Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഖുദ്ദസിക്ഖാ-മൂലസിക്ഖാ • Khuddasikkhā-mūlasikkhā

    ൨൫. അകപ്പിയസയനനിദ്ദേസവണ്ണനാ

    25. Akappiyasayananiddesavaṇṇanā

    ൧൮൭-൯. ‘‘ഉച്ചകോ ആസന്ദികോ ഉപ്പന്നോ ഹോതി, അനുജാനാമി ഭിക്ഖവേ ഉച്ചകമ്പി ആസന്ദിക’’ന്തി (ചൂളവ॰ ൨൯൭) വചനതോ മഞ്ചസ്സ ഉപഡ്ഢഭാഗപ്പമാണേന ഏകതോഭാഗേന ദീഘമ്പി സുഗതങ്ഗുലേന അതിരേകട്ഠങ്ഗുലപാദകം ഇധ ആസന്ദീതി അധിപ്പേതം, ചതുരംസാസന്ദികോ പന പമാണാതിക്കന്തകോപി വട്ടതി. തൂലീതി പകതിതൂലികാ. പല്ലങ്കോനാമ ആഹരിമേഹി വാളേഹി കതോതി വുത്തോ. തത്ഥേവ ‘‘സീഹരൂപാദിം ദസ്സേത്വാ കതോ പന വട്ടതീ’’തി വദന്തി. പടികന്തി സേതത്ഥരണം. ഗോനചിത്തകന്തി ഏത്ഥ ചതുരങ്ഗുലാധികലോമോ കോജവോ ‘‘ഗോനകോ’’തി വുച്ചതി. ‘‘അനുജാനാമി, ഭിക്ഖവേ, കോജവ’’ന്തി (മഹാവ॰ ൩൩൭) ചീവരക്ഖന്ധകേ വുത്തത്താ ചതുരങ്ഗുലലോമകം പകതികോജവം വട്ടതി. രതനചിത്തം ചിത്തകം ന വട്ടതി. പടലീതി ഘനപുപ്ഫരത്തഅത്ഥരണം . വികതീതി സീഹബ്യഗ്ഘാദിരൂപവിചിത്തോ ഉണ്ണാമയത്ഥരണകോ. ഉദ്ദലോമീതി ഏകതോഉഗ്ഗതപുപ്ഫം. ഏകന്തലോമികാതി ഉഭതോഉഗ്ഗതപുപ്ഫം.

    187-9. ‘‘Uccako āsandiko uppanno hoti, anujānāmi bhikkhave uccakampi āsandika’’nti (cūḷava. 297) vacanato mañcassa upaḍḍhabhāgappamāṇena ekatobhāgena dīghampi sugataṅgulena atirekaṭṭhaṅgulapādakaṃ idha āsandīti adhippetaṃ, caturaṃsāsandiko pana pamāṇātikkantakopi vaṭṭati. Tūlīti pakatitūlikā. Pallaṅkonāma āharimehi vāḷehi katoti vutto. Tattheva ‘‘sīharūpādiṃ dassetvā kato pana vaṭṭatī’’ti vadanti. Paṭikanti setattharaṇaṃ. Gonacittakanti ettha caturaṅgulādhikalomo kojavo ‘‘gonako’’ti vuccati. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, kojava’’nti (mahāva. 337) cīvarakkhandhake vuttattā caturaṅgulalomakaṃ pakatikojavaṃ vaṭṭati. Ratanacittaṃ cittakaṃ na vaṭṭati. Paṭalīti ghanapuppharattaattharaṇaṃ . Vikatīti sīhabyagghādirūpavicitto uṇṇāmayattharaṇako. Uddalomīti ekatouggatapupphaṃ. Ekantalomikāti ubhatouggatapupphaṃ.

    കുത്തന്തി സോളസന്നം നാടകിത്ഥീനം ഠത്വാ നച്ചനയോഗ്ഗം ഉണ്ണാമയത്ഥരണം. കോസേയ്യന്തി രതനപരിസിബ്ബിതം കോസേയ്യസുത്തമയം പച്ചത്ഥരണം. കട്ടിസ്സന്തി രതനപരിസിബ്ബിതം കോസേയ്യകട്ടിസ്സമയം പച്ചത്ഥരണം. കോസേയ്യഞ്ച കട്ടിസ്സഞ്ച രതനപരിസിബ്ബിതാനേവ ന വട്ടന്തി, സുദ്ധാനി വട്ടന്തി. ഹത്ഥിഅസ്സരഥത്ഥരാ തേസം ഉപരി അത്ഥരണകഅത്ഥരണാവ. അജിനപ്പവേണീതി അജിനചമ്മേഹി മഞ്ചപ്പമാണേന സിബ്ബിത്വാ കതാ പവേണീ, തേന ച കദലീമിഗചമ്മം സേതവത്ഥസ്സ ഉപരി പത്ഥരിത്വാ സിബ്ബിത്വാ കതം പവരപ്പച്ചത്ഥരണം കദലീമിഗപ്പവരപ്പച്ചത്ഥരണം, തേന ച അത്ഥതം അജിനപ്പവേണീകദലീമിഗപ്പവരപ്പച്ചത്ഥരണത്ഥതം.

    Kuttanti soḷasannaṃ nāṭakitthīnaṃ ṭhatvā naccanayoggaṃ uṇṇāmayattharaṇaṃ. Koseyyanti ratanaparisibbitaṃ koseyyasuttamayaṃ paccattharaṇaṃ. Kaṭṭissanti ratanaparisibbitaṃ koseyyakaṭṭissamayaṃ paccattharaṇaṃ. Koseyyañca kaṭṭissañca ratanaparisibbitāneva na vaṭṭanti, suddhāni vaṭṭanti. Hatthiassarathattharā tesaṃ upari attharaṇakaattharaṇāva. Ajinappaveṇīti ajinacammehi mañcappamāṇena sibbitvā katā paveṇī, tena ca kadalīmigacammaṃ setavatthassa upari pattharitvā sibbitvā kataṃ pavarappaccattharaṇaṃ kadalīmigappavarappaccattharaṇaṃ, tena ca atthataṃ ajinappaveṇīkadalīmigappavarappaccattharaṇatthataṃ.

    സേതവിതാനമ്പി ഹേട്ഠാ അകപ്പിയപ്പച്ചത്ഥരണേ സതി ന വട്ടതി, കപ്പിയപ്പച്ചത്ഥരണേ സതി വട്ടതി, രത്തവിതാനസ്സ ഹേട്ഠാ കപ്പിയപ്പച്ചത്ഥരണേ സതിപി ന വട്ടതി ഏവ. സീസൂപധാനം പാദൂപധാനന്തി മഞ്ചസ്സ ഉഭതോലോഹിതകം ഉപധാനം ന വട്ടതി. യം പന ഏകമേവ ഉപധാനം ഹോതി, ഉഭോസു അന്തേസു രത്തം വാ പദുമവണ്ണം വാ ചിത്തം വാ, സചേ പമാണയുത്തം, വട്ടതി, മഹാഉപധാനം പന പടിക്ഖിത്തം.

    Setavitānampi heṭṭhā akappiyappaccattharaṇe sati na vaṭṭati, kappiyappaccattharaṇe sati vaṭṭati, rattavitānassa heṭṭhā kappiyappaccattharaṇe satipi na vaṭṭati eva. Sīsūpadhānaṃ pādūpadhānanti mañcassa ubhatolohitakaṃ upadhānaṃ na vaṭṭati. Yaṃ pana ekameva upadhānaṃ hoti, ubhosu antesu rattaṃ vā padumavaṇṇaṃ vā cittaṃ vā, sace pamāṇayuttaṃ, vaṭṭati, mahāupadhānaṃ pana paṭikkhittaṃ.

    ൧൯൦. ആസന്ദാദിത്തയാതി ആസന്ദീ തൂലീ പല്ലങ്കോതി ഇദം തയം നാമം. ‘‘അനുജാനാമി, ഭിക്ഖവേ, ഠപേത്വാ തീണി ആസന്ദിം പല്ലങ്കം തൂലികം സേസകം ഗിഹിവികടം അഭിനിസീദിതും, ന ത്വേവ അഭിനിപജ്ജിതു’’ന്തി (ചൂളവ॰ ൩൧൪) ഹി വുത്തം. സേസേ ഗിഹിസന്തകേ നിസീദിതും ലബ്ഭതീതി അത്ഥോ. യദി ധമ്മാസനേ സങ്ഘികമ്പി ഗോനകാദിം ഭിക്ഖൂഹി അനാണത്താ ആരാമികാദയോ സയമേവ പഞ്ഞപേന്തി ചേവ നീഹരന്തി ച, ഏതം ഗിഹിവികടനീഹാരം നാമ, ഇമിനാ ഗിഹിവികടനീഹാരേന വട്ടതി. ഭത്തഗ്ഗം നാമ വിഹാരേ ഏവ ദാനട്ഠാനം.

    190.Āsandādittayāti āsandī tūlī pallaṅkoti idaṃ tayaṃ nāmaṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, ṭhapetvā tīṇi āsandiṃ pallaṅkaṃ tūlikaṃ sesakaṃ gihivikaṭaṃ abhinisīdituṃ, na tveva abhinipajjitu’’nti (cūḷava. 314) hi vuttaṃ. Sese gihisantake nisīdituṃ labbhatīti attho. Yadi dhammāsane saṅghikampi gonakādiṃ bhikkhūhi anāṇattā ārāmikādayo sayameva paññapenti ceva nīharanti ca, etaṃ gihivikaṭanīhāraṃ nāma, iminā gihivikaṭanīhārena vaṭṭati. Bhattaggaṃ nāma vihāre eva dānaṭṭhānaṃ.

    ൧൯൧. ചതുന്നം പാദാനം, തീസു പസ്സേസു അപസ്സയാനഞ്ച വസേന സത്തങ്ഗോ. ഏകപസ്സേന യുത്തോ പഞ്ചങ്ഗോ. ഇമേ പന സത്തങ്ഗപഞ്ചങ്ഗാ ‘‘അനുജാനാമി, ഭിക്ഖവേ, ഉച്ചകമ്പി സത്തങ്ഗ’’ന്തി (ചൂളവ॰ ൨൯൪) വുത്തത്താ പമാണാതിക്കന്താപി വട്ടന്തി. തേന വുത്തം ‘‘ഉച്ചപാദകാ’’തി. തൂലോനദ്ധാ മഞ്ചപീഠാ ഘരേയേവ നിസീദിതും കപ്പന്തീതി സമ്ബന്ധോ.

    191. Catunnaṃ pādānaṃ, tīsu passesu apassayānañca vasena sattaṅgo. Ekapassena yutto pañcaṅgo. Ime pana sattaṅgapañcaṅgā ‘‘anujānāmi, bhikkhave, uccakampi sattaṅga’’nti (cūḷava. 294) vuttattā pamāṇātikkantāpi vaṭṭanti. Tena vuttaṃ ‘‘uccapādakā’’ti. Tūlonaddhā mañcapīṭhā ghareyeva nisīdituṃ kappantīti sambandho.

    ൧൯൨. ചീവരച്ഛവിയോതി ഛന്നം ചീവരാനം, ഛന്നം അനുലോമചീവരാനഞ്ച അഞ്ഞതരചീവരച്ഛവിയോതി അത്ഥോ. സബ്ബത്ഥാതി മഞ്ചേപി പീഠേപി ഭത്തഗ്ഗേപി അന്തരഘരേപീതി അത്ഥോ. ഇമാസം പന ഭിസീനം പമാണപരിച്ഛേദോപി നത്ഥി, മഞ്ചപീഠാദീനം വസേന അനുരൂപം സല്ലക്ഖേത്വാ പമാണം കാതബ്ബം.

    192.Cīvaracchaviyoti channaṃ cīvarānaṃ, channaṃ anulomacīvarānañca aññataracīvaracchaviyoti attho. Sabbatthāti mañcepi pīṭhepi bhattaggepi antaragharepīti attho. Imāsaṃ pana bhisīnaṃ pamāṇaparicchedopi natthi, mañcapīṭhādīnaṃ vasena anurūpaṃ sallakkhetvā pamāṇaṃ kātabbaṃ.

    ൧൯൩. ‘‘തൂലികാ ഉപ്പന്നാ ഹോതി. അനുജാനാമി, ഭിക്ഖവേ, വിജടേത്വാ ബിമ്ബോഹനം കാതും, തീണി തൂലാനി രുക്ഖതൂലം ലതാതൂലം പോടകിതൂല’’ന്തി (ചൂളവ॰ ൨൯൭) വുത്തത്താ തൂലത്തയഞ്ച (ചൂളവ॰ അട്ഠ॰ ൨൯൭; കങ്ഖാ॰ അട്ഠ॰ തൂലോനന്ദസിക്ഖാപദവണ്ണനാ) ബിമ്ബോഹനേ വട്ടതി. ഇമേഹി തീഹി തൂലേഹി സബ്ബേസം രുക്ഖലതാതിണാനം തൂലം അനുഞ്ഞാതന്തി വേദിതബ്ബം. ഭിസിയം പന കിഞ്ചി തൂലം ന വട്ടതിയേവ. ഭിസിഗബ്ഭോതി ഭിസിയാ വുത്തം ചോളാദിപഞ്ചകം ബിമ്ബോഹനേ അനുഞ്ഞാതന്തി സമ്ബന്ധോ. മിഗപക്ഖിനന്തി സീഹാദീനം സബ്ബചതുപ്പദാനം ഹംസമോരാദീനം സബ്ബപക്ഖീനം ലോമാനി കപ്പന്തി. മസൂരകേ അനുഞ്ഞാതന്തി സമ്ബന്ധോ.

