Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
આદાયસત્તકાદિકથાવણ્ણના
Ādāyasattakādikathāvaṇṇanā
૩૧૧. અયન્તિ આસાવચ્છેદિકો કથિનુદ્ધારો. ઇધ ન વુત્તોતિ પાળિયં માતિકાપદભાજને સવનન્તિકાનન્તરં ન વુત્તો. તત્થાતિ તસ્મિં સીમાતિક્કન્તિકે કથિનુદ્ધારે. ‘‘સીમાતિક્કન્તિકો નામ ચીવરકાલસીમાતિક્કન્તિકો’’તિ કેનચિ વુત્તં. ‘‘બહિસીમાયં ચીવરકાલસમયસ્સ અતિક્કન્તત્તા સીમાતિક્કન્તિકો’’તિ અયં અમ્હાકં ખન્તિ. સહુબ્ભારે ‘‘સો કતચીવરો’’તિ પાઠો દિસ્સતિ, એવઞ્ચ સતિ ચીવરપલિબોધો પઠમં છિજ્જતીતિ વિઞ્ઞાયતિ, ઇધ પન પરિવારપાળિયઞ્ચ ‘‘દ્વે પલિબોધા અપુબ્બં અચરિમં છિજ્જન્તી’’તિ (પરિ॰ ૪૧૫) વચનતો તં ન સમેતિ, તસ્મા વીમંસિતબ્બમેત્થ કારણં.
311.Ayanti āsāvacchediko kathinuddhāro. Idha na vuttoti pāḷiyaṃ mātikāpadabhājane savanantikānantaraṃ na vutto. Tatthāti tasmiṃ sīmātikkantike kathinuddhāre. ‘‘Sīmātikkantiko nāma cīvarakālasīmātikkantiko’’ti kenaci vuttaṃ. ‘‘Bahisīmāyaṃ cīvarakālasamayassa atikkantattā sīmātikkantiko’’ti ayaṃ amhākaṃ khanti. Sahubbhāre ‘‘so katacīvaro’’ti pāṭho dissati, evañca sati cīvarapalibodho paṭhamaṃ chijjatīti viññāyati, idha pana parivārapāḷiyañca ‘‘dve palibodhā apubbaṃ acarimaṃ chijjantī’’ti (pari. 415) vacanato taṃ na sameti, tasmā vīmaṃsitabbamettha kāraṇaṃ.
૩૧૨. ‘‘સમાદાયવારો આદાયવારસદિસો, ઉપસગ્ગમત્તમેત્થ વિસેસો’’તિ ગણ્ઠિપદેસુ વુત્તં. કેચિ પન ‘‘સબ્બં અત્તનો પરિક્ખારં અનવસેસેત્વા પક્કમન્તો ‘સમાદાય પક્કમતી’તિ વુચ્ચતી’’તિ વદન્તિ. પુન સમાદાયવારેપિ તેયેવ દસ્સિતાતિ સમ્બન્ધો. વિપ્પકતચીવરે પક્કમનન્તિકસ્સ કથિનુદ્ધારસ્સ અસમ્ભવતો ‘‘યથાસમ્ભવ’’ન્તિ વુત્તં. પક્કમનન્તિકો હિ કથિનુદ્ધારો નિટ્ઠિતચીવરસ્સેવ વસેન વુત્તો ‘‘ભિક્ખુ અત્થતકથિનો કતચીવરં આદાય પક્કમતી’’તિ વુત્તત્તા, તસ્મા સો વિપ્પકતચીવરો ન સમ્ભવતીતિ છળેવ ઉબ્ભારા તત્થ દસ્સિતા.
312. ‘‘Samādāyavāro ādāyavārasadiso, upasaggamattamettha viseso’’ti gaṇṭhipadesu vuttaṃ. Keci pana ‘‘sabbaṃ attano parikkhāraṃ anavasesetvā pakkamanto ‘samādāya pakkamatī’ti vuccatī’’ti vadanti. Puna samādāyavārepi teyeva dassitāti sambandho. Vippakatacīvare pakkamanantikassa kathinuddhārassa asambhavato ‘‘yathāsambhava’’nti vuttaṃ. Pakkamanantiko hi kathinuddhāro niṭṭhitacīvarasseva vasena vutto ‘‘bhikkhu atthatakathino katacīvaraṃ ādāya pakkamatī’’ti vuttattā, tasmā so vippakatacīvaro na sambhavatīti chaḷeva ubbhārā tattha dassitā.
તત્રાયં આદિતો પટ્ઠાય વારવિભાવના – આદાયવારા સત્ત, તથા સમાદાયવારાતિ દ્વે સત્તકવારા, તતો પક્કમનન્તિકં વજ્જેત્વા વિપ્પકતચીવરસ્સ આદાયસમાદાયવારવસેન દ્વે છક્કવારા, તતો પરં નિટ્ઠાનસન્નિટ્ઠાનનાસનન્તિકાનં વસેન તીણિ તિકાનિ દસ્સિતાનિ. તત્થ પઠમત્તિકં અન્તોસીમાયં ‘‘પચ્ચેસ્સં ન પચ્ચેસ્સ’’ન્તિ ઇમં વિધિં અનામસિત્વા બહિસીમાયમેવ ‘‘ન પચ્ચેસ્સ’’ન્તિ પવત્તં, તસ્મા પક્કમનન્તિકસીમાતિક્કન્તિકસઉબ્ભારા તત્થ ન યુજ્જન્તિ. દુતિયત્તિકં અન્તોસીમાયં ‘‘ન પચ્ચેસ્સ’’ન્તિ પવત્તં. તતિયત્તિકં અનધિટ્ઠિત-પદેન વિસેસેત્વા પવત્તં, અત્થતો પઠમત્તિકેન સમેતિ. અનધિટ્ઠિતેનાતિ ચ ‘‘પચ્ચેસ્સં ન પચ્ચેસ્સ’’ન્તિ એવં અનધિટ્ઠિતેન, અનિયમિતેનાતિ અત્થો. તતિયત્તિકાનન્તરં ચતુત્થત્તિકં સમ્ભવન્તં અન્તોસીમાયં ‘‘પચ્ચેસ્સ’’ન્તિ વચનવિસેસેન સમ્ભવતિ. તથા ચ યોજિયમાનં ઇતરેહિ સવનન્તિકાદીહિ અવિરુદ્ધં હોતીતિ ચતુત્થત્તિકં અહુત્વા છક્કં જાતન્તિ વેદિતબ્બં. એવં તીણિ તિકાનિ એકં છક્કઞ્ચાતિ પઠમં પન્નરસકં વેદિતબ્બં.
Tatrāyaṃ ādito paṭṭhāya vāravibhāvanā – ādāyavārā satta, tathā samādāyavārāti dve sattakavārā, tato pakkamanantikaṃ vajjetvā vippakatacīvarassa ādāyasamādāyavāravasena dve chakkavārā, tato paraṃ niṭṭhānasanniṭṭhānanāsanantikānaṃ vasena tīṇi tikāni dassitāni. Tattha paṭhamattikaṃ antosīmāyaṃ ‘‘paccessaṃ na paccessa’’nti imaṃ vidhiṃ anāmasitvā bahisīmāyameva ‘‘na paccessa’’nti pavattaṃ, tasmā pakkamanantikasīmātikkantikasaubbhārā tattha na yujjanti. Dutiyattikaṃ antosīmāyaṃ ‘‘na paccessa’’nti pavattaṃ. Tatiyattikaṃ anadhiṭṭhita-padena visesetvā pavattaṃ, atthato paṭhamattikena sameti. Anadhiṭṭhitenāti ca ‘‘paccessaṃ na paccessa’’nti evaṃ anadhiṭṭhitena, aniyamitenāti attho. Tatiyattikānantaraṃ catutthattikaṃ sambhavantaṃ antosīmāyaṃ ‘‘paccessa’’nti vacanavisesena sambhavati. Tathā ca yojiyamānaṃ itarehi savanantikādīhi aviruddhaṃ hotīti catutthattikaṃ ahutvā chakkaṃ jātanti veditabbaṃ. Evaṃ tīṇi tikāni ekaṃ chakkañcāti paṭhamaṃ pannarasakaṃ veditabbaṃ.
૩૧૬-૩૨૦. તતો ઇદમેવ પન્નરસકં ઉપસગ્ગવિસેસેન દુતિયં સમાદાયપન્નરસકં નામ કતં. પુન ‘‘વિપ્પકતચીવરં આદાયા’’તિ તતિયં પન્નરસકં, ‘‘સમાદાયા’’તિ ચતુત્થં પન્નરસકં દસ્સિતન્તિ એવં ચત્તારિ પન્નરસકાનિ વેદિતબ્બાનિ. તત્થ પઠમદુતિયેસુ પન્નરસકેસુ સબ્બેન સબ્બં અકતચીવરં અધિપ્પેતં, ઇતરેસુ દ્વીસુ વિપ્પકતન્તિ વેદિતબ્બં. તતો પરં ‘‘ચીવરાસાય પક્કમતી’’તિઆદિના નયેન નિટ્ઠાનસન્નિટ્ઠાનનાસનઆસાવચ્છેદિકવસેન એકો વારોતિ ઇદમેકં ચતુક્કં જાતં, તસ્મા પુબ્બે વુત્તાનિ તિકાનિ આસાવચ્છેદિકાનિ તીણિ ચ તિકાનીતિ એતં અનાસાયદ્વાદસકન્તિ વેદિતબ્બં. તદનન્તરે આસાયદ્વાદસકે કિઞ્ચાપિ પઠમં દ્વાદસકં લબ્ભતિ, તથાપિ તં નિબ્બિસેસન્તિ તમેકં દ્વાદસકં અવુત્તસિદ્ધં કત્વા વિસેસતો દસ્સેતું આદિતો પટ્ઠાય ‘‘અન્તોસીમાયં પચ્ચેસ્સ’’ન્તિ વુત્તં. તં દુતિયચતુક્કે ‘‘સો બહિસીમગતો સુણાતી’’તિઆદિવચનસ્સ તતિયચતુક્કે સવનન્તિકાદીનઞ્ચ ઓકાસકરણત્થન્તિ વેદિતબ્બં. ઇદં પન દ્વાદસકં અનાસાયવસેનપિ લબ્ભમાનં ઇમિના અવુત્તસિદ્ધં કત્વા ન દસ્સિતન્તિ વેદિતબ્બં. એવમેત્થ દ્વે દ્વાદસકાનિ ઉદ્ધરિતબ્બાનિ. કરણીયદ્વાદસકેપિ યથાદસ્સિતં અનાસાયદ્વાદસકં અવુત્તસિદ્ધં આસાયદ્વાદસકઞ્ચાતિ દ્વે દ્વાદસકાનિ ઉદ્ધરિતબ્બાનિ.
316-320. Tato idameva pannarasakaṃ upasaggavisesena dutiyaṃ samādāyapannarasakaṃ nāma kataṃ. Puna ‘‘vippakatacīvaraṃ ādāyā’’ti tatiyaṃ pannarasakaṃ, ‘‘samādāyā’’ti catutthaṃ pannarasakaṃ dassitanti evaṃ cattāri pannarasakāni veditabbāni. Tattha paṭhamadutiyesu pannarasakesu sabbena sabbaṃ akatacīvaraṃ adhippetaṃ, itaresu dvīsu vippakatanti veditabbaṃ. Tato paraṃ ‘‘cīvarāsāya pakkamatī’’tiādinā nayena niṭṭhānasanniṭṭhānanāsanaāsāvacchedikavasena eko vāroti idamekaṃ catukkaṃ jātaṃ, tasmā pubbe vuttāni tikāni āsāvacchedikāni tīṇi ca tikānīti etaṃ anāsāyadvādasakanti veditabbaṃ. Tadanantare āsāyadvādasake kiñcāpi paṭhamaṃ dvādasakaṃ labbhati, tathāpi taṃ nibbisesanti tamekaṃ dvādasakaṃ avuttasiddhaṃ katvā visesato dassetuṃ ādito paṭṭhāya ‘‘antosīmāyaṃ paccessa’’nti vuttaṃ. Taṃ dutiyacatukke ‘‘so bahisīmagato suṇātī’’tiādivacanassa tatiyacatukke savanantikādīnañca okāsakaraṇatthanti veditabbaṃ. Idaṃ pana dvādasakaṃ anāsāyavasenapi labbhamānaṃ iminā avuttasiddhaṃ katvā na dassitanti veditabbaṃ. Evamettha dve dvādasakāni uddharitabbāni. Karaṇīyadvādasakepi yathādassitaṃ anāsāyadvādasakaṃ avuttasiddhaṃ āsāyadvādasakañcāti dve dvādasakāni uddharitabbāni.
૩૨૧-૩૨૨. યસ્મા દિસંગમિકનવકે ‘‘દિસંગમિકો પક્કમતી’’તિ વચનેનેવ ‘‘ન પચ્ચેસ્સ’’ન્તિ ઇદં અવુત્તસિદ્ધમેવ, તસ્મા તં ન વુત્તં. એત્તાવતા ચ આવાસપલિબોધાભાવો દસ્સિતો. ચીવરપટિવીસં અપવિલાયમાનોતિ ઇમિના ચીવરપલિબોધસમઙ્ગિતમસ્સ દસ્સેતિ. તત્થ ચીવરપટિવીસન્તિ અત્તનો પત્તબ્બચીવરભાગં. અપવિલાયમાનોતિ આકઙ્ખમાનો. તસ્સ ચીવરલાભે સતિ વસ્સંવુત્થાવાસે નિટ્ઠાનસન્નિટ્ઠાનનાસનન્તિકાનં વસેન એકં તિકં, તેસંયેવ વસેન અન્તરામગ્ગે એકં, ગતટ્ઠાને એકન્તિ તિણ્ણં તિકાનં વસેન એકં નવકં વેદિતબ્બં.
321-322. Yasmā disaṃgamikanavake ‘‘disaṃgamiko pakkamatī’’ti vacaneneva ‘‘na paccessa’’nti idaṃ avuttasiddhameva, tasmā taṃ na vuttaṃ. Ettāvatā ca āvāsapalibodhābhāvo dassito. Cīvarapaṭivīsaṃ apavilāyamānoti iminā cīvarapalibodhasamaṅgitamassa dasseti. Tattha cīvarapaṭivīsanti attano pattabbacīvarabhāgaṃ. Apavilāyamānoti ākaṅkhamāno. Tassa cīvaralābhe sati vassaṃvutthāvāse niṭṭhānasanniṭṭhānanāsanantikānaṃ vasena ekaṃ tikaṃ, tesaṃyeva vasena antarāmagge ekaṃ, gataṭṭhāne ekanti tiṇṇaṃ tikānaṃ vasena ekaṃ navakaṃ veditabbaṃ.
૩૨૪. તતો પરં નિટ્ઠાનસન્નિટ્ઠાનનાસનન્તિકસીમાતિક્કન્તિકસઉબ્ભારાનં વસેન ફાસુવિહારપઞ્ચકં વુત્તં. સેસમેત્થ પાળિતો અટ્ઠકથાતો ચ સુવિઞ્ઞેય્યમેવ.
324. Tato paraṃ niṭṭhānasanniṭṭhānanāsanantikasīmātikkantikasaubbhārānaṃ vasena phāsuvihārapañcakaṃ vuttaṃ. Sesamettha pāḷito aṭṭhakathāto ca suviññeyyameva.
આદાયસત્તકાદિકથાવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Ādāyasattakādikathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
કથિનક્ખન્ધકવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Kathinakkhandhakavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / મહાવગ્ગપાળિ • Mahāvaggapāḷi
૧૮૮. આદાયસત્તકં • 188. Ādāyasattakaṃ
૧૮૯. સમાદાયસત્તકં • 189. Samādāyasattakaṃ
૧૯૩. સમાદાયપન્નરસકાદિ • 193. Samādāyapannarasakādi
૧૯૪. વિપ્પકતસમાદાયપન્નરસકં • 194. Vippakatasamādāyapannarasakaṃ
૧૯૫. અનાસાદોળસકં • 195. Anāsādoḷasakaṃ
૧૯૬. આસાદોળસકં • 196. Āsādoḷasakaṃ
૧૯૭. કરણીયદોળસકં • 197. Karaṇīyadoḷasakaṃ
૧૯૮. અપવિલાયનનવકં • 198. Apavilāyananavakaṃ
૧૯૯. ફાસુવિહારપઞ્ચકં • 199. Phāsuvihārapañcakaṃ
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / મહાવગ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvagga-aṭṭhakathā / આદાયસત્તકકથા • Ādāyasattakakathā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / આદાયસત્તકકથાવણ્ણના • Ādāyasattakakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / આદાયસત્તકકથાવણ્ણના • Ādāyasattakakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi / ૧૮૮. આદાયસત્તકકથા • 188. Ādāyasattakakathā