Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మిలిన్దపఞ్హపాళి • Milindapañhapāḷi |
ఆచరియగుణం
Ācariyaguṇaṃ
‘‘భన్తే నాగసేన, అయం భూమిభాగో అట్ఠ మన్తదోసవివజ్జితో, అహఞ్చ లోకే పరమో మన్తిసహాయో 1, గుయ్హమనురక్ఖీ చాహం యావాహం జీవిస్సామి తావ గుయ్హమనురక్ఖిస్సామి, అట్ఠహి చ మే కారణేహి బుద్ధి పరిణామం గతా, దుల్లభో ఏతరహి మాదిసో అన్తేవాసీ, సమ్మా పటిపన్నే అన్తేవాసికే యే ఆచరియానం పఞ్చవీసతి ఆచరియగుణా, తేహి గుణేహి ఆచరియేన సమ్మా పటిపజ్జితబ్బం. కతమే పఞ్చవీసతి గుణా?
‘‘Bhante nāgasena, ayaṃ bhūmibhāgo aṭṭha mantadosavivajjito, ahañca loke paramo mantisahāyo 2, guyhamanurakkhī cāhaṃ yāvāhaṃ jīvissāmi tāva guyhamanurakkhissāmi, aṭṭhahi ca me kāraṇehi buddhi pariṇāmaṃ gatā, dullabho etarahi mādiso antevāsī, sammā paṭipanne antevāsike ye ācariyānaṃ pañcavīsati ācariyaguṇā, tehi guṇehi ācariyena sammā paṭipajjitabbaṃ. Katame pañcavīsati guṇā?
‘‘ఇధ, భన్తే నాగసేన, ఆచరియేన అన్తేవాసిమ్హి సతతం సమితం ఆరక్ఖా ఉపట్ఠపేతబ్బా, అసేవనసేవనా జానితబ్బా, పమత్తాప్పమత్తా జానితబ్బా, సేయ్యవకాసో జానితబ్బో, గేలఞ్ఞం జానితబ్బం, భోజనస్స 3 లద్ధాలద్ధం జానితబ్బం, విసేసో జానితబ్బో, పత్తగతం సంవిభజితబ్బం, అస్సాసితబ్బో ‘మా భాయి, అత్థో తే అభిక్కమతీ’తి, ‘ఇమినా పుగ్గలేన పటిచరతీ’తి 4 పటిచారో జానితబ్బో, గామే పటిచారో జానితబ్బో, విహారే పటిచారో జానితబ్బో, న తేన హాసో దవో కాతబ్బో 5, తేన సహ ఆలాపో కాతబ్బో, ఛిద్దం దిస్వా అధివాసేతబ్బం, సక్కచ్చకారినా భవితబ్బం, అఖణ్డకారినా భవితబ్బం, అరహస్సకారినా భవితబ్బం, నిరవసేసకారినా భవితబ్బం, ‘జనేమిమం 6 సిప్పేసూ’తి జనకచిత్తం ఉపట్ఠపేతబ్బం, ‘కథం అయం న పరిహాయేయ్యా’తి వడ్ఢిచిత్తం ఉపట్ఠపేతబ్బం, ‘బలవం ఇమం కరోమి సిక్ఖాబలేనా’తి చిత్తం ఉపట్ఠపేతబ్బం, మేత్తచిత్తం ఉపట్ఠపేతబ్బం, ఆపదాసు న విజహితబ్బం, కరణీయే నప్పమజ్జితబ్బం, ఖలితే ధమ్మేన పగ్గహేతబ్బోతి. ఇమే ఖో, భన్తే, పఞ్చవీసతి ఆచరియస్స ఆచరియగుణా, తేహి గుణేహి మయి సమ్మా పటిపజ్జస్సు, సంసయో మే, భన్తే, ఉప్పన్నో, అత్థి మేణ్డకపఞ్హా జినభాసితా , అనాగతే అద్ధానే తత్థ విగ్గహో ఉప్పజ్జిస్సతి, అనాగతే చ అద్ధానే దుల్లభా భవిస్సన్తి తుమ్హాదిసా బుద్ధిమన్తో, తేసు మే పఞ్హేసు చక్ఖుం దేహి పరవాదానం నిగ్గహాయా’’తి.
‘‘Idha, bhante nāgasena, ācariyena antevāsimhi satataṃ samitaṃ ārakkhā upaṭṭhapetabbā, asevanasevanā jānitabbā, pamattāppamattā jānitabbā, seyyavakāso jānitabbo, gelaññaṃ jānitabbaṃ, bhojanassa 7 laddhāladdhaṃ jānitabbaṃ, viseso jānitabbo, pattagataṃ saṃvibhajitabbaṃ, assāsitabbo ‘mā bhāyi, attho te abhikkamatī’ti, ‘iminā puggalena paṭicaratī’ti 8 paṭicāro jānitabbo, gāme paṭicāro jānitabbo, vihāre paṭicāro jānitabbo, na tena hāso davo kātabbo 9, tena saha ālāpo kātabbo, chiddaṃ disvā adhivāsetabbaṃ, sakkaccakārinā bhavitabbaṃ, akhaṇḍakārinā bhavitabbaṃ, arahassakārinā bhavitabbaṃ, niravasesakārinā bhavitabbaṃ, ‘janemimaṃ 10 sippesū’ti janakacittaṃ upaṭṭhapetabbaṃ, ‘kathaṃ ayaṃ na parihāyeyyā’ti vaḍḍhicittaṃ upaṭṭhapetabbaṃ, ‘balavaṃ imaṃ karomi sikkhābalenā’ti cittaṃ upaṭṭhapetabbaṃ, mettacittaṃ upaṭṭhapetabbaṃ, āpadāsu na vijahitabbaṃ, karaṇīye nappamajjitabbaṃ, khalite dhammena paggahetabboti. Ime kho, bhante, pañcavīsati ācariyassa ācariyaguṇā, tehi guṇehi mayi sammā paṭipajjassu, saṃsayo me, bhante, uppanno, atthi meṇḍakapañhā jinabhāsitā , anāgate addhāne tattha viggaho uppajjissati, anāgate ca addhāne dullabhā bhavissanti tumhādisā buddhimanto, tesu me pañhesu cakkhuṃ dehi paravādānaṃ niggahāyā’’ti.
Footnotes: