Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਜਾਤਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Jātaka-aṭṭhakathā

    ੪. ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰવਗ੍ਗੋ

    4. Abbhantaravaggo

    [੨੮੧] ੧. ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਜਾਤਕવਣ੍ਣਨਾ

    [281] 1. Abbhantarajātakavaṇṇanā

    ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੋ ਨਾਮ ਦੁਮੋਤਿ ਇਦਂ ਸਤ੍ਥਾ ਜੇਤવਨੇ વਿਹਰਨ੍ਤੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਬਿਮ੍ਬਾਦੇવੀਥੇਰਿਯਾ ਅਮ੍ਬਰਸਦਾਨਂ ਆਰਬ੍ਭ ਕਥੇਸਿ। ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇ ਹਿ ਪવਤ੍ਤਿਤવਰਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕੇ વੇਸਾਲਿਯਂ ਕੂਟਾਗਾਰਸਾਲਾਯਂ વਿਹਰਨ੍ਤੇ ਮਹਾਪਜਾਪਤੀ ਗੋਤਮੀ ਪਞ੍ਚ ਸਾਕਿਯਸਤਾਨਿ ਆਦਾਯ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਯਾਚਿਤ੍વਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਞ੍ਚੇવ ਉਪਸਮ੍ਪਦਞ੍ਚ ਲਭਿ। ਅਪਰਭਾਗੇ ਤਾ ਪਞ੍ਚਸਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਨਨ੍ਦਕੋવਾਦਂ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੩.੩੯੮ ਆਦਯੋ) ਸੁਤ੍વਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿਂਸੁ। ਸਤ੍ਥਰਿ ਪਨ ਸਾવਤ੍ਥਿਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ વਿਹਰਨ੍ਤੇ ਰਾਹੁਲਮਾਤਾ ਬਿਮ੍ਬਾਦੇવੀ ‘‘ਸਾਮਿਕੋ ਮੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਤੋ, ਪੁਤ੍ਤੋਪਿ ਮੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾ ਤਸ੍ਸੇવ ਸਨ੍ਤਿਕੇ વਸਤਿ, ਅਹਂ ਅਗਾਰਮਜ੍ਝੇ ਕਿਂਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾ ਸਾવਤ੍ਥਿਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਞ੍ਚ ਪੁਤ੍ਤਞ੍ਚ ਨਿਬਦ੍ਧਂ ਪਸ੍ਸਮਾਨਾ વਿਹਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੁਪਸ੍ਸਯਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾ ਆਚਰਿਯੁਪਜ੍ਝਾਯਾਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਾવਤ੍ਥਿਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਸਤ੍ਥਾਰਞ੍ਚ ਪਿਯਪੁਤ੍ਤਞ੍ਚ ਪਸ੍ਸਮਾਨਾ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨੁਪਸ੍ਸਯੇ વਾਸਂ ਕਪ੍ਪੇਸਿ। ਰਾਹੁਲਸਾਮਣੇਰੋ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਮਾਤਰਂ ਪਸ੍ਸਤਿ।

    Abbhantaronāma dumoti idaṃ satthā jetavane viharanto sāriputtattherassa bimbādevītheriyā ambarasadānaṃ ārabbha kathesi. Sammāsambuddhe hi pavattitavaradhammacakke vesāliyaṃ kūṭāgārasālāyaṃ viharante mahāpajāpatī gotamī pañca sākiyasatāni ādāya gantvā pabbajjaṃ yācitvā pabbajjañceva upasampadañca labhi. Aparabhāge tā pañcasatā bhikkhuniyo nandakovādaṃ (ma. ni. 3.398 ādayo) sutvā arahattaṃ pāpuṇiṃsu. Satthari pana sāvatthiṃ upanissāya viharante rāhulamātā bimbādevī ‘‘sāmiko me pabbajitvā sabbaññutaṃ patto, puttopi me pabbajitvā tasseva santike vasati, ahaṃ agāramajjhe kiṃkarissāmi, ahampi pabbajitvā sāvatthiṃ gantvā sammāsambuddhañca puttañca nibaddhaṃ passamānā viharissāmī’’ti cintetvā bhikkhunupassayaṃ gantvā pabbajitvā ācariyupajjhāyāhi saddhiṃ sāvatthiṃ gantvā satthārañca piyaputtañca passamānā ekasmiṃ bhikkhunupassaye vāsaṃ kappesi. Rāhulasāmaṇero āgantvā mātaraṃ passati.

    ਅਥੇਕਦਿવਸਂ ਥੇਰਿਯਾ ਉਦਰવਾਤੋ ਕੁਪ੍ਪਿ। ਸਾ ਪੁਤ੍ਤੇ ਦਟ੍ਠੁਂ ਆਗਤੇ ਤਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਾਯ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤੁਂ ਨਾਸਕ੍ਖਿ, ਅਞ੍ਞਾવ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਅਫਾਸੁਕਭਾવਂ ਕਥਯਿਂਸੁ। ਸੋ ਮਾਤੁ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ‘‘ਕਿਂ ਤੇ ਲਦ੍ਧੁਂ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ। ‘‘ਤਾਤ, ਅਗਾਰਮਜ੍ਝੇ ਮੇ ਸਕ੍ਖਰਯੋਜਿਤੇ ਅਮ੍ਬਰਸੇ ਪੀਤੇ ਉਦਰવਾਤੋ વੂਪਸਮ੍ਮਤਿ, ਇਦਾਨਿ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍વਾ ਜੀવਿਕਂ ਕਪ੍ਪੇਮ, ਕੁਤੋ ਤਂ ਲਭਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ। ਸਾਮਣੇਰੋ ‘‘ਲਭਨ੍ਤੋ ਆਹਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿ। ਤਸ੍ਸ ਪਨਾਯਸ੍ਮਤੋ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿ, ਆਚਰਿਯੋ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ, ਚੂਲ਼ਪਿਤਾ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ, ਪਿਤਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਮਹਾਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ। ਏવਂ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਅਗਨ੍ਤ੍વਾ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ વਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਦੁਮ੍ਮੁਖਾਕਾਰੋ ਹੁਤ੍વਾ ਅਟ੍ਠਾਸਿ। ਅਥ ਨਂ ਥੇਰੋ ‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ, ਰਾਹੁਲ, ਦੁਮ੍ਮੁਖੋ વਿਯਾਸੀ’’ਤਿ ਆਹ। ‘‘ਮਾਤੁ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਥੇਰਿਯਾ ਉਦਰવਾਤੋ ਕੁਪਿਤੋ’’ਤਿ। ‘‘ਕਿਂ ਲਦ੍ਧੁਂ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਸਕ੍ਖਰਯੋਜਿਤੇਨ ਕਿਰ ਅਮ੍ਬਰਸੇਨ ਫਾਸੁ ਹੋਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਹੋਤੁ ਲਭਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਮਾ ਚਿਨ੍ਤਯੀ’’ਤਿ।

    Athekadivasaṃ theriyā udaravāto kuppi. Sā putte daṭṭhuṃ āgate tassa dassanatthāya nikkhamituṃ nāsakkhi, aññāva āgantvā aphāsukabhāvaṃ kathayiṃsu. So mātu santikaṃ gantvā ‘‘kiṃ te laddhuṃ vaṭṭatī’’ti pucchi. ‘‘Tāta, agāramajjhe me sakkharayojite ambarase pīte udaravāto vūpasammati, idāni piṇḍāya caritvā jīvikaṃ kappema, kuto taṃ labhissāmā’’ti. Sāmaṇero ‘‘labhanto āharissāmī’’ti vatvā nikkhami. Tassa panāyasmato upajjhāyo dhammasenāpati, ācariyo mahāmoggallāno, cūḷapitā ānandatthero, pitā sammāsambuddhoti mahāsampatti. Evaṃ santepi aññassa santikaṃ agantvā upajjhāyassa santikaṃ gantvā vanditvā dummukhākāro hutvā aṭṭhāsi. Atha naṃ thero ‘‘kiṃ nu kho, rāhula, dummukho viyāsī’’ti āha. ‘‘Mātu me, bhante, theriyā udaravāto kupito’’ti. ‘‘Kiṃ laddhuṃ vaṭṭatī’’ti? ‘‘Sakkharayojitena kira ambarasena phāsu hotī’’ti. ‘‘Hotu labhissāmi, mā cintayī’’ti.

