Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya |
၂၆. အဒုက္ခမသုခီသုတ္တံ
26. Adukkhamasukhīsuttaṃ
၃၀၁. သာဝတ္ထိနိဒာနံ။ ‘‘ကိသ္မိံ နု ခော, ဘိက္ခဝေ, သတိ, ကိံ ဥပာဒာယ, ကိံ အဘိနိဝိသ္သ ဧဝံ ဒိဋ္ဌိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ – ‘အဒုက္ခမသုခီ အတ္တာ ဟောတိ, အရောဂော ပရံ မရဏာ’’’တိ? ဘဂဝံမူလကာ နော, ဘန္တေ, ဓမ္မာ။ပေ.။။
301. Sāvatthinidānaṃ. ‘‘Kismiṃ nu kho, bhikkhave, sati, kiṃ upādāya, kiṃ abhinivissa evaṃ diṭṭhi uppajjati – ‘adukkhamasukhī attā hoti, arogo paraṃ maraṇā’’’ti? Bhagavaṃmūlakā no, bhante, dhammā…pe….
‘‘ရူပေ ခော, ဘိက္ခဝေ, သတိ, ရူပံ ဥပာဒာယ, ရူပံ အဘိနိဝိသ္သ ဧဝံ ဒိဋ္ဌိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ – ‘အဒုက္ခမသုခီ အတ္တာ ဟောတိ, အရောဂော ပရံ မရဏာ’တိ။ ဝေဒနာယ သတိ။ သညာယ သတိ။ သင္ခာရေသု သတိ။ ဝိညာဏေ သတိ, ဝိညာဏံ ဥပာဒာယ, ဝိညာဏံ အဘိနိဝိသ္သ ဧဝံ ဒိဋ္ဌိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ – ‘အဒုက္ခမသုခီ အတ္တာ ဟောတိ, အရောဂော ပရံ မရဏာ’’’တိ။
‘‘Rūpe kho, bhikkhave, sati, rūpaṃ upādāya, rūpaṃ abhinivissa evaṃ diṭṭhi uppajjati – ‘adukkhamasukhī attā hoti, arogo paraṃ maraṇā’ti. Vedanāya sati… saññāya sati… saṅkhāresu sati… viññāṇe sati, viññāṇaṃ upādāya, viññāṇaṃ abhinivissa evaṃ diṭṭhi uppajjati – ‘adukkhamasukhī attā hoti, arogo paraṃ maraṇā’’’ti.
‘‘တံ ကိံ မညထ, ဘိက္ခဝေ, ရူပံ နိစ္စံ ဝာ အနိစ္စံ ဝာ’’တိ? ‘‘အနိစ္စံ, ဘန္တေ’’ ။ ‘‘ယံ ပနာနိစ္စံ, ဒုက္ခံ ဝာ တံ သုခံ ဝာ’’တိ? ‘‘ဒုက္ခံ, ဘန္တေ ’’။ ‘‘ယံ ပနာနိစ္စံ ဒုက္ခံ ဝိပရိဏာမဓမ္မံ, ကလ္လံ နု တံ သမနုပသ္သိတုံ – ‘ဧတံ မမ, ဧသောဟမသ္မိ, ဧသော မေ အတ္တာ’’’တိ? ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘ဝေဒနာ။ သညာ။ သင္ခာရာ။ ဝိညာဏံ နိစ္စံ ဝာ အနိစ္စံ ဝာ’’တိ? ‘‘အနိစ္စံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘ယံ ပနာနိစ္စံ ဒုက္ခံ ဝာ တံ သုခံ ဝာ’’တိ? ‘‘ဒုက္ခံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘ယံ ပနာနိစ္စံ ဒုက္ခံ ဝိပရိဏာမဓမ္မံ, ကလ္လံ နု တံ သမနုပသ္သိတုံ – ‘ဧတံ မမ, ဧသောဟမသ္မိ, ဧသော မေ အတ္တာ’’’တိ? ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’။
‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, rūpaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante’’ . ‘‘Yaṃ panāniccaṃ, dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti? ‘‘Dukkhaṃ, bhante ’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Vedanā… saññā… saṅkhārā… viññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti? ‘‘Dukkhaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘တသ္မာတိဟ, ဘိက္ခဝေ, ယံ ကိဉ္စိ ရူပံ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နံ အဇ္ဈတ္တံ ဝာ ဗဟိဒ္ဓာ ဝာ ဩဠာရိကံ ဝာ သုခုမံ ဝာ ဟီနံ ဝာ ပဏီတံ ဝာ ယံ ဒူရေ သန္တိကေ ဝာ, သဗ္ဗံ ရူပံ – ‘နေတံ မမ, နေသောဟမသ္မိ, န မေသော အတ္တာ’တိ ဧဝမေတံ ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ယာ ကာစိ ဝေဒနာ။ ယာ ကာစိ သညာ။ ယေ ကေစိ သင္ခာရာ။ ယံ ကိဉ္စိ ဝိညာဏံ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နံ အဇ္ဈတ္တံ ဝာ ဗဟိဒ္ဓာ ဝာ, ဩဠာရိကံ ဝာ သုခုမံ ဝာ ဟီနံ ဝာ ပဏီတံ ဝာ ယံ ဒူရေ သန္တိကေ ဝာ, သဗ္ဗံ ဝိညာဏံ – ‘နေတံ မမ, နေသောဟမသ္မိ, န မေသော အတ္တာ’’’တိ ဧဝမေတံ ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။
‘‘Tasmātiha, bhikkhave, yaṃ kiñci rūpaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā oḷārikaṃ vā sukhumaṃ vā hīnaṃ vā paṇītaṃ vā yaṃ dūre santike vā, sabbaṃ rūpaṃ – ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ. Yā kāci vedanā… yā kāci saññā… ye keci saṅkhārā… yaṃ kiñci viññāṇaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā, oḷārikaṃ vā sukhumaṃ vā hīnaṃ vā paṇītaṃ vā yaṃ dūre santike vā, sabbaṃ viññāṇaṃ – ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’’’ti evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ.
‘‘ဧဝံ ပသ္သံ, ဘိက္ခဝေ, သုတဝာ အရိယသာဝကော ရူပသ္မိမ္ပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, ဝေဒနာယပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, သညာယပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, သင္ခာရေသုပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, ဝိညာဏသ္မိမ္ပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ။ နိဗ္ဗိန္ဒံ ဝိရဇ္ဇတိ; ဝိရာဂာ ဝိမုစ္စတိ။ ဝိမုတ္တသ္မိံ ဝိမုတ္တမိတိ ဉာဏံ ဟောတိ။ ‘ခီဏာ ဇာတိ, ဝုသိတံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ, ကတံ ကရဏီယံ , နာပရံ ဣတ္ထတ္တာယာ’တိ ပဇာနာတီ’’တိ။ ဆဗ္ဗီသတိမံ။
‘‘Evaṃ passaṃ, bhikkhave, sutavā ariyasāvako rūpasmimpi nibbindati, vedanāyapi nibbindati, saññāyapi nibbindati, saṅkhāresupi nibbindati, viññāṇasmimpi nibbindati. Nibbindaṃ virajjati; virāgā vimuccati. Vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ , nāparaṃ itthattāyā’ti pajānātī’’ti. Chabbīsatimaṃ.
တသ္သုဒ္ဒာနံ –
Tassuddānaṃ –
ပုရိမဂမနေ အဋ္ဌာရသ ဝေယ္ယာကရဏာ။
Purimagamane aṭṭhārasa veyyākaraṇā;
ဒုတိယဂမနေ ဆဗ္ဗီသံ ဝိတ္ထာရေတဗ္ဗာနိ။
Dutiyagamane chabbīsaṃ vitthāretabbāni.
တတိယဂမနေ ဆဗ္ဗီသံ ဝိတ္ထာရေတဗ္ဗာနိ။
Tatiyagamane chabbīsaṃ vitthāretabbāni;
စတုတ္ထဂမနေ ဆဗ္ဗီသံ ဝိတ္ထာရေတဗ္ဗာနိ။
Catutthagamane chabbīsaṃ vitthāretabbāni.
ဒိဋ္ဌိသံယုတ္တံ သမတ္တံ။
Diṭṭhisaṃyuttaṃ samattaṃ.
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၂. ဒုတိယဂမနာဒိဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ • 2. Dutiyagamanādivaggavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ၂. ဒုတိယဂမနာဒိဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ • 2. Dutiyagamanādivaggavaṇṇanā