuso, khamanīyaṃ, kacci yāpanīyaṃ, kacci na kiñci dukkha’’nti ? ‘‘Khamanīyaṃ me, āvuso moggallāna, yāpanīyaṃ me, āvuso moggallāna; api ca me sīsaṃ thokaṃ dukkha’’nti.
‘‘અચ્છરિયં, આવુસો સારિપુત્ત, અબ્ભુતં, આવુસો સારિપુત્ત! યાવ 3 મહિદ્ધિકો આયસ્મા સારિપુત્તો મહાનુભાવો! ઇધ તે, આવુસો સારિપુત્ત, અઞ્ઞતરો યક્ખો સીસે પહારં અદાસિ. તાવ મહા પહારો અહોસિ, અપિ તેન પહારેન સત્તરતનં વા અડ્ઢટ્ઠમરતનં વા નાગં ઓસાદેય્ય, મહન્તં વા પબ્બતકૂટં પદાલેય્ય, અથ ચ પનાયસ્મા સારિપુત્તો એવમાહ – ‘ખમનીયં મે, આવુસો મોગ્ગલ્લાન, યાપનીયં મે, આવુસો મોગ્ગલ્લાન; અપિ ચ મે સીસં થોકં દુક્ખ’’’ન્તિ.
‘‘Acchariyaṃ, āvuso sāriputta, abbhutaṃ, āvuso sāriputta! Yāva 4 mahiddhiko āyasmā sāriputto mahānubhāvo! Idha te, āvuso sāriputta, aññataro yakkho sīse pahāraṃ adāsi. Tāva mahā pahāro ahosi, api tena pahārena sattaratanaṃ vā aḍḍhaṭṭhamaratanaṃ vā nāgaṃ osādeyya, mahantaṃ vā pabbatakūṭaṃ padāleyya, atha ca panāyasmā sāriputto evamāha – ‘khamanīyaṃ me, āvuso moggallāna, yāpanīyaṃ me, āvuso moggallāna; api ca me sīsaṃ thokaṃ dukkha’’’nti.
‘‘અચ્છરિયં, આવુસો મોગ્ગલ્લાન, અબ્ભુતં, આવુસો મોગ્ગલ્લાન! યાવ 5 મહિદ્ધિકો આયસ્મા મહામોગ્ગલ્લાનો મહાનુભાવો યત્ર હિ નામ યક્ખમ્પિ પસ્સિસ્સતિ! મયં પનેતરહિ પંસુપિસાચકમ્પિ ન પસ્સામા’’તિ.
‘‘Acchariyaṃ, āvuso moggallāna, abbhutaṃ, āvuso moggallāna! Yāva 6 mahiddhiko āyasmā mahāmoggallāno mahānubhāvo yatra hi nāma yakkhampi passissati! Mayaṃ panetarahi paṃsupisācakampi na passāmā’’ti.
અસ્સોસિ ખો ભગવા દિબ્બાય સોતધાતુયા વિસુદ્ધાય અતિક્કન્તમાનુસિકાય તેસં ઉભિન્નં મહાનાગાનં ઇમં એવરૂપં કથાસલ્લાપં.
Assosi kho bhagavā dibbāya sotadhātuyā visuddhāya atikkantamānusikāya tesaṃ ubhinnaṃ mahānāgānaṃ imaṃ evarūpaṃ kathāsallāpaṃ.
અથ ખો ભગવા એતમત્થં વિદિત્વા તાયં વેલાયં ઇમં ઉદાનં ઉદાનેસિ –
Atha kho bhagavā etamatthaṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imaṃ udānaṃ udānesi –
‘‘યસ્સ સેલૂપમં ચિત્તં, ઠિતં નાનુપકમ્પતિ;
‘‘Yassa selūpamaṃ cittaṃ, ṭhitaṃ nānupakampati;
વિરત્તં રજનીયેસુ, કોપનેય્યે ન કુપ્પતિ;
Virattaṃ rajanīyesu, kopaneyye na kuppati;
યસ્સેવં ભાવિતં ચિત્તં, કુતો તં દુક્ખમેસ્સતી’’તિ. ચતુત્થં;
Yassevaṃ bhāvitaṃ cittaṃ, kuto taṃ dukkhamessatī’’ti. catutthaṃ;
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ઉદાન-અટ્ઠકથા • Udāna-aṭṭhakathā / ૪. યક્ખપહારસુત્તવણ્ણના • 4. Yakkhapahārasuttavaṇṇanā