Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ജാതക-അട്ഠകഥാ • Jātaka-aṭṭhakathā

    ൪. അബ്ഭന്തരവഗ്ഗോ

    4. Abbhantaravaggo

    [൨൮൧] ൧. അബ്ഭന്തരജാതകവണ്ണനാ

    [281] 1. Abbhantarajātakavaṇṇanā

    അബ്ഭന്തരോ നാമ ദുമോതി ഇദം സത്ഥാ ജേതവനേ വിഹരന്തോ സാരിപുത്തത്ഥേരസ്സ ബിമ്ബാദേവീഥേരിയാ അമ്ബരസദാനം ആരബ്ഭ കഥേസി. സമ്മാസമ്ബുദ്ധേ ഹി പവത്തിതവരധമ്മചക്കേ വേസാലിയം കൂടാഗാരസാലായം വിഹരന്തേ മഹാപജാപതീ ഗോതമീ പഞ്ച സാകിയസതാനി ആദായ ഗന്ത്വാ പബ്ബജ്ജം യാചിത്വാ പബ്ബജ്ജഞ്ചേവ ഉപസമ്പദഞ്ച ലഭി. അപരഭാഗേ താ പഞ്ചസതാ ഭിക്ഖുനിയോ നന്ദകോവാദം (മ॰ നി॰ ൩.൩൯൮ ആദയോ) സുത്വാ അരഹത്തം പാപുണിംസു. സത്ഥരി പന സാവത്ഥിം ഉപനിസ്സായ വിഹരന്തേ രാഹുലമാതാ ബിമ്ബാദേവീ ‘‘സാമികോ മേ പബ്ബജിത്വാ സബ്ബഞ്ഞുതം പത്തോ, പുത്തോപി മേ പബ്ബജിത്വാ തസ്സേവ സന്തികേ വസതി, അഹം അഗാരമജ്ഝേ കിംകരിസ്സാമി, അഹമ്പി പബ്ബജിത്വാ സാവത്ഥിം ഗന്ത്വാ സമ്മാസമ്ബുദ്ധഞ്ച പുത്തഞ്ച നിബദ്ധം പസ്സമാനാ വിഹരിസ്സാമീ’’തി ചിന്തേത്വാ ഭിക്ഖുനുപസ്സയം ഗന്ത്വാ പബ്ബജിത്വാ ആചരിയുപജ്ഝായാഹി സദ്ധിം സാവത്ഥിം ഗന്ത്വാ സത്ഥാരഞ്ച പിയപുത്തഞ്ച പസ്സമാനാ ഏകസ്മിം ഭിക്ഖുനുപസ്സയേ വാസം കപ്പേസി. രാഹുലസാമണേരോ ആഗന്ത്വാ മാതരം പസ്സതി.

    Abbhantaronāma dumoti idaṃ satthā jetavane viharanto sāriputtattherassa bimbādevītheriyā ambarasadānaṃ ārabbha kathesi. Sammāsambuddhe hi pavattitavaradhammacakke vesāliyaṃ kūṭāgārasālāyaṃ viharante mahāpajāpatī gotamī pañca sākiyasatāni ādāya gantvā pabbajjaṃ yācitvā pabbajjañceva upasampadañca labhi. Aparabhāge tā pañcasatā bhikkhuniyo nandakovādaṃ (ma. ni. 3.398 ādayo) sutvā arahattaṃ pāpuṇiṃsu. Satthari pana sāvatthiṃ upanissāya viharante rāhulamātā bimbādevī ‘‘sāmiko me pabbajitvā sabbaññutaṃ patto, puttopi me pabbajitvā tasseva santike vasati, ahaṃ agāramajjhe kiṃkarissāmi, ahampi pabbajitvā sāvatthiṃ gantvā sammāsambuddhañca puttañca nibaddhaṃ passamānā viharissāmī’’ti cintetvā bhikkhunupassayaṃ gantvā pabbajitvā ācariyupajjhāyāhi saddhiṃ sāvatthiṃ gantvā satthārañca piyaputtañca passamānā ekasmiṃ bhikkhunupassaye vāsaṃ kappesi. Rāhulasāmaṇero āgantvā mātaraṃ passati.

    അഥേകദിവസം ഥേരിയാ ഉദരവാതോ കുപ്പി. സാ പുത്തേ ദട്ഠും ആഗതേ തസ്സ ദസ്സനത്ഥായ നിക്ഖമിതും നാസക്ഖി, അഞ്ഞാവ ആഗന്ത്വാ അഫാസുകഭാവം കഥയിംസു. സോ മാതു സന്തികം ഗന്ത്വാ ‘‘കിം തേ ലദ്ധും വട്ടതീ’’തി പുച്ഛി. ‘‘താത, അഗാരമജ്ഝേ മേ സക്ഖരയോജിതേ അമ്ബരസേ പീതേ ഉദരവാതോ വൂപസമ്മതി, ഇദാനി പിണ്ഡായ ചരിത്വാ ജീവികം കപ്പേമ, കുതോ തം ലഭിസ്സാമാ’’തി. സാമണേരോ ‘‘ലഭന്തോ ആഹരിസ്സാമീ’’തി വത്വാ നിക്ഖമി. തസ്സ പനായസ്മതോ ഉപജ്ഝായോ ധമ്മസേനാപതി, ആചരിയോ മഹാമോഗ്ഗല്ലാനോ, ചൂളപിതാ ആനന്ദത്ഥേരോ, പിതാ സമ്മാസമ്ബുദ്ധോതി മഹാസമ്പത്തി. ഏവം സന്തേപി അഞ്ഞസ്സ സന്തികം അഗന്ത്വാ ഉപജ്ഝായസ്സ സന്തികം ഗന്ത്വാ വന്ദിത്വാ ദുമ്മുഖാകാരോ ഹുത്വാ അട്ഠാസി. അഥ നം ഥേരോ ‘‘കിം നു ഖോ, രാഹുല, ദുമ്മുഖോ വിയാസീ’’തി ആഹ. ‘‘മാതു മേ, ഭന്തേ, ഥേരിയാ ഉദരവാതോ കുപിതോ’’തി. ‘‘കിം ലദ്ധും വട്ടതീ’’തി? ‘‘സക്ഖരയോജിതേന കിര അമ്ബരസേന ഫാസു ഹോതീ’’തി. ‘‘ഹോതു ലഭിസ്സാമി, മാ ചിന്തയീ’’തി.

    Athekadivasaṃ theriyā udaravāto kuppi. Sā putte daṭṭhuṃ āgate tassa dassanatthāya nikkhamituṃ nāsakkhi, aññāva āgantvā aphāsukabhāvaṃ kathayiṃsu. So mātu santikaṃ gantvā ‘‘kiṃ te laddhuṃ vaṭṭatī’’ti pucchi. ‘‘Tāta, agāramajjhe me sakkharayojite ambarase pīte udaravāto vūpasammati, idāni piṇḍāya caritvā jīvikaṃ kappema, kuto taṃ labhissāmā’’ti. Sāmaṇero ‘‘labhanto āharissāmī’’ti vatvā nikkhami. Tassa panāyasmato upajjhāyo dhammasenāpati, ācariyo mahāmoggallāno, cūḷapitā ānandatthero, pitā sammāsambuddhoti mahāsampatti. Evaṃ santepi aññassa santikaṃ agantvā upajjhāyassa santikaṃ gantvā vanditvā dummukhākāro hutvā aṭṭhāsi. Atha naṃ thero ‘‘kiṃ nu kho, rāhula, dummukho viyāsī’’ti āha. ‘‘Mātu me, bhante, theriyā udaravāto kupito’’ti. ‘‘Kiṃ laddhuṃ vaṭṭatī’’ti? ‘‘Sakkharayojitena kira ambarasena phāsu hotī’’ti. ‘‘Hotu labhissāmi, mā cintayī’’ti.

    സോ പുനദിവസേ തം ആദായ സാവത്ഥിം പവിസിത്വാ സാമണേരം ആസനസാലായം നിസീദാപേത്വാ രാജദ്വാരം അഗമാസി. കോസലരാജാ ഥേരം ദിസ്വാ നിസീദാപേസി, തങ്ഖണഞ്ഞേവ ഉയ്യാനപാലോ പിണ്ഡിപക്കാനം മധുരഅമ്ബാനം ഏകം പുടം ആഹരി. രാജാ അമ്ബാനം തചം അപനേത്വാ സക്ഖരം പക്ഖിപിത്വാ സയമേവ മദ്ദിത്വാ ഥേരസ്സ പത്തം പൂരേത്വാ അദാസി. ഥേരോ രാജനിവേസനാ നിക്ഖമിത്വാ ആസനസാലം ഗന്ത്വാ സാമണേരസ്സ അദാസി ‘‘ഹരിത്വാ മാതു തേ ദേഹീ’’തി. സോ ഹരിത്വാ അദാസി, ഥേരിയാ പരിഭുത്തമത്തേവ ഉദരവാതോ വൂപസമി. രാജാപി മനുസ്സം പേസേസി – ‘‘ഥേരോ ഇധ നിസീദിത്വാ അമ്ബരസം ന പരിഭുഞ്ജി, ഗച്ഛ കസ്സചി ദിന്നഭാവം ജാനാഹീ’’തി. സോ ഥേരേന സദ്ധിംയേവ ഗന്ത്വാ തം പവത്തിം ഞത്വാ ആഗന്ത്വാ രഞ്ഞോ കഥേസി. രാജാ ചിന്തേസി – ‘‘സചേ സത്ഥാ അഗാരം അജ്ഝാവസിസ്സ, ചക്കവത്തിരാജാ അഭവിസ്സ, രാഹുലസാമണേരോ പരിണായകരതനം, ഥേരീ ഇത്ഥിരതനം, സകലചക്കവാളരജ്ജം ഏതേസഞ്ഞേവ അഭവിസ്സ. അമ്ഹേഹി ഏതേ ഉപട്ഠഹന്തേഹി ചരിതബ്ബം അസ്സ, ഇദാനി പബ്ബജിത്വാ അമ്ഹേ ഉപനിസ്സായ വസന്തേസു ഏതേസു ന യുത്തം അമ്ഹാകം പമജ്ജിതു’’ന്തി. സോ തതോ പട്ഠായ ഥേരിയാ നിബദ്ധം അമ്ബരസം ദാപേസി. ഥേരേന ബിമ്ബാദേവീഥേരിയാ അമ്ബരസസ്സ ദിന്നഭാവോ ഭിക്ഖുസങ്ഘേ പാകടോ ജാതോ. അഥേകദിവസം ഭിക്ഖൂ ധമ്മസഭായം കഥം സമുട്ഠാപേസും – ‘‘ആവുസോ, സാരിപുത്തത്ഥേരോ കിര ബിമ്ബാദേവീഥേരിം അമ്ബരസേന സന്തപ്പേസീ’’തി. സത്ഥാ ആഗന്ത്വാ ‘‘കായ നുത്ഥ, ഭിക്ഖവേ, ഏതരഹി കഥായ സന്നിസിന്നാ’’തി പുച്ഛിത്വാ ‘‘ഇമായ നാമാ’’തി വുത്തേ ‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, ഇദാനേവ രാഹുലമാതാ സാരിപുത്തേന അമ്ബരസേന സന്തപ്പിതാ, പുബ്ബേപേസ ഏതം സന്തപ്പേസിയേവാ’’തി വത്വാ അതീതം ആഹരി.

    So punadivase taṃ ādāya sāvatthiṃ pavisitvā sāmaṇeraṃ āsanasālāyaṃ nisīdāpetvā rājadvāraṃ agamāsi. Kosalarājā theraṃ disvā nisīdāpesi, taṅkhaṇaññeva uyyānapālo piṇḍipakkānaṃ madhuraambānaṃ ekaṃ puṭaṃ āhari. Rājā ambānaṃ tacaṃ apanetvā sakkharaṃ pakkhipitvā sayameva madditvā therassa pattaṃ pūretvā adāsi. Thero rājanivesanā nikkhamitvā āsanasālaṃ gantvā sāmaṇerassa adāsi ‘‘haritvā mātu te dehī’’ti. So haritvā adāsi, theriyā paribhuttamatteva udaravāto vūpasami. Rājāpi manussaṃ pesesi – ‘‘thero idha nisīditvā ambarasaṃ na paribhuñji, gaccha kassaci dinnabhāvaṃ jānāhī’’ti. So therena saddhiṃyeva gantvā taṃ pavattiṃ ñatvā āgantvā rañño kathesi. Rājā cintesi – ‘‘sace satthā agāraṃ ajjhāvasissa, cakkavattirājā abhavissa, rāhulasāmaṇero pariṇāyakaratanaṃ, therī itthiratanaṃ, sakalacakkavāḷarajjaṃ etesaññeva abhavissa. Amhehi ete upaṭṭhahantehi caritabbaṃ assa, idāni pabbajitvā amhe upanissāya vasantesu etesu na yuttaṃ amhākaṃ pamajjitu’’nti. So tato paṭṭhāya theriyā nibaddhaṃ ambarasaṃ dāpesi. Therena bimbādevītheriyā ambarasassa dinnabhāvo bhikkhusaṅghe pākaṭo jāto. Athekadivasaṃ bhikkhū dhammasabhāyaṃ kathaṃ samuṭṭhāpesuṃ – ‘‘āvuso, sāriputtatthero kira bimbādevītheriṃ ambarasena santappesī’’ti. Satthā āgantvā ‘‘kāya nuttha, bhikkhave, etarahi kathāya sannisinnā’’ti pucchitvā ‘‘imāya nāmā’’ti vutte ‘‘na, bhikkhave, idāneva rāhulamātā sāriputtena ambarasena santappitā, pubbepesa etaṃ santappesiyevā’’ti vatvā atītaṃ āhari.

    അതീതേ ബാരാണസിയം ബ്രഹ്മദത്തേ രജ്ജം കാരേന്തേ ബോധിസത്തോ കാസിഗാമകേ ബ്രാഹ്മണകുലേ നിബ്ബത്തിത്വാ വയപ്പത്തോ തക്കസിലായം സബ്ബസിപ്പാനി ഉഗ്ഗണ്ഹിത്വാ സണ്ഠപിതഘരാവാസോ മാതാപിതൂനം അച്ചയേന ഇസിപബ്ബജ്ജം പബ്ബജിത്വാ ഹിമവന്തപദേസേ അഭിഞ്ഞാ ച സമാപത്തിയോ ച നിബ്ബത്തേത്വാ ഇസിഗണപരിവുതോ ഗണസത്ഥാ ഹുത്വാ ദീഘസ്സ അദ്ധുനോ അച്ചയേന ലോണമ്ബിലസേവനത്ഥായ പബ്ബതപാദാ ഓതരിത്വാ ചാരികം ചരമാനോ ബാരാണസിം പത്വാ ഉയ്യാനേ വാസം കപ്പേസി. അഥസ്സ ഇസിഗണസ്സ സീലതേജേന സക്കസ്സ ഭവനം കമ്പി. സക്കോ ആവജ്ജമാനോ തം കാരണം ഞത്വാ ‘‘ഇമേസം താപസാനം അവാസായ പരിസക്കിസ്സാമി, അഥ തേ ഭിന്നാവാസാ ഉപദ്ദുതാ ചരമാനാ ചിത്തേകഗ്ഗതം ന ലഭിസ്സന്തി, ഏവം മേ ഫാസുകം ഭവിസ്സതീ’’തി ചിന്തേത്വാ ‘‘കോ നു ഖോ ഉപായോ’’തി വീമംസന്തോ ഇമം ഉപായം അദ്ദസ – മജ്ഝിമയാമസമനന്തരേ രഞ്ഞോ അഗ്ഗമഹേസിയാ സിരിഗബ്ഭം പവിസിത്വാ ആകാസേ ഠത്വാ ‘‘ഭദ്ദേ, സചേ ത്വം അബ്ഭന്തരഅമ്ബപക്കം ഖാദേയ്യാസി, പുത്തം ലഭിസ്സസി, സോ ചക്കവത്തിരാജാ ഭവിസ്സതീ’’തി ആചിക്ഖിസ്സാമി. രാജാ ദേവിയാ കഥം സുത്വാ അമ്ബപക്കത്ഥായ ഉയ്യാനം പേസേസ്സതി, അഥാഹം അമ്ബാനി അന്തരധാപേസ്സാമി, രഞ്ഞോ ഉയ്യാനേ അമ്ബാനം അഭാവം ആരോചേസ്സന്തി , ‘‘കേ തേ ഖാദന്തീ’’തി വുത്തേ ‘‘താപസാ ഖാദന്തീ’’തി വക്ഖന്തി, തം സുത്വാ രാജാ താപസേ പോഥേത്വാ നീഹരാപേസ്സതി, ഏവം തേ ഉപദ്ദുതാ ഭവിസ്സന്തീതി.

    Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto kāsigāmake brāhmaṇakule nibbattitvā vayappatto takkasilāyaṃ sabbasippāni uggaṇhitvā saṇṭhapitagharāvāso mātāpitūnaṃ accayena isipabbajjaṃ pabbajitvā himavantapadese abhiññā ca samāpattiyo ca nibbattetvā isigaṇaparivuto gaṇasatthā hutvā dīghassa addhuno accayena loṇambilasevanatthāya pabbatapādā otaritvā cārikaṃ caramāno bārāṇasiṃ patvā uyyāne vāsaṃ kappesi. Athassa isigaṇassa sīlatejena sakkassa bhavanaṃ kampi. Sakko āvajjamāno taṃ kāraṇaṃ ñatvā ‘‘imesaṃ tāpasānaṃ avāsāya parisakkissāmi, atha te bhinnāvāsā upaddutā caramānā cittekaggataṃ na labhissanti, evaṃ me phāsukaṃ bhavissatī’’ti cintetvā ‘‘ko nu kho upāyo’’ti vīmaṃsanto imaṃ upāyaṃ addasa – majjhimayāmasamanantare rañño aggamahesiyā sirigabbhaṃ pavisitvā ākāse ṭhatvā ‘‘bhadde, sace tvaṃ abbhantaraambapakkaṃ khādeyyāsi, puttaṃ labhissasi, so cakkavattirājā bhavissatī’’ti ācikkhissāmi. Rājā deviyā kathaṃ sutvā ambapakkatthāya uyyānaṃ pesessati, athāhaṃ ambāni antaradhāpessāmi, rañño uyyāne ambānaṃ abhāvaṃ ārocessanti , ‘‘ke te khādantī’’ti vutte ‘‘tāpasā khādantī’’ti vakkhanti, taṃ sutvā rājā tāpase pothetvā nīharāpessati, evaṃ te upaddutā bhavissantīti.

    സോ മജ്ഝിമയാമസമനന്തരേ സിരിഗബ്ഭം പവിസിത്വാ ആകാസേ ഠിതോ അത്തനോ ദേവരാജഭാവം ജാനാപേത്വാ തായ സദ്ധിം സല്ലപന്തോ പുരിമാ ദ്വേ ഗാഥാ അവോച –

    So majjhimayāmasamanantare sirigabbhaṃ pavisitvā ākāse ṭhito attano devarājabhāvaṃ jānāpetvā tāya saddhiṃ sallapanto purimā dve gāthā avoca –

    ൯൧.

    91.

    ‘‘അബ്ഭന്തരോ നാമ ദുമോ, യസ്സ ദിബ്യമിദം ഫലം;

    ‘‘Abbhantaro nāma dumo, yassa dibyamidaṃ phalaṃ;

    ഭുത്വാ ദോഹളിനീ നാരീ, ചക്കവത്തിം വിജായതി.

    Bhutvā dohaḷinī nārī, cakkavattiṃ vijāyati.

    ൯൨.

    92.

    ‘‘ത്വമ്പി ഭദ്ദേ മഹേസീസി, സാ ചാപി പതിനോ പിയാ;

    ‘‘Tvampi bhadde mahesīsi, sā cāpi patino piyā;

    ആഹരിസ്സതി തേ രാജാ, ഇദം അബ്ഭന്തരം ഫല’’ന്തി.

    Āharissati te rājā, idaṃ abbhantaraṃ phala’’nti.

    തത്ഥ അബ്ഭന്തരോ നാമ ദുമോതി ഇമിനാ താവ ഗാമനിഗമജനപദപബ്ബതാദീനം അസുകസ്സ അബ്ഭന്തരോതി അവത്വാ കേവലം ഏകം അബ്ഭന്തരം അമ്ബരുക്ഖം കഥേസി. യസ്സ ദിബ്യമിദം ഫലന്തി യസ്സ അമ്ബരുക്ഖസ്സ ദേവതാനം പരിഭോഗാരഹം ദിബ്യം ഫലം. ഇദന്തി പന നിപാതമത്തമേവ. ദോഹളിനീതി സഞ്ജാതദോഹളാ. ത്വമ്പി, ഭദ്ദേ, മഹേസീസീതി ത്വം, സോഭനേ മഹേസീ, അസി. അട്ഠകഥായം പന ‘‘മഹേസീ ചാ’’തിപി പാഠോ. സാ ചാപി പതിനോ പിയാതി സോളസന്നം ദേവീസഹസ്സാനം അബ്ഭന്തരേ അഗ്ഗമഹേസീ ചാപി പതിനോ ചാപി പിയാതി അത്ഥോ. ആഹരിസ്സതി തേ രാജാ, ഇദം അബ്ഭന്തരം ഫലന്തി തസ്സാ തേ പിയായ അഗ്ഗമഹേസിയാ ഇദം മയാ വുത്തപ്പകാരം ഫലം രാജാ ആഹരാപേസ്സതി, സാ ത്വം തം പരിഭുഞ്ജിത്വാ ചക്കവത്തിഗബ്ഭം ലഭിസ്സസീതി.

    Tattha abbhantaro nāma dumoti iminā tāva gāmanigamajanapadapabbatādīnaṃ asukassa abbhantaroti avatvā kevalaṃ ekaṃ abbhantaraṃ ambarukkhaṃ kathesi. Yassa dibyamidaṃ phalanti yassa ambarukkhassa devatānaṃ paribhogārahaṃ dibyaṃ phalaṃ. Idanti pana nipātamattameva. Dohaḷinīti sañjātadohaḷā. Tvampi, bhadde, mahesīsīti tvaṃ, sobhane mahesī, asi. Aṭṭhakathāyaṃ pana ‘‘mahesī cā’’tipi pāṭho. Sā cāpi patino piyāti soḷasannaṃ devīsahassānaṃ abbhantare aggamahesī cāpi patino cāpi piyāti attho. Āharissati te rājā, idaṃ abbhantaraṃ phalanti tassā te piyāya aggamahesiyā idaṃ mayā vuttappakāraṃ phalaṃ rājā āharāpessati, sā tvaṃ taṃ paribhuñjitvā cakkavattigabbhaṃ labhissasīti.

    ഏവം സക്കോ ദേവിയാ ഇമാ ദ്വേ ഗാഥാ വത്വാ ‘‘ത്വം അപ്പമത്താ ഹോഹി, മാ പപഞ്ചം അകാസി, സ്വേ രഞ്ഞോ ആരോചേയ്യാസീ’’തി തം അനുസാസിത്വാ അത്തനോ വസനട്ഠാനമേവ ഗതോ. സാ പുനദിവസേ ഗിലാനാലയം ദസ്സേത്വാ പരിചാരികാനം സഞ്ഞം ദത്വാ നിപജ്ജി. രാജാ സമുസ്സിതസേതച്ഛത്തേ സീഹാസനേ നിസിന്നോ നാടകാനി പസ്സന്തോ ദേവിം അദിസ്വാ ‘‘കഹം, ദേവീ’’തി പരിചാരികേ പുച്ഛി. ‘‘ഗിലാനാ, ദേവാ’’തി. സോ തസ്സാ സന്തികം ഗന്ത്വാ സയനപസ്സേ നിസീദിത്വാ പിട്ഠിം പരിമജ്ജന്തോ ‘‘കിം തേ, ഭദ്ദേ, അഫാസുക’’ന്തി പുച്ഛി. ‘‘മഹാരാജ അഞ്ഞം അഫാസുകം നാമ നത്ഥി, ദോഹളോ മേ ഉപ്പന്നോ’’തി. ‘‘കിം ഇച്ഛസി, ഭദ്ദേ’’തി? ‘‘അബ്ഭന്തരഅമ്ബഫലം ദേവാ’’തി. ‘‘അബ്ഭന്തരഅമ്ബോ നാമ കഹം അത്ഥീ’’തി? ‘‘നാഹം, ദേവ, അബ്ഭന്തരഅമ്ബം ജാനാമി, തസ്സ പന മേ ഫലം ലഭമാനായ ജീവിതം അത്ഥി, അലഭമാനായ നത്ഥീ’’തി. ‘‘തേന ഹി ആഹരാപേസ്സാമി , മാ ചിന്തയീ’’തി രാജാ ദേവിം അസ്സാസേത്വാ ഉട്ഠായ ഗന്ത്വാ രാജപല്ലങ്കേ നിസിന്നോ അമച്ചേ പക്കോസാപേത്വാ ‘‘ദേവിയാ അബ്ഭന്തരഅമ്ബേ നാമ ദോഹളോ ഉപ്പന്നോ, കിം കാതബ്ബ’’ന്തി പുച്ഛി. ‘‘ദേവ ദ്വിന്നം അമ്ബാനം അന്തരേ ഠിതോ അമ്ബോ അബ്ഭന്തരഅമ്ബോ നാമ, ഉയ്യാനം പേസേത്വാ അബ്ഭന്തരേ ഠിതഅമ്ബതോ ഫലം ആഹരാപേത്വാ ദേവിയാ ദാപേഥാ’’തി.

    Evaṃ sakko deviyā imā dve gāthā vatvā ‘‘tvaṃ appamattā hohi, mā papañcaṃ akāsi, sve rañño āroceyyāsī’’ti taṃ anusāsitvā attano vasanaṭṭhānameva gato. Sā punadivase gilānālayaṃ dassetvā paricārikānaṃ saññaṃ datvā nipajji. Rājā samussitasetacchatte sīhāsane nisinno nāṭakāni passanto deviṃ adisvā ‘‘kahaṃ, devī’’ti paricārike pucchi. ‘‘Gilānā, devā’’ti. So tassā santikaṃ gantvā sayanapasse nisīditvā piṭṭhiṃ parimajjanto ‘‘kiṃ te, bhadde, aphāsuka’’nti pucchi. ‘‘Mahārāja aññaṃ aphāsukaṃ nāma natthi, dohaḷo me uppanno’’ti. ‘‘Kiṃ icchasi, bhadde’’ti? ‘‘Abbhantaraambaphalaṃ devā’’ti. ‘‘Abbhantaraambo nāma kahaṃ atthī’’ti? ‘‘Nāhaṃ, deva, abbhantaraambaṃ jānāmi, tassa pana me phalaṃ labhamānāya jīvitaṃ atthi, alabhamānāya natthī’’ti. ‘‘Tena hi āharāpessāmi , mā cintayī’’ti rājā deviṃ assāsetvā uṭṭhāya gantvā rājapallaṅke nisinno amacce pakkosāpetvā ‘‘deviyā abbhantaraambe nāma dohaḷo uppanno, kiṃ kātabba’’nti pucchi. ‘‘Deva dvinnaṃ ambānaṃ antare ṭhito ambo abbhantaraambo nāma, uyyānaṃ pesetvā abbhantare ṭhitaambato phalaṃ āharāpetvā deviyā dāpethā’’ti.

    രാജാ ‘‘സാധു, ഏവരൂപം അമ്ബം ആഹരഥാ’’തി ഉയ്യാനം പേസേസി. സക്കോ അത്തനോ ആനുഭാവേന ഉയ്യാനേ അമ്ബാനി ഖാദിതസദിസാനി കത്വാ അന്തരധാപേസി. അമ്ബത്ഥായ ഗതാ മനുസ്സാ സകലഉയ്യാനം വിചരന്താ ഏകം അമ്ബമ്പി അലഭിത്വാ ഗന്ത്വാ ഉയ്യാനേ അമ്ബാനം അഭാവം രഞ്ഞോ കഥയിംസു. ‘‘കേ അമ്ബാനി ഖാദന്തീ’’തി? ‘‘താപസാ, ദേവാ’’തി. ‘‘താപസേ ഉയ്യാനതോ പോഥേത്വാ നീഹരഥാ’’തി. മനുസ്സാ ‘‘സാധൂ’’തി പടിസ്സുണിത്വാ നീഹരിംസു. സക്കസ്സ മനോരഥോ മത്ഥകം പാപുണി. ദേവീ അമ്ബഫലത്ഥായ നിബദ്ധം കത്വാ നിപജ്ജിയേവ. രാജാ കത്തബ്ബകിച്ചം അപസ്സന്തോ അമച്ചേ ച ബ്രാഹ്മണേ ച സന്നിപാതാപേത്വാ ‘‘അബ്ഭന്തരഅമ്ബസ്സ അത്ഥിഭാവം ജാനാഥാ’’തി പുച്ഛി. ബ്രാഹ്മണാ ആഹംസു – ‘‘ദേവ, അബ്ഭന്തരഅമ്ബോ നാമ ദേവതാനം പരിഭോഗോ, ‘ഹിമവന്തേ കഞ്ചനഗുഹായ അന്തോ അത്ഥീ’തി അയം നോ പരമ്പരാഗതോ അനുസ്സവോ’’തി. ‘‘കോ പന തതോ അമ്ബം ആഹരിതും സക്ഖിസ്സതീ’’തി? ‘‘ന സക്കാ തത്ഥ മനുസ്സഭൂതേന ഗന്തും, ഏകം സുവപോതകം പേസേതും വട്ടതീ’’തി.

    Rājā ‘‘sādhu, evarūpaṃ ambaṃ āharathā’’ti uyyānaṃ pesesi. Sakko attano ānubhāvena uyyāne ambāni khāditasadisāni katvā antaradhāpesi. Ambatthāya gatā manussā sakalauyyānaṃ vicarantā ekaṃ ambampi alabhitvā gantvā uyyāne ambānaṃ abhāvaṃ rañño kathayiṃsu. ‘‘Ke ambāni khādantī’’ti? ‘‘Tāpasā, devā’’ti. ‘‘Tāpase uyyānato pothetvā nīharathā’’ti. Manussā ‘‘sādhū’’ti paṭissuṇitvā nīhariṃsu. Sakkassa manoratho matthakaṃ pāpuṇi. Devī ambaphalatthāya nibaddhaṃ katvā nipajjiyeva. Rājā kattabbakiccaṃ apassanto amacce ca brāhmaṇe ca sannipātāpetvā ‘‘abbhantaraambassa atthibhāvaṃ jānāthā’’ti pucchi. Brāhmaṇā āhaṃsu – ‘‘deva, abbhantaraambo nāma devatānaṃ paribhogo, ‘himavante kañcanaguhāya anto atthī’ti ayaṃ no paramparāgato anussavo’’ti. ‘‘Ko pana tato ambaṃ āharituṃ sakkhissatī’’ti? ‘‘Na sakkā tattha manussabhūtena gantuṃ, ekaṃ suvapotakaṃ pesetuṃ vaṭṭatī’’ti.

    തേന ച സമയേന രാജകുലേ ഏകോ സുവപോതകോ മഹാസരീരോ കുമാരകാനം യാനകചക്കനാഭിമത്തോ ഥാമസമ്പന്നോ പഞ്ഞവാ ഉപായകുസലോ. രാജാ തം ആഹരാപേത്വാ ‘‘താത സുവപോതക, അഹം തവ ബഹൂപകാരോ, കഞ്ചനപഞ്ജരേ വസസി, സുവണ്ണതട്ടകേ മധുലാജേ ഖാദസി, സക്ഖരപാനകം പിവസി, തയാപി അമ്ഹാകം ഏകം കിച്ചം നിത്ഥരിതും വട്ടതീ’’തി ആഹ. ‘‘കിം, ദേവാ’’തി. ‘‘താത ദേവിയാ അബ്ഭന്തരഅമ്ബേ ദോഹളോ ഉപ്പന്നോ, സോ ച അമ്ബോ ഹിമവന്തേ കഞ്ചനപബ്ബതന്തരേ അത്ഥി ദേവതാനം പരിഭോഗോ, ന സക്കാ മനുസ്സഭൂതേന തത്ഥ ഗന്തും, തയാ തതോ അമ്ബഫലം ആഹരിതും വട്ടതീ’’തി. ‘‘സാധു, ദേവ, ആഹരിസ്സാമീ’’തി. അഥ നം രാജാ സുവണ്ണതട്ടകേ മധുലാജേ ഖാദാപേത്വാ സക്ഖരപാനകം പായേത്വാ സതപാകതേലേന തസ്സ പക്ഖന്തരാനി മക്ഖേത്വാ ഉഭോഹി ഹത്ഥേഹി ഗഹേത്വാ സീഹപഞ്ജരേ ഠത്വാ ആകാസേ വിസ്സജ്ജേസി. സോപി രഞ്ഞോ നിപച്ചകാരം ദസ്സേത്വാ ആകാസേ പക്ഖന്ദന്തോ മനുസ്സപഥം അതിക്കമ്മ ഹിമവന്തേ പഠമേ പബ്ബതന്തരേ വസന്താനം സുകാനം സന്തികം ഗന്ത്വാ അബ്ഭന്തരഅമ്ബോ നാമ കത്ഥ അത്ഥി, കഥേഥ മേ തം ഠാന’’ന്തി പുച്ഛി. ‘‘മയം ന ജാനാമ, ദുതിയേ പബ്ബതന്തരേ സുകാ ജാനിസ്സന്തീ’’തി.

    Tena ca samayena rājakule eko suvapotako mahāsarīro kumārakānaṃ yānakacakkanābhimatto thāmasampanno paññavā upāyakusalo. Rājā taṃ āharāpetvā ‘‘tāta suvapotaka, ahaṃ tava bahūpakāro, kañcanapañjare vasasi, suvaṇṇataṭṭake madhulāje khādasi, sakkharapānakaṃ pivasi, tayāpi amhākaṃ ekaṃ kiccaṃ nittharituṃ vaṭṭatī’’ti āha. ‘‘Kiṃ, devā’’ti. ‘‘Tāta deviyā abbhantaraambe dohaḷo uppanno, so ca ambo himavante kañcanapabbatantare atthi devatānaṃ paribhogo, na sakkā manussabhūtena tattha gantuṃ, tayā tato ambaphalaṃ āharituṃ vaṭṭatī’’ti. ‘‘Sādhu, deva, āharissāmī’’ti. Atha naṃ rājā suvaṇṇataṭṭake madhulāje khādāpetvā sakkharapānakaṃ pāyetvā satapākatelena tassa pakkhantarāni makkhetvā ubhohi hatthehi gahetvā sīhapañjare ṭhatvā ākāse vissajjesi. Sopi rañño nipaccakāraṃ dassetvā ākāse pakkhandanto manussapathaṃ atikkamma himavante paṭhame pabbatantare vasantānaṃ sukānaṃ santikaṃ gantvā abbhantaraambo nāma kattha atthi, kathetha me taṃ ṭhāna’’nti pucchi. ‘‘Mayaṃ na jānāma, dutiye pabbatantare sukā jānissantī’’ti.

    സോ തേസം വചനം സുത്വാ തതോ ഉപ്പതിത്വാ ദുതിയം പബ്ബതന്തരം അഗമാസി, തഥാ തതിയം, ചതുത്ഥം , പഞ്ചമം, ഛട്ഠം അഗമാസി. തത്ഥപി നം സുകാ ‘‘ന മയം ജാനാമ, സത്തമപബ്ബതന്തരേ സുകാ ജാനിസ്സന്തീ’’തി ആഹംസു. സോ തത്ഥപി ഗന്ത്വാ ‘‘അബ്ഭന്തരഅമ്ബോ നാമ കത്ഥ അത്ഥീ’’തി പുച്ഛി. ‘‘അസുകട്ഠാനേ നാമ കഞ്ചനപബ്ബതന്തരേ’’തി ആഹംസു. ‘‘അഹം തസ്സ ഫലത്ഥായ ആഗതോ, മം തത്ഥ നേത്വാ തതോ മേ ഫലം ദാപേഥാ’’തി. സുകഗണാ ആഹംസു – ‘‘സമ്മ, സോ വേസ്സവണമഹാരാജസ്സ പരിഭോഗോ, ന സക്കാ ഉപസങ്കമിതും, സകലരുക്ഖോ മൂലതോ പട്ഠായ സത്തഹി ലോഹജാലേഹി പരിക്ഖിത്തോ, സഹസ്സകുമ്ഭണ്ഡരക്ഖസാ രക്ഖന്തി, തേഹി ദിട്ഠസ്സ ജീവിതം നാമ നത്ഥി, കപ്പുട്ഠാനഗ്ഗിഅവീചിമഹാനിരയസദിസട്ഠാനം, മാ തത്ഥ പത്ഥനം കരീ’’തി. ‘‘സചേ തുമ്ഹേ ന ഗച്ഛഥ, മയ്ഹം ഠാനം ആചിക്ഖഥാ’’തി. ‘‘തേന ഹി അസുകേന ച അസുകേന ച ഠാനേന യാഹീ’’തി. സോ തേഹി ആചിക്ഖിതവസേനേവ സുട്ഠു മഗ്ഗം ഉപധാരേത്വാ തം ഠാനം ഗന്ത്വാ ദിവാ അത്താനം അദസ്സേത്വാ മജ്ഝിമയാമസമനന്തരേ രക്ഖസാനം നിദ്ദോക്കമനസമയേ അബ്ഭന്തരഅമ്ബസ്സ സന്തികം ഗന്ത്വാ ഏകേന മൂലന്തരേന സണികം അഭിരുഹിതും ആരഭി. ലോഹജാലം ‘‘കിരീ’’തി സദ്ദമകാസി .

    So tesaṃ vacanaṃ sutvā tato uppatitvā dutiyaṃ pabbatantaraṃ agamāsi, tathā tatiyaṃ, catutthaṃ , pañcamaṃ, chaṭṭhaṃ agamāsi. Tatthapi naṃ sukā ‘‘na mayaṃ jānāma, sattamapabbatantare sukā jānissantī’’ti āhaṃsu. So tatthapi gantvā ‘‘abbhantaraambo nāma kattha atthī’’ti pucchi. ‘‘Asukaṭṭhāne nāma kañcanapabbatantare’’ti āhaṃsu. ‘‘Ahaṃ tassa phalatthāya āgato, maṃ tattha netvā tato me phalaṃ dāpethā’’ti. Sukagaṇā āhaṃsu – ‘‘samma, so vessavaṇamahārājassa paribhogo, na sakkā upasaṅkamituṃ, sakalarukkho mūlato paṭṭhāya sattahi lohajālehi parikkhitto, sahassakumbhaṇḍarakkhasā rakkhanti, tehi diṭṭhassa jīvitaṃ nāma natthi, kappuṭṭhānaggiavīcimahānirayasadisaṭṭhānaṃ, mā tattha patthanaṃ karī’’ti. ‘‘Sace tumhe na gacchatha, mayhaṃ ṭhānaṃ ācikkhathā’’ti. ‘‘Tena hi asukena ca asukena ca ṭhānena yāhī’’ti. So tehi ācikkhitavaseneva suṭṭhu maggaṃ upadhāretvā taṃ ṭhānaṃ gantvā divā attānaṃ adassetvā majjhimayāmasamanantare rakkhasānaṃ niddokkamanasamaye abbhantaraambassa santikaṃ gantvā ekena mūlantarena saṇikaṃ abhiruhituṃ ārabhi. Lohajālaṃ ‘‘kirī’’ti saddamakāsi .

    രക്ഖസാ പബുജ്ഝിത്വാ സുകപോതകം ദിസ്വാ ‘‘അമ്ബചോരോയ’’ന്തി ഗഹേത്വാ കമ്മകരണം സംവിദഹിംസു. ഏകോ ‘‘മുഖേ പക്ഖിപിത്വാ ഗിലിസ്സാമി ന’’ന്തി ആഹ, അപരോ ‘‘ഹത്ഥേഹി മദ്ദിത്വാ പുഞ്ജിത്വാ വിപ്പകിരിസ്സാമി ന’’ന്തി, അപരോ ‘‘ദ്വേധാ ഫാലേത്വാ അങ്ഗാരേസു പചിത്വാ ഖാദിസ്സാമീ’’തി. സോ തേസം കമ്മകരണസംവിധാനം സുത്വാപി അസന്തസിത്വാവ തേ രക്ഖസേ ആമന്തേത്വാ ‘‘അമ്ഭോ രക്ഖസാ, തുമ്ഹേ കസ്സ മനുസ്സാ’’തി ആഹ. ‘‘വേസ്സവണമഹാരാജസ്സാ’’തി. ‘‘അമ്ഭോ, തുമ്ഹേപി ഏകസ്സ രഞ്ഞോവ മനുസ്സാ, അഹമ്പി രഞ്ഞോവ മനുസ്സോ, ബാരാണസിരാജാ മം അബ്ഭന്തരഅമ്ബഫലത്ഥായ പേസേസി, സ്വാഹം തത്ഥേവ അത്തനോ രഞ്ഞോ ജീവിതം ദത്വാ ആഗതോ. യോ ഹി അത്തനോ മാതാപിതൂനഞ്ചേവ സാമികസ്സ ച അത്ഥായ ജീവിതം പരിച്ചജതി, സോ ദേവലോകേയേവ നിബ്ബത്തതി, തസ്മാ അഹമ്പി ഇമമ്ഹാ തിരച്ഛാനയോനിയാ ചവിത്വാ ദേവലോകേ നിബ്ബത്തിസ്സാമീ’’തി വത്വാ തതിയം ഗാഥമാഹ –

    Rakkhasā pabujjhitvā sukapotakaṃ disvā ‘‘ambacoroya’’nti gahetvā kammakaraṇaṃ saṃvidahiṃsu. Eko ‘‘mukhe pakkhipitvā gilissāmi na’’nti āha, aparo ‘‘hatthehi madditvā puñjitvā vippakirissāmi na’’nti, aparo ‘‘dvedhā phāletvā aṅgāresu pacitvā khādissāmī’’ti. So tesaṃ kammakaraṇasaṃvidhānaṃ sutvāpi asantasitvāva te rakkhase āmantetvā ‘‘ambho rakkhasā, tumhe kassa manussā’’ti āha. ‘‘Vessavaṇamahārājassā’’ti. ‘‘Ambho, tumhepi ekassa raññova manussā, ahampi raññova manusso, bārāṇasirājā maṃ abbhantaraambaphalatthāya pesesi, svāhaṃ tattheva attano rañño jīvitaṃ datvā āgato. Yo hi attano mātāpitūnañceva sāmikassa ca atthāya jīvitaṃ pariccajati, so devalokeyeva nibbattati, tasmā ahampi imamhā tiracchānayoniyā cavitvā devaloke nibbattissāmī’’ti vatvā tatiyaṃ gāthamāha –

    ൯൩.

    93.

    ‘‘ഭത്തുരത്ഥേ പരക്കന്തോ, യം ഠാനമധിഗച്ഛതി;

    ‘‘Bhatturatthe parakkanto, yaṃ ṭhānamadhigacchati;

    സൂരോ അത്തപരിച്ചാഗീ, ലഭമാനോ ഭവാമഹ’’ന്തി.

    Sūro attapariccāgī, labhamāno bhavāmaha’’nti.

    തത്ഥ ഭത്തുരത്ഥേതി ഭത്താ വുച്ചന്തി ഭത്താദീഹി ഭരണപോസകാ പിതാ മാതാ സാമികോ ച, ഇതി തിവിധസ്സപേതസ്സ ഭത്തു അത്ഥായ. പരക്കന്തോതി പരക്കമം കരോന്തോ വായമന്തോ. യം ഠാനമധിഗച്ഛതീതി യം സുഖകാരണം യസം വാ ലാഭം വാ സഗ്ഗം വാ അധിഗച്ഛതി. സൂരോതി അഭീരു വിക്കമസമ്പന്നോ. അത്തപരിച്ചാഗീതി കായേ ച ജീവിതേ ച നിരപേക്ഖോ ഹുത്വാ തസ്സ തിവിധസ്സപി ഭത്തു അത്ഥായ അത്താനം പരിച്ചജന്തോ. ലഭമാനോ ഭവാമഹന്തി യം സോ ഏവരൂപോ സൂരോ ദേവസമ്പത്തിം വാ മനുസ്സസമ്പത്തിം വാ ലഭതി, അഹമ്പി തം ലഭമാനോ ഭവാമി, തസ്മാ ഹാസോവ മേ ഏത്ഥ, ന താസോ, കിം മം തുമ്ഹേ താസേഥാതി.

    Tattha bhatturattheti bhattā vuccanti bhattādīhi bharaṇaposakā pitā mātā sāmiko ca, iti tividhassapetassa bhattu atthāya. Parakkantoti parakkamaṃ karonto vāyamanto. Yaṃ ṭhānamadhigacchatīti yaṃ sukhakāraṇaṃ yasaṃ vā lābhaṃ vā saggaṃ vā adhigacchati. Sūroti abhīru vikkamasampanno. Attapariccāgīti kāye ca jīvite ca nirapekkho hutvā tassa tividhassapi bhattu atthāya attānaṃ pariccajanto. Labhamāno bhavāmahanti yaṃ so evarūpo sūro devasampattiṃ vā manussasampattiṃ vā labhati, ahampi taṃ labhamāno bhavāmi, tasmā hāsova me ettha, na tāso, kiṃ maṃ tumhe tāsethāti.

    ഏവം സോ ഇമായ ഗാഥായ തേസം ധമ്മം ദേസേസി. തേ തസ്സ ധമ്മകഥം സുത്വാ പസന്നചിത്താ ‘‘ധമ്മികോ ഏസ, ന സക്കാ മാരേതും, വിസ്സജ്ജേമ ന’’ന്തി വത്വാ സുകപോതകം വിസ്സജ്ജേത്വാ ‘അമ്ഭോ സുകപോതക, മുത്തോസി, അമ്ഹാകം ഹത്ഥതോ സോത്ഥിനാ ഗച്ഛാ’’തി ആഹംസു. ‘‘മയ്ഹം ആഗമനം മാ തുച്ഛം കരോഥ, ദേഥ മേ ഏകം അമ്ബഫല’’ന്തി. ‘‘സുകപോതക, തുയ്ഹം ഏകം അമ്ബഫലം ദാതും നാമ ന ഭാരോ, ഇമസ്മിം പന രുക്ഖേ അമ്ബാനി അങ്കേത്വാ ഗഹിതാനി, ഏകസ്മിം ഫലേ അസമേന്തേ അമ്ഹാകം ജീവിതം നത്ഥി. വേസ്സവണേന ഹി കുജ്ഝിത്വാ സകിം ഓലോകിതേ തത്തകപാലേ പക്ഖിത്തതിലാ വിയ കുമ്ഭണ്ഡസഹസ്സം ഭിജ്ജിത്വാ വിപ്പകിരീയതി, തേന തേ ദാതും ന സക്കോമ, ലഭനട്ഠാനം പന ആചിക്ഖിസ്സാമാ’’തി. ‘‘യോ കോചി ദേതു, ഫലേനേവ മേ അത്ഥോ, ലഭനട്ഠാനം ആചിക്ഖഥാ’’തി. ‘‘ഏതസ്സ കഞ്ചനപബ്ബതസ്സ അന്തരേ ജോതിരസോ നാമ താപസോ അഗ്ഗിം ജുഹമാനോ കഞ്ചനപത്തിയാ നാമ പണ്ണസാലായം വസതി വേസ്സവണസ്സ കുലൂപകോ, വേസ്സവണോ തസ്സ നിബദ്ധം ചത്താരി അമ്ബഫലാനി പേസേതി, തസ്സ സന്തികം ഗച്ഛാ’’തി.

    Evaṃ so imāya gāthāya tesaṃ dhammaṃ desesi. Te tassa dhammakathaṃ sutvā pasannacittā ‘‘dhammiko esa, na sakkā māretuṃ, vissajjema na’’nti vatvā sukapotakaṃ vissajjetvā ‘ambho sukapotaka, muttosi, amhākaṃ hatthato sotthinā gacchā’’ti āhaṃsu. ‘‘Mayhaṃ āgamanaṃ mā tucchaṃ karotha, detha me ekaṃ ambaphala’’nti. ‘‘Sukapotaka, tuyhaṃ ekaṃ ambaphalaṃ dātuṃ nāma na bhāro, imasmiṃ pana rukkhe ambāni aṅketvā gahitāni, ekasmiṃ phale asamente amhākaṃ jīvitaṃ natthi. Vessavaṇena hi kujjhitvā sakiṃ olokite tattakapāle pakkhittatilā viya kumbhaṇḍasahassaṃ bhijjitvā vippakirīyati, tena te dātuṃ na sakkoma, labhanaṭṭhānaṃ pana ācikkhissāmā’’ti. ‘‘Yo koci detu, phaleneva me attho, labhanaṭṭhānaṃ ācikkhathā’’ti. ‘‘Etassa kañcanapabbatassa antare jotiraso nāma tāpaso aggiṃ juhamāno kañcanapattiyā nāma paṇṇasālāyaṃ vasati vessavaṇassa kulūpako, vessavaṇo tassa nibaddhaṃ cattāri ambaphalāni peseti, tassa santikaṃ gacchā’’ti.

    സോ ‘‘സാധൂ’’തി സമ്പടിച്ഛിത്വാ താപസസ്സ സന്തികം ഗന്ത്വാ വന്ദിത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. അഥ നം താപസോ ‘‘കുതോ ആഗതോസീ’’തി പുച്ഛി. ‘‘ബാരാണസിരഞ്ഞോ സന്തികാ’’തി. ‘‘കിമത്ഥായ ആഗതോസീ’’തി? ‘‘സാമി, അമ്ഹാകം രഞ്ഞോ ദേവിയാ അബ്ഭന്തരഅമ്ബപക്കേ ദോഹളോ ഉപ്പന്നോ, തദത്ഥം ആഗതോമ്ഹി, രക്ഖസാ പന മേ സയം അമ്ബപക്കം അദത്വാ തുമ്ഹാകം സന്തികം പേസേസു’’ന്തി. ‘‘തേന ഹി നിസീദ, ലഭിസ്സസീ’’തി. അഥസ്സ വേസ്സവണോ ചത്താരി ഫലാനി പേസേസി. താപസോ തതോ ദ്വേ പരിഭുഞ്ജി, ഏകം സുവപോതകസ്സ ഖാദനത്ഥായ അദാസി. തേന തസ്മിം ഖാദിതേ ഏകം ഫലം സിക്കായ പക്ഖിപിത്വാ സുവപോതകസ്സ ഗീവായ പടിമുഞ്ചിത്വാ ‘‘ഇദാനി ഗച്ഛാ’’തി സുകപോതകം വിസ്സജ്ജേസി . സോ തം ആഹരിത്വാ ദേവിയാ അദാസി. സാ തം ഖാദിത്വാ ദോഹളം പടിപ്പസ്സമ്ഭേസി, തതോനിദാനം പനസ്സാ പുത്തോ നാഹോസി.

    So ‘‘sādhū’’ti sampaṭicchitvā tāpasassa santikaṃ gantvā vanditvā ekamantaṃ nisīdi. Atha naṃ tāpaso ‘‘kuto āgatosī’’ti pucchi. ‘‘Bārāṇasirañño santikā’’ti. ‘‘Kimatthāya āgatosī’’ti? ‘‘Sāmi, amhākaṃ rañño deviyā abbhantaraambapakke dohaḷo uppanno, tadatthaṃ āgatomhi, rakkhasā pana me sayaṃ ambapakkaṃ adatvā tumhākaṃ santikaṃ pesesu’’nti. ‘‘Tena hi nisīda, labhissasī’’ti. Athassa vessavaṇo cattāri phalāni pesesi. Tāpaso tato dve paribhuñji, ekaṃ suvapotakassa khādanatthāya adāsi. Tena tasmiṃ khādite ekaṃ phalaṃ sikkāya pakkhipitvā suvapotakassa gīvāya paṭimuñcitvā ‘‘idāni gacchā’’ti sukapotakaṃ vissajjesi . So taṃ āharitvā deviyā adāsi. Sā taṃ khāditvā dohaḷaṃ paṭippassambhesi, tatonidānaṃ panassā putto nāhosi.

    സത്ഥാ ഇമം ധമ്മദേസനം ആഹരിത്വാ ജാതകം സമോധാനേസി – ‘‘തദാ ദേവീ രാഹുലമാതാ അഹോസി, സുകോ ആനന്ദോ, അമ്ബപക്കദായകോ താപസോ സാരിപുത്തോ, ഉയ്യാനേ നിവുത്ഥതാപസോ പന അഹമേവ അഹോസി’’ന്തി.

    Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā devī rāhulamātā ahosi, suko ānando, ambapakkadāyako tāpaso sāriputto, uyyāne nivutthatāpaso pana ahameva ahosi’’nti.

    അബ്ഭന്തരജാതകവണ്ണനാ പഠമാ.

    Abbhantarajātakavaṇṇanā paṭhamā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ജാതകപാളി • Jātakapāḷi / ൨൮൧. അബ്ഭന്തരജാതകം • 281. Abbhantarajātakaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact