Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / படிஸம்பி⁴தா³மக்³க³பாளி • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
44-49. ச²விவட்டஞாணனித்³தே³ஸோ
44-49. Chavivaṭṭañāṇaniddeso
95. கத²ங் அதி⁴பதத்தா பஞ்ஞா ஸஞ்ஞாவிவட்டே ஞாணங்? நெக்க²ம்மாதி⁴பதத்தா பஞ்ஞா காமச்ச²ந்த³தோ ஸஞ்ஞாய விவட்டதீதி – அதி⁴பதத்தா பஞ்ஞா ஸஞ்ஞாவிவட்டே ஞாணங். அப்³யாபாதா³தி⁴பதத்தா பஞ்ஞா ப்³யாபாத³தோ ஸஞ்ஞாய விவட்டதீதி – அதி⁴பதத்தா பஞ்ஞா ஸஞ்ஞாவிவட்டே ஞாணங். ஆலோகஸஞ்ஞாதி⁴பதத்தா பஞ்ஞா தி²னமித்³த⁴தோ ஸஞ்ஞாய விவட்டதீதி – அதி⁴பதத்தா பஞ்ஞா ஸஞ்ஞாவிவட்டே ஞாணங். அவிக்கே²பாதி⁴பதத்தா பஞ்ஞா உத்³த⁴ச்சதோ ஸஞ்ஞாய விவட்டதீதி – அதி⁴பதத்தா பஞ்ஞா ஸஞ்ஞாவிவட்டே ஞாணங். த⁴ம்மவவத்தா²னாதி⁴பதத்தா பஞ்ஞா விசிகிச்சா²ய ஸஞ்ஞாய விவட்டதீதி – அதி⁴பதத்தா பஞ்ஞா ஸஞ்ஞாவிவட்டே ஞாணங். ஞாணாதி⁴பதத்தா பஞ்ஞா அவிஜ்ஜாய ஸஞ்ஞாய விவட்டதீதி – அதி⁴பதத்தா பஞ்ஞா ஸஞ்ஞாவிவட்டே ஞாணங். பாமோஜ்ஜாதி⁴பதத்தா பஞ்ஞா அரதியா ஸஞ்ஞாய விவட்டதீதி – அதி⁴பதத்தா பஞ்ஞா ஸஞ்ஞாவிவட்டே ஞாணங். பட²மஜ்ஜா²னாதி⁴பதத்தா பஞ்ஞா நீவரணேஹி ஸஞ்ஞாய விவட்டதீதி – அதி⁴பதத்தா பஞ்ஞா ஸஞ்ஞாவிவட்டே ஞாணங்…பே॰… அரஹத்தமக்³கா³தி⁴பதத்தா பஞ்ஞா ஸப்³ப³கிலேஸேஹி ஸஞ்ஞாய விவட்டதீதி – அதி⁴பதத்தா பஞ்ஞா ஸஞ்ஞாவிவட்டே ஞாணங் . தங் ஞாதட்டே²ன ஞாணங், பஜானநட்டே²ன பஞ்ஞா. தேன வுச்சதி – ‘‘அதி⁴பதத்தா பஞ்ஞா ஸஞ்ஞாவிவட்டே ஞாணங்’’.
95. Kathaṃ adhipatattā paññā saññāvivaṭṭe ñāṇaṃ? Nekkhammādhipatattā paññā kāmacchandato saññāya vivaṭṭatīti – adhipatattā paññā saññāvivaṭṭe ñāṇaṃ. Abyāpādādhipatattā paññā byāpādato saññāya vivaṭṭatīti – adhipatattā paññā saññāvivaṭṭe ñāṇaṃ. Ālokasaññādhipatattā paññā thinamiddhato saññāya vivaṭṭatīti – adhipatattā paññā saññāvivaṭṭe ñāṇaṃ. Avikkhepādhipatattā paññā uddhaccato saññāya vivaṭṭatīti – adhipatattā paññā saññāvivaṭṭe ñāṇaṃ. Dhammavavatthānādhipatattā paññā vicikicchāya saññāya vivaṭṭatīti – adhipatattā paññā saññāvivaṭṭe ñāṇaṃ. Ñāṇādhipatattā paññā avijjāya saññāya vivaṭṭatīti – adhipatattā paññā saññāvivaṭṭe ñāṇaṃ. Pāmojjādhipatattā paññā aratiyā saññāya vivaṭṭatīti – adhipatattā paññā saññāvivaṭṭe ñāṇaṃ. Paṭhamajjhānādhipatattā paññā nīvaraṇehi saññāya vivaṭṭatīti – adhipatattā paññā saññāvivaṭṭe ñāṇaṃ…pe… arahattamaggādhipatattā paññā sabbakilesehi saññāya vivaṭṭatīti – adhipatattā paññā saññāvivaṭṭe ñāṇaṃ . Taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ, pajānanaṭṭhena paññā. Tena vuccati – ‘‘adhipatattā paññā saññāvivaṭṭe ñāṇaṃ’’.
96. கத²ங் நானத்தே பஞ்ஞா சேதோவிவட்டே ஞாணங்? காமச்ச²ந்தோ³ நானத்தங், நெக்க²ம்மங் ஏகத்தங். நெக்க²ம்மேகத்தங் சேதயதோ காமச்ச²ந்த³தோ சித்தங் விவட்டதீதி – நானத்தே பஞ்ஞா சேதோவிவட்டே ஞாணங். ப்³யாபாதோ³ நானத்தங், அப்³யாபாதோ³ ஏகத்தங். அப்³யாபாதே³கத்தங் சேதயதோ ப்³யாபாத³தோ சித்தங் விவட்டதீதி – நானத்தே பஞ்ஞா சேதோவிவட்டே ஞாணங். தி²னமித்³த⁴ங் நானத்தங், ஆலோகஸஞ்ஞா ஏகத்தங். ஆலோகஸஞ்ஞேகத்தங் சேதயதோ தி²னமித்³த⁴தோ சித்தங் விவட்டதீதி – நானத்தே பஞ்ஞா சேதோவிவட்டே ஞாணங்…பே॰… ஸப்³ப³கிலேஸா நானத்தங், அரஹத்தமக்³கோ³ ஏகத்தங். அரஹத்தமக்³கே³கத்தங் சேதயதோ ஸப்³ப³கிலேஸேஹி சித்தங் விவட்டதீதி – நானத்தே பஞ்ஞா சேதோவிவட்டே ஞாணங். தங் ஞாதட்டே²ன ஞாணங், பஜானநட்டே²ன பஞ்ஞா. தேன வுச்சதி – ‘‘நானத்தே பஞ்ஞா சேதோவிவட்டே ஞாணங்’’.
96. Kathaṃ nānatte paññā cetovivaṭṭe ñāṇaṃ? Kāmacchando nānattaṃ, nekkhammaṃ ekattaṃ. Nekkhammekattaṃ cetayato kāmacchandato cittaṃ vivaṭṭatīti – nānatte paññā cetovivaṭṭe ñāṇaṃ. Byāpādo nānattaṃ, abyāpādo ekattaṃ. Abyāpādekattaṃ cetayato byāpādato cittaṃ vivaṭṭatīti – nānatte paññā cetovivaṭṭe ñāṇaṃ. Thinamiddhaṃ nānattaṃ, ālokasaññā ekattaṃ. Ālokasaññekattaṃ cetayato thinamiddhato cittaṃ vivaṭṭatīti – nānatte paññā cetovivaṭṭe ñāṇaṃ…pe… sabbakilesā nānattaṃ, arahattamaggo ekattaṃ. Arahattamaggekattaṃ cetayato sabbakilesehi cittaṃ vivaṭṭatīti – nānatte paññā cetovivaṭṭe ñāṇaṃ. Taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ, pajānanaṭṭhena paññā. Tena vuccati – ‘‘nānatte paññā cetovivaṭṭe ñāṇaṃ’’.
97. கத²ங் அதி⁴ட்டா²னே பஞ்ஞா சித்தவிவட்டே ஞாணங்? காமச்ச²ந்த³ங் பஜஹந்தோ நெக்க²ம்மவஸேன சித்தங் அதி⁴ட்டா²தீதி – அதி⁴ட்டா²னே பஞ்ஞா சித்தவிவட்டே ஞாணங். ப்³யாபாத³ங் பஜஹந்தோ அப்³யாபாத³வஸேன சித்தங் அதி⁴ட்டா²தீதி – அதி⁴ட்டா²னே பஞ்ஞா சித்தவிவட்டே ஞாணங். தி²னமித்³த⁴ங் பஜஹந்தோ ஆலோகஸஞ்ஞாவஸேன சித்தங் அதி⁴ட்டா²தீதி – அதி⁴ட்டா²னே பஞ்ஞா சித்தவிவட்டே ஞாணங்…பே॰… ஸப்³ப³கிலேஸே பஜஹந்தோ அரஹத்தமக்³க³வஸேன சித்தங் அதி⁴ட்டா²தீதி – அதி⁴ட்டா²னே பஞ்ஞா சித்தவிவட்டே ஞாணங். தங் ஞாதட்டே²ன ஞாணங், பஜானநட்டே²ன பஞ்ஞா. தேன வுச்சதி – ‘‘அதி⁴ட்டா²னே பஞ்ஞா சித்தவிவட்டே ஞாணங்’’.
97. Kathaṃ adhiṭṭhāne paññā cittavivaṭṭe ñāṇaṃ? Kāmacchandaṃ pajahanto nekkhammavasena cittaṃ adhiṭṭhātīti – adhiṭṭhāne paññā cittavivaṭṭe ñāṇaṃ. Byāpādaṃ pajahanto abyāpādavasena cittaṃ adhiṭṭhātīti – adhiṭṭhāne paññā cittavivaṭṭe ñāṇaṃ. Thinamiddhaṃ pajahanto ālokasaññāvasena cittaṃ adhiṭṭhātīti – adhiṭṭhāne paññā cittavivaṭṭe ñāṇaṃ…pe… sabbakilese pajahanto arahattamaggavasena cittaṃ adhiṭṭhātīti – adhiṭṭhāne paññā cittavivaṭṭe ñāṇaṃ. Taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ, pajānanaṭṭhena paññā. Tena vuccati – ‘‘adhiṭṭhāne paññā cittavivaṭṭe ñāṇaṃ’’.
98. கத²ங் ஸுஞ்ஞதே பஞ்ஞா ஞாணவிவட்டே ஞாணங்? ‘‘சக்கு² ஸுஞ்ஞங் அத்தேன வா அத்தனியேன வா நிச்சேன வா து⁴வேன வா ஸஸ்ஸதேன வா அவிபரிணாமத⁴ம்மேன வா’’தி யதா²பூ⁴தங் ஜானதோ 1 பஸ்ஸதோ சக்கா²பி⁴னிவேஸதோ 2 ஞாணங் விவட்டதீதி – ஸுஞ்ஞதே பஞ்ஞா ஞாணவிவட்டே ஞாணங். ‘‘ஸோதங் ஸுஞ்ஞங்…பே॰… கா⁴னங் ஸுஞ்ஞங்… ஜிவ்ஹா ஸுஞ்ஞா… காயோ ஸுஞ்ஞோ… மனோ ஸுஞ்ஞோ அத்தேன வா அத்தனியேன வா நிச்சேன வா து⁴வேன வா ஸஸ்ஸதேன வா அவிபரிணாமத⁴ம்மேன வா’’தி யதா²பூ⁴தங் ஜானதோ பஸ்ஸதோ மனாபி⁴னிவேஸதோ ஞாணங் விவட்டதீதி – ஸுஞ்ஞதே பஞ்ஞா ஞாணவிவட்டே ஞாணங். தங் ஞாதட்டே²ன ஞாணங், பஜானநட்டே²ன பஞ்ஞா. தேன வுச்சதி – ‘‘ஸுஞ்ஞதே பஞ்ஞா ஞாணவிவட்டே ஞாணங்’’.
98. Kathaṃ suññate paññā ñāṇavivaṭṭe ñāṇaṃ? ‘‘Cakkhu suññaṃ attena vā attaniyena vā niccena vā dhuvena vā sassatena vā avipariṇāmadhammena vā’’ti yathābhūtaṃ jānato 3 passato cakkhābhinivesato 4 ñāṇaṃ vivaṭṭatīti – suññate paññā ñāṇavivaṭṭe ñāṇaṃ. ‘‘Sotaṃ suññaṃ…pe… ghānaṃ suññaṃ… jivhā suññā… kāyo suñño… mano suñño attena vā attaniyena vā niccena vā dhuvena vā sassatena vā avipariṇāmadhammena vā’’ti yathābhūtaṃ jānato passato manābhinivesato ñāṇaṃ vivaṭṭatīti – suññate paññā ñāṇavivaṭṭe ñāṇaṃ. Taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ, pajānanaṭṭhena paññā. Tena vuccati – ‘‘suññate paññā ñāṇavivaṭṭe ñāṇaṃ’’.
99. கத²ங் வோஸக்³கே³ பஞ்ஞா விமொக்க²விவட்டே ஞாணங்? நெக்க²ம்மேன காமச்ச²ந்த³ங் வோஸஜ்ஜதீதி – வோஸக்³கே³ பஞ்ஞா விமொக்க²விவட்டே ஞாணங். அப்³யாபாதே³ன ப்³யாபாத³ங் வோஸஜ்ஜதீதி – வோஸக்³கே³ பஞ்ஞா விமொக்க²விவட்டே ஞாணங். ஆலோகஸஞ்ஞாய தி²னமித்³த⁴ங் வோஸஜ்ஜதீதி – வோஸக்³கே³ பஞ்ஞா விமொக்க²விவட்டே ஞாணங் . அவிக்கே²பேன உத்³த⁴ச்சங் வோஸஜ்ஜதீதி – வோஸக்³கே³ பஞ்ஞா விமொக்க²விவட்டே ஞாணங். த⁴ம்மவவத்தா²னேன விசிகிச்ச²ங் வோஸஜ்ஜதீதி – வோஸக்³கே³ பஞ்ஞா விமொக்க²விவட்டே ஞாணங்…பே॰… அரஹத்தமக்³கே³ன ஸப்³ப³கிலேஸே வோஸஜ்ஜதீதி – வோஸக்³கே³ பஞ்ஞா விமொக்க²விவட்டே ஞாணங். தங் ஞாதட்டே²ன ஞாணங், பஜானநட்டே²ன பஞ்ஞா. தேன வுச்சதி – ‘‘வோஸக்³கே³ பஞ்ஞா விமொக்க²விவட்டே ஞாணங்’’.
99. Kathaṃ vosagge paññā vimokkhavivaṭṭe ñāṇaṃ? Nekkhammena kāmacchandaṃ vosajjatīti – vosagge paññā vimokkhavivaṭṭe ñāṇaṃ. Abyāpādena byāpādaṃ vosajjatīti – vosagge paññā vimokkhavivaṭṭe ñāṇaṃ. Ālokasaññāya thinamiddhaṃ vosajjatīti – vosagge paññā vimokkhavivaṭṭe ñāṇaṃ . Avikkhepena uddhaccaṃ vosajjatīti – vosagge paññā vimokkhavivaṭṭe ñāṇaṃ. Dhammavavatthānena vicikicchaṃ vosajjatīti – vosagge paññā vimokkhavivaṭṭe ñāṇaṃ…pe… arahattamaggena sabbakilese vosajjatīti – vosagge paññā vimokkhavivaṭṭe ñāṇaṃ. Taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ, pajānanaṭṭhena paññā. Tena vuccati – ‘‘vosagge paññā vimokkhavivaṭṭe ñāṇaṃ’’.
100. கத²ங் தத²ட்டே² பஞ்ஞா ஸச்சவிவட்டே ஞாணங்? து³க்க²ஸ்ஸ பீளனட்ட²ங் ஸங்க²தட்ட²ங் ஸந்தாபட்ட²ங் விபரிணாமட்ட²ங் பரிஜானந்தோ விவட்டதீதி – தத²ட்டே² பஞ்ஞா ஸச்சவிவட்டே ஞாணங். ஸமுத³யஸ்ஸ ஆயூஹனட்ட²ங் நிதா³னட்ட²ங் ஸஞ்ஞோக³ட்ட²ங் பலிபோ³த⁴ட்ட²ங் பஜஹந்தோ விவட்டதீதி – தத²ட்டே² பஞ்ஞா ஸச்சவிவட்டே ஞாணங். நிரோத⁴ஸ்ஸ நிஸ்ஸரணட்ட²ங் விவேகட்ட²ங் அஸங்க²தட்ட²ங் அமதட்ட²ங் ஸச்சி²கரொந்தோ விவட்டதீதி – தத²ட்டே² பஞ்ஞா ஸச்சவிவட்டே ஞாணங். மக்³க³ஸ்ஸ நிய்யானட்ட²ங் ஹேதுட்ட²ங் த³ஸ்ஸனட்ட²ங் ஆதி⁴பதெய்யட்ட²ங் பா⁴வெந்தோ விவட்டதீதி – தத²ட்டே² பஞ்ஞா ஸச்சவிவட்டே ஞாணங்.
100. Kathaṃ tathaṭṭhe paññā saccavivaṭṭe ñāṇaṃ? Dukkhassa pīḷanaṭṭhaṃ saṅkhataṭṭhaṃ santāpaṭṭhaṃ vipariṇāmaṭṭhaṃ parijānanto vivaṭṭatīti – tathaṭṭhe paññā saccavivaṭṭe ñāṇaṃ. Samudayassa āyūhanaṭṭhaṃ nidānaṭṭhaṃ saññogaṭṭhaṃ palibodhaṭṭhaṃ pajahanto vivaṭṭatīti – tathaṭṭhe paññā saccavivaṭṭe ñāṇaṃ. Nirodhassa nissaraṇaṭṭhaṃ vivekaṭṭhaṃ asaṅkhataṭṭhaṃ amataṭṭhaṃ sacchikaronto vivaṭṭatīti – tathaṭṭhe paññā saccavivaṭṭe ñāṇaṃ. Maggassa niyyānaṭṭhaṃ hetuṭṭhaṃ dassanaṭṭhaṃ ādhipateyyaṭṭhaṃ bhāvento vivaṭṭatīti – tathaṭṭhe paññā saccavivaṭṭe ñāṇaṃ.
ஸஞ்ஞாவிவட்டோ, சேதோவிவட்டோ, சித்தவிவட்டோ, ஞாணவிவட்டோ, விமொக்க²விவட்டோ , ஸச்சவிவட்டோ. ஸஞ்ஜானந்தோ விவட்டதீதி – ஸஞ்ஞாவிவட்டோ. சேதயந்தோ விவட்டதீதி – சேதோவிவட்டோ. விஜானந்தோ விவட்டதீதி – சித்தவிவட்டோ. ஞாணங் கரொந்தோ விவட்டதீதி – ஞாணவிவட்டோ. வோஸஜ்ஜந்தோ விவட்டதீதி – விமொக்க²விவட்டோ. தத²ட்டே² விவட்டதீதி – ஸச்சவிவட்டோ.
Saññāvivaṭṭo, cetovivaṭṭo, cittavivaṭṭo, ñāṇavivaṭṭo, vimokkhavivaṭṭo , saccavivaṭṭo. Sañjānanto vivaṭṭatīti – saññāvivaṭṭo. Cetayanto vivaṭṭatīti – cetovivaṭṭo. Vijānanto vivaṭṭatīti – cittavivaṭṭo. Ñāṇaṃ karonto vivaṭṭatīti – ñāṇavivaṭṭo. Vosajjanto vivaṭṭatīti – vimokkhavivaṭṭo. Tathaṭṭhe vivaṭṭatīti – saccavivaṭṭo.
யத்த² ஸஞ்ஞாவிவட்டோ, தத்த² சேதோவிவட்டோ. யத்த² சேதோவிவட்டோ, தத்த² ஸஞ்ஞாவிவட்டோ. யத்த² ஸஞ்ஞாவிவட்டோ சேதோவிவட்டோ தத்த² சித்தவிவட்டோ. யத்த² சித்தவிவட்டோ, தத்த² ஸஞ்ஞாவிவட்டோ சேதோவிவட்டோ. யத்த² ஸஞ்ஞாவிவட்டோ சேதோவிவட்டோ சித்தவிவட்டோ, தத்த² ஞாணவிவட்டோ. யத்த² ஞாணவிவட்டோ, தத்த² ஸஞ்ஞாவிவட்டோ சேதோவிவட்டோ சித்தவிவட்டோ. யத்த² ஸஞ்ஞாவிவட்டோ சேதோவிவட்டோ சித்தவிவட்டோ ஞாணவிவட்டோ, தத்த² விமொக்க²விவட்டோ. யத்த² விமொக்க²விவட்டோ, தத்த² ஸஞ்ஞாவிவட்டோ சேதோவிவட்டோ சித்தவிவட்டோ ஞாணவிவட்டோ. யத்த² ஸஞ்ஞாவிவட்டோ சேதோவிவட்டோ சித்தவிவட்டோ ஞாணவிவட்டோ விமொக்க²விவட்டோ, தத்த² ஸச்சவிவட்டோ. யத்த² ஸச்சவிவட்டோ, தத்த² ஸஞ்ஞாவிவட்டோ சேதோவிவட்டோ சித்தவிவட்டோ ஞாணவிவட்டோ விமொக்க²விவட்டோ. தங் ஞாதட்டே²ன ஞாணங் , பஜானநட்டே²ன பஞ்ஞா. தேன வுச்சதி – ‘‘தத²ட்டே² பஞ்ஞா ஸச்சவிவட்டே ஞாணங்’’.
Yattha saññāvivaṭṭo, tattha cetovivaṭṭo. Yattha cetovivaṭṭo, tattha saññāvivaṭṭo. Yattha saññāvivaṭṭo cetovivaṭṭo tattha cittavivaṭṭo. Yattha cittavivaṭṭo, tattha saññāvivaṭṭo cetovivaṭṭo. Yattha saññāvivaṭṭo cetovivaṭṭo cittavivaṭṭo, tattha ñāṇavivaṭṭo. Yattha ñāṇavivaṭṭo, tattha saññāvivaṭṭo cetovivaṭṭo cittavivaṭṭo. Yattha saññāvivaṭṭo cetovivaṭṭo cittavivaṭṭo ñāṇavivaṭṭo, tattha vimokkhavivaṭṭo. Yattha vimokkhavivaṭṭo, tattha saññāvivaṭṭo cetovivaṭṭo cittavivaṭṭo ñāṇavivaṭṭo. Yattha saññāvivaṭṭo cetovivaṭṭo cittavivaṭṭo ñāṇavivaṭṭo vimokkhavivaṭṭo, tattha saccavivaṭṭo. Yattha saccavivaṭṭo, tattha saññāvivaṭṭo cetovivaṭṭo cittavivaṭṭo ñāṇavivaṭṭo vimokkhavivaṭṭo. Taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ , pajānanaṭṭhena paññā. Tena vuccati – ‘‘tathaṭṭhe paññā saccavivaṭṭe ñāṇaṃ’’.
ச²விவட்டஞாணனித்³தே³ஸோ நவசத்தாலீஸமோ.
Chavivaṭṭañāṇaniddeso navacattālīsamo.
Footnotes:
Related texts:
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / ஸுத்தபிடக (அட்ட²கதா²) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / கு²த்³த³கனிகாய (அட்ட²கதா²) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / படிஸம்பி⁴தா³மக்³க³-அட்ட²கதா² • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / 44-49. விவட்டஞாணச²க்கனித்³தே³ஸவண்ணனா • 44-49. Vivaṭṭañāṇachakkaniddesavaṇṇanā