| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ • Majjhimanikāya |
೨. ಅಗ್ಗಿವಚ್ಛಸುತ್ತಂ
2. Aggivacchasuttaṃ
೧೮೭. ಏವಂ ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ಅಥ ಖೋ ವಚ್ಛಗೋತ್ತೋ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವತಾ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮ್ಮೋದಿ। ಸಮ್ಮೋದನೀಯಂ ಕಥಂ ಸಾರಣೀಯಂ ವೀತಿಸಾರೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ವಚ್ಛಗೋತ್ತೋ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ –
187. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho vacchagotto paribbājako yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho vacchagotto paribbājako bhagavantaṃ etadavoca –
‘‘ಕಿಂ ನು ಖೋ, ಭೋ ಗೋತಮ, ‘ಸಸ್ಸತೋ ಲೋಕೋ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ – ಏವಂದಿಟ್ಠಿ 1 ಭವಂ ಗೋತಮೋ’’ತಿ? ‘‘ನ ಖೋ ಅಹಂ, ವಚ್ಛ, ಏವಂದಿಟ್ಠಿ – ‘ಸಸ್ಸತೋ ಲೋಕೋ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’’’ನ್ತಿ।
‘‘Kiṃ nu kho, bho gotama, ‘sassato loko, idameva saccaṃ moghamañña’nti – evaṃdiṭṭhi 2 bhavaṃ gotamo’’ti? ‘‘Na kho ahaṃ, vaccha, evaṃdiṭṭhi – ‘sassato loko, idameva saccaṃ moghamañña’’’nti.
‘‘ಕಿಂ ಪನ, ಭೋ ಗೋತಮ, ‘ಅಸಸ್ಸತೋ ಲೋಕೋ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ – ಏವಂದಿಟ್ಠಿ ಭವಂ ಗೋತಮೋ’’ತಿ? ‘‘ನ ಖೋ ಅಹಂ, ವಚ್ಛ, ಏವಂದಿಟ್ಠಿ – ‘ಅಸಸ್ಸತೋ ಲೋಕೋ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’’’ನ್ತಿ।
‘‘Kiṃ pana, bho gotama, ‘asassato loko, idameva saccaṃ moghamañña’nti – evaṃdiṭṭhi bhavaṃ gotamo’’ti? ‘‘Na kho ahaṃ, vaccha, evaṃdiṭṭhi – ‘asassato loko, idameva saccaṃ moghamañña’’’nti.
‘‘ಕಿಂ ನು ಖೋ, ಭೋ ಗೋತಮ, ‘ಅನ್ತವಾ ಲೋಕೋ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ – ಏವಂದಿಟ್ಠಿ ಭವಂ ಗೋತಮೋ’’ತಿ? ‘‘ನ ಖೋ ಅಹಂ, ವಚ್ಛ, ಏವಂದಿಟ್ಠಿ – ‘ಅನ್ತವಾ ಲೋಕೋ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’’’ನ್ತಿ।
‘‘Kiṃ nu kho, bho gotama, ‘antavā loko, idameva saccaṃ moghamañña’nti – evaṃdiṭṭhi bhavaṃ gotamo’’ti? ‘‘Na kho ahaṃ, vaccha, evaṃdiṭṭhi – ‘antavā loko, idameva saccaṃ moghamañña’’’nti.
‘‘ಕಿಂ ಪನ, ಭೋ ಗೋತಮ, ‘ಅನನ್ತವಾ ಲೋಕೋ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ – ಏವಂದಿಟ್ಠಿ ಭವಂ ಗೋತಮೋ’’ತಿ? ‘‘ನ ಖೋ ಅಹಂ, ವಚ್ಛ, ಏವಂದಿಟ್ಠಿ – ‘ಅನನ್ತವಾ ಲೋಕೋ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’’’ನ್ತಿ।
‘‘Kiṃ pana, bho gotama, ‘anantavā loko, idameva saccaṃ moghamañña’nti – evaṃdiṭṭhi bhavaṃ gotamo’’ti? ‘‘Na kho ahaṃ, vaccha, evaṃdiṭṭhi – ‘anantavā loko, idameva saccaṃ moghamañña’’’nti.
‘‘ಕಿಂ ನು ಖೋ, ಭೋ ಗೋತಮ, ‘ತಂ ಜೀವಂ ತಂ ಸರೀರಂ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ – ಏವಂದಿಟ್ಠಿ ಭವಂ ಗೋತಮೋ’’ತಿ? ‘‘ನ ಖೋ ಅಹಂ, ವಚ್ಛ, ಏವಂದಿಟ್ಠಿ – ‘ತಂ ಜೀವಂ ತಂ ಸರೀರಂ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’’’ನ್ತಿ।
‘‘Kiṃ nu kho, bho gotama, ‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīraṃ, idameva saccaṃ moghamañña’nti – evaṃdiṭṭhi bhavaṃ gotamo’’ti? ‘‘Na kho ahaṃ, vaccha, evaṃdiṭṭhi – ‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīraṃ, idameva saccaṃ moghamañña’’’nti.
‘‘ಕಿಂ ಪನ, ಭೋ ಗೋತಮ, ‘ಅಞ್ಞಂ ಜೀವಂ ಅಞ್ಞಂ ಸರೀರಂ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ – ಏವಂದಿಟ್ಠಿ ಭವಂ ಗೋತಮೋ’’ತಿ? ‘‘ನ ಖೋ ಅಹಂ, ವಚ್ಛ, ಏವಂದಿಟ್ಠಿ – ‘ಅಞ್ಞಂ ಜೀವಂ ಅಞ್ಞಂ ಸರೀರಂ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’’’ನ್ತಿ।
‘‘Kiṃ pana, bho gotama, ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīraṃ, idameva saccaṃ moghamañña’nti – evaṃdiṭṭhi bhavaṃ gotamo’’ti? ‘‘Na kho ahaṃ, vaccha, evaṃdiṭṭhi – ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīraṃ, idameva saccaṃ moghamañña’’’nti.
‘‘ಕಿಂ ನು ಖೋ, ಭೋ ಗೋತಮ, ‘ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ – ಏವಂದಿಟ್ಠಿ ಭವಂ ಗೋತಮೋ’’ತಿ? ‘‘ನ ಖೋ ಅಹಂ, ವಚ್ಛ, ಏವಂದಿಟ್ಠಿ – ‘ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’’’ನ್ತಿ।
‘‘Kiṃ nu kho, bho gotama, ‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’nti – evaṃdiṭṭhi bhavaṃ gotamo’’ti? ‘‘Na kho ahaṃ, vaccha, evaṃdiṭṭhi – ‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’’’nti.
‘‘ಕಿಂ ಪನ, ಭೋ ಗೋತಮ, ‘ನ ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ – ಏವಂದಿಟ್ಠಿ ಭವಂ ಗೋತಮೋ’’ತಿ? ‘‘ನ ಖೋ ಅಹಂ, ವಚ್ಛ, ಏವಂದಿಟ್ಠಿ – ‘ನ ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’’’ನ್ತಿ।
‘‘Kiṃ pana, bho gotama, ‘na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’nti – evaṃdiṭṭhi bhavaṃ gotamo’’ti? ‘‘Na kho ahaṃ, vaccha, evaṃdiṭṭhi – ‘na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’’’nti.
‘‘ಕಿಂ ನು ಖೋ, ಭೋ ಗೋತಮ, ‘ಹೋತಿ ಚ ನ ಚ ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ – ಏವಂದಿಟ್ಠಿ ಭವಂ ಗೋತಮೋ’’ತಿ ? ‘‘ನ ಖೋ ಅಹಂ, ವಚ್ಛ, ಏವಂದಿಟ್ಠಿ – ‘ಹೋತಿ ಚ ನ ಚ ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’’’ನ್ತಿ।
‘‘Kiṃ nu kho, bho gotama, ‘hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’nti – evaṃdiṭṭhi bhavaṃ gotamo’’ti ? ‘‘Na kho ahaṃ, vaccha, evaṃdiṭṭhi – ‘hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’’’nti.
‘‘ಕಿಂ ಪನ, ಭೋ ಗೋತಮ, ‘ನೇವ ಹೋತಿ ನ ನ ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ – ಏವಂದಿಟ್ಠಿ ಭವಂ ಗೋತಮೋ’’ತಿ? ‘‘ನ ಖೋ ಅಹಂ, ವಚ್ಛ, ಏವಂದಿಟ್ಠಿ – ‘ನೇವ ಹೋತಿ ನ ನ ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’’’ನ್ತಿ।
‘‘Kiṃ pana, bho gotama, ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’nti – evaṃdiṭṭhi bhavaṃ gotamo’’ti? ‘‘Na kho ahaṃ, vaccha, evaṃdiṭṭhi – ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’’’nti.
೧೮೮. ‘‘‘ಕಿಂ ನು ಖೋ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಸಸ್ಸತೋ ಲೋಕೋ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞನ್ತಿ – ಏವಂದಿಟ್ಠಿ ಭವಂ ಗೋತಮೋ’ತಿ ಇತಿ ಪುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ ‘ನ ಖೋ ಅಹಂ, ವಚ್ಛ, ಏವಂದಿಟ್ಠಿ – ಸಸ್ಸತೋ ಲೋಕೋ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ ವದೇಸಿ 3। ‘ಕಿಂ ಪನ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಅಸಸ್ಸತೋ ಲೋಕೋ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞನ್ತಿ – ಏವಂದಿಟ್ಠಿ ಭವಂ ಗೋತಮೋ’ತಿ ಇತಿ ಪುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ ‘ನ ಖೋ ಅಹಂ, ವಚ್ಛ , ಏವಂದಿಟ್ಠಿ – ಅಸಸ್ಸತೋ ಲೋಕೋ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ ವದೇಸಿ। ‘ಕಿಂ ನು ಖೋ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಅನ್ತವಾ ಲೋಕೋ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞನ್ತಿ – ಏವಂದಿಟ್ಠಿ ಭವಂ ಗೋತಮೋ’ತಿ ಇತಿ ಪುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ ‘ನ ಖೋ ಅಹಂ, ವಚ್ಛ, ಏವಂದಿಟ್ಠಿ – ಅನ್ತವಾ ಲೋಕೋ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ ವದೇಸಿ। ‘ಕಿಂ ಪನ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಅನನ್ತವಾ ಲೋಕೋ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞನ್ತಿ – ಏವಂದಿಟ್ಠಿ ಭವಂ ಗೋತಮೋ’ತಿ ಇತಿ ಪುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ ‘ನ ಖೋ ಅಹಂ, ವಚ್ಛ, ಏವಂದಿಟ್ಠಿ – ಅನನ್ತವಾ ಲೋಕೋ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ ವದೇಸಿ। ‘ಕಿಂ ನು ಖೋ, ಭೋ ಗೋತಮ, ತಂ ಜೀವಂ ತಂ ಸರೀರಂ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞನ್ತಿ – ಏವಂದಿಟ್ಠಿ ಭವಂ ಗೋತಮೋ’ತಿ ಇತಿ ಪುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ ‘ನ ಖೋ ಅಹಂ, ವಚ್ಛ, ಏವಂದಿಟ್ಠಿ – ತಂ ಜೀವಂ ತಂ ಸರೀರಂ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ ವದೇಸಿ। ‘ಕಿಂ ಪನ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಅಞ್ಞಂ ಜೀವಂ ಅಞ್ಞಂ ಸರೀರಂ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞನ್ತಿ – ಏವಂದಿಟ್ಠಿ ಭವಂ ಗೋತಮೋ’ತಿ ಇತಿ ಪುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ ‘ನ ಖೋ ಅಹಂ, ವಚ್ಛ, ಏವಂದಿಟ್ಠಿ – ಅಞ್ಞಂ ಜೀವಂ ಅಞ್ಞಂ ಸರೀರಂ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ ವದೇಸಿ। ‘ಕಿಂ ನು ಖೋ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞನ್ತಿ – ಏವಂದಿಟ್ಠಿ ಭವಂ ಗೋತಮೋ’ತಿ ಇತಿ ಪುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ ‘ನ ಖೋ ಅಹಂ, ವಚ್ಛ, ಏವಂದಿಟ್ಠಿ – ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ ವದೇಸಿ।
188. ‘‘‘Kiṃ nu kho, bho gotama, sassato loko, idameva saccaṃ moghamaññanti – evaṃdiṭṭhi bhavaṃ gotamo’ti iti puṭṭho samāno ‘na kho ahaṃ, vaccha, evaṃdiṭṭhi – sassato loko, idameva saccaṃ moghamañña’nti vadesi 4. ‘Kiṃ pana, bho gotama, asassato loko, idameva saccaṃ moghamaññanti – evaṃdiṭṭhi bhavaṃ gotamo’ti iti puṭṭho samāno ‘na kho ahaṃ, vaccha , evaṃdiṭṭhi – asassato loko, idameva saccaṃ moghamañña’nti vadesi. ‘Kiṃ nu kho, bho gotama, antavā loko, idameva saccaṃ moghamaññanti – evaṃdiṭṭhi bhavaṃ gotamo’ti iti puṭṭho samāno ‘na kho ahaṃ, vaccha, evaṃdiṭṭhi – antavā loko, idameva saccaṃ moghamañña’nti vadesi. ‘Kiṃ pana, bho gotama, anantavā loko, idameva saccaṃ moghamaññanti – evaṃdiṭṭhi bhavaṃ gotamo’ti iti puṭṭho samāno ‘na kho ahaṃ, vaccha, evaṃdiṭṭhi – anantavā loko, idameva saccaṃ moghamañña’nti vadesi. ‘Kiṃ nu kho, bho gotama, taṃ jīvaṃ taṃ sarīraṃ, idameva saccaṃ moghamaññanti – evaṃdiṭṭhi bhavaṃ gotamo’ti iti puṭṭho samāno ‘na kho ahaṃ, vaccha, evaṃdiṭṭhi – taṃ jīvaṃ taṃ sarīraṃ, idameva saccaṃ moghamañña’nti vadesi. ‘Kiṃ pana, bho gotama, aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīraṃ, idameva saccaṃ moghamaññanti – evaṃdiṭṭhi bhavaṃ gotamo’ti iti puṭṭho samāno ‘na kho ahaṃ, vaccha, evaṃdiṭṭhi – aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīraṃ, idameva saccaṃ moghamañña’nti vadesi. ‘Kiṃ nu kho, bho gotama, hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamaññanti – evaṃdiṭṭhi bhavaṃ gotamo’ti iti puṭṭho samāno ‘na kho ahaṃ, vaccha, evaṃdiṭṭhi – hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’nti vadesi.
‘‘‘ಕಿಂ ಪನ, ಭೋ ಗೋತಮ, ನ ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞನ್ತಿ – ಏವಂದಿಟ್ಠಿ ಭವಂ ಗೋತಮೋ’ತಿ ಇತಿ ಪುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ ‘ನ ಖೋ ಅಹಂ, ವಚ್ಛ, ಏವಂದಿಟ್ಠಿ – ನ ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ ವದೇಸಿ। ‘ಕಿಂ ನು ಖೋ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಹೋತಿ ಚ ನ ಚ ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞನ್ತಿ – ಏವಂದಿಟ್ಠಿ ಭವಂ ಗೋತಮೋ’ತಿ ಇತಿ ಪುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ ‘ನ ಖೋ ಅಹಂ, ವಚ್ಛ, ಏವಂದಿಟ್ಠಿ – ಹೋತಿ ಚ ನ ಚ ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ ವದೇಸಿ। ‘ಕಿಂ ಪನ, ಭೋ ಗೋತಮ, ನೇವ ಹೋತಿ ನ ನ ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞನ್ತಿ – ಏವಂದಿಟ್ಠಿ ಭವಂ ಗೋತಮೋ’ತಿ ಇತಿ ಪುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ ‘ನ ಖೋ ಅಹಂ, ವಚ್ಛ, ಏವಂದಿಟ್ಠಿ – ನೇವ ಹೋತಿ ನ ನ ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ ವದೇಸಿ।
‘‘‘Kiṃ pana, bho gotama, na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamaññanti – evaṃdiṭṭhi bhavaṃ gotamo’ti iti puṭṭho samāno ‘na kho ahaṃ, vaccha, evaṃdiṭṭhi – na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’nti vadesi. ‘Kiṃ nu kho, bho gotama, hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamaññanti – evaṃdiṭṭhi bhavaṃ gotamo’ti iti puṭṭho samāno ‘na kho ahaṃ, vaccha, evaṃdiṭṭhi – hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’nti vadesi. ‘Kiṃ pana, bho gotama, neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamaññanti – evaṃdiṭṭhi bhavaṃ gotamo’ti iti puṭṭho samāno ‘na kho ahaṃ, vaccha, evaṃdiṭṭhi – neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’nti vadesi.
‘‘ಕಿಂ ಪನ ಭೋ ಗೋತಮೋ ಆದೀನವಂ ಸಮ್ಪಸ್ಸಮಾನೋ ಏವಂ ಇಮಾನಿ ಸಬ್ಬಸೋ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಿ ಅನುಪಗತೋ’’ತಿ?
‘‘Kiṃ pana bho gotamo ādīnavaṃ sampassamāno evaṃ imāni sabbaso diṭṭhigatāni anupagato’’ti?
೧೮೯. ‘‘‘ಸಸ್ಸತೋ ಲೋಕೋ’ತಿ ಖೋ, ವಚ್ಛ, ದಿಟ್ಠಿಗತಮೇತಂ ದಿಟ್ಠಿಗಹನಂ ದಿಟ್ಠಿಕನ್ತಾರೋ 5 ದಿಟ್ಠಿವಿಸೂಕಂ ದಿಟ್ಠಿವಿಪ್ಫನ್ದಿತಂ ದಿಟ್ಠಿಸಂಯೋಜನಂ ಸದುಕ್ಖಂ ಸವಿಘಾತಂ ಸಉಪಾಯಾಸಂ ಸಪರಿಳಾಹಂ, ನ ನಿಬ್ಬಿದಾಯ ನ ವಿರಾಗಾಯ ನ ನಿರೋಧಾಯ ನ ಉಪಸಮಾಯ ನ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ ನ ಸಮ್ಬೋಧಾಯ ನ ನಿಬ್ಬಾನಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ । ‘ಅಸಸ್ಸತೋ ಲೋಕೋ’ತಿ ಖೋ, ವಚ್ಛ…ಪೇ॰… ‘ಅನ್ತವಾ ಲೋಕೋ’ತಿ ಖೋ, ವಚ್ಛ…ಪೇ॰… ‘ಅನನ್ತವಾ ಲೋಕೋ’ತಿ ಖೋ, ವಚ್ಛ…ಪೇ॰… ‘ತಂ ಜೀವಂ ತಂ ಸರೀರ’ನ್ತಿ ಖೋ, ವಚ್ಛ…ಪೇ॰… ‘ಅಞ್ಞಂ ಜೀವಂ ಅಞ್ಞಂ ಸರೀರ’ನ್ತಿ ಖೋ, ವಚ್ಛ…ಪೇ॰… ‘ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ’ತಿ ಖೋ, ವಚ್ಛ …ಪೇ॰… ‘ನ ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ’ತಿ ಖೋ, ವಚ್ಛ…ಪೇ॰… ‘ಹೋತಿ ಚ ನ ಚ ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ’ತಿ ಖೋ, ವಚ್ಛ…ಪೇ॰… ‘ನೇವ ಹೋತಿ ನ ನ ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ’ತಿ ಖೋ, ವಚ್ಛ, ದಿಟ್ಠಿಗತಮೇತಂ ದಿಟ್ಠಿಗಹನಂ ದಿಟ್ಠಿಕನ್ತಾರೋ ದಿಟ್ಠಿವಿಸೂಕಂ ದಿಟ್ಠಿವಿಪ್ಫನ್ದಿತಂ ದಿಟ್ಠಿಸಂಯೋಜನಂ ಸದುಕ್ಖಂ ಸವಿಘಾತಂ ಸಉಪಾಯಾಸಂ ಸಪರಿಳಾಹಂ, ನ ನಿಬ್ಬಿದಾಯ ನ ವಿರಾಗಾಯ ನ ನಿರೋಧಾಯ ನ ಉಪಸಮಾಯ ನ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ ನ ಸಮ್ಬೋಧಾಯ ನ ನಿಬ್ಬಾನಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ। ಇಮಂ ಖೋ ಅಹಂ, ವಚ್ಛ, ಆದೀನವಂ ಸಮ್ಪಸ್ಸಮಾನೋ ಏವಂ ಇಮಾನಿ ಸಬ್ಬಸೋ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಿ ಅನುಪಗತೋ’’ತಿ।
189. ‘‘‘Sassato loko’ti kho, vaccha, diṭṭhigatametaṃ diṭṭhigahanaṃ diṭṭhikantāro 6 diṭṭhivisūkaṃ diṭṭhivipphanditaṃ diṭṭhisaṃyojanaṃ sadukkhaṃ savighātaṃ saupāyāsaṃ sapariḷāhaṃ, na nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasamāya na abhiññāya na sambodhāya na nibbānāya saṃvattati . ‘Asassato loko’ti kho, vaccha…pe… ‘antavā loko’ti kho, vaccha…pe… ‘anantavā loko’ti kho, vaccha…pe… ‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīra’nti kho, vaccha…pe… ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’nti kho, vaccha…pe… ‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti kho, vaccha …pe… ‘na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti kho, vaccha…pe… ‘hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti kho, vaccha…pe… ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti kho, vaccha, diṭṭhigatametaṃ diṭṭhigahanaṃ diṭṭhikantāro diṭṭhivisūkaṃ diṭṭhivipphanditaṃ diṭṭhisaṃyojanaṃ sadukkhaṃ savighātaṃ saupāyāsaṃ sapariḷāhaṃ, na nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasamāya na abhiññāya na sambodhāya na nibbānāya saṃvattati. Imaṃ kho ahaṃ, vaccha, ādīnavaṃ sampassamāno evaṃ imāni sabbaso diṭṭhigatāni anupagato’’ti.
‘‘ಅತ್ಥಿ ಪನ ಭೋತೋ ಗೋತಮಸ್ಸ ಕಿಞ್ಚಿ ದಿಟ್ಠಿಗತ’’ನ್ತಿ? ‘‘ದಿಟ್ಠಿಗತನ್ತಿ ಖೋ, ವಚ್ಛ, ಅಪನೀತಮೇತಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ। ದಿಟ್ಠಞ್ಹೇತಂ, ವಚ್ಛ, ತಥಾಗತೇನ – ‘ಇತಿ ರೂಪಂ, ಇತಿ ರೂಪಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ, ಇತಿ ರೂಪಸ್ಸ ಅತ್ಥಙ್ಗಮೋ; ಇತಿ ವೇದನಾ, ಇತಿ ವೇದನಾಯ ಸಮುದಯೋ, ಇತಿ ವೇದನಾಯ ಅತ್ಥಙ್ಗಮೋ; ಇತಿ ಸಞ್ಞಾ, ಇತಿ ಸಞ್ಞಾಯ ಸಮುದಯೋ, ಇತಿ ಸಞ್ಞಾಯ ಅತ್ಥಙ್ಗಮೋ; ಇತಿ ಸಙ್ಖಾರಾ, ಇತಿ ಸಙ್ಖಾರಾನಂ ಸಮುದಯೋ, ಇತಿ ಸಙ್ಖಾರಾನಂ ಅತ್ಥಙ್ಗಮೋ; ಇತಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಇತಿ ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ, ಇತಿ ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಅತ್ಥಙ್ಗಮೋ’ತಿ। ತಸ್ಮಾ ತಥಾಗತೋ ಸಬ್ಬಮಞ್ಞಿತಾನಂ ಸಬ್ಬಮಥಿತಾನಂ ಸಬ್ಬಅಹಂಕಾರಮಮಂಕಾರಮಾನಾನುಸಯಾನಂ ಖಯಾ ವಿರಾಗಾ ನಿರೋಧಾ ಚಾಗಾ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾ ಅನುಪಾದಾ ವಿಮುತ್ತೋತಿ ವದಾಮೀ’’ತಿ।
‘‘Atthi pana bhoto gotamassa kiñci diṭṭhigata’’nti? ‘‘Diṭṭhigatanti kho, vaccha, apanītametaṃ tathāgatassa. Diṭṭhañhetaṃ, vaccha, tathāgatena – ‘iti rūpaṃ, iti rūpassa samudayo, iti rūpassa atthaṅgamo; iti vedanā, iti vedanāya samudayo, iti vedanāya atthaṅgamo; iti saññā, iti saññāya samudayo, iti saññāya atthaṅgamo; iti saṅkhārā, iti saṅkhārānaṃ samudayo, iti saṅkhārānaṃ atthaṅgamo; iti viññāṇaṃ, iti viññāṇassa samudayo, iti viññāṇassa atthaṅgamo’ti. Tasmā tathāgato sabbamaññitānaṃ sabbamathitānaṃ sabbaahaṃkāramamaṃkāramānānusayānaṃ khayā virāgā nirodhā cāgā paṭinissaggā anupādā vimuttoti vadāmī’’ti.
