Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సంయుత్తనికాయ • Saṃyuttanikāya |
౮. ఆదిత్తపరియాయసుత్తం
8. Ādittapariyāyasuttaṃ
౨౩౫. ‘‘ఆదిత్తపరియాయం వో, భిక్ఖవే, ధమ్మపరియాయం దేసేస్సామి. తం సుణాథ. కతమో చ, భిక్ఖవే, ఆదిత్తపరియాయో, ధమ్మపరియాయో? వరం, భిక్ఖవే, తత్తాయ అయోసలాకాయ ఆదిత్తాయ సమ్పజ్జలితాయ సజోతిభూతాయ 1 చక్ఖున్ద్రియం సమ్పలిమట్ఠం, న త్వేవ చక్ఖువిఞ్ఞేయ్యేసు రూపేసు అనుబ్యఞ్జనసో నిమిత్తగ్గాహో. నిమిత్తస్సాదగథితం 2 వా, భిక్ఖవే, విఞ్ఞాణం తిట్ఠమానం తిట్ఠేయ్య, అనుబ్యఞ్జనస్సాదగథితం వా తస్మిఞ్చే సమయే కాలం కరేయ్య, ఠానమేతం విజ్జతి, యం ద్విన్నం గతీనం అఞ్ఞతరం గతిం గచ్ఛేయ్య – నిరయం వా, తిరచ్ఛానయోనిం వా. ఇమం ఖ్వాహం, భిక్ఖవే, ఆదీనవం దిస్వా ఏవం వదామి.
235. ‘‘Ādittapariyāyaṃ vo, bhikkhave, dhammapariyāyaṃ desessāmi. Taṃ suṇātha. Katamo ca, bhikkhave, ādittapariyāyo, dhammapariyāyo? Varaṃ, bhikkhave, tattāya ayosalākāya ādittāya sampajjalitāya sajotibhūtāya 3 cakkhundriyaṃ sampalimaṭṭhaṃ, na tveva cakkhuviññeyyesu rūpesu anubyañjanaso nimittaggāho. Nimittassādagathitaṃ 4 vā, bhikkhave, viññāṇaṃ tiṭṭhamānaṃ tiṭṭheyya, anubyañjanassādagathitaṃ vā tasmiñce samaye kālaṃ kareyya, ṭhānametaṃ vijjati, yaṃ dvinnaṃ gatīnaṃ aññataraṃ gatiṃ gaccheyya – nirayaṃ vā, tiracchānayoniṃ vā. Imaṃ khvāhaṃ, bhikkhave, ādīnavaṃ disvā evaṃ vadāmi.
‘‘వరం, భిక్ఖవే, తిణ్హేన అయోసఙ్కునా ఆదిత్తేన సమ్పజ్జలితేన సజోతిభూతేన సోతిన్ద్రియం సమ్పలిమట్ఠం, న త్వేవ సోతవిఞ్ఞేయ్యేసు సద్దేసు అనుబ్యఞ్జనసో నిమిత్తగ్గాహో. నిమిత్తస్సాదగథితం వా, భిక్ఖవే, విఞ్ఞాణం తిట్ఠమానం తిట్ఠేయ్య , అనుబ్యఞ్జనస్సాదగథితం వా తస్మిఞ్చే సమయే కాలఙ్కరేయ్య, ఠానమేతం విజ్జతి, యం ద్విన్నం గతీనం అఞ్ఞతరం గతిం గచ్ఛేయ్య – నిరయం వా తిరచ్ఛానయోనిం వా. ఇమం ఖ్వాహం, భిక్ఖవే, ఆదీనవం దిస్వా ఏవం వదామి .
‘‘Varaṃ, bhikkhave, tiṇhena ayosaṅkunā ādittena sampajjalitena sajotibhūtena sotindriyaṃ sampalimaṭṭhaṃ, na tveva sotaviññeyyesu saddesu anubyañjanaso nimittaggāho. Nimittassādagathitaṃ vā, bhikkhave, viññāṇaṃ tiṭṭhamānaṃ tiṭṭheyya , anubyañjanassādagathitaṃ vā tasmiñce samaye kālaṅkareyya, ṭhānametaṃ vijjati, yaṃ dvinnaṃ gatīnaṃ aññataraṃ gatiṃ gaccheyya – nirayaṃ vā tiracchānayoniṃ vā. Imaṃ khvāhaṃ, bhikkhave, ādīnavaṃ disvā evaṃ vadāmi .
‘‘వరం , భిక్ఖవే, తిణ్హేన నఖచ్ఛేదనేన ఆదిత్తేన సమ్పజ్జలితేన సజోతిభూతేన ఘానిన్ద్రియం సమ్పలిమట్ఠం, న త్వేవ ఘానవిఞ్ఞేయ్యేసు గన్ధేసు అనుబ్యఞ్జనసో నిమిత్తగ్గాహో. నిమిత్తస్సాదగథితం వా, భిక్ఖవే, విఞ్ఞాణం తిట్ఠమానం తిట్ఠేయ్య, అనుబ్యఞ్జనస్సాదగథితం వా తస్మిఞ్చే సమయే కాలం కరేయ్య. ఠానమేతం విజ్జతి, యం ద్విన్నం గతీనం అఞ్ఞతరం గతిం గచ్ఛేయ్య – నిరయం వా తిరచ్ఛానయోనిం వా. ఇమం ఖ్వాహం, భిక్ఖవే, ఆదీనవం దిస్వా ఏవం వదామి.
‘‘Varaṃ , bhikkhave, tiṇhena nakhacchedanena ādittena sampajjalitena sajotibhūtena ghānindriyaṃ sampalimaṭṭhaṃ, na tveva ghānaviññeyyesu gandhesu anubyañjanaso nimittaggāho. Nimittassādagathitaṃ vā, bhikkhave, viññāṇaṃ tiṭṭhamānaṃ tiṭṭheyya, anubyañjanassādagathitaṃ vā tasmiñce samaye kālaṃ kareyya. Ṭhānametaṃ vijjati, yaṃ dvinnaṃ gatīnaṃ aññataraṃ gatiṃ gaccheyya – nirayaṃ vā tiracchānayoniṃ vā. Imaṃ khvāhaṃ, bhikkhave, ādīnavaṃ disvā evaṃ vadāmi.
‘‘వరం, భిక్ఖవే, తిణ్హేన ఖురేన ఆదిత్తేన సమ్పజ్జలితేన సజోతిభూతేన జివ్హిన్ద్రియం సమ్పలిమట్ఠం, న త్వేవ జివ్హావిఞ్ఞేయ్యేసు రసేసు అనుబ్యఞ్జనసో నిమిత్తగ్గాహో. నిమిత్తస్సాదగథితం వా, భిక్ఖవే, విఞ్ఞాణం తిట్ఠమానం తిట్ఠేయ్య, అనుబ్యఞ్జనస్సాదగథితం వా తస్మిఞ్చే సమయే కాలం కరేయ్య. ఠానమేతం విజ్జతి, యం ద్విన్నం గతీనం అఞ్ఞతరం గతిం గచ్ఛేయ్య – నిరయం వా తిరచ్ఛానయోనిం వా. ఇమం ఖ్వాహం, భిక్ఖవే, ఆదీనవం దిస్వా ఏవం వదామి.
‘‘Varaṃ, bhikkhave, tiṇhena khurena ādittena sampajjalitena sajotibhūtena jivhindriyaṃ sampalimaṭṭhaṃ, na tveva jivhāviññeyyesu rasesu anubyañjanaso nimittaggāho. Nimittassādagathitaṃ vā, bhikkhave, viññāṇaṃ tiṭṭhamānaṃ tiṭṭheyya, anubyañjanassādagathitaṃ vā tasmiñce samaye kālaṃ kareyya. Ṭhānametaṃ vijjati, yaṃ dvinnaṃ gatīnaṃ aññataraṃ gatiṃ gaccheyya – nirayaṃ vā tiracchānayoniṃ vā. Imaṃ khvāhaṃ, bhikkhave, ādīnavaṃ disvā evaṃ vadāmi.
‘‘వరం, భిక్ఖవే, తిణ్హాయ సత్తియా ఆదిత్తాయ సమ్పజ్జలితాయ సజోతిభూతాయ కాయిన్ద్రియం సమ్పలిమట్ఠం, న త్వేవ కాయవిఞ్ఞేయ్యేసు ఫోట్ఠబ్బేసు అనుబ్యఞ్జనసో నిమిత్తగ్గాహో. నిమిత్తస్సాదగథితం వా, భిక్ఖవే, విఞ్ఞాణం తిట్ఠమానం తిట్ఠేయ్య, అనుబ్యఞ్జనస్సాదగథితం వా తస్మిఞ్చే సమయే కాలం కరేయ్య. ఠానమేతం విజ్జతి, యం ద్విన్నం గతీనం అఞ్ఞతరం గతిం గచ్ఛేయ్య – నిరయం వా తిరచ్ఛానయోనిం వా. ఇమం ఖ్వాహం, భిక్ఖవే, ఆదీనవం దిస్వా ఏవం వదామి.
‘‘Varaṃ, bhikkhave, tiṇhāya sattiyā ādittāya sampajjalitāya sajotibhūtāya kāyindriyaṃ sampalimaṭṭhaṃ, na tveva kāyaviññeyyesu phoṭṭhabbesu anubyañjanaso nimittaggāho. Nimittassādagathitaṃ vā, bhikkhave, viññāṇaṃ tiṭṭhamānaṃ tiṭṭheyya, anubyañjanassādagathitaṃ vā tasmiñce samaye kālaṃ kareyya. Ṭhānametaṃ vijjati, yaṃ dvinnaṃ gatīnaṃ aññataraṃ gatiṃ gaccheyya – nirayaṃ vā tiracchānayoniṃ vā. Imaṃ khvāhaṃ, bhikkhave, ādīnavaṃ disvā evaṃ vadāmi.
‘‘వరం, భిక్ఖవే, సోత్తం. సోత్తం ఖో పనాహం, భిక్ఖవే, వఞ్ఝం జీవితానం వదామి, అఫలం జీవితానం వదామి, మోమూహం జీవితానం వదామి, న త్వేవ తథారూపే వితక్కే వితక్కేయ్య యథారూపానం వితక్కానం వసం గతో సఙ్ఘం భిన్దేయ్య. ఇమం ఖ్వాహం, భిక్ఖవే , వఞ్ఝం జీవితానం ఆదీనవం దిస్వా ఏవం వదామి.
‘‘Varaṃ, bhikkhave, sottaṃ. Sottaṃ kho panāhaṃ, bhikkhave, vañjhaṃ jīvitānaṃ vadāmi, aphalaṃ jīvitānaṃ vadāmi, momūhaṃ jīvitānaṃ vadāmi, na tveva tathārūpe vitakke vitakkeyya yathārūpānaṃ vitakkānaṃ vasaṃ gato saṅghaṃ bhindeyya. Imaṃ khvāhaṃ, bhikkhave , vañjhaṃ jīvitānaṃ ādīnavaṃ disvā evaṃ vadāmi.
‘‘తత్థ, భిక్ఖవే, సుతవా అరియసావకో ఇతి పటిసఞ్చిక్ఖతి – ‘తిట్ఠతు తావ తత్తాయ అయోసలాకాయ ఆదిత్తాయ సమ్పజ్జలితాయ సజోతిభూతాయ చక్ఖున్ద్రియం సమ్పలిమట్ఠం. హన్దాహం ఇదమేవ మనసి కరోమి – ఇతి చక్ఖు అనిచ్చం, రూపా అనిచ్చా, చక్ఖువిఞ్ఞాణం అనిచ్చం, చక్ఖుసమ్ఫస్సో అనిచ్చో, యమ్పిదం చక్ఖుసమ్ఫస్సపచ్చయా ఉప్పజ్జతి వేదయితం సుఖం వా దుక్ఖం వా అదుక్ఖమసుఖం వా తమ్పి అనిచ్చం’’’ 5.
‘‘Tattha, bhikkhave, sutavā ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘tiṭṭhatu tāva tattāya ayosalākāya ādittāya sampajjalitāya sajotibhūtāya cakkhundriyaṃ sampalimaṭṭhaṃ. Handāhaṃ idameva manasi karomi – iti cakkhu aniccaṃ, rūpā aniccā, cakkhuviññāṇaṃ aniccaṃ, cakkhusamphasso anicco, yampidaṃ cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi aniccaṃ’’’ 6.
‘‘తిట్ఠతు తావ తిణ్హేన అయోసఙ్కునా ఆదిత్తేన సమ్పజ్జలితేన సజోతిభూతేన సోతిన్ద్రియం సమ్పలిమట్ఠం. హన్దాహం ఇదమేవ మనసి కరోమి – ఇతి సోతం అనిచ్చం, సద్దా అనిచ్చా, సోతవిఞ్ఞాణం అనిచ్చం, సోతసమ్ఫస్సో అనిచ్చో, యమ్పిదం సోతసమ్ఫస్సపచ్చయా ఉప్పజ్జతి వేదయితం సుఖం వా దుక్ఖం వా అదుక్ఖమసుఖం వా తమ్పి అనిచ్చం.
‘‘Tiṭṭhatu tāva tiṇhena ayosaṅkunā ādittena sampajjalitena sajotibhūtena sotindriyaṃ sampalimaṭṭhaṃ. Handāhaṃ idameva manasi karomi – iti sotaṃ aniccaṃ, saddā aniccā, sotaviññāṇaṃ aniccaṃ, sotasamphasso anicco, yampidaṃ sotasamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi aniccaṃ.
‘‘తిట్ఠతు తావ తిణ్హేన నఖచ్ఛేదనేన ఆదిత్తేన సమ్పజ్జలితేన సజోతిభూతేన ఘానిన్ద్రియం సమ్పలిమట్ఠం. హన్దాహం ఇదమేవ మనసి కరోమి – ఇతి ఘానం అనిచ్చం, గన్ధా అనిచ్చా, ఘానవిఞ్ఞాణం అనిచ్చం, ఘానసమ్ఫస్సో అనిచ్చో, యమ్పిదం ఘానసమ్ఫస్సపచ్చయా ఉప్పజ్జతి వేదయితం…పే॰… తమ్పి అనిచ్చం.
‘‘Tiṭṭhatu tāva tiṇhena nakhacchedanena ādittena sampajjalitena sajotibhūtena ghānindriyaṃ sampalimaṭṭhaṃ. Handāhaṃ idameva manasi karomi – iti ghānaṃ aniccaṃ, gandhā aniccā, ghānaviññāṇaṃ aniccaṃ, ghānasamphasso anicco, yampidaṃ ghānasamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ…pe… tampi aniccaṃ.
‘‘తిట్ఠతు తావ తిణ్హేన ఖురేన ఆదిత్తేన సమ్పజ్జలితేన సజోతిభూతేన జివ్హిన్ద్రియం సమ్పలిమట్ఠం. హన్దాహం ఇదమేవ మనసి కరోమి – ఇతి జివ్హా అనిచ్చా, రసా అనిచ్చా, జివ్హావిఞ్ఞాణం అనిచ్చం, జివ్హాసమ్ఫస్సో అనిచ్చో, యమ్పిదం జివ్హాసమ్ఫస్సపచ్చయా ఉప్పజ్జతి…పే॰… తమ్పి అనిచ్చం.
‘‘Tiṭṭhatu tāva tiṇhena khurena ādittena sampajjalitena sajotibhūtena jivhindriyaṃ sampalimaṭṭhaṃ. Handāhaṃ idameva manasi karomi – iti jivhā aniccā, rasā aniccā, jivhāviññāṇaṃ aniccaṃ, jivhāsamphasso anicco, yampidaṃ jivhāsamphassapaccayā uppajjati…pe… tampi aniccaṃ.
‘‘తిట్ఠతు తావ తిణ్హాయ సత్తియా ఆదిత్తాయ సమ్పజ్జలితాయ సజోతిభూతాయ కాయిన్ద్రియం సమ్పలిమట్ఠం. హన్దాహం ఇదమేవ మనసి కరోమి – ఇతి కాయో అనిచ్చో, ఫోట్ఠబ్బా అనిచ్చా , కాయవిఞ్ఞాణం అనిచ్చం, కాయసమ్ఫస్సో అనిచ్చో, యమ్పిదం కాయసమ్ఫస్సపచ్చయా ఉప్పజ్జతి వేదయితం…పే॰… తమ్పి అనిచ్చం.
‘‘Tiṭṭhatu tāva tiṇhāya sattiyā ādittāya sampajjalitāya sajotibhūtāya kāyindriyaṃ sampalimaṭṭhaṃ. Handāhaṃ idameva manasi karomi – iti kāyo anicco, phoṭṭhabbā aniccā , kāyaviññāṇaṃ aniccaṃ, kāyasamphasso anicco, yampidaṃ kāyasamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ…pe… tampi aniccaṃ.
‘‘తిట్ఠతు తావ సోత్తం. హన్దాహం ఇదమేవ మనసి కరోమి – ఇతి మనో అనిచ్చో, ధమ్మా అనిచ్చా, మనోవిఞ్ఞాణం అనిచ్చం, మనోసమ్ఫస్సో అనిచ్చో, యమ్పిదం మనోసమ్ఫస్సపచ్చయా ఉప్పజ్జతి వేదయితం సుఖం వా దుక్ఖం వా అదుక్ఖమసుఖం వా తమ్పి అనిచ్చం’’.
‘‘Tiṭṭhatu tāva sottaṃ. Handāhaṃ idameva manasi karomi – iti mano anicco, dhammā aniccā, manoviññāṇaṃ aniccaṃ, manosamphasso anicco, yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi aniccaṃ’’.
‘‘ఏవం పస్సం, భిక్ఖవే, సుతవా అరియసావకో చక్ఖుస్మిమ్పి నిబ్బిన్దతి, రూపేసుపి నిబ్బిన్దతి, చక్ఖువిఞ్ఞాణేపి నిబ్బిన్దతి, చక్ఖుసమ్ఫస్సేపి నిబ్బిన్దతి…పే॰… యమ్పిదం మనోసమ్ఫస్సపచ్చయా ఉప్పజ్జతి వేదయితం సుఖం వా దుక్ఖం వా అదుక్ఖమసుఖం వా తస్మిమ్పి నిబ్బిన్దతి. నిబ్బిన్దం విరజ్జతి; విరాగా విముచ్చతి; విముత్తస్మిం విముత్తమితి ఞాణం హోతి. ‘ఖీణా జాతి, వుసితం బ్రహ్మచరియం, కతం కరణీయం, నాపరం ఇత్థత్తాయా’తి పజానాతి. అయం ఖో, భిక్ఖవే, ఆదిత్తపరియాయో, ధమ్మపరియాయో’’తి. అట్ఠమం.
‘‘Evaṃ passaṃ, bhikkhave, sutavā ariyasāvako cakkhusmimpi nibbindati, rūpesupi nibbindati, cakkhuviññāṇepi nibbindati, cakkhusamphassepi nibbindati…pe… yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tasmimpi nibbindati. Nibbindaṃ virajjati; virāgā vimuccati; vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānāti. Ayaṃ kho, bhikkhave, ādittapariyāyo, dhammapariyāyo’’ti. Aṭṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / సంయుత్తనికాయ (అట్ఠకథా) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ౮. ఆదిత్తపరియాయసుత్తవణ్ణనా • 8. Ādittapariyāyasuttavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / సంయుత్తనికాయ (టీకా) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ౮. ఆదిత్తపరియాయసుత్తవణ్ణనా • 8. Ādittapariyāyasuttavaṇṇanā