    ਸੋ ਪੁਨਦਿવਸੇ ਤਂ ਆਦਾਯ ਸਾવਤ੍ਥਿਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਸਾਮਣੇਰਂ ਆਸਨਸਾਲਾਯਂ ਨਿਸੀਦਾਪੇਤ੍વਾ ਰਾਜਦ੍વਾਰਂ ਅਗਮਾਸਿ। ਕੋਸਲਰਾਜਾ ਥੇਰਂ ਦਿਸ੍વਾ ਨਿਸੀਦਾਪੇਸਿ, ਤਙ੍ਖਣਞ੍ਞੇવ ਉਯ੍ਯਾਨਪਾਲੋ ਪਿਣ੍ਡਿਪਕ੍ਕਾਨਂ ਮਧੁਰਅਮ੍ਬਾਨਂ ਏਕਂ ਪੁਟਂ ਆਹਰਿ। ਰਾਜਾ ਅਮ੍ਬਾਨਂ ਤਚਂ ਅਪਨੇਤ੍વਾ ਸਕ੍ਖਰਂ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਸਯਮੇવ ਮਦ੍ਦਿਤ੍વਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਂ ਪੂਰੇਤ੍વਾ ਅਦਾਸਿ। ਥੇਰੋ ਰਾਜਨਿવੇਸਨਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍વਾ ਆਸਨਸਾਲਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਸਾਮਣੇਰਸ੍ਸ ਅਦਾਸਿ ‘‘ਹਰਿਤ੍વਾ ਮਾਤੁ ਤੇ ਦੇਹੀ’’ਤਿ। ਸੋ ਹਰਿਤ੍વਾ ਅਦਾਸਿ, ਥੇਰਿਯਾ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤਮਤ੍ਤੇવ ਉਦਰવਾਤੋ વੂਪਸਮਿ। ਰਾਜਾਪਿ ਮਨੁਸ੍ਸਂ ਪੇਸੇਸਿ – ‘‘ਥੇਰੋ ਇਧ ਨਿਸੀਦਿਤ੍વਾ ਅਮ੍ਬਰਸਂ ਨ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿ, ਗਚ੍ਛ ਕਸ੍ਸਚਿ ਦਿਨ੍ਨਭਾવਂ ਜਾਨਾਹੀ’’ਤਿ। ਸੋ ਥੇਰੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂਯੇવ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਤਂ ਪવਤ੍ਤਿਂ ਞਤ੍વਾ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਰਞ੍ਞੋ ਕਥੇਸਿ। ਰਾਜਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਸਚੇ ਸਤ੍ਥਾ ਅਗਾਰਂ ਅਜ੍ਝਾવਸਿਸ੍ਸ, ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਰਾਜਾ ਅਭવਿਸ੍ਸ, ਰਾਹੁਲਸਾਮਣੇਰੋ ਪਰਿਣਾਯਕਰਤਨਂ, ਥੇਰੀ ਇਤ੍ਥਿਰਤਨਂ, ਸਕਲਚਕ੍ਕવਾਲ਼ਰਜ੍ਜਂ ਏਤੇਸਞ੍ਞੇવ ਅਭવਿਸ੍ਸ। ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਏਤੇ ਉਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤੇਹਿ ਚਰਿਤਬ੍ਬਂ ਅਸ੍ਸ, ਇਦਾਨਿ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾ ਅਮ੍ਹੇ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ વਸਨ੍ਤੇਸੁ ਏਤੇਸੁ ਨ ਯੁਤ੍ਤਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਪਮਜ੍ਜਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ। ਸੋ ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਥੇਰਿਯਾ ਨਿਬਦ੍ਧਂ ਅਮ੍ਬਰਸਂ ਦਾਪੇਸਿ। ਥੇਰੇਨ ਬਿਮ੍ਬਾਦੇવੀਥੇਰਿਯਾ ਅਮ੍ਬਰਸਸ੍ਸ ਦਿਨ੍ਨਭਾવੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇ ਪਾਕਟੋ ਜਾਤੋ। ਅਥੇਕਦਿવਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂ ਧਮ੍ਮਸਭਾਯਂ ਕਥਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਸੁਂ – ‘‘ਆવੁਸੋ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੋ ਕਿਰ ਬਿਮ੍ਬਾਦੇવੀਥੇਰਿਂ ਅਮ੍ਬਰਸੇਨ ਸਨ੍ਤਪ੍ਪੇਸੀ’’ਤਿ। ਸਤ੍ਥਾ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ‘‘ਕਾਯ ਨੁਤ੍ਥ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਏਤਰਹਿ ਕਥਾਯ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍વਾ ‘‘ਇਮਾਯ ਨਾਮਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਇਦਾਨੇવ ਰਾਹੁਲਮਾਤਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੇਨ ਅਮ੍ਬਰਸੇਨ ਸਨ੍ਤਪ੍ਪਿਤਾ, ਪੁਬ੍ਬੇਪੇਸ ਏਤਂ ਸਨ੍ਤਪ੍ਪੇਸਿਯੇવਾ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਅਤੀਤਂ ਆਹਰਿ।

    So punadivase taṃ ādāya sāvatthiṃ pavisitvā sāmaṇeraṃ āsanasālāyaṃ nisīdāpetvā rājadvāraṃ agamāsi. Kosalarājā theraṃ disvā nisīdāpesi, taṅkhaṇaññeva uyyānapālo piṇḍipakkānaṃ madhuraambānaṃ ekaṃ puṭaṃ āhari. Rājā ambānaṃ tacaṃ apanetvā sakkharaṃ pakkhipitvā sayameva madditvā therassa pattaṃ pūretvā adāsi. Thero rājanivesanā nikkhamitvā āsanasālaṃ gantvā sāmaṇerassa adāsi ‘‘haritvā mātu te dehī’’ti. So haritvā adāsi, theriyā paribhuttamatteva udaravāto vūpasami. Rājāpi manussaṃ pesesi – ‘‘thero idha nisīditvā ambarasaṃ na paribhuñji, gaccha kassaci dinnabhāvaṃ jānāhī’’ti. So therena saddhiṃyeva gantvā taṃ pavattiṃ ñatvā āgantvā rañño kathesi. Rājā cintesi – ‘‘sace satthā agāraṃ ajjhāvasissa, cakkavattirājā abhavissa, rāhulasāmaṇero pariṇāyakaratanaṃ, therī itthiratanaṃ, sakalacakkavāḷarajjaṃ etesaññeva abhavissa. Amhehi ete upaṭṭhahantehi caritabbaṃ assa, idāni pabbajitvā amhe upanissāya vasantesu etesu na yuttaṃ amhākaṃ pamajjitu’’nti. So tato paṭṭhāya theriyā nibaddhaṃ ambarasaṃ dāpesi. Therena bimbādevītheriyā ambarasassa dinnabhāvo bhikkhusaṅghe pākaṭo jāto. Athekadivasaṃ bhikkhū dhammasabhāyaṃ kathaṃ samuṭṭhāpesuṃ – ‘‘āvuso, sāriputtatthero kira bimbādevītheriṃ ambarasena santappesī’’ti. Satthā āgantvā ‘‘kāya nuttha, bhikkhave, etarahi kathāya sannisinnā’’ti pucchitvā ‘‘imāya nāmā’’ti vutte ‘‘na, bhikkhave, idāneva rāhulamātā sāriputtena ambarasena santappitā, pubbepesa etaṃ santappesiyevā’’ti vatvā atītaṃ āhari.

    ਅਤੀਤੇ ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤੇ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਨ੍ਤੇ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਕਾਸਿਗਾਮਕੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍વਾ વਯਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਤਕ੍ਕਸਿਲਾਯਂ ਸਬ੍ਬਸਿਪ੍ਪਾਨਿ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍વਾ ਸਣ੍ਠਪਿਤਘਰਾવਾਸੋ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਇਸਿਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾ ਹਿਮવਨ੍ਤਪਦੇਸੇ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਚ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਚ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍વਾ ਇਸਿਗਣਪਰਿવੁਤੋ ਗਣਸਤ੍ਥਾ ਹੁਤ੍વਾ ਦੀਘਸ੍ਸ ਅਦ੍ਧੁਨੋ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਲੋਣਮ੍ਬਿਲਸੇવਨਤ੍ਥਾਯ ਪਬ੍ਬਤਪਾਦਾ ਓਤਰਿਤ੍વਾ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਮਾਨੋ ਬਾਰਾਣਸਿਂ ਪਤ੍વਾ ਉਯ੍ਯਾਨੇ વਾਸਂ ਕਪ੍ਪੇਸਿ। ਅਥਸ੍ਸ ਇਸਿਗਣਸ੍ਸ ਸੀਲਤੇਜੇਨ ਸਕ੍ਕਸ੍ਸ ਭવਨਂ ਕਮ੍ਪਿ। ਸਕ੍ਕੋ ਆવਜ੍ਜਮਾਨੋ ਤਂ ਕਾਰਣਂ ਞਤ੍વਾ ‘‘ਇਮੇਸਂ ਤਾਪਸਾਨਂ ਅવਾਸਾਯ ਪਰਿਸਕ੍ਕਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਅਥ ਤੇ ਭਿਨ੍ਨਾવਾਸਾ ਉਪਦ੍ਦੁਤਾ ਚਰਮਾਨਾ ਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਂ ਨ ਲਭਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਏવਂ ਮੇ ਫਾਸੁਕਂ ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ‘‘ਕੋ ਨੁ ਖੋ ਉਪਾਯੋ’’ਤਿ વੀਮਂਸਨ੍ਤੋ ਇਮਂ ਉਪਾਯਂ ਅਦ੍ਦਸ – ਮਜ੍ਝਿਮਯਾਮਸਮਨਨ੍ਤਰੇ ਰਞ੍ਞੋ ਅਗ੍ਗਮਹੇਸਿਯਾ ਸਿਰਿਗਬ੍ਭਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਆਕਾਸੇ ਠਤ੍વਾ ‘‘ਭਦ੍ਦੇ, ਸਚੇ ਤ੍વਂ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਅਮ੍ਬਪਕ੍ਕਂ ਖਾਦੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਪੁਤ੍ਤਂ ਲਭਿਸ੍ਸਸਿ, ਸੋ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਰਾਜਾ ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਆਚਿਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮਿ। ਰਾਜਾ ਦੇવਿਯਾ ਕਥਂ ਸੁਤ੍વਾ ਅਮ੍ਬਪਕ੍ਕਤ੍ਥਾਯ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਪੇਸੇਸ੍ਸਤਿ, ਅਥਾਹਂ ਅਮ੍ਬਾਨਿ ਅਨ੍ਤਰਧਾਪੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਰਞ੍ਞੋ ਉਯ੍ਯਾਨੇ ਅਮ੍ਬਾਨਂ ਅਭਾવਂ ਆਰੋਚੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ , ‘‘ਕੇ ਤੇ ਖਾਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਤਾਪਸਾ ਖਾਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿ વਕ੍ਖਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਸੁਤ੍વਾ ਰਾਜਾ ਤਾਪਸੇ ਪੋਥੇਤ੍વਾ ਨੀਹਰਾਪੇਸ੍ਸਤਿ, ਏવਂ ਤੇ ਉਪਦ੍ਦੁਤਾ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ।

    Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto kāsigāmake brāhmaṇakule nibbattitvā vayappatto takkasilāyaṃ sabbasippāni uggaṇhitvā saṇṭhapitagharāvāso mātāpitūnaṃ accayena isipabbajjaṃ pabbajitvā himavantapadese abhiññā ca samāpattiyo ca nibbattetvā isigaṇaparivuto gaṇasatthā hutvā dīghassa addhuno accayena loṇambilasevanatthāya pabbatapādā otaritvā cārikaṃ caramāno bārāṇasiṃ patvā uyyāne vāsaṃ kappesi. Athassa isigaṇassa sīlatejena sakkassa bhavanaṃ kampi. Sakko āvajjamāno taṃ kāraṇaṃ ñatvā ‘‘imesaṃ tāpasānaṃ avāsāya parisakkissāmi, atha te bhinnāvāsā upaddutā caramānā cittekaggataṃ na labhissanti, evaṃ me phāsukaṃ bhavissatī’’ti cintetvā ‘‘ko nu kho upāyo’’ti vīmaṃsanto imaṃ upāyaṃ addasa – majjhimayāmasamanantare rañño aggamahesiyā sirigabbhaṃ pavisitvā ākāse ṭhatvā ‘‘bhadde, sace tvaṃ abbhantaraambapakkaṃ khādeyyāsi, puttaṃ labhissasi, so cakkavattirājā bhavissatī’’ti ācikkhissāmi. Rājā deviyā kathaṃ sutvā ambapakkatthāya uyyānaṃ pesessati, athāhaṃ ambāni antaradhāpessāmi, rañño uyyāne ambānaṃ abhāvaṃ ārocessanti , ‘‘ke te khādantī’’ti vutte ‘‘tāpasā khādantī’’ti vakkhanti, taṃ sutvā rājā tāpase pothetvā nīharāpessati, evaṃ te upaddutā bhavissantīti.

    ਸੋ ਮਜ੍ਝਿਮਯਾਮਸਮਨਨ੍ਤਰੇ ਸਿਰਿਗਬ੍ਭਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਆਕਾਸੇ ਠਿਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦੇવਰਾਜਭਾવਂ ਜਾਨਾਪੇਤ੍વਾ ਤਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਲ੍ਲਪਨ੍ਤੋ ਪੁਰਿਮਾ ਦ੍વੇ ਗਾਥਾ ਅવੋਚ –

    So majjhimayāmasamanantare sirigabbhaṃ pavisitvā ākāse ṭhito attano devarājabhāvaṃ jānāpetvā tāya saddhiṃ sallapanto purimā dve gāthā avoca –

    ੯੧.

    91.

    ‘‘ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੋ ਨਾਮ ਦੁਮੋ, ਯਸ੍ਸ ਦਿਬ੍ਯਮਿਦਂ ਫਲਂ।

    ‘‘Abbhantaro nāma dumo, yassa dibyamidaṃ phalaṃ;

    ਭੁਤ੍વਾ ਦੋਹਲ਼ਿਨੀ ਨਾਰੀ, ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਂ વਿਜਾਯਤਿ॥

    Bhutvā dohaḷinī nārī, cakkavattiṃ vijāyati.

    ੯੨.

    92.

    ‘‘ਤ੍વਮ੍ਪਿ ਭਦ੍ਦੇ ਮਹੇਸੀਸਿ, ਸਾ ਚਾਪਿ ਪਤਿਨੋ ਪਿਯਾ।

    ‘‘Tvampi bhadde mahesīsi, sā cāpi patino piyā;

    ਆਹਰਿਸ੍ਸਤਿ ਤੇ ਰਾਜਾ, ਇਦਂ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਂ ਫਲ’’ਨ੍ਤਿ॥

    Āharissati te rājā, idaṃ abbhantaraṃ phala’’nti.

