Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મહાવગ્ગપાળિ • Mahāvaggapāḷi |
૧૮. આચરિયવત્તકથા
18. Ācariyavattakathā
૭૪. તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરો માણવકો ભિક્ખૂ ઉપસઙ્કમિત્વા પબ્બજ્જં યાચિ. તસ્સ ભિક્ખૂ પટિકચ્ચેવ નિસ્સયે આચિક્ખિંસુ. સો એવમાહ – ‘‘સચે મે, ભન્તે, પબ્બજિતે નિસ્સયે આચિક્ખેય્યાથ, અભિરમેય્યામહં 1. ન દાનાહં, ભન્તે, પબ્બજિસ્સામિ; જેગુચ્છા મે નિસ્સયા પટિકૂલા’’તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ન, ભિક્ખવે, પટિકચ્ચેવ નિસ્સયા આચિક્ખિતબ્બા. યો આચિક્ખેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ઉપસમ્પન્નસમનન્તરા નિસ્સયે આચિક્ખિતુન્તિ.
74. Tena kho pana samayena aññataro māṇavako bhikkhū upasaṅkamitvā pabbajjaṃ yāci. Tassa bhikkhū paṭikacceva nissaye ācikkhiṃsu. So evamāha – ‘‘sace me, bhante, pabbajite nissaye ācikkheyyātha, abhirameyyāmahaṃ 2. Na dānāhaṃ, bhante, pabbajissāmi; jegucchā me nissayā paṭikūlā’’ti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Na, bhikkhave, paṭikacceva nissayā ācikkhitabbā. Yo ācikkheyya, āpatti dukkaṭassa. Anujānāmi, bhikkhave, upasampannasamanantarā nissaye ācikkhitunti.
તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ દુવગ્ગેનપિ તિવગ્ગેનપિ ગણેન ઉપસમ્પાદેન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ન, ભિક્ખવે, ઊનદસવગ્ગેન ગણેન ઉપસમ્પાદેતબ્બો. યો ઉપસમ્પાદેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, દસવગ્ગેન વા અતિરેકદસવગ્ગેન વા ગણેન ઉપસમ્પાદેતુન્તિ .
Tena kho pana samayena bhikkhū duvaggenapi tivaggenapi gaṇena upasampādenti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Na, bhikkhave, ūnadasavaggena gaṇena upasampādetabbo. Yo upasampādeyya, āpatti dukkaṭassa. Anujānāmi, bhikkhave, dasavaggena vā atirekadasavaggena vā gaṇena upasampādetunti .
૭૫. તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ એકવસ્સાપિ દુવસ્સાપિ સદ્ધિવિહારિકં ઉપસમ્પાદેન્તિ. આયસ્માપિ ઉપસેનો વઙ્ગન્તપુત્તો એકવસ્સો સદ્ધિવિહારિકં ઉપસમ્પાદેસિ. સો વસ્સંવુટ્ઠો દુવસ્સો એકવસ્સં સદ્ધિવિહારિકં આદાય યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિ. આચિણ્ણં ખો પનેતં બુદ્ધાનં ભગવન્તાનં આગન્તુકેહિ ભિક્ખૂહિ સદ્ધિં પટિસમ્મોદિતું. અથ ખો ભગવા આયસ્મન્તં ઉપસેનં વઙ્ગન્તપુત્તં એતદવોચ – ‘‘કચ્ચિ, ભિક્ખુ, ખમનીયં, કચ્ચિ યાપનીયં, કચ્ચિ ત્વં અપ્પકિલમથેન અદ્ધાનં આગતો’’તિ? ‘‘ખમનીયં, ભગવા, યાપનીયં, ભગવા. અપ્પકિલમથેન મયં, ભન્તે, અદ્ધાનં આગતા’’તિ. જાનન્તાપિ તથાગતા પુચ્છન્તિ, જાનન્તાપિ ન પુચ્છન્તિ, કાલં વિદિત્વા પુચ્છન્તિ, કાલં વિદિત્વા ન પુચ્છન્તિ; અત્થસંહિતં તથાગતા પુચ્છન્તિ; નો અનત્થસંહિતં. અનત્થસંહિતે સેતુઘાતો તથાગતાનં. દ્વીહિ આકારેહિ બુદ્ધા ભગવન્તો ભિક્ખૂ પટિપુચ્છન્તિ – ધમ્મં વા દેસેસ્સામ, સાવકાનં વા સિક્ખાપદં પઞ્ઞપેસ્સામાતિ. અથ ખો ભગવા આયસ્મન્તં ઉપસેનં વઙ્ગન્તપુત્તં એતદવોચ – ‘‘કતિવસ્સોસિ ત્વં, ભિક્ખૂ’’તિ? ‘‘દુવસ્સોહં, ભગવા’’તિ. ‘‘અયં પન ભિક્ખુ કતિવસ્સો’’તિ? ‘‘એકવસ્સો, ભગવા’’તિ. ‘‘કિં તાયં ભિક્ખુ હોતી’’તિ? ‘‘સદ્ધિવિહારિકો મે, ભગવા’’તિ. વિગરહિ બુદ્ધો ભગવા – ‘‘અનનુચ્છવિકં, મોઘપુરિસ, અનનુલોમિકં અપ્પતિરૂપં અસ્સામણકં અકપ્પિયં અકરણીયં. કથઞ્હિ નામ ત્વં, મોઘપુરિસ, અઞ્ઞેહિ ઓવદિયો અનુસાસિયો અઞ્ઞં ઓવદિતું અનુસાસિતું મઞ્ઞિસ્સસિ. અતિલહું ખો ત્વં, મોઘપુરિસ, બાહુલ્લાય આવત્તો, યદિદં ગણબન્ધિકં. નેતં, મોઘપુરિસ, અપ્પસન્નાનં વા પસાદાય પસન્નાનં વા ભિય્યોભાવાય’’…પે॰… વિગરહિત્વા…પે॰… ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘ન, ભિક્ખવે, ઊનદસવસ્સેન ઉપસમ્પાદેતબ્બો. યો ઉપસમ્પાદેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, દસવસ્સેન વા અતિરેકદસવસ્સેન વા ઉપસમ્પાદેતુ’’ન્તિ.
75. Tena kho pana samayena bhikkhū ekavassāpi duvassāpi saddhivihārikaṃ upasampādenti. Āyasmāpi upaseno vaṅgantaputto ekavasso saddhivihārikaṃ upasampādesi. So vassaṃvuṭṭho duvasso ekavassaṃ saddhivihārikaṃ ādāya yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Āciṇṇaṃ kho panetaṃ buddhānaṃ bhagavantānaṃ āgantukehi bhikkhūhi saddhiṃ paṭisammodituṃ. Atha kho bhagavā āyasmantaṃ upasenaṃ vaṅgantaputtaṃ etadavoca – ‘‘kacci, bhikkhu, khamanīyaṃ, kacci yāpanīyaṃ, kacci tvaṃ appakilamathena addhānaṃ āgato’’ti? ‘‘Khamanīyaṃ, bhagavā, yāpanīyaṃ, bhagavā. Appakilamathena mayaṃ, bhante, addhānaṃ āgatā’’ti. Jānantāpi tathāgatā pucchanti, jānantāpi na pucchanti, kālaṃ viditvā pucchanti, kālaṃ viditvā na pucchanti; atthasaṃhitaṃ tathāgatā pucchanti; no anatthasaṃhitaṃ. Anatthasaṃhite setughāto tathāgatānaṃ. Dvīhi ākārehi buddhā bhagavanto bhikkhū paṭipucchanti – dhammaṃ vā desessāma, sāvakānaṃ vā sikkhāpadaṃ paññapessāmāti. Atha kho bhagavā āyasmantaṃ upasenaṃ vaṅgantaputtaṃ etadavoca – ‘‘kativassosi tvaṃ, bhikkhū’’ti? ‘‘Duvassohaṃ, bhagavā’’ti. ‘‘Ayaṃ pana bhikkhu kativasso’’ti? ‘‘Ekavasso, bhagavā’’ti. ‘‘Kiṃ tāyaṃ bhikkhu hotī’’ti? ‘‘Saddhivihāriko me, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā – ‘‘ananucchavikaṃ, moghapurisa, ananulomikaṃ appatirūpaṃ assāmaṇakaṃ akappiyaṃ akaraṇīyaṃ. Kathañhi nāma tvaṃ, moghapurisa, aññehi ovadiyo anusāsiyo aññaṃ ovadituṃ anusāsituṃ maññissasi. Atilahuṃ kho tvaṃ, moghapurisa, bāhullāya āvatto, yadidaṃ gaṇabandhikaṃ. Netaṃ, moghapurisa, appasannānaṃ vā pasādāya pasannānaṃ vā bhiyyobhāvāya’’…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, ūnadasavassena upasampādetabbo. Yo upasampādeyya, āpatti dukkaṭassa. Anujānāmi, bhikkhave, dasavassena vā atirekadasavassena vā upasampādetu’’nti.
૭૬. તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ – દસવસ્સમ્હા દસવસ્સમ્હાતિ – બાલા અબ્યત્તા ઉપસમ્પાદેન્તિ. દિસ્સન્તિ ઉપજ્ઝાયા બાલા, સદ્ધિવિહારિકા પણ્ડિતા. દિસ્સન્તિ ઉપજ્ઝાયા અબ્યત્તા, સદ્ધિવિહારિકા બ્યત્તા. દિસ્સન્તિ ઉપજ્ઝાયા અપ્પસ્સુતા, સદ્ધિવિહારિકા બહુસ્સુતા. દિસ્સન્તિ ઉપજ્ઝાયા દુપ્પઞ્ઞા, સદ્ધિવિહારિકા પઞ્ઞવન્તો. અઞ્ઞતરોપિ અઞ્ઞતિત્થિયપુબ્બો ઉપજ્ઝાયેન સહધમ્મિકં વુચ્ચમાનો ઉપજ્ઝાયસ્સ વાદં આરોપેત્વા તંયેવ તિત્થાયતનં સઙ્કમિ. યે તે ભિક્ખૂ અપ્પિચ્છા…પે॰… તે ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – કથઞ્હિ નામ ભિક્ખૂ – દસવસ્સમ્હા દસવસ્સમ્હાતિ – બાલા અબ્યત્તા ઉપસમ્પાદેસ્સન્તિ. દિસ્સન્તિ ઉપજ્ઝાયા બાલા સદ્ધિવિહારિકા પણ્ડિતા, દિસ્સન્તિ ઉપજ્ઝાયા અબ્યત્તા સદ્ધિવિહારિકા બ્યત્તા, દિસ્સન્તિ ઉપજ્ઝાયા અપ્પસ્સુતા સદ્ધિવિહારિકા બહુસ્સુતા, દિસ્સન્તિ ઉપજ્ઝાયા દુપ્પઞ્ઞા, સદ્ધિવિહારિકા પઞ્ઞવન્તોતિ. અથ ખો તે ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘સચ્ચં કિર, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂ – દસવસ્સમ્હા દસવસ્સમ્હાતિ – બાલા અબ્યત્તા ઉપસમ્પાદેન્તિ. દિસ્સન્તિ ઉપજ્ઝાયા બાલા, સદ્ધિવિહારિકા પણ્ડિતા, દિસ્સન્તિ ઉપજ્ઝાયા અબ્યત્તા સદ્ધિવિહારિકા બ્યત્તા, દિસ્સન્તિ ઉપજ્ઝાયા અપ્પસ્સુતા, સદ્ધિવિહારિકા બહુસ્સુતા, દિસ્સન્તિ ઉપજ્ઝાયા દુપ્પઞ્ઞા, સદ્ધિવિહારિકા પઞ્ઞવન્તો’’તિ? ‘‘સચ્ચં, ભગવા’’તિ. વિગરહિ બુદ્ધો ભગવા…પે॰… કથઞ્હિ નામ તે, ભિક્ખવે, મોઘપુરિસા – દસવસ્સમ્હા દસવસ્સમ્હાતિ – બાલા અબ્યત્તા ઉપસમ્પાદેસ્સન્તિ. દિસ્સન્તિ ઉપજ્ઝાયા બાલા, સદ્ધિવિહારિકા પણ્ડિતા, દિસ્સન્તિ ઉપજ્ઝાયા અબ્યત્તા સદ્ધિવિહારિકા બ્યત્તા, દિસ્સન્તિ ઉપજ્ઝાયા અપ્પસ્સુતા, સદ્ધિવિહારિકા બહુસ્સુતા, દિસ્સન્તિ ઉપજ્ઝાયા દુપ્પઞ્ઞા, સદ્ધિવિહારિકા પઞ્ઞવન્તો. નેતં, ભિક્ખવે, અપ્પસન્નાનં વા પસાદાય…પે॰… વિગરહિત્વા…પે॰… ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘ન, ભિક્ખવે, બાલેન અબ્યત્તેન ઉપસમ્પાદેતબ્બો. યો ઉપસમ્પાદેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન દસવસ્સેન વા અતિરેકદસવસ્સેન વા ઉપસમ્પાદેતુ’’ન્તિ.
76. Tena kho pana samayena bhikkhū – dasavassamhā dasavassamhāti – bālā abyattā upasampādenti. Dissanti upajjhāyā bālā, saddhivihārikā paṇḍitā. Dissanti upajjhāyā abyattā, saddhivihārikā byattā. Dissanti upajjhāyā appassutā, saddhivihārikā bahussutā. Dissanti upajjhāyā duppaññā, saddhivihārikā paññavanto. Aññataropi aññatitthiyapubbo upajjhāyena sahadhammikaṃ vuccamāno upajjhāyassa vādaṃ āropetvā taṃyeva titthāyatanaṃ saṅkami. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – kathañhi nāma bhikkhū – dasavassamhā dasavassamhāti – bālā abyattā upasampādessanti. Dissanti upajjhāyā bālā saddhivihārikā paṇḍitā, dissanti upajjhāyā abyattā saddhivihārikā byattā, dissanti upajjhāyā appassutā saddhivihārikā bahussutā, dissanti upajjhāyā duppaññā, saddhivihārikā paññavantoti. Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Saccaṃ kira, bhikkhave, bhikkhū – dasavassamhā dasavassamhāti – bālā abyattā upasampādenti. Dissanti upajjhāyā bālā, saddhivihārikā paṇḍitā, dissanti upajjhāyā abyattā saddhivihārikā byattā, dissanti upajjhāyā appassutā, saddhivihārikā bahussutā, dissanti upajjhāyā duppaññā, saddhivihārikā paññavanto’’ti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma te, bhikkhave, moghapurisā – dasavassamhā dasavassamhāti – bālā abyattā upasampādessanti. Dissanti upajjhāyā bālā, saddhivihārikā paṇḍitā, dissanti upajjhāyā abyattā saddhivihārikā byattā, dissanti upajjhāyā appassutā, saddhivihārikā bahussutā, dissanti upajjhāyā duppaññā, saddhivihārikā paññavanto. Netaṃ, bhikkhave, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, bālena abyattena upasampādetabbo. Yo upasampādeyya, āpatti dukkaṭassa. Anujānāmi, bhikkhave, byattena bhikkhunā paṭibalena dasavassena vā atirekadasavassena vā upasampādetu’’nti.
૭૭. તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ ઉપજ્ઝાયેસુ પક્કન્તેસુપિ વિબ્ભન્તેસુપિ કાલઙ્કતેસુપિ પક્ખસઙ્કન્તેસુપિ અનાચરિયકા અનોવદિયમાના અનનુસાસિયમાના દુન્નિવત્થા દુપ્પારુતા અનાકપ્પસમ્પન્ના પિણ્ડાય ચરન્તિ, મનુસ્સાનં ભુઞ્જમાનાનં ઉપરિભોજનેપિ ઉત્તિટ્ઠપત્તં ઉપનામેન્તિ, ઉપરિખાદનીયેપિ – ઉપરિસાયનીયેપિ – ઉપરિપાનીયેપિ ઉત્તિટ્ઠપત્તં ઉપનામેન્તિ; સામં સૂપમ્પિ ઓદનમ્પિ વિઞ્ઞાપેત્વા ભુઞ્જન્તિ; ભત્તગ્ગેપિ ઉચ્ચાસદ્દા મહાસદ્દા વિહરન્તિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ સમણા સક્યપુત્તિયા દુન્નિવત્થા દુપ્પારુતા અનાકપ્પસમ્પન્ના પિણ્ડાય ચરિસ્સન્તિ; મનુસ્સાનં ભુઞ્જમાનાનં ઉપરિભોજનેપિ ઉત્તિટ્ઠપત્તં ઉપનામેસ્સન્તિ, ઉપરિખાદનીયેપિ – ઉપરિસાયનીયેપિ – ઉપરિપાનીયેપિ ઉત્તિટ્ઠપત્તં ઉપનામેસ્સન્તિ; સામં સૂપમ્પિ ઓદનમ્પિ વિઞ્ઞાપેત્વા ભુઞ્જિસ્સન્તિ; ભત્તગ્ગેપિ ઉચ્ચાસદ્દા મહાસદ્દા વિહરિસ્સન્તિ, સેય્યથાપિ બ્રાહ્મણા બ્રાહ્મણભોજને’’તિ. અસ્સોસું ખો ભિક્ખૂ તેસં મનુસ્સાનં ઉજ્ઝાયન્તાનં ખિય્યન્તાનં વિપાચેન્તાનં …પે॰… અથ ખો તે ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. સચ્ચં કિર, ભિક્ખવે…પે॰… સચ્ચં, ભગવાતિ…પે॰… વિગરહિત્વા ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ –
77. Tena kho pana samayena bhikkhū upajjhāyesu pakkantesupi vibbhantesupi kālaṅkatesupi pakkhasaṅkantesupi anācariyakā anovadiyamānā ananusāsiyamānā dunnivatthā duppārutā anākappasampannā piṇḍāya caranti, manussānaṃ bhuñjamānānaṃ uparibhojanepi uttiṭṭhapattaṃ upanāmenti, uparikhādanīyepi – uparisāyanīyepi – uparipānīyepi uttiṭṭhapattaṃ upanāmenti; sāmaṃ sūpampi odanampi viññāpetvā bhuñjanti; bhattaggepi uccāsaddā mahāsaddā viharanti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā dunnivatthā duppārutā anākappasampannā piṇḍāya carissanti; manussānaṃ bhuñjamānānaṃ uparibhojanepi uttiṭṭhapattaṃ upanāmessanti, uparikhādanīyepi – uparisāyanīyepi – uparipānīyepi uttiṭṭhapattaṃ upanāmessanti; sāmaṃ sūpampi odanampi viññāpetvā bhuñjissanti; bhattaggepi uccāsaddā mahāsaddā viharissanti, seyyathāpi brāhmaṇā brāhmaṇabhojane’’ti. Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ …pe… atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Saccaṃ kira, bhikkhave…pe… saccaṃ, bhagavāti…pe… vigarahitvā dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi –
‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, આચરિયં. આચરિયો, ભિક્ખવે, અન્તેવાસિકમ્હિ પુત્તચિત્તં ઉપટ્ઠાપેસ્સતિ, અન્તેવાસિકો આચરિયમ્હિ પિતુચિત્તં ઉપટ્ઠાપેસ્સતિ. એવં તે અઞ્ઞમઞ્ઞં સગારવા સપ્પતિસ્સા સભાગવુત્તિનો વિહરન્તા ઇમસ્મિં ધમ્મવિનયે વુદ્ધિં વિરુળ્હિં વેપુલ્લં આપજ્જિસ્સન્તિ. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, દસવસ્સં નિસ્સાય વત્થું, દસવસ્સેન નિસ્સયં દાતું. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, આચરિયો ગહેતબ્બો. એકંસં ઉત્તરાસઙ્ગં કરિત્વા પાદે વન્દિત્વા ઉક્કુટિકં નિસીદિત્વા અઞ્જલિં પગ્ગહેત્વા એવમસ્સ વચનીયો – ‘આચરિયો મે, ભન્તે, હોહિ, આયસ્મતો નિસ્સાય વચ્છામિ; આચરિયો મે, ભન્તે, હોહિ, આયસ્મતો નિસ્સાય વચ્છામિ; આચરિયો મે, ભન્તે, હોહિ, આયસ્મતો નિસ્સાય વચ્છામી’તિ. ‘સાહૂતિ’ વા ‘લહૂતિ’ વા ‘ઓપાયિક’ન્તિ વા ‘પતિરૂપ’ન્તિ વા ‘પાસાદિકેન સમ્પાદેહી’તિ વા કાયેન વિઞ્ઞાપેતિ, વાચાય વિઞ્ઞાપેતિ, કાયેન વાચાય વિઞ્ઞાપેતિ, ગહિતો હોતિ આચરિયો; ન કાયેન વિઞ્ઞાપેતિ, ન વાચાય વિઞ્ઞાપેતિ, ન કાયેન વાચાય વિઞ્ઞાપેતિ, ન ગહિતો હોતિ આચરિયો.
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, ācariyaṃ. Ācariyo, bhikkhave, antevāsikamhi puttacittaṃ upaṭṭhāpessati, antevāsiko ācariyamhi pitucittaṃ upaṭṭhāpessati. Evaṃ te aññamaññaṃ sagāravā sappatissā sabhāgavuttino viharantā imasmiṃ dhammavinaye vuddhiṃ viruḷhiṃ vepullaṃ āpajjissanti. Anujānāmi, bhikkhave, dasavassaṃ nissāya vatthuṃ, dasavassena nissayaṃ dātuṃ. Evañca pana, bhikkhave, ācariyo gahetabbo. Ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā pāde vanditvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā evamassa vacanīyo – ‘ācariyo me, bhante, hohi, āyasmato nissāya vacchāmi; ācariyo me, bhante, hohi, āyasmato nissāya vacchāmi; ācariyo me, bhante, hohi, āyasmato nissāya vacchāmī’ti. ‘Sāhūti’ vā ‘lahūti’ vā ‘opāyika’nti vā ‘patirūpa’nti vā ‘pāsādikena sampādehī’ti vā kāyena viññāpeti, vācāya viññāpeti, kāyena vācāya viññāpeti, gahito hoti ācariyo; na kāyena viññāpeti, na vācāya viññāpeti, na kāyena vācāya viññāpeti, na gahito hoti ācariyo.
૭૮. 3 ‘‘અન્તેવાસિકેન , ભિક્ખવે, આચરિયમ્હિ સમ્મા વત્તિતબ્બં. તત્રાયં સમ્માવત્તના –
78.4 ‘‘Antevāsikena , bhikkhave, ācariyamhi sammā vattitabbaṃ. Tatrāyaṃ sammāvattanā –
‘‘કાલસ્સેવ ઉટ્ઠાય ઉપાહનં ઓમુઞ્ચિત્વા એકંસં ઉત્તરાસઙ્ગં કરિત્વા દન્તકટ્ઠં દાતબ્બં, મુખોદકં દાતબ્બં, આસનં પઞ્ઞપેતબ્બં. સચે યાગુ હોતિ, ભાજનં ધોવિત્વા યાગુ ઉપનામેતબ્બા . યાગું પીતસ્સ ઉદકં દત્વા ભાજનં પટિગ્ગહેત્વા નીચં કત્વા સાધુકં અપ્પટિઘંસન્તેન ધોવિત્વા પટિસામેતબ્બં. આચરિયમ્હિ વુટ્ઠિતે આસનં ઉદ્ધરિતબ્બં. સચે સો દેસો ઉક્લાપો હોતિ, સો દેસો સમ્મજ્જિતબ્બો.
‘‘Kālasseva uṭṭhāya upāhanaṃ omuñcitvā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā dantakaṭṭhaṃ dātabbaṃ, mukhodakaṃ dātabbaṃ, āsanaṃ paññapetabbaṃ. Sace yāgu hoti, bhājanaṃ dhovitvā yāgu upanāmetabbā . Yāguṃ pītassa udakaṃ datvā bhājanaṃ paṭiggahetvā nīcaṃ katvā sādhukaṃ appaṭighaṃsantena dhovitvā paṭisāmetabbaṃ. Ācariyamhi vuṭṭhite āsanaṃ uddharitabbaṃ. Sace so deso uklāpo hoti, so deso sammajjitabbo.
‘‘સચે આચરિયો ગામં પવિસિતુકામો હોતિ, નિવાસનં દાતબ્બં, પટિનિવાસનં પટિગ્ગહેતબ્બં, કાયબન્ધનં દાતબ્બં, સગુણં કત્વા સઙ્ઘાટિયો દાતબ્બા, ધોવિત્વા પત્તો સોદકો દાતબ્બો. સચે આચરિયો પચ્છાસમણં આકઙ્ખતિ, તિમણ્ડલં પટિચ્છાદેન્તેન પરિમણ્ડલં નિવાસેત્વા કાયબન્ધનં બન્ધિત્વા સગુણં કત્વા સઙ્ઘાટિયો પારુપિત્વા ગણ્ઠિકં પટિમુઞ્ચિત્વા ધોવિત્વા પત્તં ગહેત્વા આચરિયસ્સ પચ્છાસમણેન હોતબ્બં. નાતિદૂરે ગન્તબ્બં, નાચ્ચાસન્ને ગન્તબ્બં, પત્તપરિયાપન્નં પટિગ્ગહેતબ્બં. ન આચરિયસ્સ ભણમાનસ્સ અન્તરન્તરા કથા ઓપાતેતબ્બા. આચરિયો આપત્તિસામન્તા ભણમાનો નિવારેતબ્બો.
‘‘Sace ācariyo gāmaṃ pavisitukāmo hoti, nivāsanaṃ dātabbaṃ, paṭinivāsanaṃ paṭiggahetabbaṃ, kāyabandhanaṃ dātabbaṃ, saguṇaṃ katvā saṅghāṭiyo dātabbā, dhovitvā patto sodako dātabbo. Sace ācariyo pacchāsamaṇaṃ ākaṅkhati, timaṇḍalaṃ paṭicchādentena parimaṇḍalaṃ nivāsetvā kāyabandhanaṃ bandhitvā saguṇaṃ katvā saṅghāṭiyo pārupitvā gaṇṭhikaṃ paṭimuñcitvā dhovitvā pattaṃ gahetvā ācariyassa pacchāsamaṇena hotabbaṃ. Nātidūre gantabbaṃ, nāccāsanne gantabbaṃ, pattapariyāpannaṃ paṭiggahetabbaṃ. Na ācariyassa bhaṇamānassa antarantarā kathā opātetabbā. Ācariyo āpattisāmantā bhaṇamāno nivāretabbo.
‘‘નિવત્તન્તેન પઠમતરં આગન્ત્વા આસનં પઞ્ઞપેતબ્બં, પાદોદકં પાદપીઠં પાદકથલિકં ઉપનિક્ખિપિતબ્બં, પચ્ચુગ્ગન્ત્વા પત્તચીવરં પટિગ્ગહેતબ્બં, પટિનિવાસનં દાતબ્બં, નિવાસનં પટિગ્ગહેતબ્બં. સચે ચીવરં સિન્નં હોતિ, મુહુત્તં ઉણ્હે ઓતાપેતબ્બં, ન ચ ઉણ્હે ચીવરં નિદહિતબ્બં. ચીવરં સઙ્ઘરિતબ્બં. ચીવરં સઙ્ઘરન્તેન ચતુરઙ્ગુલં કણ્ણં ઉસ્સારેત્વા ચીવરં સઙ્ઘરિતબ્બં – મા મજ્ઝે ભઙ્ગો અહોસીતિ. ઓભોગે કાયબન્ધનં કાતબ્બં.
‘‘Nivattantena paṭhamataraṃ āgantvā āsanaṃ paññapetabbaṃ, pādodakaṃ pādapīṭhaṃ pādakathalikaṃ upanikkhipitabbaṃ, paccuggantvā pattacīvaraṃ paṭiggahetabbaṃ, paṭinivāsanaṃ dātabbaṃ, nivāsanaṃ paṭiggahetabbaṃ. Sace cīvaraṃ sinnaṃ hoti, muhuttaṃ uṇhe otāpetabbaṃ, na ca uṇhe cīvaraṃ nidahitabbaṃ. Cīvaraṃ saṅgharitabbaṃ. Cīvaraṃ saṅgharantena caturaṅgulaṃ kaṇṇaṃ ussāretvā cīvaraṃ saṅgharitabbaṃ – mā majjhe bhaṅgo ahosīti. Obhoge kāyabandhanaṃ kātabbaṃ.
‘‘સચે પિણ્ડપાતો હોતિ , આચરિયો ચ ભુઞ્જિતુકામો હોતિ, ઉદકં દત્વા પિણ્ડપાતો ઉપનામેતબ્બો. આચરિયો પાનીયેન પુચ્છિતબ્બો. ભુત્તાવિસ્સ ઉદકં દત્વા પત્તં પટિગ્ગહેત્વા નીચં કત્વા સાધુકં અપ્પટિઘંસન્તેન ધોવિત્વા વોદકં કત્વા મુહુત્તં ઉણ્હે ઓતાપેતબ્બો, ન ચ ઉણ્હે પત્તો નિદહિતબ્બો. પત્તચીવરં નિક્ખિપિતબ્બં. પત્તં નિક્ખિપન્તેન એકેન હત્થેન પત્તં ગહેત્વા એકેન હત્થેન હેટ્ઠામઞ્ચં વા હેટ્ઠાપીઠં વા પરામસિત્વા પત્તો નિક્ખિપિતબ્બો. ન ચ અનન્તરહિતાય ભૂમિયા પત્તો નિક્ખિપિતબ્બો. ચીવરં નિક્ખિપન્તેન એકેન હત્થેન ચીવરં ગહેત્વા એકેન હત્થેન ચીવરવંસં વા ચીવરરજ્જું વા પમજ્જિત્વા પારતો અન્તં ઓરતો ભોગં કત્વા ચીવરં નિક્ખિપિતબ્બં. આચરિયમ્હિ વુટ્ઠિતે આસનં ઉદ્ધરિતબ્બં, પાદોદકં પાદપીઠં પાદકથલિકં પટિસામેતબ્બં. સચે સો દેસો ઉક્લાપો હોતિ, સો દેસો સમ્મજ્જિતબ્બો.
‘‘Sace piṇḍapāto hoti , ācariyo ca bhuñjitukāmo hoti, udakaṃ datvā piṇḍapāto upanāmetabbo. Ācariyo pānīyena pucchitabbo. Bhuttāvissa udakaṃ datvā pattaṃ paṭiggahetvā nīcaṃ katvā sādhukaṃ appaṭighaṃsantena dhovitvā vodakaṃ katvā muhuttaṃ uṇhe otāpetabbo, na ca uṇhe patto nidahitabbo. Pattacīvaraṃ nikkhipitabbaṃ. Pattaṃ nikkhipantena ekena hatthena pattaṃ gahetvā ekena hatthena heṭṭhāmañcaṃ vā heṭṭhāpīṭhaṃ vā parāmasitvā patto nikkhipitabbo. Na ca anantarahitāya bhūmiyā patto nikkhipitabbo. Cīvaraṃ nikkhipantena ekena hatthena cīvaraṃ gahetvā ekena hatthena cīvaravaṃsaṃ vā cīvararajjuṃ vā pamajjitvā pārato antaṃ orato bhogaṃ katvā cīvaraṃ nikkhipitabbaṃ. Ācariyamhi vuṭṭhite āsanaṃ uddharitabbaṃ, pādodakaṃ pādapīṭhaṃ pādakathalikaṃ paṭisāmetabbaṃ. Sace so deso uklāpo hoti, so deso sammajjitabbo.
‘‘સચે આચરિયો નહાયિતુકામો હોતિ, નહાનં પટિયાદેતબ્બં. સચે સીતેન અત્થો હોતિ, સીતં પટિયાદેતબ્બં. સચે ઉણ્હેન અત્થો હોતિ, ઉણ્હં પટિયાદેતબ્બં.
‘‘Sace ācariyo nahāyitukāmo hoti, nahānaṃ paṭiyādetabbaṃ. Sace sītena attho hoti, sītaṃ paṭiyādetabbaṃ. Sace uṇhena attho hoti, uṇhaṃ paṭiyādetabbaṃ.
‘‘સચે આચરિયો જન્તાઘરં પવિસિતુકામો હોતિ, ચુણ્ણં સન્નેતબ્બં, મત્તિકા તેમેતબ્બા, જન્તાઘરપીઠં આદાય આચરિયસ્સ પિટ્ઠિતો પિટ્ઠિતો ગન્ત્વા જન્તાઘરપીઠં દત્વા ચીવરં પટિગ્ગહેત્વા એકમન્તં નિક્ખિપિતબ્બં, ચુણ્ણં દાતબ્બં, મત્તિકા દાતબ્બા. સચે ઉસ્સહતિ, જન્તાઘરં પવિસિતબ્બં. જન્તાઘરં પવિસન્તેન મત્તિકાય મુખં મક્ખેત્વા પુરતો ચ પચ્છતો ચ પટિચ્છાદેત્વા જન્તાઘરં પવિસિતબ્બં. ન થેરે ભિક્ખૂ અનુપખજ્જ નિસીદિતબ્બં. ન નવા ભિક્ખૂ આસનેન પટિબાહિતબ્બા. જન્તાઘરે આચરિયસ્સ પરિકમ્મં કાતબ્બં. જન્તાઘરા નિક્ખમન્તેન જન્તાઘરપીઠં આદાય પુરતો ચ પચ્છતો ચ પટિચ્છાદેત્વા જન્તાઘરા નિક્ખમિતબ્બં.
‘‘Sace ācariyo jantāgharaṃ pavisitukāmo hoti, cuṇṇaṃ sannetabbaṃ, mattikā temetabbā, jantāgharapīṭhaṃ ādāya ācariyassa piṭṭhito piṭṭhito gantvā jantāgharapīṭhaṃ datvā cīvaraṃ paṭiggahetvā ekamantaṃ nikkhipitabbaṃ, cuṇṇaṃ dātabbaṃ, mattikā dātabbā. Sace ussahati, jantāgharaṃ pavisitabbaṃ. Jantāgharaṃ pavisantena mattikāya mukhaṃ makkhetvā purato ca pacchato ca paṭicchādetvā jantāgharaṃ pavisitabbaṃ. Na there bhikkhū anupakhajja nisīditabbaṃ. Na navā bhikkhū āsanena paṭibāhitabbā. Jantāghare ācariyassa parikammaṃ kātabbaṃ. Jantāgharā nikkhamantena jantāgharapīṭhaṃ ādāya purato ca pacchato ca paṭicchādetvā jantāgharā nikkhamitabbaṃ.
‘‘ઉદકેપિ આચરિયસ્સ પરિકમ્મં કાતબ્બં. નહાતેન પઠમતરં ઉત્તરિત્વા અત્તનો ગત્તં વોદકં કત્વા નિવાસેત્વા આચરિયસ્સ ગત્તતો ઉદકં પમજ્જિતબ્બં, નિવાસનં દાતબ્બં, સઙ્ઘાટિ દાતબ્બા, જન્તાઘરપીઠં આદાય પઠમતરં આગન્ત્વા આસનં પઞ્ઞપેતબ્બં, પાદોદકં પાદપીઠં પાદકથલિકં ઉપનિક્ખિપિતબ્બં. આચરિયો પાનીયેન પુચ્છિતબ્બો. સચે ઉદ્દિસાપેતુકામો હોતિ, ઉદ્દિસાપેતબ્બો. સચે પરિપુચ્છિતુકામો હોતિ, પરિપુચ્છિતબ્બો.
‘‘Udakepi ācariyassa parikammaṃ kātabbaṃ. Nahātena paṭhamataraṃ uttaritvā attano gattaṃ vodakaṃ katvā nivāsetvā ācariyassa gattato udakaṃ pamajjitabbaṃ, nivāsanaṃ dātabbaṃ, saṅghāṭi dātabbā, jantāgharapīṭhaṃ ādāya paṭhamataraṃ āgantvā āsanaṃ paññapetabbaṃ, pādodakaṃ pādapīṭhaṃ pādakathalikaṃ upanikkhipitabbaṃ. Ācariyo pānīyena pucchitabbo. Sace uddisāpetukāmo hoti, uddisāpetabbo. Sace paripucchitukāmo hoti, paripucchitabbo.
‘‘યસ્મિં વિહારે આચરિયો વિહરતિ, સચે સો વિહારો ઉક્લાપો હોતિ, સચે ઉસ્સહતિ, સોધેતબ્બો. વિહારં સોધેન્તેન પઠમં પત્તચીવરં નીહરિત્વા એકમન્તં નિક્ખિપિતબ્બં; નિસીદનપચ્ચત્થરણં નીહરિત્વા એકમન્તં નિક્ખિપિતબ્બં; ભિસિબિબ્બોહનં નીહરિત્વા એકમન્તં નિક્ખિપિતબ્બં; મઞ્ચો નીચં કત્વા સાધુકં અપ્પટિઘંસન્તેન, અસઙ્ઘટ્ટેન્તેન કવાટપિટ્ઠં, નીહરિત્વા એકમન્તં નિક્ખિપિતબ્બો; પીઠં નીચં કત્વા સાધુકં અપ્પટિઘંસન્તેન, અસઙ્ઘટ્ટેન્તેન કવાટપિટ્ઠં, નીહરિત્વા એકમન્તં નિક્ખિપિતબ્બં; મઞ્ચપટિપાદકા નીહરિત્વા એકમન્તં નિક્ખિપિતબ્બા; ખેળમલ્લકો નીહરિત્વા એકમન્તં નિક્ખિપિતબ્બો ; અપસ્સેનફલકં નીહરિત્વા એકમન્તં નિક્ખિપિતબ્બં; ભૂમત્થરણં યથાપઞ્ઞત્તં સલ્લક્ખેત્વા નીહરિત્વા એકમન્તં નિક્ખિપિતબ્બં. સચે વિહારે સન્તાનકં હોતિ, ઉલ્લોકા પઠમં ઓહારેતબ્બં, આલોકસન્ધિકણ્ણભાગા પમજ્જિતબ્બા. સચે ગેરુકપરિકમ્મકતા ભિત્તિ કણ્ણકિતા હોતિ, ચોળકં તેમેત્વા પીળેત્વા પમજ્જિતબ્બા. સચે કાળવણ્ણકતા ભૂમિ કણ્ણકિતા હોતિ, ચોળકં તેમેત્વા પીળેત્વા પમજ્જિતબ્બા. સચે અકતા હોતિ ભૂમિ, ઉદકેન પરિપ્ફોસિત્વા સમ્મજ્જિતબ્બા – મા વિહારો રજેન ઉહઞ્ઞીતિ. સઙ્કારં વિચિનિત્વા એકમન્તં છડ્ડેતબ્બં.
‘‘Yasmiṃ vihāre ācariyo viharati, sace so vihāro uklāpo hoti, sace ussahati, sodhetabbo. Vihāraṃ sodhentena paṭhamaṃ pattacīvaraṃ nīharitvā ekamantaṃ nikkhipitabbaṃ; nisīdanapaccattharaṇaṃ nīharitvā ekamantaṃ nikkhipitabbaṃ; bhisibibbohanaṃ nīharitvā ekamantaṃ nikkhipitabbaṃ; mañco nīcaṃ katvā sādhukaṃ appaṭighaṃsantena, asaṅghaṭṭentena kavāṭapiṭṭhaṃ, nīharitvā ekamantaṃ nikkhipitabbo; pīṭhaṃ nīcaṃ katvā sādhukaṃ appaṭighaṃsantena, asaṅghaṭṭentena kavāṭapiṭṭhaṃ, nīharitvā ekamantaṃ nikkhipitabbaṃ; mañcapaṭipādakā nīharitvā ekamantaṃ nikkhipitabbā; kheḷamallako nīharitvā ekamantaṃ nikkhipitabbo ; apassenaphalakaṃ nīharitvā ekamantaṃ nikkhipitabbaṃ; bhūmattharaṇaṃ yathāpaññattaṃ sallakkhetvā nīharitvā ekamantaṃ nikkhipitabbaṃ. Sace vihāre santānakaṃ hoti, ullokā paṭhamaṃ ohāretabbaṃ, ālokasandhikaṇṇabhāgā pamajjitabbā. Sace gerukaparikammakatā bhitti kaṇṇakitā hoti, coḷakaṃ temetvā pīḷetvā pamajjitabbā. Sace kāḷavaṇṇakatā bhūmi kaṇṇakitā hoti, coḷakaṃ temetvā pīḷetvā pamajjitabbā. Sace akatā hoti bhūmi, udakena paripphositvā sammajjitabbā – mā vihāro rajena uhaññīti. Saṅkāraṃ vicinitvā ekamantaṃ chaḍḍetabbaṃ.
‘‘ભૂમત્થરણં ઓતાપેત્વા સોધેત્વા પપ્ફોટેત્વા અતિહરિત્વા યથાપઞ્ઞત્તં પઞ્ઞપેતબ્બં. મઞ્ચપટિપાદકા ઓતાપેત્વા પમજ્જિત્વા અતિહરિત્વા યથાઠાને ઠપેતબ્બા. મઞ્ચો ઓતાપેત્વા સોધેત્વા પપ્ફોટેત્વા નીચં કત્વા સાધુકં અપ્પટિઘંસન્તેન, અસઙ્ઘટ્ટેન્તેન કવાટપિટ્ઠં, અતિહરિત્વા યથાપઞ્ઞત્તં પઞ્ઞપેતબ્બો. પીઠં ઓતાપેત્વા સોધેત્વા પપ્ફોટેત્વા નીચં કત્વા સાધુકં અપ્પટિઘંસન્તેન, અસઙ્ઘટ્ટેન્તેન કવાટપિટ્ઠં, અતિહરિત્વા યથાપઞ્ઞત્તં પઞ્ઞપેતબ્બં. ભિસિબિબ્બોહનં ઓતાપેત્વા સોધેત્વા પપ્ફોટેત્વા અતિહરિત્વા યથાપઞ્ઞત્તં પઞ્ઞપેતબ્બં. નિસીદનપચ્ચત્થરણં ઓતાપેત્વા સોધેત્વા પપ્ફોટેત્વા અતિહરિત્વા યથાપઞ્ઞત્તં પઞ્ઞપેતબ્બં. ખેળમલ્લકો ઓતાપેત્વા પમજ્જિત્વા અતિહરિત્વા યથાઠાને ઠપેતબ્બો . અપસ્સેનફલકં ઓતાપેત્વા પમજ્જિત્વા અતિહરિત્વા યથાઠાને ઠપેતબ્બં. પત્તચીવરં નિક્ખિપિતબ્બં. પત્તં નિક્ખિપન્તેન એકેન હત્થેન પત્તં ગહેત્વા એકેન હત્થેન હેટ્ઠામઞ્ચં વા હેટ્ઠાપીઠં વા પરામસિત્વા પત્તો નિક્ખિપિતબ્બો. ન ચ અનન્તરહિતાય ભૂમિયા પત્તો નિક્ખિપિતબ્બો. ચીવરં નિક્ખિપન્તેન એકેન હત્થેન ચીવરં ગહેત્વા એકેન હત્થેન ચીવરવંસં વા ચીવરરજ્જું વા પમજ્જિત્વા પારતો અન્તં ઓરતો ભોગં કત્વા ચીવરં નિક્ખિપિતબ્બં.
‘‘Bhūmattharaṇaṃ otāpetvā sodhetvā papphoṭetvā atiharitvā yathāpaññattaṃ paññapetabbaṃ. Mañcapaṭipādakā otāpetvā pamajjitvā atiharitvā yathāṭhāne ṭhapetabbā. Mañco otāpetvā sodhetvā papphoṭetvā nīcaṃ katvā sādhukaṃ appaṭighaṃsantena, asaṅghaṭṭentena kavāṭapiṭṭhaṃ, atiharitvā yathāpaññattaṃ paññapetabbo. Pīṭhaṃ otāpetvā sodhetvā papphoṭetvā nīcaṃ katvā sādhukaṃ appaṭighaṃsantena, asaṅghaṭṭentena kavāṭapiṭṭhaṃ, atiharitvā yathāpaññattaṃ paññapetabbaṃ. Bhisibibbohanaṃ otāpetvā sodhetvā papphoṭetvā atiharitvā yathāpaññattaṃ paññapetabbaṃ. Nisīdanapaccattharaṇaṃ otāpetvā sodhetvā papphoṭetvā atiharitvā yathāpaññattaṃ paññapetabbaṃ. Kheḷamallako otāpetvā pamajjitvā atiharitvā yathāṭhāne ṭhapetabbo . Apassenaphalakaṃ otāpetvā pamajjitvā atiharitvā yathāṭhāne ṭhapetabbaṃ. Pattacīvaraṃ nikkhipitabbaṃ. Pattaṃ nikkhipantena ekena hatthena pattaṃ gahetvā ekena hatthena heṭṭhāmañcaṃ vā heṭṭhāpīṭhaṃ vā parāmasitvā patto nikkhipitabbo. Na ca anantarahitāya bhūmiyā patto nikkhipitabbo. Cīvaraṃ nikkhipantena ekena hatthena cīvaraṃ gahetvā ekena hatthena cīvaravaṃsaṃ vā cīvararajjuṃ vā pamajjitvā pārato antaṃ orato bhogaṃ katvā cīvaraṃ nikkhipitabbaṃ.
‘‘સચે પુરત્થિમા સરજા વાતા વાયન્તિ, પુરત્થિમા વાતપાના થકેતબ્બા. સચે પચ્છિમા સરજા વાતા વાયન્તિ, પચ્છિમા વાતપાના થકેતબ્બા. સચે ઉત્તરા સરજા વાતા વાયન્તિ, ઉત્તરા વાતપાના થકેતબ્બા . સચે દક્ખિણા સરજા વાતા વાયન્તિ, દક્ખિણા વાતપાના થકેતબ્બા. સચે સીતકાલો હોતિ, દિવા વાતપાના વિવરિતબ્બા, રત્તિં થકેતબ્બા. સચે ઉણ્હકાલો હોતિ, દિવા વાતપાના થકેતબ્બા, રત્તિં વિવરિતબ્બા.
‘‘Sace puratthimā sarajā vātā vāyanti, puratthimā vātapānā thaketabbā. Sace pacchimā sarajā vātā vāyanti, pacchimā vātapānā thaketabbā. Sace uttarā sarajā vātā vāyanti, uttarā vātapānā thaketabbā . Sace dakkhiṇā sarajā vātā vāyanti, dakkhiṇā vātapānā thaketabbā. Sace sītakālo hoti, divā vātapānā vivaritabbā, rattiṃ thaketabbā. Sace uṇhakālo hoti, divā vātapānā thaketabbā, rattiṃ vivaritabbā.
‘‘સચે પરિવેણં ઉક્લાપં હોતિ, પરિવેણં સમ્મજ્જિતબ્બં. સચે કોટ્ઠકો ઉક્લાપો હોતિ, કોટ્ઠકો સમ્મજ્જિતબ્બો. સચે ઉપટ્ઠાનસાલા ઉક્લાપા હોતિ, ઉપટ્ઠાનસાલા સમ્મજ્જિતબ્બા. સચે અગ્ગિસાલા ઉક્લાપા હોતિ, અગ્ગિસાલા સમ્મજ્જિતબ્બા. સચે વચ્ચકુટિ ઉક્લાપા હોતિ, વચ્ચકુટિ સમ્મજ્જિતબ્બા. સચે પાનીયં ન હોતિ, પાનીયં ઉપટ્ઠાપેતબ્બં. સચે પરિભોજનીયં ન હોતિ, પરિભોજનીયં ઉપટ્ઠાપેતબ્બં . સચે આચમનકુમ્ભિયં ઉદકં ન હોતિ, આચમનકુમ્ભિયા ઉદકં આસિઞ્ચિતબ્બં.
‘‘Sace pariveṇaṃ uklāpaṃ hoti, pariveṇaṃ sammajjitabbaṃ. Sace koṭṭhako uklāpo hoti, koṭṭhako sammajjitabbo. Sace upaṭṭhānasālā uklāpā hoti, upaṭṭhānasālā sammajjitabbā. Sace aggisālā uklāpā hoti, aggisālā sammajjitabbā. Sace vaccakuṭi uklāpā hoti, vaccakuṭi sammajjitabbā. Sace pānīyaṃ na hoti, pānīyaṃ upaṭṭhāpetabbaṃ. Sace paribhojanīyaṃ na hoti, paribhojanīyaṃ upaṭṭhāpetabbaṃ . Sace ācamanakumbhiyaṃ udakaṃ na hoti, ācamanakumbhiyā udakaṃ āsiñcitabbaṃ.
‘‘સચે આચરિયસ્સ અનભિરતિ ઉપ્પન્ના હોતિ, અન્તેવાસિકેન વૂપકાસેતબ્બો, વૂપકાસાપેતબ્બો, ધમ્મકથા વાસ્સ કાતબ્બા. સચે આચરિયસ્સ કુક્કુચ્ચં ઉપ્પન્નં હોતિ, અન્તેવાસિકેન વિનોદેતબ્બં, વિનોદાપેતબ્બં, ધમ્મકથા વાસ્સ કાતબ્બા. સચે આચરિયસ્સ દિટ્ઠિગતં ઉપ્પન્નં હોતિ, અન્તેવાસિકેન વિવેચેતબ્બં, વિવેચાપેતબ્બં, ધમ્મકથા વાસ્સ કાતબ્બા. સચે આચરિયો ગરુધમ્મં અજ્ઝાપન્નો હોતિ પરિવાસારહો, અન્તેવાસિકેન ઉસ્સુક્કં કાતબ્બં – કિન્તિ નુ ખો સઙ્ઘો આચરિયસ્સ પરિવાસં દદેય્યાતિ. સચે આચરિયો મૂલાય પટિકસ્સનારહો હોતિ, અન્તેવાસિકેન ઉસ્સુક્કં કાતબ્બં – કિન્તિ નુ ખો સઙ્ઘો આચરિયં મૂલાય પટિકસ્સેય્યાતિ. સચે આચરિયો માનત્તારહો હોતિ, અન્તેવાસિકેન ઉસ્સુક્કં કાતબ્બં – કિન્તિ નુ ખો સઙ્ઘો આચરિયસ્સ માનત્તં દદેય્યાતિ. સચે આચરિયો અબ્ભાનારહો હોતિ, અન્તેવાસિકેન ઉસ્સુક્કં કાતબ્બં – કિન્તિ નુ ખો સઙ્ઘો આચરિયં અબ્ભેય્યાતિ . સચે સઙ્ઘો આચરિયસ્સ કમ્મં કત્તુકામો હોતિ, તજ્જનીયં વા નિયસ્સં વા પબ્બાજનીયં વા પટિસારણીયં વા ઉક્ખેપનીયં વા, અન્તેવાસિકેન ઉસ્સુક્કં કાતબ્બં – કિન્તિ નુ ખો સઙ્ઘો આચરિયસ્સ કમ્મં ન કરેય્ય, લહુકાય વા પરિણામેય્યાતિ. કતં વા પનસ્સ હોતિ સઙ્ઘેન કમ્મં, તજ્જનીયં વા નિયસ્સં વા પબ્બાજનીયં વા પટિસારણીયં વા ઉક્ખેપનીયં વા, અન્તેવાસિકેન ઉસ્સુક્કં કાતબ્બં – કિન્તિ નુ ખો આચરિયો સમ્મા વત્તેય્ય, લોમં પાતેય્ય, નેત્થારં વત્તેય્ય, સઙ્ઘો તં કમ્મં પટિપ્પસ્સમ્ભેય્યાતિ.
‘‘Sace ācariyassa anabhirati uppannā hoti, antevāsikena vūpakāsetabbo, vūpakāsāpetabbo, dhammakathā vāssa kātabbā. Sace ācariyassa kukkuccaṃ uppannaṃ hoti, antevāsikena vinodetabbaṃ, vinodāpetabbaṃ, dhammakathā vāssa kātabbā. Sace ācariyassa diṭṭhigataṃ uppannaṃ hoti, antevāsikena vivecetabbaṃ, vivecāpetabbaṃ, dhammakathā vāssa kātabbā. Sace ācariyo garudhammaṃ ajjhāpanno hoti parivāsāraho, antevāsikena ussukkaṃ kātabbaṃ – kinti nu kho saṅgho ācariyassa parivāsaṃ dadeyyāti. Sace ācariyo mūlāya paṭikassanāraho hoti, antevāsikena ussukkaṃ kātabbaṃ – kinti nu kho saṅgho ācariyaṃ mūlāya paṭikasseyyāti. Sace ācariyo mānattāraho hoti, antevāsikena ussukkaṃ kātabbaṃ – kinti nu kho saṅgho ācariyassa mānattaṃ dadeyyāti. Sace ācariyo abbhānāraho hoti, antevāsikena ussukkaṃ kātabbaṃ – kinti nu kho saṅgho ācariyaṃ abbheyyāti . Sace saṅgho ācariyassa kammaṃ kattukāmo hoti, tajjanīyaṃ vā niyassaṃ vā pabbājanīyaṃ vā paṭisāraṇīyaṃ vā ukkhepanīyaṃ vā, antevāsikena ussukkaṃ kātabbaṃ – kinti nu kho saṅgho ācariyassa kammaṃ na kareyya, lahukāya vā pariṇāmeyyāti. Kataṃ vā panassa hoti saṅghena kammaṃ, tajjanīyaṃ vā niyassaṃ vā pabbājanīyaṃ vā paṭisāraṇīyaṃ vā ukkhepanīyaṃ vā, antevāsikena ussukkaṃ kātabbaṃ – kinti nu kho ācariyo sammā vatteyya, lomaṃ pāteyya, netthāraṃ vatteyya, saṅgho taṃ kammaṃ paṭippassambheyyāti.
‘‘સચે આચરિયસ્સ ચીવરં ધોવિતબ્બં હોતિ, અન્તેવાસિકેન ધોવિતબ્બં, ઉસ્સુક્કં વા કાતબ્બં – કિન્તિ નુ ખો આચરિયસ્સ ચીવરં ધોવિયેથાતિ. સચે આચરિયસ્સ ચીવરં કાતબ્બં હોતિ, અન્તેવાસિકેન કાતબ્બં, ઉસ્સુક્કં વા કાતબ્બં – કિન્તિ નુ ખો આચરિયસ્સ ચીવરં કરિયેથાતિ. સચે આચરિયસ્સ રજનં પચિતબ્બં હોતિ, અન્તેવાસિકેન પચિતબ્બં, ઉસ્સુક્કં વા કાતબ્બં – કિન્તિ નુ ખો આચરિયસ્સ રજનં પચિયેથાતિ. સચે આચરિયસ્સ ચીવરં રજિતબ્બં હોતિ, અન્તેવાસિકેન રજિતબ્બં, ઉસ્સુક્કં વા કાતબ્બં – કિન્તિ નુ ખો આચરિયસ્સ ચીવરં રજિયેથાતિ. ચીવરં રજન્તેન સાધુકં સમ્પરિવત્તકં સમ્પરિવત્તકં રજિતબ્બં, ન ચ અચ્છિન્ને થેવે પક્કમિતબ્બં.
‘‘Sace ācariyassa cīvaraṃ dhovitabbaṃ hoti, antevāsikena dhovitabbaṃ, ussukkaṃ vā kātabbaṃ – kinti nu kho ācariyassa cīvaraṃ dhoviyethāti. Sace ācariyassa cīvaraṃ kātabbaṃ hoti, antevāsikena kātabbaṃ, ussukkaṃ vā kātabbaṃ – kinti nu kho ācariyassa cīvaraṃ kariyethāti. Sace ācariyassa rajanaṃ pacitabbaṃ hoti, antevāsikena pacitabbaṃ, ussukkaṃ vā kātabbaṃ – kinti nu kho ācariyassa rajanaṃ paciyethāti. Sace ācariyassa cīvaraṃ rajitabbaṃ hoti, antevāsikena rajitabbaṃ, ussukkaṃ vā kātabbaṃ – kinti nu kho ācariyassa cīvaraṃ rajiyethāti. Cīvaraṃ rajantena sādhukaṃ samparivattakaṃ samparivattakaṃ rajitabbaṃ, na ca acchinne theve pakkamitabbaṃ.
‘‘ન આચરિયં અનાપુચ્છા એકચ્ચસ્સ પત્તો દાતબ્બો, ન એકચ્ચસ્સ પત્તો પટિગ્ગહેતબ્બો; ન એકચ્ચસ્સ ચીવરં દાતબ્બં; ન એકચ્ચસ્સ ચીવરં પટિગ્ગહેતબ્બં; ન એકચ્ચસ્સ પરિક્ખારો દાતબ્બો; ન એકચ્ચસ્સ પરિક્ખારો પટિગ્ગહેતબ્બો; ન એકચ્ચસ્સ કેસા છેદેતબ્બા; ન એકચ્ચેન કેસા છેદાપેતબ્બા; ન એકચ્ચસ્સ પરિકમ્મં કાતબ્બં; ન એકચ્ચેન પરિકમ્મં કારાપેતબ્બં; ન એકચ્ચસ્સ વેય્યાવચ્ચો કાતબ્બો; ન એકચ્ચેન વેય્યાવચ્ચો કારાપેતબ્બો; ન એકચ્ચસ્સ પચ્છાસમણેન હોતબ્બં; ન એકચ્ચો પચ્છાસમણો આદાતબ્બો; ન એકચ્ચસ્સ પિણ્ડપાતો નીહરિતબ્બો; ન એકચ્ચેન પિણ્ડપાતો નીહરાપેતબ્બો. ન આચરિયં અનાપુચ્છા ગામો પવિસિતબ્બો, ન સુસાનં ગન્તબ્બં, ન દિસા પક્કમિતબ્બા. સચે આચરિયો ગિલાનો હોતિ, યાવજીવં ઉપટ્ઠાતબ્બો, વુટ્ઠાનમસ્સ આગમેતબ્બ’’ન્તિ.
‘‘Na ācariyaṃ anāpucchā ekaccassa patto dātabbo, na ekaccassa patto paṭiggahetabbo; na ekaccassa cīvaraṃ dātabbaṃ; na ekaccassa cīvaraṃ paṭiggahetabbaṃ; na ekaccassa parikkhāro dātabbo; na ekaccassa parikkhāro paṭiggahetabbo; na ekaccassa kesā chedetabbā; na ekaccena kesā chedāpetabbā; na ekaccassa parikammaṃ kātabbaṃ; na ekaccena parikammaṃ kārāpetabbaṃ; na ekaccassa veyyāvacco kātabbo; na ekaccena veyyāvacco kārāpetabbo; na ekaccassa pacchāsamaṇena hotabbaṃ; na ekacco pacchāsamaṇo ādātabbo; na ekaccassa piṇḍapāto nīharitabbo; na ekaccena piṇḍapāto nīharāpetabbo. Na ācariyaṃ anāpucchā gāmo pavisitabbo, na susānaṃ gantabbaṃ, na disā pakkamitabbā. Sace ācariyo gilāno hoti, yāvajīvaṃ upaṭṭhātabbo, vuṭṭhānamassa āgametabba’’nti.
આચરિયવત્તં નિટ્ઠિતં.
Ācariyavattaṃ niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / મહાવગ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvagga-aṭṭhakathā / આચરિયવત્તકથા • Ācariyavattakathā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / આચરિયવત્તકથાવણ્ણના • Ācariyavattakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / આચરિયવત્તકથાવણ્ણના • Ācariyavattakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / આચરિયવત્તકથાવણ્ણના • Ācariyavattakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi / ૧૮. આચરિયવત્તકથા • 18. Ācariyavattakathā