Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / కథావత్థుపాళి • Kathāvatthupāḷi |
౧౬. సోళసమవగ్గో
16. Soḷasamavaggo
(౧౫౯) ౪. అధిగయ్హమనసికారకథా
(159) 4. Adhigayhamanasikārakathā
౭౪౯. అధిగయ్హ మనసి కరోతీతి? ఆమన్తా. తేన చిత్తేన తం చిత్తం పజానాతీతి? న హేవం వత్తబ్బే…పే॰… తేన చిత్తేన తం చిత్తం పజానాతీతి? ఆమన్తా . తేన చిత్తేన తం చిత్తం ‘‘చిత్త’’న్తి పజానాతీతి? న హేవం వత్తబ్బే…పే॰… తేన చిత్తేన తం చిత్తం ‘‘చిత్త’’న్తి పజానాతీతి? ఆమన్తా. తం చిత్తం తస్స చిత్తస్స ఆరమ్మణన్తి? న హేవం వత్తబ్బే…పే॰….
749. Adhigayha manasi karotīti? Āmantā. Tena cittena taṃ cittaṃ pajānātīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… tena cittena taṃ cittaṃ pajānātīti? Āmantā . Tena cittena taṃ cittaṃ ‘‘citta’’nti pajānātīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… tena cittena taṃ cittaṃ ‘‘citta’’nti pajānātīti? Āmantā. Taṃ cittaṃ tassa cittassa ārammaṇanti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
తం చిత్తం తస్స చిత్తస్స ఆరమ్మణన్తి? ఆమన్తా. తేన ఫస్సేన తం ఫస్సం ఫుసతి, తాయ వేదనాయ…పే॰… తాయ సఞ్ఞాయ… తాయ చేతనాయ… తేన చిత్తేన… తేన వితక్కేన… తేన విచారేన… తాయ పీతియా… తాయ సతియా… తాయ పఞ్ఞాయ తం పఞ్ఞం పజానాతీతి? న హేవం వత్తబ్బే…పే॰….
Taṃ cittaṃ tassa cittassa ārammaṇanti? Āmantā. Tena phassena taṃ phassaṃ phusati, tāya vedanāya…pe… tāya saññāya… tāya cetanāya… tena cittena… tena vitakkena… tena vicārena… tāya pītiyā… tāya satiyā… tāya paññāya taṃ paññaṃ pajānātīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
౭౫౦. అతీతం ‘‘అతీత’’న్తి మనసికరోన్తో, అనాగతం ‘‘అనాగత’’న్తి మనసి కరోతీతి? న హేవం వత్తబ్బే…పే॰… అతీతం ‘‘అతీత’’న్తి మనసికరోన్తో, అనాగతం ‘‘అనాగత’’న్తి మనసి కరోతీతి? ఆమన్తా. ద్విన్నం ఫస్సానం…పే॰… ద్విన్నం చిత్తానం సమోధానం హోతీతి? న హేవం వత్తబ్బే…పే॰….
750. Atītaṃ ‘‘atīta’’nti manasikaronto, anāgataṃ ‘‘anāgata’’nti manasi karotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… atītaṃ ‘‘atīta’’nti manasikaronto, anāgataṃ ‘‘anāgata’’nti manasi karotīti? Āmantā. Dvinnaṃ phassānaṃ…pe… dvinnaṃ cittānaṃ samodhānaṃ hotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
అతీతం ‘‘అతీత’’న్తి మనసికరోన్తో, పచ్చుప్పన్నం ‘‘పచ్చుప్పన్న’’న్తి మనసి కరోతీతి? న హేవం వత్తబ్బే…పే॰… అతీతం ‘‘అతీత’’న్తి మనసికరోన్తో, పచ్చుప్పన్నం ‘‘పచ్చుప్పన్న’’న్తి మనసి కరోతీతి? ఆమన్తా. ద్విన్నం ఫస్సానం…పే॰… ద్విన్నం చిత్తానం సమోధానం హోతీతి? న హేవం వత్తబ్బే…పే॰….
Atītaṃ ‘‘atīta’’nti manasikaronto, paccuppannaṃ ‘‘paccuppanna’’nti manasi karotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… atītaṃ ‘‘atīta’’nti manasikaronto, paccuppannaṃ ‘‘paccuppanna’’nti manasi karotīti? Āmantā. Dvinnaṃ phassānaṃ…pe… dvinnaṃ cittānaṃ samodhānaṃ hotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
అతీతం ‘‘అతీత’’న్తి మనసికరోన్తో, అనాగతం ‘‘అనాగత’’న్తి మనసి కరోతి, పచ్చుప్పన్నం ‘‘పచ్చుప్పన్న’’న్తి మనసి కరోతీతి? న హేవం వత్తబ్బే…పే॰… అతీతం ‘‘అతీత’’న్తి మనసికరోన్తో, అనాగతం ‘‘అనాగత’’న్తి మనసి కరోతి, పచ్చుప్పన్నం ‘‘పచ్చుప్పన్న’’న్తి మనసి కరోతీతి? ఆమన్తా. తిణ్ణం ఫస్సానం…పే॰… తిణ్ణం చిత్తానం సమోధానం హోతీతి? న హేవం వత్తబ్బే…పే॰….
Atītaṃ ‘‘atīta’’nti manasikaronto, anāgataṃ ‘‘anāgata’’nti manasi karoti, paccuppannaṃ ‘‘paccuppanna’’nti manasi karotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… atītaṃ ‘‘atīta’’nti manasikaronto, anāgataṃ ‘‘anāgata’’nti manasi karoti, paccuppannaṃ ‘‘paccuppanna’’nti manasi karotīti? Āmantā. Tiṇṇaṃ phassānaṃ…pe… tiṇṇaṃ cittānaṃ samodhānaṃ hotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
౭౫౧. అనాగతం ‘‘అనాగత’’న్తి మనసికరోన్తో, అతీతం ‘‘అతీత’’న్తి మనసి కరోతీతి? న హేవం వత్తబ్బే…పే॰… అనాగతం ‘‘అనాగత’’న్తి మనసికరోన్తో, అతీతం ‘‘అతీత’’న్తి మనసి కరోతీతి? ఆమన్తా. ద్విన్నం ఫస్సానం…పే॰… ద్విన్నం చిత్తానం సమోధానం హోతీతి? న హేవం వత్తబ్బే…పే॰….
751. Anāgataṃ ‘‘anāgata’’nti manasikaronto, atītaṃ ‘‘atīta’’nti manasi karotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… anāgataṃ ‘‘anāgata’’nti manasikaronto, atītaṃ ‘‘atīta’’nti manasi karotīti? Āmantā. Dvinnaṃ phassānaṃ…pe… dvinnaṃ cittānaṃ samodhānaṃ hotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
అనాగతం ‘‘అనాగత’’న్తి మనసికరోన్తో, పచ్చుప్పన్నం ‘‘పచ్చుప్పన్న’’న్తి మనసి కరోతీతి? న హేవం వత్తబ్బే…పే॰… అనాగతం ‘‘అనాగత’’న్తి మనసికరోన్తో, పచ్చుప్పన్నం ‘‘పచ్చుప్పన్న’’న్తి మనసి కరోతీతి? ఆమన్తా. ద్విన్నం ఫస్సానం…పే॰… ద్విన్నం చిత్తానం సమోధానం హోతీతి? న హేవం వత్తబ్బే…పే॰….
Anāgataṃ ‘‘anāgata’’nti manasikaronto, paccuppannaṃ ‘‘paccuppanna’’nti manasi karotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… anāgataṃ ‘‘anāgata’’nti manasikaronto, paccuppannaṃ ‘‘paccuppanna’’nti manasi karotīti? Āmantā. Dvinnaṃ phassānaṃ…pe… dvinnaṃ cittānaṃ samodhānaṃ hotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
అనాగతం ‘‘అనాగత’’న్తి మనసికరోన్తో, అతీతం ‘‘అతీత’’న్తి మనసి కరోతి, పచ్చుప్పన్నం ‘‘పచ్చుప్పన్న’’న్తి మనసి కరోతీతి? న హేవం వత్తబ్బే…పే॰… అనాగతం ‘‘అనాగత’’న్తి మనసికరోన్తో, అతీతం ‘‘అతీత’’న్తి మనసి కరోతి, పచ్చుప్పన్నం ‘‘పచ్చుప్పన్న’’న్తి మనసి కరోతీతి? ఆమన్తా. తిణ్ణం ఫస్సానం…పే॰… తిణ్ణం చిత్తానం సమోధానం హోతీతి? న హేవం వత్తబ్బే…పే॰….
Anāgataṃ ‘‘anāgata’’nti manasikaronto, atītaṃ ‘‘atīta’’nti manasi karoti, paccuppannaṃ ‘‘paccuppanna’’nti manasi karotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… anāgataṃ ‘‘anāgata’’nti manasikaronto, atītaṃ ‘‘atīta’’nti manasi karoti, paccuppannaṃ ‘‘paccuppanna’’nti manasi karotīti? Āmantā. Tiṇṇaṃ phassānaṃ…pe… tiṇṇaṃ cittānaṃ samodhānaṃ hotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
౭౫౨. పచ్చుప్పన్నం ‘‘పచ్చుప్పన్న’’న్తి మనసికరోన్తో , అతీతం ‘‘అతీత’’న్తి మనసి కరోతీతి? న హేవం వత్తబ్బే…పే॰… పచ్చుప్పన్నం ‘‘పచ్చుప్పన్న’’న్తి మనసికరోన్తో, అతీతం ‘‘అతీత’’న్తి మనసి కరోతీతి? ఆమన్తా. ద్విన్నం ఫస్సానం…పే॰… ద్విన్నం చిత్తానం సమోధానం హోతీతి? న హేవం వత్తబ్బే…పే॰….
752. Paccuppannaṃ ‘‘paccuppanna’’nti manasikaronto , atītaṃ ‘‘atīta’’nti manasi karotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… paccuppannaṃ ‘‘paccuppanna’’nti manasikaronto, atītaṃ ‘‘atīta’’nti manasi karotīti? Āmantā. Dvinnaṃ phassānaṃ…pe… dvinnaṃ cittānaṃ samodhānaṃ hotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
పచ్చుప్పన్నం ‘‘పచ్చుప్పన్న’’న్తి మనసికరోన్తో, అనాగతం ‘‘అనాగత’’న్తి మనసి కరోతీతి? న హేవం వత్తబ్బే…పే॰… పచ్చుప్పన్నం ‘‘పచ్చుప్పన్న’’న్తి మనసికరోన్తో, అనాగతం ‘‘అనాగత’’న్తి మనసి కరోతీతి? ఆమన్తా. ద్విన్నం ఫస్సానం…పే॰… ద్విన్నం చిత్తానం సమోధానం హోతీతి? న హేవం వత్తబ్బే…పే॰….
Paccuppannaṃ ‘‘paccuppanna’’nti manasikaronto, anāgataṃ ‘‘anāgata’’nti manasi karotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… paccuppannaṃ ‘‘paccuppanna’’nti manasikaronto, anāgataṃ ‘‘anāgata’’nti manasi karotīti? Āmantā. Dvinnaṃ phassānaṃ…pe… dvinnaṃ cittānaṃ samodhānaṃ hotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
పచ్చుప్పన్నం ‘‘పచ్చుప్పన్న’’న్తి మనసికరోన్తో, అతీతం ‘‘అతీత’’న్తి మనసి కరోతి, అనాగతం ‘‘అనాగత’’న్తి మనసి కరోతీతి? న హేవం వత్తబ్బే…పే॰… పచ్చుప్పన్నం ‘‘పచ్చుప్పన్న’’న్తి మనసికరోన్తో, అతీతం ‘‘అతీత’’న్తి మనసి కరోతి, అనాగతం ‘‘అనాగత’’న్తి మనసి కరోతీతి? ఆమన్తా. తిణ్ణం ఫస్సానం…పే॰… తిణ్ణం చిత్తానం సమోధానం హోతీతి? న హేవం వత్తబ్బే…పే॰….
Paccuppannaṃ ‘‘paccuppanna’’nti manasikaronto, atītaṃ ‘‘atīta’’nti manasi karoti, anāgataṃ ‘‘anāgata’’nti manasi karotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… paccuppannaṃ ‘‘paccuppanna’’nti manasikaronto, atītaṃ ‘‘atīta’’nti manasi karoti, anāgataṃ ‘‘anāgata’’nti manasi karotīti? Āmantā. Tiṇṇaṃ phassānaṃ…pe… tiṇṇaṃ cittānaṃ samodhānaṃ hotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
౭౫౩. న వత్తబ్బం – ‘‘అధిగయ్హ మనసి కరోతీ’’తి? ఆమన్తా. నను వుత్తం భగవతా –
753. Na vattabbaṃ – ‘‘adhigayha manasi karotī’’ti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā –
‘‘సబ్బే సఙ్ఖారా అనిచ్చాతి, యదా పఞ్ఞాయ పస్సతి;
‘‘Sabbe saṅkhārā aniccāti, yadā paññāya passati;
అథ నిబ్బిన్దతి దుక్ఖే, ఏస మగ్గో విసుద్ధియా.
Atha nibbindati dukkhe, esa maggo visuddhiyā.
‘‘సబ్బే సఙ్ఖారా దుక్ఖాతి, యదా పఞ్ఞాయ పస్సతి;
‘‘Sabbe saṅkhārā dukkhāti, yadā paññāya passati;
అథ నిబ్బిన్దతి దుక్ఖే, ఏస మగ్గో విసుద్ధియా.
Atha nibbindati dukkhe, esa maggo visuddhiyā.
‘‘సబ్బే ధమ్మా అనత్తాతి, యదా పఞ్ఞాయ పస్సతి;
‘‘Sabbe dhammā anattāti, yadā paññāya passati;
అథ నిబ్బిన్దతి దుక్ఖే, ఏస మగ్గో విసుద్ధియా’’తి 1.
Atha nibbindati dukkhe, esa maggo visuddhiyā’’ti 2.
అత్థేవ సుత్తన్తోతి? ఆమన్తా. తేన హి అధిగయ్హ మనసి కరోతీతి.
Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi adhigayha manasi karotīti.
అధిగయ్హమనసికారకథా నిట్ఠితా.
Adhigayhamanasikārakathā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / అభిధమ్మపిటక (అట్ఠకథా) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / పఞ్చపకరణ-అట్ఠకథా • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ౪. అధిగయ్హమనసికారకథావణ్ణనా • 4. Adhigayhamanasikārakathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / అభిధమ్మపిటక (టీకా) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / పఞ్చపకరణ-మూలటీకా • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ౪. అధిగయ్హమనసికారకథావణ్ణనా • 4. Adhigayhamanasikārakathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / అభిధమ్మపిటక (టీకా) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / పఞ్చపకరణ-అనుటీకా • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ౪. అధిగయ్హమనసికారకథావణ్ణనా • 4. Adhigayhamanasikārakathāvaṇṇanā