| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
૨. અધિવુત્તિપદસુત્તવણ્ણના
2. Adhivuttipadasuttavaṇṇanā
૨૨. દુતિયે યે તે ધમ્માતિ યે તે દસબલઞાણં સબ્બઞ્ઞુતઞ્ઞાણધમ્મા. અધિવુત્તિપદાનન્તિ અધિવચનપદાનં, ખન્ધાયતનધાતુધમ્માનન્તિ અત્થો. અધિવુત્તિયોતિ હિ અધિવચનાનિ વુચ્ચન્તિ, તેસં યે પદભૂતા દેસનાય પદટ્ઠાનત્તા. અતીતા બુદ્ધાપિ હિ એતે ધમ્મે કથયિંસુ, અનાગતાપિ એતેવ કથયિસ્સન્તિ. તસ્મા ખન્ધાદયો અધિવુત્તિપદાનિ નામ. તેસં અધિવુત્તિપદાનં. અથ વા ભૂતમત્થં અભિભવિત્વા યથાસભાવતો અગ્ગહેત્વા વત્તનતો અધિવુત્તિયોતિ દિટ્ઠિયો વુચ્ચન્તિ, અધિવુત્તીનં પદાનિ અધિવુત્તિપદાનિ, દિટ્ઠિદીપકાનિ વચનાનીતિ અત્થો. તેસં અધિવુત્તિપદાનં દિટ્ઠિવોહારાનં. અભિઞ્ઞા સચ્છિકિરિયાયાતિ જાનિત્વા પચ્ચક્ખકરણત્થાય. વિસારદોતિ ઞાણસોમનસ્સપ્પત્તો. તત્થાતિ તેસુ ધમ્મેસુ તેસં તેસં તથા તથા ધમ્મં દેસેતુન્તિ તેસં તેસં દિટ્ઠિગતિકાનં વા ઇતરેસં વા આસયં ઞત્વા તથા તથા ધમ્મં દેસેતું. હીનં વા હીનન્તિ ઞસ્સતીતિ હીનં વા ધમ્મં ‘‘હીનો ધમ્મો’’તિ જાનિસ્સતિ. ઞાતેય્યન્તિ ઞાતબ્બં. દટ્ઠેય્યન્તિ દટ્ઠબ્બં. સચ્છિકરેય્યન્તિ સચ્છિકાતબ્બં. તત્થ તત્થ યથાભૂતઞાણન્તિ તેસુ તેસુ ધમ્મેસુ યથાસભાવઞાણં. ઇમિના સબ્બઞ્ઞુતઞ્ઞાણં દસ્સેતિ. એવં સબ્બઞ્ઞુતઞ્ઞાણં દસ્સેત્વા પુન દસબલઞાણં દસ્સેન્તો દસયિમાનીતિઆદિમાહ. દસબલઞાણમ્પિ હિ તત્થ તત્થ યથાભૂતઞાણમેવાતિ.
22. Dutiye ye te dhammāti ye te dasabalañāṇaṃ sabbaññutaññāṇadhammā. Adhivuttipadānanti adhivacanapadānaṃ, khandhāyatanadhātudhammānanti attho. Adhivuttiyoti hi adhivacanāni vuccanti, tesaṃ ye padabhūtā desanāya padaṭṭhānattā. Atītā buddhāpi hi ete dhamme kathayiṃsu, anāgatāpi eteva kathayissanti. Tasmā khandhādayo adhivuttipadāni nāma. Tesaṃ adhivuttipadānaṃ. Atha vā bhūtamatthaṃ abhibhavitvā yathāsabhāvato aggahetvā vattanato adhivuttiyoti diṭṭhiyo vuccanti, adhivuttīnaṃ padāni adhivuttipadāni, diṭṭhidīpakāni vacanānīti attho. Tesaṃ adhivuttipadānaṃ diṭṭhivohārānaṃ. Abhiññā sacchikiriyāyāti jānitvā paccakkhakaraṇatthāya. Visāradoti ñāṇasomanassappatto. Tatthāti tesu dhammesu tesaṃ tesaṃ tathā tathā dhammaṃ desetunti tesaṃ tesaṃ diṭṭhigatikānaṃ vā itaresaṃ vā āsayaṃ ñatvā tathā tathā dhammaṃ desetuṃ. Hīnaṃ vā hīnanti ñassatīti hīnaṃ vā dhammaṃ ‘‘hīno dhammo’’ti jānissati. Ñāteyyanti ñātabbaṃ. Daṭṭheyyanti daṭṭhabbaṃ. Sacchikareyyanti sacchikātabbaṃ. Tatthatattha yathābhūtañāṇanti tesu tesu dhammesu yathāsabhāvañāṇaṃ. Iminā sabbaññutaññāṇaṃ dasseti. Evaṃ sabbaññutaññāṇaṃ dassetvā puna dasabalañāṇaṃ dassento dasayimānītiādimāha. Dasabalañāṇampi hi tattha tattha yathābhūtañāṇamevāti.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya / ૨. અધિવુત્તિપદસુત્તં • 2. Adhivuttipadasuttaṃ
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ૨-૪. અધિવુત્તિપદસુત્તાદિવણ્ણના • 2-4. Adhivuttipadasuttādivaṇṇanā
