Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਜਾਤਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Jātaka-aṭṭhakathā

    [੨੭] ੭. ਅਭਿਣ੍ਹਜਾਤਕવਣ੍ਣਨਾ

    [27] 7. Abhiṇhajātakavaṇṇanā

    ਨਾਲਂ ਕਬਲ਼ਂ ਪਦਾਤવੇਤਿ ਇਦਂ ਸਤ੍ਥਾ ਜੇਤવਨੇ વਿਹਰਨ੍ਤੋ ਏਕਂ ਉਪਾਸਕਞ੍ਚ ਮਹਲ੍ਲਕਤ੍ਥੇਰਞ੍ਚ ਆਰਬ੍ਭ ਕਥੇਸਿ । ਸਾવਤ੍ਥਿਯਂ ਕਿਰ ਦ੍વੇ ਸਹਾਯਕਾ। ਤੇਸੁ ਏਕੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾ ਦੇવਸਿਕਂ ਇਤਰਸ੍ਸ ਘਰਂ ਗਚ੍ਛਤਿ। ਸੋ ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖਂ ਦਤ੍વਾ ਸਯਮ੍ਪਿ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਤੇਨੇવ ਸਦ੍ਧਿਂ વਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਯਾવ ਸੂਰਿਯਤ੍ਥਙ੍ਗਮਨਾ ਆਲਾਪਸਲ੍ਲਾਪੇਨ ਨਿਸੀਦਿਤ੍વਾ ਨਗਰਂ ਪવਿਸਤਿ, ਇਤਰੋਪਿ ਨਂ ਯਾવ ਨਗਰਦ੍વਾਰਾ ਅਨੁਗਨ੍ਤ੍વਾ ਨਿવਤ੍ਤਤਿ। ਸੋ ਤੇਸਂ વਿਸ੍ਸਾਸੋ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਨ੍ਤਰੇ ਪਾਕਟੋ ਜਾਤੋ। ਅਥੇਕਦਿવਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤੇਸਂ વਿਸ੍ਸਾਸਕਥਂ ਕਥੇਨ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਸਭਾਯਂ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ। ਸਤ੍ਥਾ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ‘‘ਕਾਯ ਨੁਤ੍ਥ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਏਤਰਹਿ ਕਥਾਯ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਤੇ ‘‘ਇਮਾਯ ਨਾਮ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਕਥਯਿਂਸੁ। ਸਤ੍ਥਾ ‘‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਇਦਾਨੇવ ਇਮੇ વਿਸ੍ਸਾਸਿਕਾ, ਪੁਬ੍ਬੇਪਿ વਿਸ੍ਸਾਸਿਕਾਯੇવ ਅਹੇਸੁ’’ਨ੍ਤਿ વਤ੍વਾ ਅਤੀਤਂ ਆਹਰਿ।

    Nālaṃkabaḷaṃ padātaveti idaṃ satthā jetavane viharanto ekaṃ upāsakañca mahallakattherañca ārabbha kathesi . Sāvatthiyaṃ kira dve sahāyakā. Tesu eko pabbajitvā devasikaṃ itarassa gharaṃ gacchati. So tassa bhikkhaṃ datvā sayampi bhuñjitvā teneva saddhiṃ vihāraṃ gantvā yāva sūriyatthaṅgamanā ālāpasallāpena nisīditvā nagaraṃ pavisati, itaropi naṃ yāva nagaradvārā anugantvā nivattati. So tesaṃ vissāso bhikkhūnaṃ antare pākaṭo jāto. Athekadivasaṃ bhikkhū tesaṃ vissāsakathaṃ kathentā dhammasabhāyaṃ nisīdiṃsu. Satthā āgantvā ‘‘kāya nuttha, bhikkhave, etarahi kathāya sannisinnā’’ti pucchi, te ‘‘imāya nāma, bhante’’ti kathayiṃsu. Satthā ‘‘na, bhikkhave, idāneva ime vissāsikā, pubbepi vissāsikāyeva ahesu’’nti vatvā atītaṃ āhari.

    ਅਤੀਤੇ ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤੇ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਨ੍ਤੇ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਤਸ੍ਸ ਅਮਚ੍ਚੋ ਅਹੋਸਿ। ਤਦਾ ਏਕੋ ਕੁਕ੍ਕੁਰੋ ਮਙ੍ਗਲਹਤ੍ਥਿਸਾਲਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਮਙ੍ਗਲਹਤ੍ਥਿਸ੍ਸ ਭੁਞ੍ਜਨਟ੍ਠਾਨੇ ਪਤਿਤਾਨਿ ਭਤ੍ਤਸਿਤ੍ਥਾਨਿ ਖਾਦਤਿ। ਸੋ ਤੇਨੇવ ਭੋਜਨੇਨ ਸਂવਦ੍ਧਮਾਨੋ ਮਙ੍ਗਲਹਤ੍ਥਿਸ੍ਸ વਿਸ੍ਸਾਸਿਕੋ ਜਾਤੋ ਹਤ੍ਥਿਸ੍ਸੇવ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਭੁਞ੍ਜਤਿ, ਉਭੋਪਿ વਿਨਾ વਤ੍ਤਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ। ਸੋ ਹਤ੍ਥੀ ਨਂ ਸੋਣ੍ਡਾਯ ਗਹੇਤ੍વਾ ਅਪਰਾਪਰਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਕੀਲ਼ਤਿ, ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਕੁਮ੍ਭੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤਿ। ਅਥੇਕਦਿવਸਂ ਏਕੋ ਗਾਮਿਕਮਨੁਸ੍ਸੋ ਹਤ੍ਥਿਗੋਪਕਸ੍ਸ ਮੂਲਂ ਦਤ੍વਾ ਤਂ ਕੁਕ੍ਕੁਰਂ ਆਦਾਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗਾਮਂ ਅਗਮਾਸਿ। ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸੋ ਹਤ੍ਥੀ ਕੁਕ੍ਕੁਰਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਨੇવ ਖਾਦਤਿ ਨ ਪਿવਤਿ ਨ ਨ੍ਹਾਯਤਿ। ਤਮਤ੍ਥਂ ਰਞ੍ਞੋ ਆਰੋਚੇਸੁਂ। ਰਾਜਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਂ ਪਹਿਣਿ ‘‘ਗਚ੍ਛ ਪਣ੍ਡਿਤ, ਜਾਨਾਹਿ ਕਿਂਕਾਰਣਾ ਹਤ੍ਥੀ ਏવਂ ਕਰੋਤੀ’’ਤਿ।

    Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto tassa amacco ahosi. Tadā eko kukkuro maṅgalahatthisālaṃ gantvā maṅgalahatthissa bhuñjanaṭṭhāne patitāni bhattasitthāni khādati. So teneva bhojanena saṃvaddhamāno maṅgalahatthissa vissāsiko jāto hatthisseva santike bhuñjati, ubhopi vinā vattituṃ na sakkonti. So hatthī naṃ soṇḍāya gahetvā aparāparaṃ karonto kīḷati, ukkhipitvā kumbhe patiṭṭhāpeti. Athekadivasaṃ eko gāmikamanusso hatthigopakassa mūlaṃ datvā taṃ kukkuraṃ ādāya attano gāmaṃ agamāsi. Tato paṭṭhāya so hatthī kukkuraṃ apassanto neva khādati na pivati na nhāyati. Tamatthaṃ rañño ārocesuṃ. Rājā bodhisattaṃ pahiṇi ‘‘gaccha paṇḍita, jānāhi kiṃkāraṇā hatthī evaṃ karotī’’ti.

    ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਹਤ੍ਥਿਸਾਲਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਹਤ੍ਥਿਸ੍ਸ ਦੁਮ੍ਮਨਭਾવਂ ਞਤ੍વਾ ‘‘ਇਮਸ੍ਸ ਸਰੀਰੇ ਰੋਗੋ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਕੇਨਚਿ ਪਨਸ੍ਸ ਸਦ੍ਧਿਂ ਮਿਤ੍ਤਸਨ੍ਥવੇਨ ਭવਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਏਸ ਮਞ੍ਞੇ ਸੋਕਾਭਿਭੂਤੋ’’ਤਿ ਹਤ੍ਥਿਗੋਪਕੇ ਪੁਚ੍ਛਿ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਨੁ ਖੋ ਇਮਸ੍ਸ ਕੇਨਚਿ ਸਦ੍ਧਿਂ વਿਸ੍ਸਾਸੋ’’ਤਿ? ‘‘ਆਮ, ਅਤ੍ਥਿ ਸਾਮਿ ਏਕੇਨ ਸੁਨਖੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਬਲવਾ ਮੇਤ੍ਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਕਹਂ ਸੋ ਏਤਰਹੀ’’ਤਿ? ‘‘ਏਕੇਨ ਮਨੁਸ੍ਸੇਨ ਨੀਤੋ’’ਤਿ। ‘‘ਜਾਨਾਥ ਪਨਸ੍ਸ ਨਿવਾਸਨਟ੍ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਨ ਜਾਨਾਮ, ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਰਞ੍ਞੋ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ‘‘ਨਤ੍ਥਿ, ਦੇવ, ਹਤ੍ਥਿਸ੍ਸ ਕੋਚਿ ਆਬਾਧੋ , ਏਕੇਨ ਪਨਸ੍ਸ ਸੁਨਖੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਬਲવવਿਸ੍ਸਾਸੋ , ਤਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਨ ਭੁਞ੍ਜਤਿ ਮਞ੍ਞੇ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ –

    Bodhisatto hatthisālaṃ gantvā hatthissa dummanabhāvaṃ ñatvā ‘‘imassa sarīre rogo na paññāyati, kenaci panassa saddhiṃ mittasanthavena bhavitabbaṃ, taṃ apassanto esa maññe sokābhibhūto’’ti hatthigopake pucchi ‘‘atthi nu kho imassa kenaci saddhiṃ vissāso’’ti? ‘‘Āma, atthi sāmi ekena sunakhena saddhiṃ balavā mettī’’ti. ‘‘Kahaṃ so etarahī’’ti? ‘‘Ekena manussena nīto’’ti. ‘‘Jānātha panassa nivāsanaṭṭhāna’’nti? ‘‘Na jānāma, sāmī’’ti. Bodhisatto rañño santikaṃ gantvā ‘‘natthi, deva, hatthissa koci ābādho , ekena panassa sunakhena saddhiṃ balavavissāso , taṃ apassanto na bhuñjati maññe’’ti vatvā imaṃ gāthamāha –

    ੨੭.

    27.

    ‘‘ਨਾਲਂ ਕਬਲ਼ਂ ਪਦਾਤવੇ, ਨ ਚ ਪਿਣ੍ਡਂ ਨ ਕੁਸੇ ਨ ਘਂਸਿਤੁਂ।

    ‘‘Nālaṃ kabaḷaṃ padātave, na ca piṇḍaṃ na kuse na ghaṃsituṃ;

    ਮਞ੍ਞਾਮਿ ਅਭਿਣ੍ਹਦਸ੍ਸਨਾ, ਨਾਗੋ ਸ੍ਨੇਹਮਕਾਸਿ ਕੁਕ੍ਕੁਰੇ’’ਤਿ॥

    Maññāmi abhiṇhadassanā, nāgo snehamakāsi kukkure’’ti.

    ਤਤ੍ਥ ਨਾਲਨ੍ਤਿ ਨ ਸਮਤ੍ਥੋ। ਕਬਲ਼ਨ੍ਤਿ ਭੋਜਨਕਾਲੇ ਪਠਮਮੇવ ਦਿਨ੍ਨਂ ਕਟੁਕਕਬਲ਼ਂ। ਪਦਾਤવੇਤਿ ਪਆਦਾਤવੇ, ਸਨ੍ਧਿવਸੇਨ ਆਕਾਰਲੋਪੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਗਹੇਤੁਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਨ ਚ ਪਿਣ੍ਡਨ੍ਤਿ વਡ੍ਢੇਤ੍વਾ ਦੀਯਮਾਨਂ ਭਤ੍ਤਪਿਣ੍ਡਮ੍ਪਿ ਨਾਲਂ ਗਹੇਤੁਂ। ਨ ਕੁਸੇਤਿ ਖਾਦਨਤ੍ਥਾਯ ਦਿਨ੍ਨਾਨਿ ਤਿਣਾਨਿਪਿ ਨਾਲਂ ਗਹੇਤੁਂ। ਨ ਘਂਸਿਤੁਨ੍ਤਿ ਨ੍ਹਾਪਿਯਮਾਨੋ ਸਰੀਰਮ੍ਪਿ ਘਂਸਿਤੁਂ ਨਾਲਂ। ਏવਂ ਯਂ ਯਂ ਸੋ ਹਤ੍ਥੀ ਕਾਤੁਂ ਨ ਸਮਤ੍ਥੋ, ਤਂ ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਰਞ੍ਞੋ ਆਰੋਚੇਤ੍વਾ ਤਸ੍ਸ ਅਸਮਤ੍ਥਭਾવੇ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖਿਤਕਾਰਣਂ ਆਰੋਚੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਮਞ੍ਞਾਮੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ।

    Tattha nālanti na samattho. Kabaḷanti bhojanakāle paṭhamameva dinnaṃ kaṭukakabaḷaṃ. Padātaveti paādātave, sandhivasena ākāralopo veditabbo, gahetunti attho. Na ca piṇḍanti vaḍḍhetvā dīyamānaṃ bhattapiṇḍampi nālaṃ gahetuṃ. Na kuseti khādanatthāya dinnāni tiṇānipi nālaṃ gahetuṃ. Na ghaṃsitunti nhāpiyamāno sarīrampi ghaṃsituṃ nālaṃ. Evaṃ yaṃ yaṃ so hatthī kātuṃ na samattho, taṃ taṃ sabbaṃ rañño ārocetvā tassa asamatthabhāve attanā sallakkhitakāraṇaṃ ārocento ‘‘maññāmī’’tiādimāha.

    ਰਾਜਾ ਤਸ੍ਸ વਚਨਂ ਸੁਤ੍વਾ ‘‘ਇਦਾਨਿ ਕਿਂ ਕਾਤਬ੍ਬਂ ਪਣ੍ਡਿਤਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ। ‘‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਕਿਰ ਮਙ੍ਗਲਹਤ੍ਥਿਸ੍ਸ ਸਹਾਯਂ ਸੁਨਖਂ ਏਕੋ ਮਨੁਸ੍ਸੋ ਗਹੇਤ੍વਾ ਗਤੋ, ਯਸ੍ਸ ਘਰੇ ਤਂ ਸੁਨਖਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਅਯਂ ਨਾਮ ਦਣ੍ਡੋ’ਤਿ ਭੇਰਿਂ ਚਰਾਪੇਥ ਦੇવਾ’’ਤਿ। ਰਾਜਾ ਤਥਾ ਕਾਰੇਸਿ। ਤਂ ਪવਤ੍ਤਿਂ ਸੁਤ੍વਾ ਸੋ ਪੁਰਿਸੋ ਸੁਨਖਂ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸਿ, ਸੁਨਖੋ વੇਗੇਨਾਗਨ੍ਤ੍વਾ ਹਤ੍ਥਿਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਮੇવ ਅਗਮਾਸਿ। ਹਤ੍ਥੀ ਤਂ ਸੋਣ੍ਡਾਯ ਗਹੇਤ੍વਾ ਕੁਮ੍ਭੇ ਠਪੇਤ੍વਾ ਰੋਦਿਤ੍વਾ ਪਰਿਦੇવਿਤ੍વਾ ਕੁਮ੍ਭਾ ਓਤਾਰੇਤ੍વਾ ਤੇਨ ਭੁਤ੍ਤੇ ਪਚ੍ਛਾ ਅਤ੍ਤਨਾਪਿ ਭੁਞ੍ਜਿ। ‘‘ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤਸ੍ਸ ਆਸਯਂ ਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ ਰਾਜਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮਹਨ੍ਤਂ ਯਸਂ ਅਦਾਸਿ।

    Rājā tassa vacanaṃ sutvā ‘‘idāni kiṃ kātabbaṃ paṇḍitā’’ti pucchi. ‘‘‘Amhākaṃ kira maṅgalahatthissa sahāyaṃ sunakhaṃ eko manusso gahetvā gato, yassa ghare taṃ sunakhaṃ passanti, tassa ayaṃ nāma daṇḍo’ti bheriṃ carāpetha devā’’ti. Rājā tathā kāresi. Taṃ pavattiṃ sutvā so puriso sunakhaṃ vissajjesi, sunakho vegenāgantvā hatthissa santikameva agamāsi. Hatthī taṃ soṇḍāya gahetvā kumbhe ṭhapetvā roditvā paridevitvā kumbhā otāretvā tena bhutte pacchā attanāpi bhuñji. ‘‘Tiracchānagatassa āsayaṃ jānātī’’ti rājā bodhisattassa mahantaṃ yasaṃ adāsi.

    ਸਤ੍ਥਾ ‘‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਇਮੇ ਇਦਾਨੇવ વਿਸ੍ਸਾਸਿਕਾ, ਪੁਬ੍ਬੇਪਿ વਿਸ੍ਸਾਸਿਕਾਯੇવਾ’’ਤਿ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਆਹਰਿਤ੍વਾ ਚਤੁਸਚ੍ਚਕਥਾਯ વਿਨਿવਟ੍ਟੇਤ੍વਾ ਅਨੁਸਨ੍ਧਿਂ ਘਟੇਤ੍વਾ ਜਾਤਕਂ ਸਮੋਧਾਨੇਸਿ। ਇਦਂ ਚਤੁਸਚ੍ਚਕਥਾਯ વਿਨਿવਟ੍ਟਨਂ ਨਾਮ ਸਬ੍ਬਜਾਤਕੇਸੁਪਿ ਅਤ੍ਥਿਯੇવ। ਮਯਂ ਪਨ ਯਤ੍ਥਸ੍ਸ ਆਨਿਸਂਸੋ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ , ਤਤ੍ਥੇવ ਦਸ੍ਸਯਿਸ੍ਸਾਮ।

    Satthā ‘‘na, bhikkhave, ime idāneva vissāsikā, pubbepi vissāsikāyevā’’ti imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā catusaccakathāya vinivaṭṭetvā anusandhiṃ ghaṭetvā jātakaṃ samodhānesi. Idaṃ catusaccakathāya vinivaṭṭanaṃ nāma sabbajātakesupi atthiyeva. Mayaṃ pana yatthassa ānisaṃso paññāyati , tattheva dassayissāma.

    ਤਦਾ ਸੁਨਖੋ ਉਪਾਸਕੋ ਅਹੋਸਿ, ਹਤ੍ਥੀ ਮਹਲ੍ਲਕਤ੍ਥੇਰੋ, ਰਾਜਾ ਆਨਨ੍ਦੋ, ਅਮਚ੍ਚਪਣ੍ਡਿਤੋ ਪਨ ਅਹਮੇવ ਅਹੋਸਿਨ੍ਤਿ।

    Tadā sunakho upāsako ahosi, hatthī mahallakatthero, rājā ānando, amaccapaṇḍito pana ahameva ahosinti.

    ਅਭਿਣ੍ਹਜਾਤਕવਣ੍ਣਨਾ ਸਤ੍ਤਮਾ।

    Abhiṇhajātakavaṇṇanā sattamā.







    Related texts:



    ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਜਾਤਕਪਾਲ਼ਿ • Jātakapāḷi / ੨੭. ਅਭਿਣ੍ਹਜਾਤਕਂ • 27. Abhiṇhajātakaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact