| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya |
೧೦. ಅಧಮ್ಮಿಕಸುತ್ತಂ
10. Adhammikasuttaṃ
೭೦. ‘‘ಯಸ್ಮಿಂ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಮಯೇ ರಾಜಾನೋ ಅಧಮ್ಮಿಕಾ ಹೋನ್ತಿ, ರಾಜಾಯುತ್ತಾಪಿ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅಧಮ್ಮಿಕಾ ಹೋನ್ತಿ। ರಾಜಾಯುತ್ತೇಸು ಅಧಮ್ಮಿಕೇಸು ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಕಾಪಿ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅಧಮ್ಮಿಕಾ ಹೋನ್ತಿ। ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಕೇಸು ಅಧಮ್ಮಿಕೇಸು ನೇಗಮಜಾನಪದಾಪಿ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅಧಮ್ಮಿಕಾ ಹೋನ್ತಿ। ನೇಗಮಜಾನಪದೇಸು ಅಧಮ್ಮಿಕೇಸು ವಿಸಮಂ ಚನ್ದಿಮಸೂರಿಯಾ ಪರಿವತ್ತನ್ತಿ । ವಿಸಮಂ ಚನ್ದಿಮಸೂರಿಯೇಸು ಪರಿವತ್ತನ್ತೇಸು ವಿಸಮಂ ನಕ್ಖತ್ತಾನಿ ತಾರಕರೂಪಾನಿ ಪರಿವತ್ತನ್ತಿ। ವಿಸಮಂ ನಕ್ಖತ್ತೇಸು ತಾರಕರೂಪೇಸು ಪರಿವತ್ತನ್ತೇಸು ವಿಸಮಂ ರತ್ತಿನ್ದಿವಾ 1 ಪರಿವತ್ತನ್ತಿ। ವಿಸಮಂ ರತ್ತಿನ್ದಿವೇಸು ಪರಿವತ್ತನ್ತೇಸು ವಿಸಮಂ ಮಾಸದ್ಧಮಾಸಾ ಪರಿವತ್ತನ್ತಿ। ವಿಸಮಂ ಮಾಸದ್ಧಮಾಸೇಸು ಪರಿವತ್ತನ್ತೇಸು ವಿಸಮಂ ಉತುಸಂವಚ್ಛರಾ ಪರಿವತ್ತನ್ತಿ। ವಿಸಮಂ ಉತುಸಂವಚ್ಛರೇಸು ಪರಿವತ್ತನ್ತೇಸು ವಿಸಮಂ ವಾತಾ ವಾಯನ್ತಿ ವಿಸಮಾ ಅಪಞ್ಜಸಾ । ವಿಸಮಂ ವಾತೇಸು ವಾಯನ್ತೇಸು ವಿಸಮೇಸು ಅಪಞ್ಜಸೇಸು ದೇವತಾ ಪರಿಕುಪಿತಾ ಭವನ್ತಿ। ದೇವತಾಸು ಪರಿಕುಪಿತಾಸು ದೇವೋ ನ ಸಮ್ಮಾ ಧಾರಂ ಅನುಪ್ಪವೇಚ್ಛತಿ। ದೇವೇ ನ ಸಮ್ಮಾ ಧಾರಂ ಅನುಪ್ಪವೇಚ್ಛನ್ತೇ ವಿಸಮಪಾಕಾನಿ 2 ಸಸ್ಸಾನಿ ಭವನ್ತಿ। ವಿಸಮಪಾಕಾನಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಸ್ಸಾನಿ ಮನುಸ್ಸಾ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಾ ಅಪ್ಪಾಯುಕಾ ಹೋನ್ತಿ ದುಬ್ಬಣ್ಣಾ ಚ ಬವ್ಹಾಬಾಧಾ 3 ಚ।
70. ‘‘Yasmiṃ , bhikkhave, samaye rājāno adhammikā honti, rājāyuttāpi tasmiṃ samaye adhammikā honti. Rājāyuttesu adhammikesu brāhmaṇagahapatikāpi tasmiṃ samaye adhammikā honti. Brāhmaṇagahapatikesu adhammikesu negamajānapadāpi tasmiṃ samaye adhammikā honti. Negamajānapadesu adhammikesu visamaṃ candimasūriyā parivattanti . Visamaṃ candimasūriyesu parivattantesu visamaṃ nakkhattāni tārakarūpāni parivattanti. Visamaṃ nakkhattesu tārakarūpesu parivattantesu visamaṃ rattindivā 4 parivattanti. Visamaṃ rattindivesu parivattantesu visamaṃ māsaddhamāsā parivattanti. Visamaṃ māsaddhamāsesu parivattantesu visamaṃ utusaṃvaccharā parivattanti. Visamaṃ utusaṃvaccharesu parivattantesu visamaṃ vātā vāyanti visamā apañjasā . Visamaṃ vātesu vāyantesu visamesu apañjasesu devatā parikupitā bhavanti. Devatāsu parikupitāsu devo na sammā dhāraṃ anuppavecchati. Deve na sammā dhāraṃ anuppavecchante visamapākāni 5 sassāni bhavanti. Visamapākāni, bhikkhave, sassāni manussā paribhuñjantā appāyukā honti dubbaṇṇā ca bavhābādhā 6 ca.
‘‘ಯಸ್ಮಿಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಮಯೇ ರಾಜಾನೋ ಧಮ್ಮಿಕಾ ಹೋನ್ತಿ, ರಾಜಾಯುತ್ತಾಪಿ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಧಮ್ಮಿಕಾ ಹೋನ್ತಿ। ರಾಜಾಯುತ್ತೇಸು ಧಮ್ಮಿಕೇಸು ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಕಾಪಿ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಧಮ್ಮಿಕಾ ಹೋನ್ತಿ। ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಕೇಸು ಧಮ್ಮಿಕೇಸು ನೇಗಮಜಾನಪದಾಪಿ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಧಮ್ಮಿಕಾ ಹೋನ್ತಿ। ನೇಗಮಜಾನಪದೇಸು ಧಮ್ಮಿಕೇಸು ಸಮಂ ಚನ್ದಿಮಸೂರಿಯಾ ಪರಿವತ್ತನ್ತಿ। ಸಮಂ ಚನ್ದಿಮಸೂರಿಯೇಸು ಪರಿವತ್ತನ್ತೇಸು ಸಮಂ ನಕ್ಖತ್ತಾನಿ ತಾರಕರೂಪಾನಿ ಪರಿವತ್ತನ್ತಿ। ಸಮಂ ನಕ್ಖತ್ತೇಸು ತಾರಕರೂಪೇಸು ಪರಿವತ್ತನ್ತೇಸು ಸಮಂ ರತ್ತಿನ್ದಿವಾ ಪರಿವತ್ತನ್ತಿ। ಸಮಂ ರತ್ತಿನ್ದಿವೇಸು ಪರಿವತ್ತನ್ತೇಸು ಸಮಂ ಮಾಸದ್ಧಮಾಸಾ ಪರಿವತ್ತನ್ತಿ। ಸಮಂ ಮಾಸದ್ಧಮಾಸೇಸು ಪರಿವತ್ತನ್ತೇಸು ಸಮಂ ಉತುಸಂವಚ್ಛರಾ ಪರಿವತ್ತನ್ತಿ। ಸಮಂ ಉತುಸಂವಚ್ಛರೇಸು ಪರಿವತ್ತನ್ತೇಸು ಸಮಂ ವಾತಾ ವಾಯನ್ತಿ ಸಮಾ ಪಞ್ಜಸಾ। ಸಮಂ ವಾತೇಸು ವಾಯನ್ತೇಸು ಸಮೇಸು ಪಞ್ಜಸೇಸು ದೇವತಾ ಅಪರಿಕುಪಿತಾ ಭವನ್ತಿ। ದೇವತಾಸು ಅಪರಿಕುಪಿತಾಸು ದೇವೋ ಸಮ್ಮಾ ಧಾರಂ ಅನುಪ್ಪವೇಚ್ಛತಿ। ದೇವೇ ಸಮ್ಮಾ ಧಾರಂ ಅನುಪ್ಪವೇಚ್ಛನ್ತೇ ಸಮಪಾಕಾನಿ ಸಸ್ಸಾನಿ ಭವನ್ತಿ। ಸಮಪಾಕಾನಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಸ್ಸಾನಿ ಮನುಸ್ಸಾ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಾ ದೀಘಾಯುಕಾ ಚ ಹೋನ್ತಿ ವಣ್ಣವನ್ತೋ ಚ ಬಲವನ್ತೋ ಚ ಅಪ್ಪಾಬಾಧಾ ಚಾ’’ತಿ।
‘‘Yasmiṃ, bhikkhave, samaye rājāno dhammikā honti, rājāyuttāpi tasmiṃ samaye dhammikā honti. Rājāyuttesu dhammikesu brāhmaṇagahapatikāpi tasmiṃ samaye dhammikā honti. Brāhmaṇagahapatikesu dhammikesu negamajānapadāpi tasmiṃ samaye dhammikā honti. Negamajānapadesu dhammikesu samaṃ candimasūriyā parivattanti. Samaṃ candimasūriyesu parivattantesu samaṃ nakkhattāni tārakarūpāni parivattanti. Samaṃ nakkhattesu tārakarūpesu parivattantesu samaṃ rattindivā parivattanti. Samaṃ rattindivesu parivattantesu samaṃ māsaddhamāsā parivattanti. Samaṃ māsaddhamāsesu parivattantesu samaṃ utusaṃvaccharā parivattanti. Samaṃ utusaṃvaccharesu parivattantesu samaṃ vātā vāyanti samā pañjasā. Samaṃ vātesu vāyantesu samesu pañjasesu devatā aparikupitā bhavanti. Devatāsu aparikupitāsu devo sammā dhāraṃ anuppavecchati. Deve sammā dhāraṃ anuppavecchante samapākāni sassāni bhavanti. Samapākāni, bhikkhave, sassāni manussā paribhuñjantā dīghāyukā ca honti vaṇṇavanto ca balavanto ca appābādhā cā’’ti.
‘‘ಗುನ್ನಂ ಚೇ ತರಮಾನಾನಂ, ಜಿಮ್ಹಂ ಗಚ್ಛತಿ ಪುಙ್ಗವೋ।
‘‘Gunnaṃ ce taramānānaṃ, jimhaṃ gacchati puṅgavo;
ಸಬ್ಬಾ ತಾ ಜಿಮ್ಹಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ನೇತ್ತೇ ಜಿಮ್ಹಂ ಗತೇ ಸತಿ॥
Sabbā tā jimhaṃ gacchanti, nette jimhaṃ gate sati.
‘‘ಏವಮೇವಂ ಮನುಸ್ಸೇಸು, ಯೋ ಹೋತಿ ಸೇಟ್ಠಸಮ್ಮತೋ।
‘‘Evamevaṃ manussesu, yo hoti seṭṭhasammato;
ಸೋ ಚೇ ಅಧಮ್ಮಂ ಚರತಿ, ಪಗೇವ ಇತರಾ ಪಜಾ।
So ce adhammaṃ carati, pageva itarā pajā;
ಸಬ್ಬಂ ರಟ್ಠಂ ದುಕ್ಖಂ ಸೇತಿ, ರಾಜಾ ಚೇ ಹೋತಿ ಅಧಮ್ಮಿಕೋ॥
Sabbaṃ raṭṭhaṃ dukkhaṃ seti, rājā ce hoti adhammiko.
‘‘ಗುನ್ನಂ ಚೇ ತರಮಾನಾನಂ, ಉಜುಂ ಗಚ್ಛತಿ ಪುಙ್ಗವೋ।
‘‘Gunnaṃ ce taramānānaṃ, ujuṃ gacchati puṅgavo;
ಸಬ್ಬಾ ತಾ ಉಜುಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ನೇತ್ತೇ ಉಜುಂ ಗತೇ ಸತಿ॥
Sabbā tā ujuṃ gacchanti, nette ujuṃ gate sati.
‘‘ಏವಮೇವಂ ಮನುಸ್ಸೇಸು, ಯೋ ಹೋತಿ ಸೇಟ್ಠಸಮ್ಮತೋ।
‘‘Evamevaṃ manussesu, yo hoti seṭṭhasammato;
ಸಬ್ಬಂ ರಟ್ಠಂ ಸುಖಂ ಸೇತಿ, ರಾಜಾ ಚೇ ಹೋತಿ ಧಮ್ಮಿಕೋ’’ತಿ॥ ದಸಮಂ।
Sabbaṃ raṭṭhaṃ sukhaṃ seti, rājā ce hoti dhammiko’’ti. dasamaṃ;
ಪತ್ತಕಮ್ಮವಗ್ಗೋ ದುತಿಯೋ।
Pattakammavaggo dutiyo.
ತಸ್ಸುದ್ದಾನಂ –
Tassuddānaṃ –
ಪತ್ತಕಮ್ಮಂ ಆನಣ್ಯಕೋ 9, ಸಬ್ರಹ್ಮನಿರಯಾ ರೂಪೇನ ಪಞ್ಚಮಂ।
Pattakammaṃ ānaṇyako 10, sabrahmanirayā rūpena pañcamaṃ;
ಸರಾಗಅಹಿರಾಜಾ ದೇವದತ್ತೋ, ಪಧಾನಂ ಅಧಮ್ಮಿಕೇನ ಚಾತಿ॥
Sarāgaahirājā devadatto, padhānaṃ adhammikena cāti.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ೧೦. ಅಧಮ್ಮಿಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 10. Adhammikasuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ೧೦. ಅಧಮ್ಮಿಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 10. Adhammikasuttavaṇṇanā
