Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಥೇರಗಾಥಾ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Theragāthā-aṭṭhakathā

    ೬. ಅಭಯತ್ಥೇರಗಾಥಾವಣ್ಣನಾ

    6. Abhayattheragāthāvaṇṇanā

    ಸುತ್ವಾ ಸುಭಾಸಿತಂ ವಾಚನ್ತಿ ಆಯಸ್ಮತೋ ಅಭಯತ್ಥೇರಸ್ಸ ಗಾಥಾ। ಕಾ ಉಪ್ಪತ್ತಿ? ಸೋ ಕಿರ ಪದುಮುತ್ತರಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಸಾಸನೇ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ಧಮ್ಮಕಥಿಕೋ ಹುತ್ವಾ ಧಮ್ಮಕಥನಕಾಲೇ ಪಠಮಂ ಚತೂಹಿ ಗಾಥಾಹಿ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿತ್ಥವಿತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ಧಮ್ಮಂ ಕಥೇಸಿ। ತೇನಸ್ಸ ಪುಞ್ಞಕಮ್ಮಬಲೇನ ಕಪ್ಪಾನಂ ಸತಸಹಸ್ಸಂ ಅಪಾಯಪಟಿಸನ್ಧಿ ನಾಮ ನಾಹೋಸಿ। ತಥಾ ಹಿ ವುತ್ತಂ –

    Sutvāsubhāsitaṃ vācanti āyasmato abhayattherassa gāthā. Kā uppatti? So kira padumuttarassa bhagavato sāsane pabbajitvā dhammakathiko hutvā dhammakathanakāle paṭhamaṃ catūhi gāthāhi bhagavantaṃ abhitthavitvā pacchā dhammaṃ kathesi. Tenassa puññakammabalena kappānaṃ satasahassaṃ apāyapaṭisandhi nāma nāhosi. Tathā hi vuttaṃ –

    ‘‘ಅಭಿತ್ಥವಿತ್ವಾ ಪದುಮುತ್ತರಂ ಜಿನಂ, ಪಸನ್ನಚಿತ್ತೋ ಅಭಯೋ ಸಯಮ್ಭುಂ।

    ‘‘Abhitthavitvā padumuttaraṃ jinaṃ, pasannacitto abhayo sayambhuṃ;

    ನ ಗಚ್ಛಿ ಕಪ್ಪಾನಿ ಅಪಾಯಭೂಮಿಂ, ಸತಸಹಸ್ಸಾನಿ ಉಳಾರಸದ್ಧೋ’’ತಿ॥ (ಅಪ॰ ಥೇರ ೨.೫೫.೨೨೧)

    Na gacchi kappāni apāyabhūmiṃ, satasahassāni uḷārasaddho’’ti. (apa. thera 2.55.221)

    ಖೇತ್ತಸಮ್ಪತ್ತಿಯಾದೀಹಿ ತಸ್ಸ ಚ ಪುಬ್ಬಪಚ್ಛಿಮಸನ್ನಿಟ್ಠಾನಚೇತನಾನಂ ಅತಿವಿಯ ಉಳಾರಭಾವೇನ ಸೋ ಅಪರಿಮೇಯ್ಯೋ ಪುಞ್ಞಾಭಿಸನ್ದೋ ಕುಸಲಾಭಿಸನ್ದೋ ತಾದಿಸೋ ಅಹೋಸಿ। ‘‘ಅಚಿನ್ತಿಯೇ ಪಸನ್ನಾನಂ, ವಿಪಾಕೋ ಹೋತಿ ಅಚಿನ್ತಿಯೋ’’ತಿ (ಅಪ॰ ಥೇರ ೧.೧.೮೨) ಹಿ ವುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಹಿ ಭವೇ ಉಪಚಿತಂ ಪುಞ್ಞಂ ತಸ್ಸ ಉಪತ್ಥಮ್ಭಕಮಹೋಸಿ। ತಥಾ ಹಿ ಸೋ ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಕೇತಕಪುಪ್ಫೇಹಿ ಪೂಜಮಕಾಸಿ। ಏವಂ ಉಳಾರೇಹಿ ಪುಞ್ಞವಿಸೇಸೇಹಿ ಸುಗತೀಸು ಏವ ಸಂಸರನ್ತೋ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಬುದ್ಧುಪ್ಪಾದೇ ರಞ್ಞೋ ಬಿಮ್ಬಿಸಾರಸ್ಸ ಪುತ್ತೋ ಹುತ್ವಾ ನಿಬ್ಬತ್ತಿ। ಅಭಯೋತಿಸ್ಸ ನಾಮಂ ಅಹೋಸಿ। ತಸ್ಸ ಉಪ್ಪತ್ತಿ ಪರತೋ ಆವಿ ಭವಿಸ್ಸತಿ। ಸೋ ನಿಗಣ್ಠೇನ ನಾಟಪುತ್ತೇನ ಉಭತೋಕೋಟಿಕಂ ಪಞ್ಹಂ ಸಿಕ್ಖಾಪೇತ್ವಾ ‘‘ಇಮಂ ಪಞ್ಹಂ ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ಸಮಣಸ್ಸ ಗೋತಮಸ್ಸ ವಾದಂ ಆರೋಪೇಹೀ’’ತಿ ವಿಸ್ಸಜ್ಜಿತೋ ಭಗವನ್ತಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ತಂ ಪಞ್ಹಂ ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ತಸ್ಸ ಪಞ್ಹಸ್ಸ ಅನೇಕಂಸಬ್ಯಾಕರಣಭಾವೇ ಭಗವತಾ ಕಥಿತೇ ನಿಗಣ್ಠಾನಂ ಪರಾಜಯಂ, ಸತ್ಥು ಚ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಭಾವಂ ವಿದಿತ್ವಾ ಉಪಾಸಕತ್ತಂ ಪಟಿವೇದೇಸಿ। ತತೋ ರಞ್ಞೇ ಬಿಮ್ಬಿಸಾರೇ ಕಾಲಙ್ಕತೇ ಸಞ್ಜಾತಸಂವೇಗೋ ಸಾಸನೇ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ತಾಲಚ್ಛಿಗ್ಗಳೂಪಮಸುತ್ತದೇಸನಾಯ ಸೋತಾಪನ್ನೋ ಹುತ್ವಾ ಪುನ ವಿಪಸ್ಸನಂ ಆರಭಿತ್ವಾ ಅರಹತ್ತಂ ಸಚ್ಛಾಕಾಸಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ ಅಪದಾನೇ (ಅಪ॰ ಥೇರ ೨.೫೨.೧೭-೨೨) –

    Khettasampattiyādīhi tassa ca pubbapacchimasanniṭṭhānacetanānaṃ ativiya uḷārabhāvena so aparimeyyo puññābhisando kusalābhisando tādiso ahosi. ‘‘Acintiye pasannānaṃ, vipāko hoti acintiyo’’ti (apa. thera 1.1.82) hi vuttaṃ. Tattha tattha hi bhave upacitaṃ puññaṃ tassa upatthambhakamahosi. Tathā hi so vipassissa bhagavato ketakapupphehi pūjamakāsi. Evaṃ uḷārehi puññavisesehi sugatīsu eva saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde rañño bimbisārassa putto hutvā nibbatti. Abhayotissa nāmaṃ ahosi. Tassa uppatti parato āvi bhavissati. So nigaṇṭhena nāṭaputtena ubhatokoṭikaṃ pañhaṃ sikkhāpetvā ‘‘imaṃ pañhaṃ pucchitvā samaṇassa gotamassa vādaṃ āropehī’’ti vissajjito bhagavantaṃ upasaṅkamitvā taṃ pañhaṃ pucchitvā tassa pañhassa anekaṃsabyākaraṇabhāve bhagavatā kathite nigaṇṭhānaṃ parājayaṃ, satthu ca sammāsambuddhabhāvaṃ viditvā upāsakattaṃ paṭivedesi. Tato raññe bimbisāre kālaṅkate sañjātasaṃvego sāsane pabbajitvā tālacchiggaḷūpamasuttadesanāya sotāpanno hutvā puna vipassanaṃ ārabhitvā arahattaṃ sacchākāsi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.52.17-22) –

    ‘‘ವಿನತಾನದಿಯಾ ತೀರೇ, ವಿಹಾಸಿ ಪುರಿಸುತ್ತಮೋ।

    ‘‘Vinatānadiyā tīre, vihāsi purisuttamo;

    ಅದ್ದಸಂ ವಿರಜಂ ಬುದ್ಧಂ, ಏಕಗ್ಗಂ ಸುಸಮಾಹಿತಂ॥

    Addasaṃ virajaṃ buddhaṃ, ekaggaṃ susamāhitaṃ.

    ‘‘ಮಧುಗನ್ಧಸ್ಸ ಪುಪ್ಫೇನ, ಕೇತಕಸ್ಸ ಅಹಂ ತದಾ।

    ‘‘Madhugandhassa pupphena, ketakassa ahaṃ tadā;

    ಪಸನ್ನಚಿತ್ತೋ ಸುಮನೋ, ಬುದ್ಧಸೇಟ್ಠಮಪೂಜಯಿಂ॥

    Pasannacitto sumano, buddhaseṭṭhamapūjayiṃ.

    ‘‘ಏಕನವುತೇ ಇತೋ ಕಪ್ಪೇ, ಯಂ ಪುಪ್ಫಮಭಿಪೂಜಯಿಂ।

    ‘‘Ekanavute ito kappe, yaṃ pupphamabhipūjayiṃ;

    ದುಗ್ಗತಿಂ ನಾಭಿಜಾನಾಮಿ, ಬುದ್ಧಪೂಜಾಯಿದಂ ಫಲಂ॥

    Duggatiṃ nābhijānāmi, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.

    ‘‘ಕಿಲೇಸಾ ಝಾಪಿತಾ ಮಯ್ಹಂ…ಪೇ॰… ಕತಂ ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಸಾಸನ’’ನ್ತಿ॥

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.

    ಅರಹತ್ತಂ ಪನ ಪತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ಪಟಿಪತ್ತಿಕಿತ್ತನೇನ ಅಞ್ಞಂ ಬ್ಯಾಕರೋನ್ತೋ ‘‘ಸುತ್ವಾ ಸುಭಾಸಿತಂ ವಾಚ’’ನ್ತಿ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ।

    Arahattaṃ pana patvā attano paṭipattikittanena aññaṃ byākaronto ‘‘sutvā subhāsitaṃ vāca’’nti gāthaṃ abhāsi.

    ೨೬. ತತ್ಥ ಸುತ್ವಾತಿ ಸೋತಂ ಓದಹಿತ್ವಾ, ಸೋತದ್ವಾರಾನುಸಾರೇನ ಉಪಧಾರೇತ್ವಾ। ಸುಭಾಸಿತನ್ತಿ ಸುಟ್ಠು ಭಾಸಿತಂ, ಸಮ್ಮದೇವ ಭಾಸಿತಂ, ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಭಾವತೋ ಮಹಾಕಾರುಣಿಕತಾಯ ಚ ಕಿಞ್ಚಿ ಅವಿಸಂವಾದೇತ್ವಾ ಯಥಾಧಿಪ್ಪೇತಸ್ಸ ಅತ್ಥಸ್ಸ ಏಕನ್ತತೋ ಸಾಧನವಸೇನ ಭಾಸಿತಂ ಚತುಸಚ್ಚವಿಭಾವನೀಯಧಮ್ಮಕಥಂ। ನ ಹಿ ಸಚ್ಚವಿನಿಮುತ್ತಾ ಭಗವತೋ ಧಮ್ಮದೇಸನಾ ಅತ್ಥಿ। ಬುದ್ಧಸ್ಸಾತಿ ಸಬ್ಬಞ್ಞುಬುದ್ಧಸ್ಸ। ಆದಿಚ್ಚಬನ್ಧುನೋತಿ ಆದಿಚ್ಚವಂಸೇ ಸಮ್ಭೂತತ್ತಾ ಆದಿಚ್ಚೋ ಬನ್ಧು ಏತಸ್ಸಾತಿ ಆದಿಚ್ಚಬನ್ಧು, ಭಗವಾ। ತಸ್ಸ ಆದಿಚ್ಚಬನ್ಧುನೋ। ಆದಿಚ್ಚಸ್ಸ ವಾ ಬನ್ಧೂತಿ ಆದಿಚ್ಚಬನ್ಧು, ಭಗವಾ। ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಓರಸಪುತ್ತಭಾವತೋ। ತೇನಾಹ ಭಗವಾ –

    26. Tattha sutvāti sotaṃ odahitvā, sotadvārānusārena upadhāretvā. Subhāsitanti suṭṭhu bhāsitaṃ, sammadeva bhāsitaṃ, sammāsambuddhabhāvato mahākāruṇikatāya ca kiñci avisaṃvādetvā yathādhippetassa atthassa ekantato sādhanavasena bhāsitaṃ catusaccavibhāvanīyadhammakathaṃ. Na hi saccavinimuttā bhagavato dhammadesanā atthi. Buddhassāti sabbaññubuddhassa. Ādiccabandhunoti ādiccavaṃse sambhūtattā ādicco bandhu etassāti ādiccabandhu, bhagavā. Tassa ādiccabandhuno. Ādiccassa vā bandhūti ādiccabandhu, bhagavā. Tassa bhagavato orasaputtabhāvato. Tenāha bhagavā –

    ‘‘ಯೋ ಅನ್ಧಕಾರೇ ತಮಸೀ ಪಭಙ್ಕರೋ, ವೇರೋಚನೋ ಮಣ್ಡಲೀ ಉಗ್ಗತೇಜೋ।

    ‘‘Yo andhakāre tamasī pabhaṅkaro, verocano maṇḍalī uggatejo;

    ಮಾ ರಾಹು ಗಿಲೀ ಚರಮನ್ತಲಿಕ್ಖೇ, ಪಜಂ ಮಮಂ ರಾಹು ಪಮುಞ್ಚ ಸೂರಿಯ’’ನ್ತಿ॥ (ಸಂ॰ ನಿ॰ ೧.೯೧)।

    Mā rāhu gilī caramantalikkhe, pajaṃ mamaṃ rāhu pamuñca sūriya’’nti. (saṃ. ni. 1.91);

    ಪಚ್ಚಬ್ಯಧಿನ್ತಿ ಪಟಿವಿಜ್ಝಿಂ। ಹೀ-ತಿ ನಿಪಾತಮತ್ತಂ। ನಿಪುಣನ್ತಿ ಸಣ್ಹಂ ಪರಮಸುಖುಮಂ, ನಿರೋಧಸಚ್ಚಂ, ಚತುಸಚ್ಚಮೇವ ವಾ। ಹೀ-ತಿ ವಾ ಹೇತುಅತ್ಥೇ ನಿಪಾತೋ। ಯಸ್ಮಾ ಪಚ್ಚಬ್ಯಧಿಂ ನಿಪುಣಂ ಚತುಸಚ್ಚಂ, ತಸ್ಮಾ ನ ದಾನಿ ಕಿಞ್ಚಿ ಪಟಿವಿಜ್ಝಿತಬ್ಬಂ ಅತ್ಥೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಯಥಾ ಕಿಂ ಪಟಿವಿಜ್ಝೀತಿ ಆಹ ‘‘ವಾಲಗ್ಗಂ ಉಸುನಾ ಯಥಾ’’ತಿ। ಯಥಾ ಸತ್ತಧಾ ಭಿನ್ನಸ್ಸ ವಾಲಸ್ಸ ಕೋಟಿಂ ಸುಸಿಕ್ಖಿತೋ ಕುಸಲೋ ಇಸ್ಸಾಸೋ ಉಸುನಾ ಕಣ್ಡೇನ ಅವಿರಜ್ಝನ್ತೋ ವಿಜ್ಝೇಯ್ಯ, ಏವಂ ಪಚ್ಚಬ್ಯಧಿಂ ನಿಪುಣಂ ಅರಿಯಸಚ್ಚನ್ತಿ ಯೋಜನಾ।

    Paccabyadhinti paṭivijjhiṃ. -ti nipātamattaṃ. Nipuṇanti saṇhaṃ paramasukhumaṃ, nirodhasaccaṃ, catusaccameva vā. -ti vā hetuatthe nipāto. Yasmā paccabyadhiṃ nipuṇaṃ catusaccaṃ, tasmā na dāni kiñci paṭivijjhitabbaṃ atthīti attho. Yathā kiṃ paṭivijjhīti āha ‘‘vālaggaṃ usunā yathā’’ti. Yathā sattadhā bhinnassa vālassa koṭiṃ susikkhito kusalo issāso usunā kaṇḍena avirajjhanto vijjheyya, evaṃ paccabyadhiṃ nipuṇaṃ ariyasaccanti yojanā.

    ಅಭಯತ್ಥೇರಗಾಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।

    Abhayattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ • Khuddakanikāya / ಥೇರಗಾಥಾಪಾಳಿ • Theragāthāpāḷi / ೬. ಅಭಯತ್ಥೇರಗಾಥಾ • 6. Abhayattheragāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact