| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
(੧੬) ੬. ਅਚੇਲਕવਗ੍ਗવਣ੍ਣਨਾ
(16) 6. Acelakavaggavaṇṇanā
੧੫੭-੧੬੩. ਇਤੋ ਪਰੇਸੁ ਪਨ ਸੁਤ੍ਤਪਦੇਸੁ ‘‘ਗਾਲ਼੍ਹਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ વਿવਰਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਕ੍ਖਲ਼ਾ’’ਤਿ ਆਹ। ਕਕ੍ਖਲ਼ਚਾਰੋ ਚਸ੍ਸਾ ਨ ਲੂਖਸਭਾવੋ। ਅਥ ਖੋ ਤਣ੍ਹਾવਸੇਨ ਥਿਰਗ੍ਗਹਣਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਲੋਭવਸੇਨ ਥਿਰਗ੍ਗਹਣਾ’’ਤਿ। ਅਗਾਲ਼੍ਹਾ ਪਟਿਪਦਾਤਿ વਾ ਕਾਮਾਨਂ ਓਗਾਹਨਂ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿ, ਕਾਮਸੁਖਾਨੁਯੋਗੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਨਿਜ੍ਝਾਮਾ ਪਟਿਪਦਾਤਿ ਕਾਯਸ੍ਸ ਨਿਜ੍ਝਾਪਨવਸੇਨ ਖੇਪਨવਸੇਨ ਪવਤ੍ਤਾ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿ, ਅਤ੍ਤਕਿਲਮਥਾਨੁਯੋਗੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਨਿਚ੍ਚੇਲੋਤਿ ਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਚੇਲੋ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚੇਲੋ। ਨਗ੍ਗਿਯવਤਸਮਾਦਾਨੇਨ ਨਗ੍ਗੋ। ਠਿਤਕੋવ ਉਚ੍ਚਾਰਂ ਕਰੋਤੀਤਿਆਦਿ ਨਿਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਂ વਮਿਤ੍વਾ ਮੁਖવਿਕ੍ਖਾਲਨਾਦਿਆਚਾਰਸ੍ਸਪਿ ਤੇਨ વਿਸ੍ਸਟ੍ਠਤ੍ਤਾ। ਜਿવ੍ਹਾਯ ਹਤ੍ਥਂ ਅਪਲੇਖਤਿ ਅવਲੇਖਤਿ ਉਦਕੇਨ ਅਧੋવਨਤੋ। ਦੁਤਿਯવਿਕਪ੍ਪੇਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ‘‘ਏਹਿ, ਭਦਨ੍ਤੇ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ਉਪਗਮਨਸਙ੍ਖਾਤੋ વਿਧਿ ਏਹਿਭਦਨ੍ਤੋ, ਤਂ ਚਰਤੀਤਿ ਏਹਿਭਦਨ੍ਤਿਕੋ, ਤਪ੍ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ਨ ਏਹਿਭਦਨ੍ਤਿਕੋ। ਨ ਕਰੋਤਿ ‘‘ਸਮਣੇਨ ਨਾਮ ਪਰਸ੍ਸ વਚਨਕਰੇਨ ਨ ਭવਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ।
157-163. Ito paresu pana suttapadesu ‘‘gāḷhā’’ti vuttamatthaṃ vivaranto ‘‘kakkhaḷā’’ti āha. Kakkhaḷacāro cassā na lūkhasabhāvo. Atha kho taṇhāvasena thiraggahaṇanti āha ‘‘lobhavasena thiraggahaṇā’’ti. Agāḷhā paṭipadāti vā kāmānaṃ ogāhanaṃ paṭipatti, kāmasukhānuyogoti attho. Nijjhāmā paṭipadāti kāyassa nijjhāpanavasena khepanavasena pavattā paṭipatti, attakilamathānuyogoti attho. Nicceloti nissaṭṭhacelo sabbena sabbaṃ paṭikkhittacelo. Naggiyavatasamādānena naggo. Ṭhitakova uccāraṃ karotītiādi nidassanamattaṃ vamitvā mukhavikkhālanādiācārassapi tena vissaṭṭhattā. Jivhāya hatthaṃ apalekhati avalekhati udakena adhovanato. Dutiyavikappepi eseva nayo. ‘‘Ehi, bhadante’’ti vutte upagamanasaṅkhāto vidhi ehibhadanto, taṃ caratīti ehibhadantiko, tappaṭikkhepena na ehibhadantiko. Na karoti ‘‘samaṇena nāma parassa vacanakarena na bhavitabba’’nti adhippāyena.
ਪੁਰੇਤਰਨ੍ਤਿ ਤਂ ਠਾਨਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਗਮਨਤੋ ਪੁਰੇਤਰਂ। ਤਂ ਕਿਰ ਸੋ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਨਾਮ ਯਦਿਚ੍ਛਕਾ ਏવ ਭਿਕ੍ਖਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ। ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਕਤਂ ਮਮ ਨਿਮਿਤ੍ਤਭਾવੇਨ ਬਹੂ ਖੁਦ੍ਦਕਾ ਪਾਣਾ ਸਙ੍ਘਾਤਂ ਆਪਾਦਿਤਾਤਿ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ। ਨਿਮਨ੍ਤਨਂ ਨ ਸਾਦਿਯਤਿ ਏવਂ ਤੇਸਂ વਚਨਂ ਕਤਂ ਭવਿਸ੍ਸਤੀਤਿ। ਕੁਮ੍ਭਿ ਆਦੀਸੁਪਿ ਸੋ ਸਤ੍ਤਸਞ੍ਞੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਕੁਮ੍ਭਿ-ਕਲ਼ੋਪਿਯੋ’’ਤਿਆਦਿ। ਕਬਲ਼ਨ੍ਤਰਾਯੋ ਹੋਤੀਤਿ ਉਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸ ਦ੍વਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਕਬਲ਼ਨ੍ਤਰਾਯੋ ਹੋਤਿ। ਗਾਮਸਭਾਗਾਦਿવਸੇਨ ਸਙ੍ਗਮ੍ਮ ਕਿਤ੍ਤੇਨ੍ਤਿ ਏਤਿਸ੍ਸਾਤਿ ਸਙ੍ਕਿਤ੍ਤਿ, ਯਥਾਸਂਹਤਤਣ੍ਡੁਲਾਦਿਸਞ੍ਚਯੋ। ਮਾਨੁਸਕਾਨੀਤਿ વੇਯ੍ਯਾવਚ੍ਚਕਰਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ।
Puretaranti taṃ ṭhānaṃ attano upagamanato puretaraṃ. Taṃ kira so ‘‘bhikkhunā nāma yadicchakā eva bhikkhā gahetabbā’’ti adhippāyena na gaṇhāti. Uddissa kataṃ mama nimittabhāvena bahū khuddakā pāṇā saṅghātaṃ āpāditāti na gaṇhāti. Nimantanaṃ na sādiyati evaṃ tesaṃ vacanaṃ kataṃ bhavissatīti. Kumbhi ādīsupi so sattasaññīti āha ‘‘kumbhi-kaḷopiyo’’tiādi. Kabaḷantarāyo hotīti uṭṭhitassa dvinnampi kabaḷantarāyo hoti. Gāmasabhāgādivasena saṅgamma kittenti etissāti saṅkitti, yathāsaṃhatataṇḍulādisañcayo. Mānusakānīti veyyāvaccakarā manussā.
ਸੁਰਾਪਾਨਮੇવਾਤਿ ਮਜ੍ਜਲਕ੍ਖਣਪ੍ਪਤ੍ਤਾਯ ਸੁਰਾਯ ਪਾਨਮੇવ। ਸੁਰਾਗਹਣੇਨੇવੇਤ੍ਥ ਮੇਰਯਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਂ। ਏਕਾਗਾਰਮੇવ ਉਞ੍ਛਤੀਤਿ ਏਕਾਗਾਰਿਕੋ। ਏਕਾਲੋਪੇਨੇવ વਤ੍ਤਤੀਤਿ ਏਕਾਲੋਪਿਕੋ। ਦੀਯਤਿ ਏਤਾਯਾਤਿ ਦਤ੍ਤਿ, ਦ੍વਤ੍ਤਿਆਲੋਪਮਤ੍ਤਗ੍ਗਾਹਿ ਖੁਦ੍ਦਕਂ ਭਿਕ੍ਖਾਦਾਨਭਾਜਨਂ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਖੁਦ੍ਦਕਪਾਤੀ’’ਤਿ। ਅਭੁਞ੍ਜਨવਸੇਨ ਏਕੋ ਅਹੋ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਏਕਾਹਿਕੋ, ਆਹਾਰੋ, ਤਂ ਏਕਾਹਿਕਂ। ਸੋ ਪਨ ਅਤ੍ਥਤੋ ਏਕਦਿવਸਂ ਲਙ੍ਘਕੋ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਕਾਦਿવਸਨ੍ਤਰਿਕ’’ਨ੍ਤਿ। ਦ੍વਾਹਿਕਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਏਕਾਹਂ ਅਭੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਏਕਾਹਂ ਭੁਞ੍ਜਨਂ ਏਕਾਹવਾਰੋ, ਤਂ ਏਕਾਹਿਕਮੇવ ਅਤ੍ਥਤੋ। ਦ੍વੀਹਂ ਅਭੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਦ੍વੀਹਂ ਭੁਞ੍ਜਨਂ ਦ੍વੀਹવਾਰੋ। ਸੇਸਪਦਦ੍વਯੇਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਉਕ੍ਕਟ੍ਠੋ ਪਨ ਪਰਿਯਾਯਭਤ੍ਤਭੋਜਨਿਕੋ ਦ੍વੀਹਂ ਅਭੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਏਕਾਹਮੇવ ਭੁਞ੍ਜਤਿ। ਸੇਸਦ੍વਯੇਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ।
Surāpānamevāti majjalakkhaṇappattāya surāya pānameva. Surāgahaṇenevettha merayampi saṅgahitaṃ. Ekāgārameva uñchatīti ekāgāriko. Ekālopeneva vattatīti ekālopiko. Dīyati etāyāti datti, dvattiālopamattaggāhi khuddakaṃ bhikkhādānabhājanaṃ. Tenāha ‘‘khuddakapātī’’ti. Abhuñjanavasena eko aho etassa atthīti ekāhiko, āhāro, taṃ ekāhikaṃ. So pana atthato ekadivasaṃ laṅghako hotīti āha ‘‘ekādivasantarika’’nti. Dvāhikantiādīsupi eseva nayo. Ekāhaṃ abhuñjitvā ekāhaṃ bhuñjanaṃ ekāhavāro, taṃ ekāhikameva atthato. Dvīhaṃ abhuñjitvā dvīhaṃ bhuñjanaṃ dvīhavāro. Sesapadadvayepi eseva nayo. Ukkaṭṭho pana pariyāyabhattabhojaniko dvīhaṃ abhuñjitvā ekāhameva bhuñjati. Sesadvayepi eseva nayo.
ਮਿਚ੍ਛਾવਾਯਾਮવਸੇਨੇવ ਉਕ੍ਕੁਟਿਕવਤਾਨੁਯੋਗੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਕ੍ਕੁਟਿਕવੀਰਿਯਮਨੁਯੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ। ਅਤ੍ਤਕਿਲਮਥਾਨੁਯੋਗਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਿਲਮਥਾਨੁਯੋਗਂ, ਸਰੀਰਦੁਕ੍ਖਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸਰੀਰਪਰਿਯਾਯੋ ਹਿ ਇਧ ਅਤ੍ਤਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਅਤ੍ਤਨ੍ਤਪੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੨.੪੧੩) વਿਯ। ਦ੍વੇ ਅਨ੍ਤੇਤਿ ਉਭੋ ਕੋਟਿਯੋ, ਉਭੋ ਲਾਮਕਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਲਾਮਕਮ੍ਪਿ ਹਿ ਅਨ੍ਤੋਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ ‘‘ਅਨ੍ਤਮਿਦਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਜੀવਿਕਾਨਂ (ਸਂ॰ ਨਿ॰ ੩.੮੦; ਇਤਿવੁ॰ ੬੧), ਕੋਟ੍ਠਕੋ ਅਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਏવਮਾਦੀਸੁ। ਮਜ੍ਝਿਮਪਟਿਪਦਾਯ ਉਪ੍ਪਥਭਾવੇਨ ਅਮਨੀਯਾ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਾ ਞਾਤਬ੍ਬਾਤਿ ਅਨ੍ਤਾ। ਤਤੋ ਏવ ਲਾਮਕਾ।
Micchāvāyāmavaseneva ukkuṭikavatānuyogoti āha ‘‘ukkuṭikavīriyamanuyutto’’ti. Attakilamathānuyoganti attano kilamathānuyogaṃ, sarīradukkhakāraṇanti attho. Sarīrapariyāyo hi idha attasaddo ‘‘attantapo’’tiādīsu (ma. ni. 2.413) viya. Dve anteti ubho koṭiyo, ubho lāmakapaṭipattiyoti attho. Lāmakampi hi antoti vuccati ‘‘antamidaṃ, bhikkhave, jīvikānaṃ (saṃ. ni. 3.80; itivu. 61), koṭṭhako anto’’ti evamādīsu. Majjhimapaṭipadāya uppathabhāvena amanīyā gantabbā ñātabbāti antā. Tato eva lāmakā.
ਅਚੇਲਕવਗ੍ਗવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Acelakavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya / (੧੬) ੬. ਅਚੇਲਕવਗ੍ਗੋ • (16) 6. Acelakavaggo
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / (੧੬) ੬. ਅਚੇਲਕવਗ੍ਗવਣ੍ਣਨਾ • (16) 6. Acelakavaggavaṇṇanā