೧೯೦. ‘‘ಏವಂ ವಿಮುತ್ತಚಿತ್ತೋ ಪನ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಭಿಕ್ಖು ಕುಹಿಂ ಉಪಪಜ್ಜತೀ’’ತಿ? ‘‘ಉಪಪಜ್ಜತೀತಿ ಖೋ, ವಚ್ಛ, ನ ಉಪೇತಿ’’। ‘‘ತೇನ ಹಿ, ಭೋ ಗೋತಮ, ನ ಉಪಪಜ್ಜತೀ’’ತಿ? ‘‘ನ ಉಪಪಜ್ಜತೀತಿ ಖೋ, ವಚ್ಛ, ನ ಉಪೇತಿ’’। ‘‘ತೇನ ಹಿ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಉಪಪಜ್ಜತಿ ಚ ನ ಚ ಉಪಪಜ್ಜತೀ’’ತಿ? ‘‘ಉಪಪಜ್ಜತಿ ಚ ನ ಚ ಉಪಪಜ್ಜತೀತಿ ಖೋ, ವಚ್ಛ, ನ ಉಪೇತಿ’’। ‘‘ತೇನ ಹಿ, ಭೋ ಗೋತಮ, ನೇವ ಉಪಪಜ್ಜತಿ ನ ನ ಉಪಪಜ್ಜತೀ’’ತಿ? ‘‘ನೇವ ಉಪಪಜ್ಜತಿ ನ ನ ಉಪಪಜ್ಜತೀತಿ ಖೋ, ವಚ್ಛ, ನ ಉಪೇತಿ’’।
190. ‘‘Evaṃ vimuttacitto pana, bho gotama, bhikkhu kuhiṃ upapajjatī’’ti? ‘‘Upapajjatīti kho, vaccha, na upeti’’. ‘‘Tena hi, bho gotama, na upapajjatī’’ti? ‘‘Na upapajjatīti kho, vaccha, na upeti’’. ‘‘Tena hi, bho gotama, upapajjati ca na ca upapajjatī’’ti? ‘‘Upapajjati ca na ca upapajjatīti kho, vaccha, na upeti’’. ‘‘Tena hi, bho gotama, neva upapajjati na na upapajjatī’’ti? ‘‘Neva upapajjati na na upapajjatīti kho, vaccha, na upeti’’.
‘‘‘ಏವಂ ವಿಮುತ್ತಚಿತ್ತೋ ಪನ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಭಿಕ್ಖು ಕುಹಿಂ ಉಪಪಜ್ಜತೀ’ತಿ ಇತಿ ಪುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ ‘ಉಪಪಜ್ಜತೀತಿ ಖೋ, ವಚ್ಛ, ನ ಉಪೇತೀ’ತಿ ವದೇಸಿ। ‘ತೇನ ಹಿ, ಭೋ ಗೋತಮ, ನ ಉಪಪಜ್ಜತೀ’ತಿ ಇತಿ ಪುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ ‘ನ ಉಪಪಜ್ಜತೀತಿ ಖೋ, ವಚ್ಛ, ನ ಉಪೇತೀ’ತಿ ವದೇಸಿ। ‘ತೇನ ಹಿ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಉಪಪಜ್ಜತಿ ಚ ನ ಚ ಉಪಪಜ್ಜತೀ’ತಿ ಇತಿ ಪುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ ‘ಉಪಪಜ್ಜತಿ ಚ ನ ಚ ಉಪಪಜ್ಜತೀತಿ ಖೋ, ವಚ್ಛ, ನ ಉಪೇತೀ’ತಿ ವದೇಸಿ। ‘ತೇನ ಹಿ, ಭೋ ಗೋತಮ, ನೇವ ಉಪಪಜ್ಜತಿ ನ ನ ಉಪಪಜ್ಜತೀ’ತಿ ಇತಿ ಪುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ ‘ನೇವ ಉಪಪಜ್ಜತಿ ನ ನ ಉಪಪಜ್ಜತೀತಿ ಖೋ, ವಚ್ಛ, ನ ಉಪೇತೀ’ತಿ ವದೇಸಿ। ಏತ್ಥಾಹಂ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಅಞ್ಞಾಣಮಾಪಾದಿಂ, ಏತ್ಥ ಸಮ್ಮೋಹಮಾಪಾದಿಂ। ಯಾಪಿ ಮೇ ಏಸಾ ಭೋತೋ ಗೋತಮಸ್ಸ ಪುರಿಮೇನ ಕಥಾಸಲ್ಲಾಪೇನ ಅಹು ಪಸಾದಮತ್ತಾ ಸಾಪಿ ಮೇ ಏತರಹಿ ಅನ್ತರಹಿತಾ’’ತಿ। ‘‘ಅಲಞ್ಹಿ ತೇ, ವಚ್ಛ, ಅಞ್ಞಾಣಾಯ, ಅಲಂ ಸಮ್ಮೋಹಾಯ। ಗಮ್ಭೀರೋ ಹಾಯಂ, ವಚ್ಛ, ಧಮ್ಮೋ ದುದ್ದಸೋ ದುರನುಬೋಧೋ ಸನ್ತೋ ಪಣೀತೋ ಅತಕ್ಕಾವಚರೋ ನಿಪುಣೋ ಪಣ್ಡಿತವೇದನೀಯೋ। ಸೋ ತಯಾ ದುಜ್ಜಾನೋ ಅಞ್ಞದಿಟ್ಠಿಕೇನ ಅಞ್ಞಖನ್ತಿಕೇನ ಅಞ್ಞರುಚಿಕೇನ ಅಞ್ಞತ್ರಯೋಗೇನ 7 ಅಞ್ಞತ್ರಾಚರಿಯಕೇನ’’ 8।
‘‘‘Evaṃ vimuttacitto pana, bho gotama, bhikkhu kuhiṃ upapajjatī’ti iti puṭṭho samāno ‘upapajjatīti kho, vaccha, na upetī’ti vadesi. ‘Tena hi, bho gotama, na upapajjatī’ti iti puṭṭho samāno ‘na upapajjatīti kho, vaccha, na upetī’ti vadesi. ‘Tena hi, bho gotama, upapajjati ca na ca upapajjatī’ti iti puṭṭho samāno ‘upapajjati ca na ca upapajjatīti kho, vaccha, na upetī’ti vadesi. ‘Tena hi, bho gotama, neva upapajjati na na upapajjatī’ti iti puṭṭho samāno ‘neva upapajjati na na upapajjatīti kho, vaccha, na upetī’ti vadesi. Etthāhaṃ, bho gotama, aññāṇamāpādiṃ, ettha sammohamāpādiṃ. Yāpi me esā bhoto gotamassa purimena kathāsallāpena ahu pasādamattā sāpi me etarahi antarahitā’’ti. ‘‘Alañhi te, vaccha, aññāṇāya, alaṃ sammohāya. Gambhīro hāyaṃ, vaccha, dhammo duddaso duranubodho santo paṇīto atakkāvacaro nipuṇo paṇḍitavedanīyo. So tayā dujjāno aññadiṭṭhikena aññakhantikena aññarucikena aññatrayogena 9 aññatrācariyakena’’ 10.
೧೯೧. ‘‘ತೇನ ಹಿ, ವಚ್ಛ, ತಞ್ಞೇವೇತ್ಥ ಪಟಿಪುಚ್ಛಿಸ್ಸಾಮಿ; ಯಥಾ ತೇ ಖಮೇಯ್ಯ ತಥಾ ನಂ ಬ್ಯಾಕರೇಯ್ಯಾಸಿ। ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ವಚ್ಛ, ಸಚೇ ತೇ ಪುರತೋ ಅಗ್ಗಿ ಜಲೇಯ್ಯ, ಜಾನೇಯ್ಯಾಸಿ ತ್ವಂ – ‘ಅಯಂ ಮೇ ಪುರತೋ ಅಗ್ಗಿ ಜಲತೀ’’’ತಿ? ‘‘ಸಚೇ ಮೇ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಪುರತೋ ಅಗ್ಗಿ ಜಲೇಯ್ಯ, ಜಾನೇಯ್ಯಾಹಂ – ‘ಅಯಂ ಮೇ ಪುರತೋ ಅಗ್ಗಿ ಜಲತೀ’’’ತಿ।
191. ‘‘Tena hi, vaccha, taññevettha paṭipucchissāmi; yathā te khameyya tathā naṃ byākareyyāsi. Taṃ kiṃ maññasi, vaccha, sace te purato aggi jaleyya, jāneyyāsi tvaṃ – ‘ayaṃ me purato aggi jalatī’’’ti? ‘‘Sace me, bho gotama, purato aggi jaleyya, jāneyyāhaṃ – ‘ayaṃ me purato aggi jalatī’’’ti.
‘‘ಸಚೇ ಪನ ತಂ, ವಚ್ಛ, ಏವಂ ಪುಚ್ಛೇಯ್ಯ – ‘ಯೋ ತೇ ಅಯಂ ಪುರತೋ ಅಗ್ಗಿ ಜಲತಿ ಅಯಂ ಅಗ್ಗಿ ಕಿಂ ಪಟಿಚ್ಚ ಜಲತೀ’ತಿ, ಏವಂ ಪುಟ್ಠೋ ತ್ವಂ, ವಚ್ಛ, ಕಿನ್ತಿ ಬ್ಯಾಕರೇಯ್ಯಾಸೀ’’ತಿ? ‘‘ಸಚೇ ಮಂ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಏವಂ ಪುಚ್ಛೇಯ್ಯ – ‘ಯೋ ತೇ ಅಯಂ ಪುರತೋ ಅಗ್ಗಿ ಜಲತಿ ಅಯಂ ಅಗ್ಗಿ ಕಿಂ ಪಟಿಚ್ಚ ಜಲತೀ’ತಿ, ಏವಂ ಪುಟ್ಠೋ ಅಹಂ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಏವಂ ಬ್ಯಾಕರೇಯ್ಯಂ – ‘ಯೋ ಮೇ ಅಯಂ ಪುರತೋ ಅಗ್ಗಿ ಜಲತಿ ಅಯಂ ಅಗ್ಗಿ ತಿಣಕಟ್ಠುಪಾದಾನಂ ಪಟಿಚ್ಚ ಜಲತೀ’’’ತಿ।
‘‘Sace pana taṃ, vaccha, evaṃ puccheyya – ‘yo te ayaṃ purato aggi jalati ayaṃ aggi kiṃ paṭicca jalatī’ti, evaṃ puṭṭho tvaṃ, vaccha, kinti byākareyyāsī’’ti? ‘‘Sace maṃ, bho gotama, evaṃ puccheyya – ‘yo te ayaṃ purato aggi jalati ayaṃ aggi kiṃ paṭicca jalatī’ti, evaṃ puṭṭho ahaṃ, bho gotama, evaṃ byākareyyaṃ – ‘yo me ayaṃ purato aggi jalati ayaṃ aggi tiṇakaṭṭhupādānaṃ paṭicca jalatī’’’ti.
‘‘ಸಚೇ ತೇ, ವಚ್ಛ, ಪುರತೋ ಸೋ ಅಗ್ಗಿ ನಿಬ್ಬಾಯೇಯ್ಯ, ಜಾನೇಯ್ಯಾಸಿ ತ್ವಂ – ‘ಅಯಂ ಮೇ ಪುರತೋ ಅಗ್ಗಿ ನಿಬ್ಬುತೋ’’’ತಿ? ‘‘ಸಚೇ ಮೇ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಪುರತೋ ಸೋ ಅಗ್ಗಿ ನಿಬ್ಬಾಯೇಯ್ಯ, ಜಾನೇಯ್ಯಾಹಂ – ‘ಅಯಂ ಮೇ ಪುರತೋ ಅಗ್ಗಿ ನಿಬ್ಬುತೋ’’’ತಿ।
‘‘Sace te, vaccha, purato so aggi nibbāyeyya, jāneyyāsi tvaṃ – ‘ayaṃ me purato aggi nibbuto’’’ti? ‘‘Sace me, bho gotama, purato so aggi nibbāyeyya, jāneyyāhaṃ – ‘ayaṃ me purato aggi nibbuto’’’ti.
‘‘ಸಚೇ ಪನ ತಂ, ವಚ್ಛ, ಏವಂ ಪುಚ್ಛೇಯ್ಯ – ‘ಯೋ ತೇ ಅಯಂ ಪುರತೋ ಅಗ್ಗಿ ನಿಬ್ಬುತೋ ಸೋ ಅಗ್ಗಿ ಇತೋ ಕತಮಂ ದಿಸಂ ಗತೋ – ಪುರತ್ಥಿಮಂ ವಾ ದಕ್ಖಿಣಂ ವಾ ಪಚ್ಛಿಮಂ ವಾ ಉತ್ತರಂ ವಾ’ತಿ, ಏವಂ ಪುಟ್ಠೋ ತ್ವಂ, ವಚ್ಛ, ಕಿನ್ತಿ ಬ್ಯಾಕರೇಯ್ಯಾಸೀ’’ತಿ? ‘‘ನ ಉಪೇತಿ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಯಞ್ಹಿ ಸೋ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಅಗ್ಗಿ ತಿಣಕಟ್ಠುಪಾದಾನಂ ಪಟಿಚ್ಚ ಅಜಲಿ 11 ತಸ್ಸ ಚ ಪರಿಯಾದಾನಾ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಚ ಅನುಪಹಾರಾ ಅನಾಹಾರೋ ನಿಬ್ಬುತೋ ತ್ವೇವ ಸಙ್ಖ್ಯಂ ಗಚ್ಛತೀ’’ತಿ।
‘‘Sace pana taṃ, vaccha, evaṃ puccheyya – ‘yo te ayaṃ purato aggi nibbuto so aggi ito katamaṃ disaṃ gato – puratthimaṃ vā dakkhiṇaṃ vā pacchimaṃ vā uttaraṃ vā’ti, evaṃ puṭṭho tvaṃ, vaccha, kinti byākareyyāsī’’ti? ‘‘Na upeti, bho gotama, yañhi so, bho gotama, aggi tiṇakaṭṭhupādānaṃ paṭicca ajali 12 tassa ca pariyādānā aññassa ca anupahārā anāhāro nibbuto tveva saṅkhyaṃ gacchatī’’ti.
೧೯೨. ‘‘ಏವಮೇವ ಖೋ, ವಚ್ಛ, ಯೇನ ರೂಪೇನ ತಥಾಗತಂ ಪಞ್ಞಾಪಯಮಾನೋ ಪಞ್ಞಾಪೇಯ್ಯ ತಂ ರೂಪಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಪಹೀನಂ ಉಚ್ಛಿನ್ನಮೂಲಂ ತಾಲಾವತ್ಥುಕತಂ ಅನಭಾವಂಕತಂ ಆಯತಿಂ ಅನುಪ್ಪಾದಧಮ್ಮಂ। ರೂಪಸಙ್ಖಯವಿಮುತ್ತೋ 13 ಖೋ, ವಚ್ಛ, ತಥಾಗತೋ ಗಮ್ಭೀರೋ ಅಪ್ಪಮೇಯ್ಯೋ ದುಪ್ಪರಿಯೋಗಾಳ್ಹೋ – ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಮಹಾಸಮುದ್ದೋ। ಉಪಪಜ್ಜತೀತಿ ನ ಉಪೇತಿ, ನ ಉಪಪಜ್ಜತೀತಿ ನ ಉಪೇತಿ, ಉಪಪಜ್ಜತಿ ಚ ನ ಚ ಉಪಪಜ್ಜತೀತಿ ನ ಉಪೇತಿ, ನೇವ ಉಪಪಜ್ಜತಿ ನ ನ ಉಪಪಜ್ಜತೀತಿ ನ ಉಪೇತಿ।
192. ‘‘Evameva kho, vaccha, yena rūpena tathāgataṃ paññāpayamāno paññāpeyya taṃ rūpaṃ tathāgatassa pahīnaṃ ucchinnamūlaṃ tālāvatthukataṃ anabhāvaṃkataṃ āyatiṃ anuppādadhammaṃ. Rūpasaṅkhayavimutto 14 kho, vaccha, tathāgato gambhīro appameyyo duppariyogāḷho – seyyathāpi mahāsamuddo. Upapajjatīti na upeti, na upapajjatīti na upeti, upapajjati ca na ca upapajjatīti na upeti, neva upapajjati na na upapajjatīti na upeti.
‘‘ಯಾಯ ವೇದನಾಯ ತಥಾಗತಂ ಪಞ್ಞಾಪಯಮಾನೋ ಪಞ್ಞಾಪೇಯ್ಯ ಸಾ ವೇದನಾ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಪಹೀನಾ ಉಚ್ಛಿನ್ನಮೂಲಾ ತಾಲಾವತ್ಥುಕತಾ ಅನಭಾವಂಕತಾ ಆಯತಿಂ ಅನುಪ್ಪಾದಧಮ್ಮಾ। ವೇದನಾಸಙ್ಖಯವಿಮುತ್ತೋ ಖೋ, ವಚ್ಛ, ತಥಾಗತೋ ಗಮ್ಭೀರೋ ಅಪ್ಪಮೇಯ್ಯೋ ದುಪ್ಪರಿಯೋಗಾಳ್ಹೋ – ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಮಹಾಸಮುದ್ದೋ। ಉಪಪಜ್ಜತೀತಿ ನ ಉಪೇತಿ, ನ ಉಪಪಜ್ಜತೀತಿ ನ ಉಪೇತಿ, ಉಪಪಜ್ಜತಿ ಚ ನ ಚ ಉಪಪಜ್ಜತೀತಿ ನ ಉಪೇತಿ, ನೇವ ಉಪಪಜ್ಜತಿ ನ ನ ಉಪಪಜ್ಜತೀತಿ ನ ಉಪೇತಿ।
‘‘Yāya vedanāya tathāgataṃ paññāpayamāno paññāpeyya sā vedanā tathāgatassa pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā. Vedanāsaṅkhayavimutto kho, vaccha, tathāgato gambhīro appameyyo duppariyogāḷho – seyyathāpi mahāsamuddo. Upapajjatīti na upeti, na upapajjatīti na upeti, upapajjati ca na ca upapajjatīti na upeti, neva upapajjati na na upapajjatīti na upeti.
‘‘ಯಾಯ ಸಞ್ಞಾಯ ತಥಾಗತಂ ಪಞ್ಞಾಪಯಮಾನೋ ಪಞ್ಞಾಪೇಯ್ಯ ಸಾ ಸಞ್ಞಾ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಪಹೀನಾ ಉಚ್ಛಿನ್ನಮೂಲಾ ತಾಲಾವತ್ಥುಕತಾ ಅನಭಾವಂಕತಾ ಆಯತಿಂ ಅನುಪ್ಪಾದಧಮ್ಮಾ। ಸಞ್ಞಾಸಙ್ಖಯವಿಮುತ್ತೋ ಖೋ, ವಚ್ಛ, ತಥಾಗತೋ ಗಮ್ಭೀರೋ ಅಪ್ಪಮೇಯ್ಯೋ ದುಪ್ಪರಿಯೋಗಾಳ್ಹೋ – ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಮಹಾಸಮುದ್ದೋ। ಉಪಪಜ್ಜತೀತಿ ನ ಉಪೇತಿ, ನ ಉಪಪಜ್ಜತೀತಿ ನ ಉಪೇತಿ, ಉಪಪಜ್ಜತಿ ಚ ನ ಚ ಉಪಪಜ್ಜತೀತಿ ನ ಉಪೇತಿ, ನೇವ ಉಪಪಜ್ಜತಿ ನ ನ ಉಪಪಜ್ಜತೀತಿ ನ ಉಪೇತಿ।
‘‘Yāya saññāya tathāgataṃ paññāpayamāno paññāpeyya sā saññā tathāgatassa pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā. Saññāsaṅkhayavimutto kho, vaccha, tathāgato gambhīro appameyyo duppariyogāḷho – seyyathāpi mahāsamuddo. Upapajjatīti na upeti, na upapajjatīti na upeti, upapajjati ca na ca upapajjatīti na upeti, neva upapajjati na na upapajjatīti na upeti.
‘‘ಯೇಹಿ ಸಙ್ಖಾರೇಹಿ ತಥಾಗತಂ ಪಞ್ಞಾಪಯಮಾನೋ ಪಞ್ಞಾಪೇಯ್ಯ ತೇ ಸಙ್ಖಾರಾ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಪಹೀನಾ ಉಚ್ಛಿನ್ನಮೂಲಾ ತಾಲಾವತ್ಥುಕತಾ ಅನಭಾವಂಕತಾ ಆಯತಿಂ ಅನುಪ್ಪಾದಧಮ್ಮಾ। ಸಙ್ಖಾರಸಙ್ಖಯವಿಮುತ್ತೋ ಖೋ, ವಚ್ಛ, ತಥಾಗತೋ ಗಮ್ಭೀರೋ ಅಪ್ಪಮೇಯ್ಯೋ ದುಪ್ಪರಿಯೋಗಾಳ್ಹೋ – ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಮಹಾಸಮುದ್ದೋ। ಉಪಪಜ್ಜತೀತಿ ನ ಉಪೇತಿ , ನ ಉಪಪಜ್ಜತೀತಿ ನ ಉಪೇತಿ, ಉಪಪಜ್ಜತಿ ಚ ನ ಚ ಉಪಪಜ್ಜತೀತಿ ನ ಉಪೇತಿ, ನೇವ ಉಪಪಜ್ಜತಿ ನ ನ ಉಪಪಜ್ಜತೀತಿ ನ ಉಪೇತಿ।
‘‘Yehi saṅkhārehi tathāgataṃ paññāpayamāno paññāpeyya te saṅkhārā tathāgatassa pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā. Saṅkhārasaṅkhayavimutto kho, vaccha, tathāgato gambhīro appameyyo duppariyogāḷho – seyyathāpi mahāsamuddo. Upapajjatīti na upeti , na upapajjatīti na upeti, upapajjati ca na ca upapajjatīti na upeti, neva upapajjati na na upapajjatīti na upeti.
‘‘ಯೇನ ವಿಞ್ಞಾಣೇನ ತಥಾಗತಂ ಪಞ್ಞಾಪಯಮಾನೋ ಪಞ್ಞಾಪೇಯ್ಯ ತಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಪಹೀನಂ ಉಚ್ಛಿನ್ನಮೂಲಂ ತಾಲಾವತ್ಥುಕತಂ ಅನಭಾವಂಕತಂ ಆಯತಿಂ ಅನುಪ್ಪಾದಧಮ್ಮಂ। ವಿಞ್ಞಾಣಸಙ್ಖಯವಿಮುತ್ತೋ ಖೋ, ವಚ್ಛ, ತಥಾಗತೋ ಗಮ್ಭೀರೋ ಅಪ್ಪಮೇಯ್ಯೋ ದುಪ್ಪರಿಯೋಗಾಳ್ಹೋ – ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಮಹಾಸಮುದ್ದೋ। ಉಪಪಜ್ಜತೀತಿ ನ ಉಪೇತಿ, ನ ಉಪಪಜ್ಜತೀತಿ ನ ಉಪೇತಿ, ಉಪಪಜ್ಜತಿ ಚ ನ ಚ ಉಪಪಜ್ಜತೀತಿ ನ ಉಪೇತಿ, ನೇವ ಉಪಪಜ್ಜತಿ ನ ನ ಉಪಪಜ್ಜತೀತಿ ನ ಉಪೇತಿ’’।
‘‘Yena viññāṇena tathāgataṃ paññāpayamāno paññāpeyya taṃ viññāṇaṃ tathāgatassa pahīnaṃ ucchinnamūlaṃ tālāvatthukataṃ anabhāvaṃkataṃ āyatiṃ anuppādadhammaṃ. Viññāṇasaṅkhayavimutto kho, vaccha, tathāgato gambhīro appameyyo duppariyogāḷho – seyyathāpi mahāsamuddo. Upapajjatīti na upeti, na upapajjatīti na upeti, upapajjati ca na ca upapajjatīti na upeti, neva upapajjati na na upapajjatīti na upeti’’.
ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ವಚ್ಛಗೋತ್ತೋ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಗಾಮಸ್ಸ ವಾ ನಿಗಮಸ್ಸ ವಾ ಅವಿದೂರೇ ಮಹಾಸಾಲರುಕ್ಖೋ। ತಸ್ಸ ಅನಿಚ್ಚತಾ ಸಾಖಾಪಲಾಸಾ ಪಲುಜ್ಜೇಯ್ಯುಂ 15, ತಚಪಪಟಿಕಾ ಪಲುಜ್ಜೇಯ್ಯುಂ, ಫೇಗ್ಗೂ ಪಲುಜ್ಜೇಯ್ಯುಂ 16; ಸೋ ಅಪರೇನ ಸಮಯೇನ ಅಪಗತಸಾಖಾಪಲಾಸೋ ಅಪಗತತಚಪಪಟಿಕೋ ಅಪಗತಫೇಗ್ಗುಕೋ ಸುದ್ಧೋ ಅಸ್ಸ, ಸಾರೇ ಪತಿಟ್ಠಿತೋ; ಏವಮೇವ ಭೋತೋ ಗೋತಮಸ್ಸ ಪಾವಚನಂ ಅಪಗತಸಾಖಾಪಲಾಸಂ ಅಪಗತತಚಪಪಟಿಕಂ ಅಪಗತಫೇಗ್ಗುಕಂ ಸುದ್ಧಂ, ಸಾರೇ ಪತಿಟ್ಠಿತಂ। ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ, ಭೋ ಗೋತಮ…ಪೇ॰… ಉಪಾಸಕಂ ಮಂ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಧಾರೇತು ಅಜ್ಜತಗ್ಗೇ ಪಾಣುಪೇತಂ ಸರಣಂ ಗತ’’ನ್ತಿ।
Evaṃ vutte, vacchagotto paribbājako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘seyyathāpi, bho gotama, gāmassa vā nigamassa vā avidūre mahāsālarukkho. Tassa aniccatā sākhāpalāsā palujjeyyuṃ 17, tacapapaṭikā palujjeyyuṃ, pheggū palujjeyyuṃ 18; so aparena samayena apagatasākhāpalāso apagatatacapapaṭiko apagataphegguko suddho assa, sāre patiṭṭhito; evameva bhoto gotamassa pāvacanaṃ apagatasākhāpalāsaṃ apagatatacapapaṭikaṃ apagatapheggukaṃ suddhaṃ, sāre patiṭṭhitaṃ. Abhikkantaṃ, bho gotama…pe… upāsakaṃ maṃ bhavaṃ gotamo dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti.
ಅಗ್ಗಿವಚ್ಛಸುತ್ತಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ದುತಿಯಂ।
Aggivacchasuttaṃ niṭṭhitaṃ dutiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ೨. ಅಗ್ಗಿವಚ್ಛಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 2. Aggivacchasuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ೨. ಅಗ್ಗಿವಚ್ಛಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 2. Aggivacchasuttavaṇṇanā
