Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
ఆదాయసత్తకాదికథావణ్ణనా
Ādāyasattakādikathāvaṇṇanā
౩౧౧. అయన్తి ఆసావచ్ఛేదికో కథినుద్ధారో. ఇధ న వుత్తోతి పాళియం మాతికాపదభాజనే సవనన్తికానన్తరం న వుత్తో. తత్థాతి తస్మిం సీమాతిక్కన్తికే కథినుద్ధారే. ‘‘సీమాతిక్కన్తికో నామ చీవరకాలసీమాతిక్కన్తికో’’తి కేనచి వుత్తం. ‘‘బహిసీమాయం చీవరకాలసమయస్స అతిక్కన్తత్తా సీమాతిక్కన్తికో’’తి అయం అమ్హాకం ఖన్తి. సహుబ్భారే ‘‘సో కతచీవరో’’తి పాఠో దిస్సతి, ఏవఞ్చ సతి చీవరపలిబోధో పఠమం ఛిజ్జతీతి విఞ్ఞాయతి, ఇధ పన పరివారపాళియఞ్చ ‘‘ద్వే పలిబోధా అపుబ్బం అచరిమం ఛిజ్జన్తీ’’తి (పరి॰ ౪౧౫) వచనతో తం న సమేతి, తస్మా వీమంసితబ్బమేత్థ కారణం.
311.Ayanti āsāvacchediko kathinuddhāro. Idha na vuttoti pāḷiyaṃ mātikāpadabhājane savanantikānantaraṃ na vutto. Tatthāti tasmiṃ sīmātikkantike kathinuddhāre. ‘‘Sīmātikkantiko nāma cīvarakālasīmātikkantiko’’ti kenaci vuttaṃ. ‘‘Bahisīmāyaṃ cīvarakālasamayassa atikkantattā sīmātikkantiko’’ti ayaṃ amhākaṃ khanti. Sahubbhāre ‘‘so katacīvaro’’ti pāṭho dissati, evañca sati cīvarapalibodho paṭhamaṃ chijjatīti viññāyati, idha pana parivārapāḷiyañca ‘‘dve palibodhā apubbaṃ acarimaṃ chijjantī’’ti (pari. 415) vacanato taṃ na sameti, tasmā vīmaṃsitabbamettha kāraṇaṃ.
౩౧౨. ‘‘సమాదాయవారో ఆదాయవారసదిసో, ఉపసగ్గమత్తమేత్థ విసేసో’’తి గణ్ఠిపదేసు వుత్తం. కేచి పన ‘‘సబ్బం అత్తనో పరిక్ఖారం అనవసేసేత్వా పక్కమన్తో ‘సమాదాయ పక్కమతీ’తి వుచ్చతీ’’తి వదన్తి. పున సమాదాయవారేపి తేయేవ దస్సితాతి సమ్బన్ధో. విప్పకతచీవరే పక్కమనన్తికస్స కథినుద్ధారస్స అసమ్భవతో ‘‘యథాసమ్భవ’’న్తి వుత్తం. పక్కమనన్తికో హి కథినుద్ధారో నిట్ఠితచీవరస్సేవ వసేన వుత్తో ‘‘భిక్ఖు అత్థతకథినో కతచీవరం ఆదాయ పక్కమతీ’’తి వుత్తత్తా, తస్మా సో విప్పకతచీవరో న సమ్భవతీతి ఛళేవ ఉబ్భారా తత్థ దస్సితా.
312. ‘‘Samādāyavāro ādāyavārasadiso, upasaggamattamettha viseso’’ti gaṇṭhipadesu vuttaṃ. Keci pana ‘‘sabbaṃ attano parikkhāraṃ anavasesetvā pakkamanto ‘samādāya pakkamatī’ti vuccatī’’ti vadanti. Puna samādāyavārepi teyeva dassitāti sambandho. Vippakatacīvare pakkamanantikassa kathinuddhārassa asambhavato ‘‘yathāsambhava’’nti vuttaṃ. Pakkamanantiko hi kathinuddhāro niṭṭhitacīvarasseva vasena vutto ‘‘bhikkhu atthatakathino katacīvaraṃ ādāya pakkamatī’’ti vuttattā, tasmā so vippakatacīvaro na sambhavatīti chaḷeva ubbhārā tattha dassitā.
తత్రాయం ఆదితో పట్ఠాయ వారవిభావనా – ఆదాయవారా సత్త, తథా సమాదాయవారాతి ద్వే సత్తకవారా, తతో పక్కమనన్తికం వజ్జేత్వా విప్పకతచీవరస్స ఆదాయసమాదాయవారవసేన ద్వే ఛక్కవారా, తతో పరం నిట్ఠానసన్నిట్ఠాననాసనన్తికానం వసేన తీణి తికాని దస్సితాని. తత్థ పఠమత్తికం అన్తోసీమాయం ‘‘పచ్చేస్సం న పచ్చేస్స’’న్తి ఇమం విధిం అనామసిత్వా బహిసీమాయమేవ ‘‘న పచ్చేస్స’’న్తి పవత్తం, తస్మా పక్కమనన్తికసీమాతిక్కన్తికసఉబ్భారా తత్థ న యుజ్జన్తి. దుతియత్తికం అన్తోసీమాయం ‘‘న పచ్చేస్స’’న్తి పవత్తం. తతియత్తికం అనధిట్ఠిత-పదేన విసేసేత్వా పవత్తం, అత్థతో పఠమత్తికేన సమేతి. అనధిట్ఠితేనాతి చ ‘‘పచ్చేస్సం న పచ్చేస్స’’న్తి ఏవం అనధిట్ఠితేన, అనియమితేనాతి అత్థో. తతియత్తికానన్తరం చతుత్థత్తికం సమ్భవన్తం అన్తోసీమాయం ‘‘పచ్చేస్స’’న్తి వచనవిసేసేన సమ్భవతి. తథా చ యోజియమానం ఇతరేహి సవనన్తికాదీహి అవిరుద్ధం హోతీతి చతుత్థత్తికం అహుత్వా ఛక్కం జాతన్తి వేదితబ్బం. ఏవం తీణి తికాని ఏకం ఛక్కఞ్చాతి పఠమం పన్నరసకం వేదితబ్బం.
Tatrāyaṃ ādito paṭṭhāya vāravibhāvanā – ādāyavārā satta, tathā samādāyavārāti dve sattakavārā, tato pakkamanantikaṃ vajjetvā vippakatacīvarassa ādāyasamādāyavāravasena dve chakkavārā, tato paraṃ niṭṭhānasanniṭṭhānanāsanantikānaṃ vasena tīṇi tikāni dassitāni. Tattha paṭhamattikaṃ antosīmāyaṃ ‘‘paccessaṃ na paccessa’’nti imaṃ vidhiṃ anāmasitvā bahisīmāyameva ‘‘na paccessa’’nti pavattaṃ, tasmā pakkamanantikasīmātikkantikasaubbhārā tattha na yujjanti. Dutiyattikaṃ antosīmāyaṃ ‘‘na paccessa’’nti pavattaṃ. Tatiyattikaṃ anadhiṭṭhita-padena visesetvā pavattaṃ, atthato paṭhamattikena sameti. Anadhiṭṭhitenāti ca ‘‘paccessaṃ na paccessa’’nti evaṃ anadhiṭṭhitena, aniyamitenāti attho. Tatiyattikānantaraṃ catutthattikaṃ sambhavantaṃ antosīmāyaṃ ‘‘paccessa’’nti vacanavisesena sambhavati. Tathā ca yojiyamānaṃ itarehi savanantikādīhi aviruddhaṃ hotīti catutthattikaṃ ahutvā chakkaṃ jātanti veditabbaṃ. Evaṃ tīṇi tikāni ekaṃ chakkañcāti paṭhamaṃ pannarasakaṃ veditabbaṃ.
౩౧౬-౩౨౦. తతో ఇదమేవ పన్నరసకం ఉపసగ్గవిసేసేన దుతియం సమాదాయపన్నరసకం నామ కతం. పున ‘‘విప్పకతచీవరం ఆదాయా’’తి తతియం పన్నరసకం, ‘‘సమాదాయా’’తి చతుత్థం పన్నరసకం దస్సితన్తి ఏవం చత్తారి పన్నరసకాని వేదితబ్బాని. తత్థ పఠమదుతియేసు పన్నరసకేసు సబ్బేన సబ్బం అకతచీవరం అధిప్పేతం, ఇతరేసు ద్వీసు విప్పకతన్తి వేదితబ్బం. తతో పరం ‘‘చీవరాసాయ పక్కమతీ’’తిఆదినా నయేన నిట్ఠానసన్నిట్ఠాననాసనఆసావచ్ఛేదికవసేన ఏకో వారోతి ఇదమేకం చతుక్కం జాతం, తస్మా పుబ్బే వుత్తాని తికాని ఆసావచ్ఛేదికాని తీణి చ తికానీతి ఏతం అనాసాయద్వాదసకన్తి వేదితబ్బం. తదనన్తరే ఆసాయద్వాదసకే కిఞ్చాపి పఠమం ద్వాదసకం లబ్భతి, తథాపి తం నిబ్బిసేసన్తి తమేకం ద్వాదసకం అవుత్తసిద్ధం కత్వా విసేసతో దస్సేతుం ఆదితో పట్ఠాయ ‘‘అన్తోసీమాయం పచ్చేస్స’’న్తి వుత్తం. తం దుతియచతుక్కే ‘‘సో బహిసీమగతో సుణాతీ’’తిఆదివచనస్స తతియచతుక్కే సవనన్తికాదీనఞ్చ ఓకాసకరణత్థన్తి వేదితబ్బం. ఇదం పన ద్వాదసకం అనాసాయవసేనపి లబ్భమానం ఇమినా అవుత్తసిద్ధం కత్వా న దస్సితన్తి వేదితబ్బం. ఏవమేత్థ ద్వే ద్వాదసకాని ఉద్ధరితబ్బాని. కరణీయద్వాదసకేపి యథాదస్సితం అనాసాయద్వాదసకం అవుత్తసిద్ధం ఆసాయద్వాదసకఞ్చాతి ద్వే ద్వాదసకాని ఉద్ధరితబ్బాని.
316-320. Tato idameva pannarasakaṃ upasaggavisesena dutiyaṃ samādāyapannarasakaṃ nāma kataṃ. Puna ‘‘vippakatacīvaraṃ ādāyā’’ti tatiyaṃ pannarasakaṃ, ‘‘samādāyā’’ti catutthaṃ pannarasakaṃ dassitanti evaṃ cattāri pannarasakāni veditabbāni. Tattha paṭhamadutiyesu pannarasakesu sabbena sabbaṃ akatacīvaraṃ adhippetaṃ, itaresu dvīsu vippakatanti veditabbaṃ. Tato paraṃ ‘‘cīvarāsāya pakkamatī’’tiādinā nayena niṭṭhānasanniṭṭhānanāsanaāsāvacchedikavasena eko vāroti idamekaṃ catukkaṃ jātaṃ, tasmā pubbe vuttāni tikāni āsāvacchedikāni tīṇi ca tikānīti etaṃ anāsāyadvādasakanti veditabbaṃ. Tadanantare āsāyadvādasake kiñcāpi paṭhamaṃ dvādasakaṃ labbhati, tathāpi taṃ nibbisesanti tamekaṃ dvādasakaṃ avuttasiddhaṃ katvā visesato dassetuṃ ādito paṭṭhāya ‘‘antosīmāyaṃ paccessa’’nti vuttaṃ. Taṃ dutiyacatukke ‘‘so bahisīmagato suṇātī’’tiādivacanassa tatiyacatukke savanantikādīnañca okāsakaraṇatthanti veditabbaṃ. Idaṃ pana dvādasakaṃ anāsāyavasenapi labbhamānaṃ iminā avuttasiddhaṃ katvā na dassitanti veditabbaṃ. Evamettha dve dvādasakāni uddharitabbāni. Karaṇīyadvādasakepi yathādassitaṃ anāsāyadvādasakaṃ avuttasiddhaṃ āsāyadvādasakañcāti dve dvādasakāni uddharitabbāni.
౩౨౧-౩౨౨. యస్మా దిసంగమికనవకే ‘‘దిసంగమికో పక్కమతీ’’తి వచనేనేవ ‘‘న పచ్చేస్స’’న్తి ఇదం అవుత్తసిద్ధమేవ, తస్మా తం న వుత్తం. ఏత్తావతా చ ఆవాసపలిబోధాభావో దస్సితో. చీవరపటివీసం అపవిలాయమానోతి ఇమినా చీవరపలిబోధసమఙ్గితమస్స దస్సేతి. తత్థ చీవరపటివీసన్తి అత్తనో పత్తబ్బచీవరభాగం. అపవిలాయమానోతి ఆకఙ్ఖమానో. తస్స చీవరలాభే సతి వస్సంవుత్థావాసే నిట్ఠానసన్నిట్ఠాననాసనన్తికానం వసేన ఏకం తికం, తేసంయేవ వసేన అన్తరామగ్గే ఏకం, గతట్ఠానే ఏకన్తి తిణ్ణం తికానం వసేన ఏకం నవకం వేదితబ్బం.
321-322. Yasmā disaṃgamikanavake ‘‘disaṃgamiko pakkamatī’’ti vacaneneva ‘‘na paccessa’’nti idaṃ avuttasiddhameva, tasmā taṃ na vuttaṃ. Ettāvatā ca āvāsapalibodhābhāvo dassito. Cīvarapaṭivīsaṃ apavilāyamānoti iminā cīvarapalibodhasamaṅgitamassa dasseti. Tattha cīvarapaṭivīsanti attano pattabbacīvarabhāgaṃ. Apavilāyamānoti ākaṅkhamāno. Tassa cīvaralābhe sati vassaṃvutthāvāse niṭṭhānasanniṭṭhānanāsanantikānaṃ vasena ekaṃ tikaṃ, tesaṃyeva vasena antarāmagge ekaṃ, gataṭṭhāne ekanti tiṇṇaṃ tikānaṃ vasena ekaṃ navakaṃ veditabbaṃ.
౩౨౪. తతో పరం నిట్ఠానసన్నిట్ఠాననాసనన్తికసీమాతిక్కన్తికసఉబ్భారానం వసేన ఫాసువిహారపఞ్చకం వుత్తం. సేసమేత్థ పాళితో అట్ఠకథాతో చ సువిఞ్ఞేయ్యమేవ.
324. Tato paraṃ niṭṭhānasanniṭṭhānanāsanantikasīmātikkantikasaubbhārānaṃ vasena phāsuvihārapañcakaṃ vuttaṃ. Sesamettha pāḷito aṭṭhakathāto ca suviññeyyameva.
ఆదాయసత్తకాదికథావణ్ణనా నిట్ఠితా.
Ādāyasattakādikathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
కథినక్ఖన్ధకవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Kathinakkhandhakavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / మహావగ్గపాళి • Mahāvaggapāḷi
౧౮౮. ఆదాయసత్తకం • 188. Ādāyasattakaṃ
౧౮౯. సమాదాయసత్తకం • 189. Samādāyasattakaṃ
౧౯౩. సమాదాయపన్నరసకాది • 193. Samādāyapannarasakādi
౧౯౪. విప్పకతసమాదాయపన్నరసకం • 194. Vippakatasamādāyapannarasakaṃ
౧౯౫. అనాసాదోళసకం • 195. Anāsādoḷasakaṃ
౧౯౬. ఆసాదోళసకం • 196. Āsādoḷasakaṃ
౧౯౭. కరణీయదోళసకం • 197. Karaṇīyadoḷasakaṃ
౧౯౮. అపవిలాయననవకం • 198. Apavilāyananavakaṃ
౧౯౯. ఫాసువిహారపఞ్చకం • 199. Phāsuvihārapañcakaṃ
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావగ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ఆదాయసత్తకకథా • Ādāyasattakakathā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā / ఆదాయసత్తకకథావణ్ణనా • Ādāyasattakakathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / ఆదాయసత్తకకథావణ్ణనా • Ādāyasattakakathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi / ౧౮౮. ఆదాయసత్తకకథా • 188. Ādāyasattakakathā