    ਤਤ੍ਥ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੋ ਨਾਮ ਦੁਮੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਤਾવ ਗਾਮਨਿਗਮਜਨਪਦਪਬ੍ਬਤਾਦੀਨਂ ਅਸੁਕਸ੍ਸ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੋਤਿ ਅવਤ੍વਾ ਕੇવਲਂ ਏਕਂ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਂ ਅਮ੍ਬਰੁਕ੍ਖਂ ਕਥੇਸਿ। ਯਸ੍ਸ ਦਿਬ੍ਯਮਿਦਂ ਫਲਨ੍ਤਿ ਯਸ੍ਸ ਅਮ੍ਬਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਦੇવਤਾਨਂ ਪਰਿਭੋਗਾਰਹਂ ਦਿਬ੍ਯਂ ਫਲਂ। ਇਦਨ੍ਤਿ ਪਨ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਮੇવ। ਦੋਹਲ਼ਿਨੀਤਿ ਸਞ੍ਜਾਤਦੋਹਲ਼ਾ। ਤ੍વਮ੍ਪਿ, ਭਦ੍ਦੇ, ਮਹੇਸੀਸੀਤਿ ਤ੍વਂ, ਸੋਭਨੇ ਮਹੇਸੀ, ਅਸਿ। ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ‘‘ਮਹੇਸੀ ਚਾ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ। ਸਾ ਚਾਪਿ ਪਤਿਨੋ ਪਿਯਾਤਿ ਸੋਲ਼ਸਨ੍ਨਂ ਦੇવੀਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਅਗ੍ਗਮਹੇਸੀ ਚਾਪਿ ਪਤਿਨੋ ਚਾਪਿ ਪਿਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਆਹਰਿਸ੍ਸਤਿ ਤੇ ਰਾਜਾ, ਇਦਂ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਂ ਫਲਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਤੇ ਪਿਯਾਯ ਅਗ੍ਗਮਹੇਸਿਯਾ ਇਦਂ ਮਯਾ વੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਂ ਫਲਂ ਰਾਜਾ ਆਹਰਾਪੇਸ੍ਸਤਿ, ਸਾ ਤ੍વਂ ਤਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਗਬ੍ਭਂ ਲਭਿਸ੍ਸਸੀਤਿ।

    Tattha abbhantaro nāma dumoti iminā tāva gāmanigamajanapadapabbatādīnaṃ asukassa abbhantaroti avatvā kevalaṃ ekaṃ abbhantaraṃ ambarukkhaṃ kathesi. Yassa dibyamidaṃ phalanti yassa ambarukkhassa devatānaṃ paribhogārahaṃ dibyaṃ phalaṃ. Idanti pana nipātamattameva. Dohaḷinīti sañjātadohaḷā. Tvampi, bhadde, mahesīsīti tvaṃ, sobhane mahesī, asi. Aṭṭhakathāyaṃ pana ‘‘mahesī cā’’tipi pāṭho. Sā cāpi patino piyāti soḷasannaṃ devīsahassānaṃ abbhantare aggamahesī cāpi patino cāpi piyāti attho. Āharissati te rājā, idaṃ abbhantaraṃ phalanti tassā te piyāya aggamahesiyā idaṃ mayā vuttappakāraṃ phalaṃ rājā āharāpessati, sā tvaṃ taṃ paribhuñjitvā cakkavattigabbhaṃ labhissasīti.

    ਏવਂ ਸਕ੍ਕੋ ਦੇવਿਯਾ ਇਮਾ ਦ੍વੇ ਗਾਥਾ વਤ੍વਾ ‘‘ਤ੍વਂ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਾ ਹੋਹਿ, ਮਾ ਪਪਞ੍ਚਂ ਅਕਾਸਿ, ਸ੍વੇ ਰਞ੍ਞੋ ਆਰੋਚੇਯ੍ਯਾਸੀ’’ਤਿ ਤਂ ਅਨੁਸਾਸਿਤ੍વਾ ਅਤ੍ਤਨੋ વਸਨਟ੍ਠਾਨਮੇવ ਗਤੋ। ਸਾ ਪੁਨਦਿવਸੇ ਗਿਲਾਨਾਲਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਪਰਿਚਾਰਿਕਾਨਂ ਸਞ੍ਞਂ ਦਤ੍વਾ ਨਿਪਜ੍ਜਿ। ਰਾਜਾ ਸਮੁਸ੍ਸਿਤਸੇਤਚ੍ਛਤ੍ਤੇ ਸੀਹਾਸਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਨਾਟਕਾਨਿ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਦੇવਿਂ ਅਦਿਸ੍વਾ ‘‘ਕਹਂ, ਦੇવੀ’’ਤਿ ਪਰਿਚਾਰਿਕੇ ਪੁਚ੍ਛਿ। ‘‘ਗਿਲਾਨਾ, ਦੇવਾ’’ਤਿ। ਸੋ ਤਸ੍ਸਾ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਸਯਨਪਸ੍ਸੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍વਾ ਪਿਟ੍ਠਿਂ ਪਰਿਮਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਿਂ ਤੇ, ਭਦ੍ਦੇ, ਅਫਾਸੁਕ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ। ‘‘ਮਹਾਰਾਜ ਅਞ੍ਞਂ ਅਫਾਸੁਕਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਦੋਹਲ਼ੋ ਮੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ। ‘‘ਕਿਂ ਇਚ੍ਛਸਿ, ਭਦ੍ਦੇ’’ਤਿ? ‘‘ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਅਮ੍ਬਫਲਂ ਦੇવਾ’’ਤਿ। ‘‘ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਅਮ੍ਬੋ ਨਾਮ ਕਹਂ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ? ‘‘ਨਾਹਂ, ਦੇવ, ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਅਮ੍ਬਂ ਜਾਨਾਮਿ, ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਮੇ ਫਲਂ ਲਭਮਾਨਾਯ ਜੀવਿਤਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਅਲਭਮਾਨਾਯ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ। ‘‘ਤੇਨ ਹਿ ਆਹਰਾਪੇਸ੍ਸਾਮਿ , ਮਾ ਚਿਨ੍ਤਯੀ’’ਤਿ ਰਾਜਾ ਦੇવਿਂ ਅਸ੍ਸਾਸੇਤ੍વਾ ਉਟ੍ਠਾਯ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਰਾਜਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਅਮਚ੍ਚੇ ਪਕ੍ਕੋਸਾਪੇਤ੍વਾ ‘‘ਦੇવਿਯਾ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਅਮ੍ਬੇ ਨਾਮ ਦੋਹਲ਼ੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਕਿਂ ਕਾਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ। ‘‘ਦੇવ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਅਮ੍ਬਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰੇ ਠਿਤੋ ਅਮ੍ਬੋ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਅਮ੍ਬੋ ਨਾਮ, ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਪੇਸੇਤ੍વਾ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਠਿਤਅਮ੍ਬਤੋ ਫਲਂ ਆਹਰਾਪੇਤ੍વਾ ਦੇવਿਯਾ ਦਾਪੇਥਾ’’ਤਿ।

    Evaṃ sakko deviyā imā dve gāthā vatvā ‘‘tvaṃ appamattā hohi, mā papañcaṃ akāsi, sve rañño āroceyyāsī’’ti taṃ anusāsitvā attano vasanaṭṭhānameva gato. Sā punadivase gilānālayaṃ dassetvā paricārikānaṃ saññaṃ datvā nipajji. Rājā samussitasetacchatte sīhāsane nisinno nāṭakāni passanto deviṃ adisvā ‘‘kahaṃ, devī’’ti paricārike pucchi. ‘‘Gilānā, devā’’ti. So tassā santikaṃ gantvā sayanapasse nisīditvā piṭṭhiṃ parimajjanto ‘‘kiṃ te, bhadde, aphāsuka’’nti pucchi. ‘‘Mahārāja aññaṃ aphāsukaṃ nāma natthi, dohaḷo me uppanno’’ti. ‘‘Kiṃ icchasi, bhadde’’ti? ‘‘Abbhantaraambaphalaṃ devā’’ti. ‘‘Abbhantaraambo nāma kahaṃ atthī’’ti? ‘‘Nāhaṃ, deva, abbhantaraambaṃ jānāmi, tassa pana me phalaṃ labhamānāya jīvitaṃ atthi, alabhamānāya natthī’’ti. ‘‘Tena hi āharāpessāmi , mā cintayī’’ti rājā deviṃ assāsetvā uṭṭhāya gantvā rājapallaṅke nisinno amacce pakkosāpetvā ‘‘deviyā abbhantaraambe nāma dohaḷo uppanno, kiṃ kātabba’’nti pucchi. ‘‘Deva dvinnaṃ ambānaṃ antare ṭhito ambo abbhantaraambo nāma, uyyānaṃ pesetvā abbhantare ṭhitaambato phalaṃ āharāpetvā deviyā dāpethā’’ti.

    ਰਾਜਾ ‘‘ਸਾਧੁ, ਏવਰੂਪਂ ਅਮ੍ਬਂ ਆਹਰਥਾ’’ਤਿ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਪੇਸੇਸਿ। ਸਕ੍ਕੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਨੁਭਾવੇਨ ਉਯ੍ਯਾਨੇ ਅਮ੍ਬਾਨਿ ਖਾਦਿਤਸਦਿਸਾਨਿ ਕਤ੍વਾ ਅਨ੍ਤਰਧਾਪੇਸਿ। ਅਮ੍ਬਤ੍ਥਾਯ ਗਤਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਸਕਲਉਯ੍ਯਾਨਂ વਿਚਰਨ੍ਤਾ ਏਕਂ ਅਮ੍ਬਮ੍ਪਿ ਅਲਭਿਤ੍વਾ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਉਯ੍ਯਾਨੇ ਅਮ੍ਬਾਨਂ ਅਭਾવਂ ਰਞ੍ਞੋ ਕਥਯਿਂਸੁ। ‘‘ਕੇ ਅਮ੍ਬਾਨਿ ਖਾਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਤਾਪਸਾ, ਦੇવਾ’’ਤਿ। ‘‘ਤਾਪਸੇ ਉਯ੍ਯਾਨਤੋ ਪੋਥੇਤ੍વਾ ਨੀਹਰਥਾ’’ਤਿ। ਮਨੁਸ੍ਸਾ ‘‘ਸਾਧੂ’’ਤਿ ਪਟਿਸ੍ਸੁਣਿਤ੍વਾ ਨੀਹਰਿਂਸੁ। ਸਕ੍ਕਸ੍ਸ ਮਨੋਰਥੋ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਾਪੁਣਿ। ਦੇવੀ ਅਮ੍ਬਫਲਤ੍ਥਾਯ ਨਿਬਦ੍ਧਂ ਕਤ੍વਾ ਨਿਪਜ੍ਜਿਯੇવ। ਰਾਜਾ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਅਮਚ੍ਚੇ ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ ਚ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਾਪੇਤ੍વਾ ‘‘ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਅਮ੍ਬਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿਭਾવਂ ਜਾਨਾਥਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਦੇવ, ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਅਮ੍ਬੋ ਨਾਮ ਦੇવਤਾਨਂ ਪਰਿਭੋਗੋ, ‘ਹਿਮવਨ੍ਤੇ ਕਞ੍ਚਨਗੁਹਾਯ ਅਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਥੀ’ਤਿ ਅਯਂ ਨੋ ਪਰਮ੍ਪਰਾਗਤੋ ਅਨੁਸ੍ਸવੋ’’ਤਿ। ‘‘ਕੋ ਪਨ ਤਤੋ ਅਮ੍ਬਂ ਆਹਰਿਤੁਂ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਤਤ੍ਥ ਮਨੁਸ੍ਸਭੂਤੇਨ ਗਨ੍ਤੁਂ, ਏਕਂ ਸੁવਪੋਤਕਂ ਪੇਸੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ।

    Rājā ‘‘sādhu, evarūpaṃ ambaṃ āharathā’’ti uyyānaṃ pesesi. Sakko attano ānubhāvena uyyāne ambāni khāditasadisāni katvā antaradhāpesi. Ambatthāya gatā manussā sakalauyyānaṃ vicarantā ekaṃ ambampi alabhitvā gantvā uyyāne ambānaṃ abhāvaṃ rañño kathayiṃsu. ‘‘Ke ambāni khādantī’’ti? ‘‘Tāpasā, devā’’ti. ‘‘Tāpase uyyānato pothetvā nīharathā’’ti. Manussā ‘‘sādhū’’ti paṭissuṇitvā nīhariṃsu. Sakkassa manoratho matthakaṃ pāpuṇi. Devī ambaphalatthāya nibaddhaṃ katvā nipajjiyeva. Rājā kattabbakiccaṃ apassanto amacce ca brāhmaṇe ca sannipātāpetvā ‘‘abbhantaraambassa atthibhāvaṃ jānāthā’’ti pucchi. Brāhmaṇā āhaṃsu – ‘‘deva, abbhantaraambo nāma devatānaṃ paribhogo, ‘himavante kañcanaguhāya anto atthī’ti ayaṃ no paramparāgato anussavo’’ti. ‘‘Ko pana tato ambaṃ āharituṃ sakkhissatī’’ti? ‘‘Na sakkā tattha manussabhūtena gantuṃ, ekaṃ suvapotakaṃ pesetuṃ vaṭṭatī’’ti.

    ਤੇਨ ਚ ਸਮਯੇਨ ਰਾਜਕੁਲੇ ਏਕੋ ਸੁવਪੋਤਕੋ ਮਹਾਸਰੀਰੋ ਕੁਮਾਰਕਾਨਂ ਯਾਨਕਚਕ੍ਕਨਾਭਿਮਤ੍ਤੋ ਥਾਮਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਪਞ੍ਞવਾ ਉਪਾਯਕੁਸਲੋ। ਰਾਜਾ ਤਂ ਆਹਰਾਪੇਤ੍વਾ ‘‘ਤਾਤ ਸੁવਪੋਤਕ, ਅਹਂ ਤવ ਬਹੂਪਕਾਰੋ, ਕਞ੍ਚਨਪਞ੍ਜਰੇ વਸਸਿ, ਸੁવਣ੍ਣਤਟ੍ਟਕੇ ਮਧੁਲਾਜੇ ਖਾਦਸਿ, ਸਕ੍ਖਰਪਾਨਕਂ ਪਿવਸਿ, ਤਯਾਪਿ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਏਕਂ ਕਿਚ੍ਚਂ ਨਿਤ੍ਥਰਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਆਹ। ‘‘ਕਿਂ, ਦੇવਾ’’ਤਿ। ‘‘ਤਾਤ ਦੇવਿਯਾ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਅਮ੍ਬੇ ਦੋਹਲ਼ੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਸੋ ਚ ਅਮ੍ਬੋ ਹਿਮવਨ੍ਤੇ ਕਞ੍ਚਨਪਬ੍ਬਤਨ੍ਤਰੇ ਅਤ੍ਥਿ ਦੇવਤਾਨਂ ਪਰਿਭੋਗੋ, ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਮਨੁਸ੍ਸਭੂਤੇਨ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤੁਂ, ਤਯਾ ਤਤੋ ਅਮ੍ਬਫਲਂ ਆਹਰਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਸਾਧੁ, ਦੇવ, ਆਹਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ਅਥ ਨਂ ਰਾਜਾ ਸੁવਣ੍ਣਤਟ੍ਟਕੇ ਮਧੁਲਾਜੇ ਖਾਦਾਪੇਤ੍વਾ ਸਕ੍ਖਰਪਾਨਕਂ ਪਾਯੇਤ੍વਾ ਸਤਪਾਕਤੇਲੇਨ ਤਸ੍ਸ ਪਕ੍ਖਨ੍ਤਰਾਨਿ ਮਕ੍ਖੇਤ੍વਾ ਉਭੋਹਿ ਹਤ੍ਥੇਹਿ ਗਹੇਤ੍વਾ ਸੀਹਪਞ੍ਜਰੇ ਠਤ੍વਾ ਆਕਾਸੇ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸਿ। ਸੋਪਿ ਰਞ੍ਞੋ ਨਿਪਚ੍ਚਕਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਆਕਾਸੇ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਮਨੁਸ੍ਸਪਥਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਹਿਮવਨ੍ਤੇ ਪਠਮੇ ਪਬ੍ਬਤਨ੍ਤਰੇ વਸਨ੍ਤਾਨਂ ਸੁਕਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਅਮ੍ਬੋ ਨਾਮ ਕਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਿ, ਕਥੇਥ ਮੇ ਤਂ ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ। ‘‘ਮਯਂ ਨ ਜਾਨਾਮ, ਦੁਤਿਯੇ ਪਬ੍ਬਤਨ੍ਤਰੇ ਸੁਕਾ ਜਾਨਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ।