    193. ‘‘Tūlikā uppannā hoti. Anujānāmi, bhikkhave, vijaṭetvā bimbohanaṃ kātuṃ, tīṇi tūlāni rukkhatūlaṃ latātūlaṃ poṭakitūla’’nti (cūḷava. 297) vuttattā tūlattayañca (cūḷava. aṭṭha. 297; kaṅkhā. aṭṭha. tūlonandasikkhāpadavaṇṇanā) bimbohane vaṭṭati. Imehi tīhi tūlehi sabbesaṃ rukkhalatātiṇānaṃ tūlaṃ anuññātanti veditabbaṃ. Bhisiyaṃ pana kiñci tūlaṃ na vaṭṭatiyeva. Bhisigabbhoti bhisiyā vuttaṃ coḷādipañcakaṃ bimbohane anuññātanti sambandho. Migapakkhinanti sīhādīnaṃ sabbacatuppadānaṃ haṃsamorādīnaṃ sabbapakkhīnaṃ lomāni kappanti. Masūrake anuññātanti sambandho.

    ൧൯൪. ഇദാനി ഭിസിയം കപ്പിയാകപ്പിയം ദസ്സേതും ‘‘മനുസ്സലോമ’’ന്തിആദിമാഹ. ഉണ്ണായന്തി (ചൂളവ॰ ൨൯൭; ചൂളവ॰ അട്ഠ॰ ൨൯൭) ഉണ്ണാഭിസിയം മനുസ്സലോമം ന ലബ്ഭതീതി അത്ഥോ. ഉണ്ണാഭിസിയമ്പി മനുസ്സലോമം ഠപേത്വാ യേസം കേസഞ്ചി പക്ഖിചതുപ്പദാനം ലോമം വട്ടതീതി അത്ഥോ. പണ്ണേതി പണ്ണഭിസിയഞ്ച പുപ്ഫഞ്ച സുദ്ധം തമാലപത്തഞ്ച ന ലബ്ഭം, അവസേസം യം കിഞ്ചി പണ്ണം ലബ്ഭതീതി അത്ഥോ. തമാലപത്തകമ്പി അഞ്ഞേഹി മിസ്സം വട്ടതീതി. ചോളവാകതിണേസു അകപ്പിയം നാമ നത്ഥി. ആസനഞ്ചേവ അപ്പടിവേക്ഖിതം ന ലബ്ഭന്തി ആസനസാമഞ്ഞതോ പസങ്ഗേന വുത്തം. അകപ്പിയസയനവിനിച്ഛയോ.

    194. Idāni bhisiyaṃ kappiyākappiyaṃ dassetuṃ ‘‘manussaloma’’ntiādimāha. Uṇṇāyanti (cūḷava. 297; cūḷava. aṭṭha. 297) uṇṇābhisiyaṃ manussalomaṃ na labbhatīti attho. Uṇṇābhisiyampi manussalomaṃ ṭhapetvā yesaṃ kesañci pakkhicatuppadānaṃ lomaṃ vaṭṭatīti attho. Paṇṇeti paṇṇabhisiyañca pupphañca suddhaṃ tamālapattañca na labbhaṃ, avasesaṃ yaṃ kiñci paṇṇaṃ labbhatīti attho. Tamālapattakampi aññehi missaṃ vaṭṭatīti. Coḷavākatiṇesu akappiyaṃ nāma natthi. Āsanañceva appaṭivekkhitaṃ na labbhanti āsanasāmaññato pasaṅgena vuttaṃ. Akappiyasayanavinicchayo.

    അകപ്പിയസയനനിദ്ദേസവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Akappiyasayananiddesavaṇṇanā niṭṭhitā.





    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact