| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಥೇರಗಾಥಾ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Theragāthā-aṭṭhakathā |
೧೦. ಅಜಿತತ್ಥೇರಗಾಥಾವಣ್ಣನಾ
10. Ajitattheragāthāvaṇṇanā
ಮರಣೇ ಮೇ ಭಯಂ ನತ್ಥೀತಿ ಆಯಸ್ಮತೋ ಅಜಿತತ್ಥೇರಸ್ಸ ಗಾಥಾ। ಕಾ ಉಪ್ಪತ್ತಿ? ಸೋ ಕಿರ ಏಕನವುತೇ ಕಪ್ಪೇ ವಿಪಸ್ಸಿಂ ಭಗವನ್ತಂ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ಪಸನ್ನಚಿತ್ತೋ ಕಪಿತ್ಥಫಲಂ ಅದಾಸಿ। ತತೋ ಪರಮ್ಪಿ ತಂ ತಂ ಪುಞ್ಞಂ ಕತ್ವಾ ದೇವಮನುಸ್ಸೇಸು ಸಂಸರನ್ತೋ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಕಪ್ಪೇ ಅನುಪ್ಪನ್ನೇ ಏವ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಸತ್ಥರಿ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಮಹಾಕೋಸಲರಞ್ಞೋ ಅಗ್ಗಾಸನಿಯಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಪುತ್ತೋ ಹುತ್ವಾ ನಿಬ್ಬತ್ತಿ। ತಸ್ಸ ಅಜಿತೋತಿ ನಾಮಂ ಅಹೋಸಿ। ತಸ್ಮಿಞ್ಚ ಸಮಯೇ ಸಾವತ್ಥಿವಾಸೀ ಬಾವರೀ ನಾಮ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ತೀಹಿ ಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ತಿಣ್ಣಂ ವೇದಾನಂ ಪಾರಗೂ ಸಾವತ್ಥಿತೋ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ತಾಪಸಪಬ್ಬಜ್ಜಂ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ಗೋಧಾವರೀತೀರೇ ಕಪಿತ್ಥಾರಾಮೇ ವಸತಿ। ಅಥ ಅಜಿತೋ ತಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ಅತ್ಥಕಾಮಾಯ ದೇವತಾಯ ಚೋದಿತೇನ ಬಾವರಿನಾ ಸತ್ಥು ಸನ್ತಿಕಂ ಪೇಸಿತೋ ತಿಸ್ಸಮೇತ್ತೇಯ್ಯಾದೀಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಭಗವನ್ತಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಮನಸಾವ ಪಞ್ಹೇ ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ತೇಸು ವಿಸ್ಸಜ್ಜಿತೇಸು ಪಸನ್ನಚಿತ್ತೋ ಸತ್ಥು ಸನ್ತಿಕೇ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ಗಹೇತ್ವಾ ವಿಪಸ್ಸನಂ ವಡ್ಢೇತ್ವಾ ಅರಹತ್ತಂ ಪಾಪುಣಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ ಅಪದಾನೇ (ಅಪ॰ ಥೇರ ೨.೫೨.೭-೧೧) –
Maraṇe me bhayaṃ natthīti āyasmato ajitattherassa gāthā. Kā uppatti? So kira ekanavute kappe vipassiṃ bhagavantaṃ passitvā pasannacitto kapitthaphalaṃ adāsi. Tato parampi taṃ taṃ puññaṃ katvā devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ kappe anuppanne eva amhākaṃ satthari sāvatthiyaṃ mahākosalarañño aggāsaniyassa brāhmaṇassa putto hutvā nibbatti. Tassa ajitoti nāmaṃ ahosi. Tasmiñca samaye sāvatthivāsī bāvarī nāma brāhmaṇo tīhi mahāpurisalakkhaṇehi samannāgato tiṇṇaṃ vedānaṃ pāragū sāvatthito nikkhamitvā tāpasapabbajjaṃ pabbajitvā godhāvarītīre kapitthārāme vasati. Atha ajito tassa santike pabbajito atthakāmāya devatāya coditena bāvarinā satthu santikaṃ pesito tissametteyyādīhi saddhiṃ bhagavantaṃ upasaṅkamitvā manasāva pañhe pucchitvā tesu vissajjitesu pasannacitto satthu santike pabbajitvā kammaṭṭhānaṃ gahetvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.52.7-11) –
‘‘ಸುವಣ್ಣವಣ್ಣಂ ಸಮ್ಬುದ್ಧಂ, ಆಹುತೀನಂ ಪಟಿಗ್ಗಹಂ।
‘‘Suvaṇṇavaṇṇaṃ sambuddhaṃ, āhutīnaṃ paṭiggahaṃ;
ರಥಿಯಂ ಪಟಿಪಜ್ಜನ್ತಂ, ಕಪಿತ್ಥಂ ಅದದಿಂ ಫಲಂ॥
Rathiyaṃ paṭipajjantaṃ, kapitthaṃ adadiṃ phalaṃ.
‘‘ಏಕನವುತಿತೋ ಕಪ್ಪೇ, ಯಂ ಫಲಂ ಅದದಿಂ ದದಾ।
‘‘Ekanavutito kappe, yaṃ phalaṃ adadiṃ dadā;
ದುಗ್ಗತಿಂ ನಾಭಿಜಾನಾಮಿ, ಫಲದಾನಸ್ಸಿದಂ ಫಲಂ॥
Duggatiṃ nābhijānāmi, phaladānassidaṃ phalaṃ.
‘‘ಕಿಲೇಸಾ ಝಾಪಿತಾ ಮಯ್ಹಂ…ಪೇ॰… ಕತಂ ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಸಾಸನ’’ನ್ತಿ॥
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.
ಅರಹತ್ತಂ ಪನ ಪತ್ತೋ ಸೀಹನಾದಂ ನದನ್ತೋ ‘‘ಮರಣೇ ಮೇ ಭಯಂ ನತ್ಥೀ’’ತಿ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ।
Arahattaṃ pana patto sīhanādaṃ nadanto ‘‘maraṇe me bhayaṃ natthī’’ti gāthaṃ abhāsi.
೨೦. ತತ್ಥ ಮರಣೇತಿ ಮರಣನಿಮಿತ್ತಂ ಮರಣಹೇತು। ಮೇತಿ ಮಯ್ಹಂ, ಭಯಂ ನತ್ಥಿ ಉಚ್ಛಿನ್ನಭವಮೂಲತಾಯ ಪರಿಕ್ಖೀಣಜಾತಿಕತ್ತಾ । ಅನುಚ್ಛಿನ್ನಭವಮೂಲಾನಞ್ಹಿ ‘‘ಕೀದಿಸೀ ನು ಖೋ ಮಯ್ಹಂ ಆಯತಿಂ ಉಪ್ಪತ್ತೀ’’ತಿ ಮರಣತೋ ಭಯಂ ಭವೇಯ್ಯ। ನಿಕನ್ತೀತಿ ಅಪೇಕ್ಖಾ ತಣ್ಹಾ, ಸಾ ನತ್ಥಿ ಜೀವಿತೇ ಸುಪರಿಮದ್ದಿತಸಙ್ಖಾರತಾಯ ಉಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧಾನಂ ದುಕ್ಖಾಸಾರಕಾದಿಭಾವೇನ ಸುಟ್ಠು ಉಪಟ್ಠಹನತೋ। ಏವಂಭೂತೋ ಚಾಹಂ ಸನ್ದೇಹಂ ಸರೀರಂ, ಸಕಂ ವಾ ದೇಹಂ ದೇಹಸಙ್ಖಾತಂ ದುಕ್ಖಭಾರಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿಸ್ಸಾಮಿ ಛಡ್ಡೇಸ್ಸಾಮಿ, ನಿಕ್ಖಿಪನ್ತೋ ಚ ‘‘‘ಇಮಿನಾ ಸರೀರಕೇನ ಸಾಧೇತಬ್ಬಂ ಸಾಧಿತಂ, ಇದಾನಿ ತಂ ಏಕಂಸೇನ ಛಡ್ಡನೀಯಮೇವಾ’ತಿ ಪಞ್ಞಾವೇಪುಲ್ಲಪ್ಪತ್ತಿಯಾ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಸತಿವೇಪುಲ್ಲಪ್ಪತ್ತಿಯಾ ಪಟಿಸ್ಸತೋ ನಿಕ್ಖಿಪಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ। ಇಮಂ ಪನ ಗಾಥಂ ವತ್ವಾ ಥೇರೋ ಝಾನಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ತದನನ್ತರಂ ಪರಿನಿಬ್ಬಾಯೀತಿ।
20. Tattha maraṇeti maraṇanimittaṃ maraṇahetu. Meti mayhaṃ, bhayaṃ natthi ucchinnabhavamūlatāya parikkhīṇajātikattā . Anucchinnabhavamūlānañhi ‘‘kīdisī nu kho mayhaṃ āyatiṃ uppattī’’ti maraṇato bhayaṃ bhaveyya. Nikantīti apekkhā taṇhā, sā natthi jīvite suparimadditasaṅkhāratāya upādānakkhandhānaṃ dukkhāsārakādibhāvena suṭṭhu upaṭṭhahanato. Evaṃbhūto cāhaṃ sandehaṃ sarīraṃ, sakaṃ vā dehaṃ dehasaṅkhātaṃ dukkhabhāraṃ nikkhipissāmi chaḍḍessāmi, nikkhipanto ca ‘‘‘iminā sarīrakena sādhetabbaṃ sādhitaṃ, idāni taṃ ekaṃsena chaḍḍanīyamevā’ti paññāvepullappattiyā sampajāno sativepullappattiyā paṭissato nikkhipissāmī’’ti. Imaṃ pana gāthaṃ vatvā thero jhānaṃ samāpajjitvā tadanantaraṃ parinibbāyīti.
ಅಜಿತತ್ಥೇರಗಾಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Ajitattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
ದುತಿಯವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Dutiyavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ • Khuddakanikāya / ಥೇರಗಾಥಾಪಾಳಿ • Theragāthāpāḷi / ೧೦. ಅಜಿತತ್ಥೇರಗಾಥಾ • 10. Ajitattheragāthā