    Tena ca samayena rājakule eko suvapotako mahāsarīro kumārakānaṃ yānakacakkanābhimatto thāmasampanno paññavā upāyakusalo. Rājā taṃ āharāpetvā ‘‘tāta suvapotaka, ahaṃ tava bahūpakāro, kañcanapañjare vasasi, suvaṇṇataṭṭake madhulāje khādasi, sakkharapānakaṃ pivasi, tayāpi amhākaṃ ekaṃ kiccaṃ nittharituṃ vaṭṭatī’’ti āha. ‘‘Kiṃ, devā’’ti. ‘‘Tāta deviyā abbhantaraambe dohaḷo uppanno, so ca ambo himavante kañcanapabbatantare atthi devatānaṃ paribhogo, na sakkā manussabhūtena tattha gantuṃ, tayā tato ambaphalaṃ āharituṃ vaṭṭatī’’ti. ‘‘Sādhu, deva, āharissāmī’’ti. Atha naṃ rājā suvaṇṇataṭṭake madhulāje khādāpetvā sakkharapānakaṃ pāyetvā satapākatelena tassa pakkhantarāni makkhetvā ubhohi hatthehi gahetvā sīhapañjare ṭhatvā ākāse vissajjesi. Sopi rañño nipaccakāraṃ dassetvā ākāse pakkhandanto manussapathaṃ atikkamma himavante paṭhame pabbatantare vasantānaṃ sukānaṃ santikaṃ gantvā abbhantaraambo nāma kattha atthi, kathetha me taṃ ṭhāna’’nti pucchi. ‘‘Mayaṃ na jānāma, dutiye pabbatantare sukā jānissantī’’ti.

    ਸੋ ਤੇਸਂ વਚਨਂ ਸੁਤ੍વਾ ਤਤੋ ਉਪ੍ਪਤਿਤ੍વਾ ਦੁਤਿਯਂ ਪਬ੍ਬਤਨ੍ਤਰਂ ਅਗਮਾਸਿ, ਤਥਾ ਤਤਿਯਂ, ਚਤੁਤ੍ਥਂ , ਪਞ੍ਚਮਂ, ਛਟ੍ਠਂ ਅਗਮਾਸਿ। ਤਤ੍ਥਪਿ ਨਂ ਸੁਕਾ ‘‘ਨ ਮਯਂ ਜਾਨਾਮ, ਸਤ੍ਤਮਪਬ੍ਬਤਨ੍ਤਰੇ ਸੁਕਾ ਜਾਨਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ। ਸੋ ਤਤ੍ਥਪਿ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ‘‘ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਅਮ੍ਬੋ ਨਾਮ ਕਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ। ‘‘ਅਸੁਕਟ੍ਠਾਨੇ ਨਾਮ ਕਞ੍ਚਨਪਬ੍ਬਤਨ੍ਤਰੇ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ। ‘‘ਅਹਂ ਤਸ੍ਸ ਫਲਤ੍ਥਾਯ ਆਗਤੋ, ਮਂ ਤਤ੍ਥ ਨੇਤ੍વਾ ਤਤੋ ਮੇ ਫਲਂ ਦਾਪੇਥਾ’’ਤਿ। ਸੁਕਗਣਾ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਸਮ੍ਮ, ਸੋ વੇਸ੍ਸવਣਮਹਾਰਾਜਸ੍ਸ ਪਰਿਭੋਗੋ, ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤੁਂ, ਸਕਲਰੁਕ੍ਖੋ ਮੂਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸਤ੍ਤਹਿ ਲੋਹਜਾਲੇਹਿ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ, ਸਹਸ੍ਸਕੁਮ੍ਭਣ੍ਡਰਕ੍ਖਸਾ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤਿ, ਤੇਹਿ ਦਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਜੀવਿਤਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਕਪ੍ਪੁਟ੍ਠਾਨਗ੍ਗਿਅવੀਚਿਮਹਾਨਿਰਯਸਦਿਸਟ੍ਠਾਨਂ, ਮਾ ਤਤ੍ਥ ਪਤ੍ਥਨਂ ਕਰੀ’’ਤਿ। ‘‘ਸਚੇ ਤੁਮ੍ਹੇ ਨ ਗਚ੍ਛਥ, ਮਯ੍ਹਂ ਠਾਨਂ ਆਚਿਕ੍ਖਥਾ’’ਤਿ। ‘‘ਤੇਨ ਹਿ ਅਸੁਕੇਨ ਚ ਅਸੁਕੇਨ ਚ ਠਾਨੇਨ ਯਾਹੀ’’ਤਿ। ਸੋ ਤੇਹਿ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤવਸੇਨੇવ ਸੁਟ੍ਠੁ ਮਗ੍ਗਂ ਉਪਧਾਰੇਤ੍વਾ ਤਂ ਠਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਦਿવਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਅਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਮਜ੍ਝਿਮਯਾਮਸਮਨਨ੍ਤਰੇ ਰਕ੍ਖਸਾਨਂ ਨਿਦ੍ਦੋਕ੍ਕਮਨਸਮਯੇ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਅਮ੍ਬਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਏਕੇਨ ਮੂਲਨ੍ਤਰੇਨ ਸਣਿਕਂ ਅਭਿਰੁਹਿਤੁਂ ਆਰਭਿ। ਲੋਹਜਾਲਂ ‘‘ਕਿਰੀ’’ਤਿ ਸਦ੍ਦਮਕਾਸਿ ।

    So tesaṃ vacanaṃ sutvā tato uppatitvā dutiyaṃ pabbatantaraṃ agamāsi, tathā tatiyaṃ, catutthaṃ , pañcamaṃ, chaṭṭhaṃ agamāsi. Tatthapi naṃ sukā ‘‘na mayaṃ jānāma, sattamapabbatantare sukā jānissantī’’ti āhaṃsu. So tatthapi gantvā ‘‘abbhantaraambo nāma kattha atthī’’ti pucchi. ‘‘Asukaṭṭhāne nāma kañcanapabbatantare’’ti āhaṃsu. ‘‘Ahaṃ tassa phalatthāya āgato, maṃ tattha netvā tato me phalaṃ dāpethā’’ti. Sukagaṇā āhaṃsu – ‘‘samma, so vessavaṇamahārājassa paribhogo, na sakkā upasaṅkamituṃ, sakalarukkho mūlato paṭṭhāya sattahi lohajālehi parikkhitto, sahassakumbhaṇḍarakkhasā rakkhanti, tehi diṭṭhassa jīvitaṃ nāma natthi, kappuṭṭhānaggiavīcimahānirayasadisaṭṭhānaṃ, mā tattha patthanaṃ karī’’ti. ‘‘Sace tumhe na gacchatha, mayhaṃ ṭhānaṃ ācikkhathā’’ti. ‘‘Tena hi asukena ca asukena ca ṭhānena yāhī’’ti. So tehi ācikkhitavaseneva suṭṭhu maggaṃ upadhāretvā taṃ ṭhānaṃ gantvā divā attānaṃ adassetvā majjhimayāmasamanantare rakkhasānaṃ niddokkamanasamaye abbhantaraambassa santikaṃ gantvā ekena mūlantarena saṇikaṃ abhiruhituṃ ārabhi. Lohajālaṃ ‘‘kirī’’ti saddamakāsi .

    ਰਕ੍ਖਸਾ ਪਬੁਜ੍ਝਿਤ੍વਾ ਸੁਕਪੋਤਕਂ ਦਿਸ੍વਾ ‘‘ਅਮ੍ਬਚੋਰੋਯ’’ਨ੍ਤਿ ਗਹੇਤ੍વਾ ਕਮ੍ਮਕਰਣਂ ਸਂવਿਦਹਿਂਸੁ। ਏਕੋ ‘‘ਮੁਖੇ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਗਿਲਿਸ੍ਸਾਮਿ ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ, ਅਪਰੋ ‘‘ਹਤ੍ਥੇਹਿ ਮਦ੍ਦਿਤ੍વਾ ਪੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ વਿਪ੍ਪਕਿਰਿਸ੍ਸਾਮਿ ਨ’’ਨ੍ਤਿ, ਅਪਰੋ ‘‘ਦ੍વੇਧਾ ਫਾਲੇਤ੍વਾ ਅਙ੍ਗਾਰੇਸੁ ਪਚਿਤ੍વਾ ਖਾਦਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ਸੋ ਤੇਸਂ ਕਮ੍ਮਕਰਣਸਂવਿਧਾਨਂ ਸੁਤ੍વਾਪਿ ਅਸਨ੍ਤਸਿਤ੍વਾવ ਤੇ ਰਕ੍ਖਸੇ ਆਮਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ‘‘ਅਮ੍ਭੋ ਰਕ੍ਖਸਾ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਕਸ੍ਸ ਮਨੁਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਆਹ। ‘‘વੇਸ੍ਸવਣਮਹਾਰਾਜਸ੍ਸਾ’’ਤਿ। ‘‘ਅਮ੍ਭੋ, ਤੁਮ੍ਹੇਪਿ ਏਕਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋવ ਮਨੁਸ੍ਸਾ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਰਞ੍ਞੋવ ਮਨੁਸ੍ਸੋ, ਬਾਰਾਣਸਿਰਾਜਾ ਮਂ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਅਮ੍ਬਫਲਤ੍ਥਾਯ ਪੇਸੇਸਿ, ਸ੍વਾਹਂ ਤਤ੍ਥੇવ ਅਤ੍ਤਨੋ ਰਞ੍ਞੋ ਜੀવਿਤਂ ਦਤ੍વਾ ਆਗਤੋ। ਯੋ ਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਞ੍ਚੇવ ਸਾਮਿਕਸ੍ਸ ਚ ਅਤ੍ਥਾਯ ਜੀવਿਤਂ ਪਰਿਚ੍ਚਜਤਿ, ਸੋ ਦੇવਲੋਕੇਯੇવ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਹਮ੍ਪਿ ਇਮਮ੍ਹਾ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਯਾ ਚવਿਤ੍વਾ ਦੇવਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਤਤਿਯਂ ਗਾਥਮਾਹ –

    Rakkhasā pabujjhitvā sukapotakaṃ disvā ‘‘ambacoroya’’nti gahetvā kammakaraṇaṃ saṃvidahiṃsu. Eko ‘‘mukhe pakkhipitvā gilissāmi na’’nti āha, aparo ‘‘hatthehi madditvā puñjitvā vippakirissāmi na’’nti, aparo ‘‘dvedhā phāletvā aṅgāresu pacitvā khādissāmī’’ti. So tesaṃ kammakaraṇasaṃvidhānaṃ sutvāpi asantasitvāva te rakkhase āmantetvā ‘‘ambho rakkhasā, tumhe kassa manussā’’ti āha. ‘‘Vessavaṇamahārājassā’’ti. ‘‘Ambho, tumhepi ekassa raññova manussā, ahampi raññova manusso, bārāṇasirājā maṃ abbhantaraambaphalatthāya pesesi, svāhaṃ tattheva attano rañño jīvitaṃ datvā āgato. Yo hi attano mātāpitūnañceva sāmikassa ca atthāya jīvitaṃ pariccajati, so devalokeyeva nibbattati, tasmā ahampi imamhā tiracchānayoniyā cavitvā devaloke nibbattissāmī’’ti vatvā tatiyaṃ gāthamāha –

    ੯੩.

    93.

    ‘‘ਭਤ੍ਤੁਰਤ੍ਥੇ ਪਰਕ੍ਕਨ੍ਤੋ, ਯਂ ਠਾਨਮਧਿਗਚ੍ਛਤਿ।

    ‘‘Bhatturatthe parakkanto, yaṃ ṭhānamadhigacchati;

    ਸੂਰੋ ਅਤ੍ਤਪਰਿਚ੍ਚਾਗੀ, ਲਭਮਾਨੋ ਭવਾਮਹ’’ਨ੍ਤਿ॥

    Sūro attapariccāgī, labhamāno bhavāmaha’’nti.

    ਤਤ੍ਥ ਭਤ੍ਤੁਰਤ੍ਥੇਤਿ ਭਤ੍ਤਾ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਭਤ੍ਤਾਦੀਹਿ ਭਰਣਪੋਸਕਾ ਪਿਤਾ ਮਾਤਾ ਸਾਮਿਕੋ ਚ, ਇਤਿ ਤਿવਿਧਸ੍ਸਪੇਤਸ੍ਸ ਭਤ੍ਤੁ ਅਤ੍ਥਾਯ। ਪਰਕ੍ਕਨ੍ਤੋਤਿ ਪਰਕ੍ਕਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ વਾਯਮਨ੍ਤੋ। ਯਂ ਠਾਨਮਧਿਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਯਂ ਸੁਖਕਾਰਣਂ ਯਸਂ વਾ ਲਾਭਂ વਾ ਸਗ੍ਗਂ વਾ ਅਧਿਗਚ੍ਛਤਿ। ਸੂਰੋਤਿ ਅਭੀਰੁ વਿਕ੍ਕਮਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ। ਅਤ੍ਤਪਰਿਚ੍ਚਾਗੀਤਿ ਕਾਯੇ ਚ ਜੀવਿਤੇ ਚ ਨਿਰਪੇਕ੍ਖੋ ਹੁਤ੍વਾ ਤਸ੍ਸ ਤਿવਿਧਸ੍ਸਪਿ ਭਤ੍ਤੁ ਅਤ੍ਥਾਯ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਪਰਿਚ੍ਚਜਨ੍ਤੋ। ਲਭਮਾਨੋ ਭવਾਮਹਨ੍ਤਿ ਯਂ ਸੋ ਏવਰੂਪੋ ਸੂਰੋ ਦੇવਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ વਾ ਮਨੁਸ੍ਸਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ વਾ ਲਭਤਿ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਤਂ ਲਭਮਾਨੋ ਭવਾਮਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਹਾਸੋવ ਮੇ ਏਤ੍ਥ, ਨ ਤਾਸੋ, ਕਿਂ ਮਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਤਾਸੇਥਾਤਿ।

    Tattha bhatturattheti bhattā vuccanti bhattādīhi bharaṇaposakā pitā mātā sāmiko ca, iti tividhassapetassa bhattu atthāya. Parakkantoti parakkamaṃ karonto vāyamanto. Yaṃ ṭhānamadhigacchatīti yaṃ sukhakāraṇaṃ yasaṃ vā lābhaṃ vā saggaṃ vā adhigacchati. Sūroti abhīru vikkamasampanno. Attapariccāgīti kāye ca jīvite ca nirapekkho hutvā tassa tividhassapi bhattu atthāya attānaṃ pariccajanto. Labhamāno bhavāmahanti yaṃ so evarūpo sūro devasampattiṃ vā manussasampattiṃ vā labhati, ahampi taṃ labhamāno bhavāmi, tasmā hāsova me ettha, na tāso, kiṃ maṃ tumhe tāsethāti.

    ਏવਂ ਸੋ ਇਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ਤੇਸਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ। ਤੇ ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਸੁਤ੍વਾ ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਾ ‘‘ਧਮ੍ਮਿਕੋ ਏਸ, ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਮਾਰੇਤੁਂ, વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਮ ਨ’’ਨ੍ਤਿ વਤ੍વਾ ਸੁਕਪੋਤਕਂ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍વਾ ‘ਅਮ੍ਭੋ ਸੁਕਪੋਤਕ, ਮੁਤ੍ਤੋਸਿ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਹਤ੍ਥਤੋ ਸੋਤ੍ਥਿਨਾ ਗਚ੍ਛਾ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ। ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਆਗਮਨਂ ਮਾ ਤੁਚ੍ਛਂ ਕਰੋਥ, ਦੇਥ ਮੇ ਏਕਂ ਅਮ੍ਬਫਲ’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਸੁਕਪੋਤਕ, ਤੁਯ੍ਹਂ ਏਕਂ ਅਮ੍ਬਫਲਂ ਦਾਤੁਂ ਨਾਮ ਨ ਭਾਰੋ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਰੁਕ੍ਖੇ ਅਮ੍ਬਾਨਿ ਅਙ੍ਕੇਤ੍વਾ ਗਹਿਤਾਨਿ, ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਫਲੇ ਅਸਮੇਨ੍ਤੇ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਜੀવਿਤਂ ਨਤ੍ਥਿ। વੇਸ੍ਸવਣੇਨ ਹਿ ਕੁਜ੍ਝਿਤ੍વਾ ਸਕਿਂ ਓਲੋਕਿਤੇ ਤਤ੍ਤਕਪਾਲੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਤਿਲਾ વਿਯ ਕੁਮ੍ਭਣ੍ਡਸਹਸ੍ਸਂ ਭਿਜ੍ਜਿਤ੍વਾ વਿਪ੍ਪਕਿਰੀਯਤਿ, ਤੇਨ ਤੇ ਦਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਮ, ਲਭਨਟ੍ਠਾਨਂ ਪਨ ਆਚਿਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ। ‘‘ਯੋ ਕੋਚਿ ਦੇਤੁ, ਫਲੇਨੇવ ਮੇ ਅਤ੍ਥੋ, ਲਭਨਟ੍ਠਾਨਂ ਆਚਿਕ੍ਖਥਾ’’ਤਿ। ‘‘ਏਤਸ੍ਸ ਕਞ੍ਚਨਪਬ੍ਬਤਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਰੇ ਜੋਤਿਰਸੋ ਨਾਮ ਤਾਪਸੋ ਅਗ੍ਗਿਂ ਜੁਹਮਾਨੋ ਕਞ੍ਚਨਪਤ੍ਤਿਯਾ ਨਾਮ ਪਣ੍ਣਸਾਲਾਯਂ વਸਤਿ વੇਸ੍ਸવਣਸ੍ਸ ਕੁਲੂਪਕੋ, વੇਸ੍ਸવਣੋ ਤਸ੍ਸ ਨਿਬਦ੍ਧਂ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਮ੍ਬਫਲਾਨਿ ਪੇਸੇਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਚ੍ਛਾ’’ਤਿ।

    Evaṃ so imāya gāthāya tesaṃ dhammaṃ desesi. Te tassa dhammakathaṃ sutvā pasannacittā ‘‘dhammiko esa, na sakkā māretuṃ, vissajjema na’’nti vatvā sukapotakaṃ vissajjetvā ‘ambho sukapotaka, muttosi, amhākaṃ hatthato sotthinā gacchā’’ti āhaṃsu. ‘‘Mayhaṃ āgamanaṃ mā tucchaṃ karotha, detha me ekaṃ ambaphala’’nti. ‘‘Sukapotaka, tuyhaṃ ekaṃ ambaphalaṃ dātuṃ nāma na bhāro, imasmiṃ pana rukkhe ambāni aṅketvā gahitāni, ekasmiṃ phale asamente amhākaṃ jīvitaṃ natthi. Vessavaṇena hi kujjhitvā sakiṃ olokite tattakapāle pakkhittatilā viya kumbhaṇḍasahassaṃ bhijjitvā vippakirīyati, tena te dātuṃ na sakkoma, labhanaṭṭhānaṃ pana ācikkhissāmā’’ti. ‘‘Yo koci detu, phaleneva me attho, labhanaṭṭhānaṃ ācikkhathā’’ti. ‘‘Etassa kañcanapabbatassa antare jotiraso nāma tāpaso aggiṃ juhamāno kañcanapattiyā nāma paṇṇasālāyaṃ vasati vessavaṇassa kulūpako, vessavaṇo tassa nibaddhaṃ cattāri ambaphalāni peseti, tassa santikaṃ gacchā’’ti.

    ਸੋ ‘‘ਸਾਧੂ’’ਤਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍વਾ ਤਾਪਸਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ વਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਅਥ ਨਂ ਤਾਪਸੋ ‘‘ਕੁਤੋ ਆਗਤੋਸੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ। ‘‘ਬਾਰਾਣਸਿਰਞ੍ਞੋ ਸਨ੍ਤਿਕਾ’’ਤਿ। ‘‘ਕਿਮਤ੍ਥਾਯ ਆਗਤੋਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਸਾਮਿ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਰਞ੍ਞੋ ਦੇવਿਯਾ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਅਮ੍ਬਪਕ੍ਕੇ ਦੋਹਲ਼ੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਤਦਤ੍ਥਂ ਆਗਤੋਮ੍ਹਿ, ਰਕ੍ਖਸਾ ਪਨ ਮੇ ਸਯਂ ਅਮ੍ਬਪਕ੍ਕਂ ਅਦਤ੍વਾ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਪੇਸੇਸੁ’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਤੇਨ ਹਿ ਨਿਸੀਦ, ਲਭਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ। ਅਥਸ੍ਸ વੇਸ੍ਸવਣੋ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਫਲਾਨਿ ਪੇਸੇਸਿ। ਤਾਪਸੋ ਤਤੋ ਦ੍વੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿ, ਏਕਂ ਸੁવਪੋਤਕਸ੍ਸ ਖਾਦਨਤ੍ਥਾਯ ਅਦਾਸਿ। ਤੇਨ ਤਸ੍ਮਿਂ ਖਾਦਿਤੇ ਏਕਂ ਫਲਂ ਸਿਕ੍ਕਾਯ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਸੁવਪੋਤਕਸ੍ਸ ਗੀવਾਯ ਪਟਿਮੁਞ੍ਚਿਤ੍વਾ ‘‘ਇਦਾਨਿ ਗਚ੍ਛਾ’’ਤਿ ਸੁਕਪੋਤਕਂ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸਿ । ਸੋ ਤਂ ਆਹਰਿਤ੍વਾ ਦੇવਿਯਾ ਅਦਾਸਿ। ਸਾ ਤਂ ਖਾਦਿਤ੍વਾ ਦੋਹਲ਼ਂ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭੇਸਿ, ਤਤੋਨਿਦਾਨਂ ਪਨਸ੍ਸਾ ਪੁਤ੍ਤੋ ਨਾਹੋਸਿ।

    So ‘‘sādhū’’ti sampaṭicchitvā tāpasassa santikaṃ gantvā vanditvā ekamantaṃ nisīdi. Atha naṃ tāpaso ‘‘kuto āgatosī’’ti pucchi. ‘‘Bārāṇasirañño santikā’’ti. ‘‘Kimatthāya āgatosī’’ti? ‘‘Sāmi, amhākaṃ rañño deviyā abbhantaraambapakke dohaḷo uppanno, tadatthaṃ āgatomhi, rakkhasā pana me sayaṃ ambapakkaṃ adatvā tumhākaṃ santikaṃ pesesu’’nti. ‘‘Tena hi nisīda, labhissasī’’ti. Athassa vessavaṇo cattāri phalāni pesesi. Tāpaso tato dve paribhuñji, ekaṃ suvapotakassa khādanatthāya adāsi. Tena tasmiṃ khādite ekaṃ phalaṃ sikkāya pakkhipitvā suvapotakassa gīvāya paṭimuñcitvā ‘‘idāni gacchā’’ti sukapotakaṃ vissajjesi . So taṃ āharitvā deviyā adāsi. Sā taṃ khāditvā dohaḷaṃ paṭippassambhesi, tatonidānaṃ panassā putto nāhosi.

    ਸਤ੍ਥਾ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਆਹਰਿਤ੍વਾ ਜਾਤਕਂ ਸਮੋਧਾਨੇਸਿ – ‘‘ਤਦਾ ਦੇવੀ ਰਾਹੁਲਮਾਤਾ ਅਹੋਸਿ, ਸੁਕੋ ਆਨਨ੍ਦੋ, ਅਮ੍ਬਪਕ੍ਕਦਾਯਕੋ ਤਾਪਸੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ, ਉਯ੍ਯਾਨੇ ਨਿવੁਤ੍ਥਤਾਪਸੋ ਪਨ ਅਹਮੇવ ਅਹੋਸਿ’’ਨ੍ਤਿ।

    Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā devī rāhulamātā ahosi, suko ānando, ambapakkadāyako tāpaso sāriputto, uyyāne nivutthatāpaso pana ahameva ahosi’’nti.

    ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਜਾਤਕવਣ੍ਣਨਾ ਪਠਮਾ।

    Abbhantarajātakavaṇṇanā paṭhamā.







    Related texts:



    ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਜਾਤਕਪਾਲ਼ਿ • Jātakapāḷi / ੨੮੧. ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਜਾਤਕਂ • 281. Abbhantarajātakaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact