| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya |
೯. ಅಕುಸಲಮೂಲಸುತ್ತಂ
9. Akusalamūlasuttaṃ
೭೦. ‘‘ತೀಣಿಮಾನಿ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಕುಸಲಮೂಲಾನಿ। ಕತಮಾನಿ ತೀಣಿ? ಲೋಭೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ, ದೋಸೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ, ಮೋಹೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ।
70. ‘‘Tīṇimāni , bhikkhave, akusalamūlāni. Katamāni tīṇi? Lobho akusalamūlaṃ, doso akusalamūlaṃ, moho akusalamūlaṃ.
‘‘ಯದಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಲೋಭೋ ತದಪಿ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ 1; ಯದಪಿ ಲುದ್ಧೋ ಅಭಿಸಙ್ಖರೋತಿ ಕಾಯೇನ ವಾಚಾಯ ಮನಸಾ ತದಪಿ ಅಕುಸಲಂ 2; ಯದಪಿ ಲುದ್ಧೋ ಲೋಭೇನ ಅಭಿಭೂತೋ ಪರಿಯಾದಿನ್ನಚಿತ್ತೋ ಪರಸ್ಸ ಅಸತಾ ದುಕ್ಖಂ ಉಪ್ಪಾದಯತಿ 3 ವಧೇನ ವಾ ಬನ್ಧನೇನ ವಾ ಜಾನಿಯಾ ವಾ ಗರಹಾಯ ವಾ ಪಬ್ಬಾಜನಾಯ ವಾ ಬಲವಮ್ಹಿ ಬಲತ್ಥೋ ಇತಿಪಿ ತದಪಿ ಅಕುಸಲಂ 4। ಇತಿಸ್ಸಮೇ ಲೋಭಜಾ ಲೋಭನಿದಾನಾ ಲೋಭಸಮುದಯಾ ಲೋಭಪಚ್ಚಯಾ ಅನೇಕೇ ಪಾಪಕಾ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಸಮ್ಭವನ್ತಿ।
‘‘Yadapi, bhikkhave, lobho tadapi akusalamūlaṃ 5; yadapi luddho abhisaṅkharoti kāyena vācāya manasā tadapi akusalaṃ 6; yadapi luddho lobhena abhibhūto pariyādinnacitto parassa asatā dukkhaṃ uppādayati 7 vadhena vā bandhanena vā jāniyā vā garahāya vā pabbājanāya vā balavamhi balattho itipi tadapi akusalaṃ 8. Itissame lobhajā lobhanidānā lobhasamudayā lobhapaccayā aneke pāpakā akusalā dhammā sambhavanti.
‘‘ಯದಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೋಸೋ ತದಪಿ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ; ಯದಪಿ ದುಟ್ಠೋ ಅಭಿಸಙ್ಖರೋತಿ ಕಾಯೇನ ವಾಚಾಯ ಮನಸಾ ತದಪಿ ಅಕುಸಲಂ; ಯದಪಿ ದುಟ್ಠೋ ದೋಸೇನ ಅಭಿಭೂತೋ ಪರಿಯಾದಿನ್ನಚಿತ್ತೋ ಪರಸ್ಸ ಅಸತಾ ದುಕ್ಖಂ ಉಪ್ಪಾದಯತಿ ವಧೇನ ವಾ ಬನ್ಧನೇನ ವಾ ಜಾನಿಯಾ ವಾ ಗರಹಾಯ ವಾ ಪಬ್ಬಾಜನಾಯ ವಾ ಬಲವಮ್ಹಿ ಬಲತ್ಥೋ ಇತಿಪಿ ತದಪಿ ಅಕುಸಲಂ। ಇತಿಸ್ಸಮೇ ದೋಸಜಾ ದೋಸನಿದಾನಾ ದೋಸಸಮುದಯಾ ದೋಸಪಚ್ಚಯಾ ಅನೇಕೇ ಪಾಪಕಾ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಸಮ್ಭವನ್ತಿ।
‘‘Yadapi, bhikkhave, doso tadapi akusalamūlaṃ; yadapi duṭṭho abhisaṅkharoti kāyena vācāya manasā tadapi akusalaṃ; yadapi duṭṭho dosena abhibhūto pariyādinnacitto parassa asatā dukkhaṃ uppādayati vadhena vā bandhanena vā jāniyā vā garahāya vā pabbājanāya vā balavamhi balattho itipi tadapi akusalaṃ. Itissame dosajā dosanidānā dosasamudayā dosapaccayā aneke pāpakā akusalā dhammā sambhavanti.
‘‘ಯದಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮೋಹೋ ತದಪಿ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ; ಯದಪಿ ಮೂಳ್ಹೋ ಅಭಿಸಙ್ಖರೋತಿ ಕಾಯೇನ ವಾಚಾಯ ಮನಸಾ ತದಪಿ ಅಕುಸಲಂ; ಯದಪಿ ಮೂಳ್ಹೋ ಮೋಹೇನ ಅಭಿಭೂತೋ ಪರಿಯಾದಿನ್ನಚಿತ್ತೋ ಪರಸ್ಸ ಅಸತಾ ದುಕ್ಖಂ ಉಪ್ಪಾದಯತಿ ವಧೇನ ವಾ ಬನ್ಧನೇನ ವಾ ಜಾನಿಯಾ ವಾ ಗರಹಾಯ ವಾ ಪಬ್ಬಾಜನಾಯ ವಾ ಬಲವಮ್ಹಿ ಬಲತ್ಥೋ ಇತಿಪಿ ತದಪಿ ಅಕುಸಲಂ। ಇತಿಸ್ಸಮೇ ಮೋಹಜಾ ಮೋಹನಿದಾನಾ ಮೋಹಸಮುದಯಾ ಮೋಹಪಚ್ಚಯಾ ಅನೇಕೇ ಪಾಪಕಾ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಸಮ್ಭವನ್ತಿ। ಏವರೂಪೋ ಚಾಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪುಗ್ಗಲೋ ವುಚ್ಚತಿ ಅಕಾಲವಾದೀತಿಪಿ, ಅಭೂತವಾದೀತಿಪಿ, ಅನತ್ಥವಾದೀತಿಪಿ, ಅಧಮ್ಮವಾದೀತಿಪಿ, ಅವಿನಯವಾದೀತಿಪಿ।
‘‘Yadapi, bhikkhave, moho tadapi akusalamūlaṃ; yadapi mūḷho abhisaṅkharoti kāyena vācāya manasā tadapi akusalaṃ; yadapi mūḷho mohena abhibhūto pariyādinnacitto parassa asatā dukkhaṃ uppādayati vadhena vā bandhanena vā jāniyā vā garahāya vā pabbājanāya vā balavamhi balattho itipi tadapi akusalaṃ. Itissame mohajā mohanidānā mohasamudayā mohapaccayā aneke pāpakā akusalā dhammā sambhavanti. Evarūpo cāyaṃ, bhikkhave, puggalo vuccati akālavādītipi, abhūtavādītipi, anatthavādītipi, adhammavādītipi, avinayavādītipi.
‘‘ಕಸ್ಮಾ ಚಾಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏವರೂಪೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ವುಚ್ಚತಿ ಅಕಾಲವಾದೀತಿಪಿ, ಅಭೂತವಾದೀತಿಪಿ, ಅನತ್ಥವಾದೀತಿಪಿ, ಅಧಮ್ಮವಾದೀತಿಪಿ, ಅವಿನಯವಾದೀತಿಪಿ? ತಥಾಹಾಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪುಗ್ಗಲೋ ಪರಸ್ಸ ಅಸತಾ ದುಕ್ಖಂ ಉಪ್ಪಾದಯತಿ ವಧೇನ ವಾ ಬನ್ಧನೇನ ವಾ ಜಾನಿಯಾ ವಾ ಗರಹಾಯ ವಾ ಪಬ್ಬಾಜನಾಯ ವಾ ಬಲವಮ್ಹಿ ಬಲತ್ಥೋ ಇತಿಪಿ। ಭೂತೇನ ಖೋ ಪನ ವುಚ್ಚಮಾನೋ ಅವಜಾನಾತಿ, ನೋ ಪಟಿಜಾನಾತಿ; ಅಭೂತೇನ ವುಚ್ಚಮಾನೋ ನ ಆತಪ್ಪಂ ಕರೋತಿ, ತಸ್ಸ ನಿಬ್ಬೇಠನಾಯ ಇತಿಪೇತಂ ಅತಚ್ಛಂ ಇತಿಪೇತಂ ಅಭೂತನ್ತಿ। ತಸ್ಮಾ ಏವರೂಪೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ವುಚ್ಚತಿ ಅಕಾಲವಾದೀತಿಪಿ, ಅಭೂತವಾದೀತಿಪಿ, ಅನತ್ಥವಾದೀತಿಪಿ, ಅಧಮ್ಮವಾದೀತಿಪಿ, ಅವಿನಯವಾದೀತಿಪಿ।
‘‘Kasmā cāyaṃ, bhikkhave, evarūpo puggalo vuccati akālavādītipi, abhūtavādītipi, anatthavādītipi, adhammavādītipi, avinayavādītipi? Tathāhāyaṃ, bhikkhave, puggalo parassa asatā dukkhaṃ uppādayati vadhena vā bandhanena vā jāniyā vā garahāya vā pabbājanāya vā balavamhi balattho itipi. Bhūtena kho pana vuccamāno avajānāti, no paṭijānāti; abhūtena vuccamāno na ātappaṃ karoti, tassa nibbeṭhanāya itipetaṃ atacchaṃ itipetaṃ abhūtanti. Tasmā evarūpo puggalo vuccati akālavādītipi, abhūtavādītipi, anatthavādītipi, adhammavādītipi, avinayavādītipi.
‘‘ಏವರೂಪೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪುಗ್ಗಲೋ ಲೋಭಜೇಹಿ ಪಾಪಕೇಹಿ ಅಕುಸಲೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಅಭಿಭೂತೋ ಪರಿಯಾದಿನ್ನಚಿತ್ತೋ ದಿಟ್ಠೇ ಚೇವ ಧಮ್ಮೇ ದುಕ್ಖಂ ವಿಹರತಿ, ಸವಿಘಾತಂ ಸಉಪಾಯಾಸಂ ಸಪರಿಳಾಹಂ। ಕಾಯಸ್ಸ ಚ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ದುಗ್ಗತಿ ಪಾಟಿಕಙ್ಖಾ।
‘‘Evarūpo, bhikkhave, puggalo lobhajehi pāpakehi akusalehi dhammehi abhibhūto pariyādinnacitto diṭṭhe ceva dhamme dukkhaṃ viharati, savighātaṃ saupāyāsaṃ sapariḷāhaṃ. Kāyassa ca bhedā paraṃ maraṇā duggati pāṭikaṅkhā.
‘‘ದೋಸಜೇಹಿ…ಪೇ॰… ಮೋಹಜೇಹಿ ಪಾಪಕೇಹಿ ಅಕುಸಲೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಅಭಿಭೂತೋ ಪರಿಯಾದಿನ್ನಚಿತ್ತೋ ದಿಟ್ಠೇ ಚೇವ ಧಮ್ಮೇ ದುಕ್ಖಂ ವಿಹರತಿ, ಸವಿಘಾತಂ ಸಉಪಾಯಾಸಂ ಸಪರಿಳಾಹಂ। ಕಾಯಸ್ಸ ಚ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ದುಗ್ಗತಿ ಪಾಟಿಕಙ್ಖಾ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಾಲೋ ವಾ ಧವೋ ವಾ ಫನ್ದನೋ ವಾ ತೀಹಿ ಮಾಲುವಾಲತಾಹಿ ಉದ್ಧಸ್ತೋ ಪರಿಯೋನದ್ಧೋ ಅನಯಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಬ್ಯಸನಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಅನಯಬ್ಯಸನಂ ಆಪಜ್ಜತಿ; ಏವಮೇವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏವರೂಪೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಲೋಭಜೇಹಿ ಪಾಪಕೇಹಿ ಅಕುಸಲೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಅಭಿಭೂತೋ ಪರಿಯಾದಿನ್ನಚಿತ್ತೋ ದಿಟ್ಠೇ ಚೇವ ಧಮ್ಮೇ ದುಕ್ಖಂ ವಿಹರತಿ, ಸವಿಘಾತಂ ಸಉಪಾಯಾಸಂ ಸಪರಿಳಾಹಂ। ಕಾಯಸ್ಸ ಚ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ದುಗ್ಗತಿ ಪಾಟಿಕಙ್ಖಾ।
‘‘Dosajehi…pe… mohajehi pāpakehi akusalehi dhammehi abhibhūto pariyādinnacitto diṭṭhe ceva dhamme dukkhaṃ viharati, savighātaṃ saupāyāsaṃ sapariḷāhaṃ. Kāyassa ca bhedā paraṃ maraṇā duggati pāṭikaṅkhā. Seyyathāpi, bhikkhave, sālo vā dhavo vā phandano vā tīhi māluvālatāhi uddhasto pariyonaddho anayaṃ āpajjati, byasanaṃ āpajjati, anayabyasanaṃ āpajjati; evamevaṃ kho, bhikkhave, evarūpo puggalo lobhajehi pāpakehi akusalehi dhammehi abhibhūto pariyādinnacitto diṭṭhe ceva dhamme dukkhaṃ viharati, savighātaṃ saupāyāsaṃ sapariḷāhaṃ. Kāyassa ca bhedā paraṃ maraṇā duggati pāṭikaṅkhā.
‘‘ದೋಸಜೇಹಿ…ಪೇ॰… ಮೋಹಜೇಹಿ ಪಾಪಕೇಹಿ ಅಕುಸಲೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಅಭಿಭೂತೋ ಪರಿಯಾದಿನ್ನಚಿತ್ತೋ ದಿಟ್ಠೇ ಚೇವ ಧಮ್ಮೇ ದುಕ್ಖಂ ವಿಹರತಿ ಸವಿಘಾತಂ ಸಉಪಾಯಾಸಂ ಸಪರಿಳಾಹಂ। ಕಾಯಸ್ಸ ಚ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ದುಗ್ಗತಿ ಪಾಟಿಕಙ್ಖಾ। ಇಮಾನಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತೀಣಿ ಅಕುಸಲಮೂಲಾನೀತಿ।
‘‘Dosajehi…pe… mohajehi pāpakehi akusalehi dhammehi abhibhūto pariyādinnacitto diṭṭhe ceva dhamme dukkhaṃ viharati savighātaṃ saupāyāsaṃ sapariḷāhaṃ. Kāyassa ca bhedā paraṃ maraṇā duggati pāṭikaṅkhā. Imāni kho, bhikkhave, tīṇi akusalamūlānīti.
‘‘ತೀಣಿಮಾನಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕುಸಲಮೂಲಾನಿ। ಕತಮಾನಿ ತೀಣಿ? ಅಲೋಭೋ ಕುಸಲಮೂಲಂ, ಅದೋಸೋ ಕುಸಲಮೂಲಂ, ಅಮೋಹೋ ಕುಸಲಮೂಲಂ।
‘‘Tīṇimāni, bhikkhave, kusalamūlāni. Katamāni tīṇi? Alobho kusalamūlaṃ, adoso kusalamūlaṃ, amoho kusalamūlaṃ.
‘‘ಯದಪಿ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಲೋಭೋ ತದಪಿ ಕುಸಲಮೂಲಂ 9; ಯದಪಿ ಅಲುದ್ಧೋ ಅಭಿಸಙ್ಖರೋತಿ ಕಾಯೇನ ವಾಚಾಯ ಮನಸಾ ತದಪಿ ಕುಸಲಂ 10; ಯದಪಿ ಅಲುದ್ಧೋ ಲೋಭೇನ ಅನಭಿಭೂತೋ ಅಪರಿಯಾದಿನ್ನಚಿತ್ತೋ ನ ಪರಸ್ಸ ಅಸತಾ ದುಕ್ಖಂ ಉಪ್ಪಾದಯತಿ ವಧೇನ ವಾ ಬನ್ಧನೇನ ವಾ ಜಾನಿಯಾ ವಾ ಗರಹಾಯ ವಾ ಪಬ್ಬಾಜನಾಯ ವಾ ಬಲವಮ್ಹಿ ಬಲತ್ಥೋ ಇತಿಪಿ ತದಪಿ ಕುಸಲಂ। ಇತಿಸ್ಸಮೇ ಅಲೋಭಜಾ ಅಲೋಭನಿದಾನಾ ಅಲೋಭಸಮುದಯಾ ಅಲೋಭಪಚ್ಚಯಾ ಅನೇಕೇ ಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಸಮ್ಭವನ್ತಿ।
‘‘Yadapi , bhikkhave, alobho tadapi kusalamūlaṃ 11; yadapi aluddho abhisaṅkharoti kāyena vācāya manasā tadapi kusalaṃ 12; yadapi aluddho lobhena anabhibhūto apariyādinnacitto na parassa asatā dukkhaṃ uppādayati vadhena vā bandhanena vā jāniyā vā garahāya vā pabbājanāya vā balavamhi balattho itipi tadapi kusalaṃ. Itissame alobhajā alobhanidānā alobhasamudayā alobhapaccayā aneke kusalā dhammā sambhavanti.
‘‘ಯದಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅದೋಸೋ ತದಪಿ ಕುಸಲಮೂಲಂ; ಯದಪಿ ಅದುಟ್ಠೋ ಅಭಿಸಙ್ಖರೋತಿ ಕಾಯೇನ ವಾಚಾಯ ಮನಸಾ ತದಪಿ ಕುಸಲಂ; ಯದಪಿ ಅದುಟ್ಠೋ ದೋಸೇನ ಅನಭಿಭೂತೋ ಅಪರಿಯಾದಿನ್ನಚಿತ್ತೋ ನ ಪರಸ್ಸ ಅಸತಾ ದುಕ್ಖಂ ಉಪ್ಪಾದಯತಿ ವಧೇನ ವಾ ಬನ್ಧನೇನ ವಾ ಜಾನಿಯಾ ವಾ ಗರಹಾಯ ವಾ ಪಬ್ಬಾಜನಾಯ ವಾ ಬಲವಮ್ಹಿ ಬಲತ್ಥೋ ಇತಿಪಿ ತದಪಿ ಕುಸಲಂ। ಇತಿಸ್ಸಮೇ ಅದೋಸಜಾ ಅದೋಸನಿದಾನಾ ಅದೋಸಸಮುದಯಾ ಅದೋಸಪಚ್ಚಯಾ ಅನೇಕೇ ಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಸಮ್ಭವನ್ತಿ।
‘‘Yadapi, bhikkhave, adoso tadapi kusalamūlaṃ; yadapi aduṭṭho abhisaṅkharoti kāyena vācāya manasā tadapi kusalaṃ; yadapi aduṭṭho dosena anabhibhūto apariyādinnacitto na parassa asatā dukkhaṃ uppādayati vadhena vā bandhanena vā jāniyā vā garahāya vā pabbājanāya vā balavamhi balattho itipi tadapi kusalaṃ. Itissame adosajā adosanidānā adosasamudayā adosapaccayā aneke kusalā dhammā sambhavanti.
‘‘ಯದಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಮೋಹೋ ತದಪಿ ಕುಸಲಮೂಲಂ; ಯದಪಿ ಅಮೂಳ್ಹೋ ಅಭಿಸಙ್ಖರೋತಿ ಕಾಯೇನ ವಾಚಾಯ ಮನಸಾ ತದಪಿ ಕುಸಲಂ; ಯದಪಿ ಅಮೂಳ್ಹೋ ಮೋಹೇನ ಅನಭಿಭೂತೋ ಅಪರಿಯಾದಿನ್ನಚಿತ್ತೋ ನ ಪರಸ್ಸ ಅಸತಾ ದುಕ್ಖಂ ಉಪ್ಪಾದಯತಿ ವಧೇನ ವಾ ಬನ್ಧನೇನ ವಾ ಜಾನಿಯಾ ವಾ ಗರಹಾಯ ವಾ ಪಬ್ಬಾಜನಾಯ ವಾ ಬಲವಮ್ಹಿ ಬಲತ್ಥೋ ಇತಿಪಿ ತದಪಿ ಕುಸಲಂ। ಇತಿಸ್ಸಮೇ ಅಮೋಹಜಾ ಅಮೋಹನಿದಾನಾ ಅಮೋಹಸಮುದಯಾ ಅಮೋಹಪಚ್ಚಯಾ ಅನೇಕೇ ಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಸಮ್ಭವನ್ತಿ। ಏವರೂಪೋ ಚಾಯಂ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪುಗ್ಗಲೋ ವುಚ್ಚತಿ ಕಾಲವಾದೀತಿಪಿ, ಭೂತವಾದೀತಿಪಿ, ಅತ್ಥವಾದೀತಿಪಿ, ಧಮ್ಮವಾದೀತಿಪಿ, ವಿನಯವಾದೀತಿಪಿ।
‘‘Yadapi, bhikkhave, amoho tadapi kusalamūlaṃ; yadapi amūḷho abhisaṅkharoti kāyena vācāya manasā tadapi kusalaṃ; yadapi amūḷho mohena anabhibhūto apariyādinnacitto na parassa asatā dukkhaṃ uppādayati vadhena vā bandhanena vā jāniyā vā garahāya vā pabbājanāya vā balavamhi balattho itipi tadapi kusalaṃ. Itissame amohajā amohanidānā amohasamudayā amohapaccayā aneke kusalā dhammā sambhavanti. Evarūpo cāyaṃ , bhikkhave, puggalo vuccati kālavādītipi, bhūtavādītipi, atthavādītipi, dhammavādītipi, vinayavādītipi.
‘‘ಕಸ್ಮಾ ಚಾಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏವರೂಪೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ವುಚ್ಚತಿ ಕಾಲವಾದೀತಿಪಿ, ಭೂತವಾದೀತಿಪಿ, ಅತ್ಥವಾದೀತಿಪಿ, ಧಮ್ಮವಾದೀತಿಪಿ, ವಿನಯವಾದೀತಿಪಿ? ತಥಾಹಾಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪುಗ್ಗಲೋ ನ ಪರಸ್ಸ ಅಸತಾ ದುಕ್ಖಂ ಉಪ್ಪಾದಯತಿ ವಧೇನ ವಾ ಬನ್ಧನೇನ ವಾ ಜಾನಿಯಾ ವಾ ಗರಹಾಯ ವಾ ಪಬ್ಬಾಜನಾಯ ವಾ ಬಲವಮ್ಹಿ ಬಲತ್ಥೋ ಇತಿಪಿ। ಭೂತೇನ ಖೋ ಪನ ವುಚ್ಚಮಾನೋ ಪಟಿಜಾನಾತಿ ನೋ ಅವಜಾನಾತಿ; ಅಭೂತೇನ ವುಚ್ಚಮಾನೋ ಆತಪ್ಪಂ ಕರೋತಿ ತಸ್ಸ ನಿಬ್ಬೇಠನಾಯ – ‘ಇತಿಪೇತಂ ಅತಚ್ಛಂ, ಇತಿಪೇತಂ ಅಭೂತ’ನ್ತಿ । ತಸ್ಮಾ ಏವರೂಪೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ವುಚ್ಚತಿ ಕಾಲವಾದೀತಿಪಿ, ಅತ್ಥವಾದೀತಿಪಿ, ಧಮ್ಮವಾದೀತಿಪಿ, ವಿನಯವಾದೀತಿಪಿ।
‘‘Kasmā cāyaṃ, bhikkhave, evarūpo puggalo vuccati kālavādītipi, bhūtavādītipi, atthavādītipi, dhammavādītipi, vinayavādītipi? Tathāhāyaṃ, bhikkhave, puggalo na parassa asatā dukkhaṃ uppādayati vadhena vā bandhanena vā jāniyā vā garahāya vā pabbājanāya vā balavamhi balattho itipi. Bhūtena kho pana vuccamāno paṭijānāti no avajānāti; abhūtena vuccamāno ātappaṃ karoti tassa nibbeṭhanāya – ‘itipetaṃ atacchaṃ, itipetaṃ abhūta’nti . Tasmā evarūpo puggalo vuccati kālavādītipi, atthavādītipi, dhammavādītipi, vinayavādītipi.
‘‘ಏವರೂಪಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಲೋಭಜಾ ಪಾಪಕಾ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಪಹೀನಾ ಉಚ್ಛಿನ್ನಮೂಲಾ ತಾಲಾವತ್ಥುಕತಾ ಅನಭಾವಂಕತಾ ಆಯತಿಂ ಅನುಪ್ಪಾದಧಮ್ಮಾ। ದಿಟ್ಠೇವ ಧಮ್ಮೇ ಸುಖಂ ವಿಹರತಿ ಅವಿಘಾತಂ ಅನುಪಾಯಾಸಂ ಅಪರಿಳಾಹಂ। ದಿಟ್ಠೇವ ಧಮ್ಮೇ ಪರಿನಿಬ್ಬಾಯತಿ।
‘‘Evarūpassa, bhikkhave, puggalassa lobhajā pāpakā akusalā dhammā pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā. Diṭṭheva dhamme sukhaṃ viharati avighātaṃ anupāyāsaṃ apariḷāhaṃ. Diṭṭheva dhamme parinibbāyati.
‘‘ದೋಸಜಾ…ಪೇ॰… ಪರಿನಿಬ್ಬಾಯತಿ। ಮೋಹಜಾ…ಪೇ॰… ಪರಿನಿಬ್ಬಾಯತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಾಲೋ ವಾ ಧವೋ ವಾ ಫನ್ದನೋ ವಾ ತೀಹಿ ಮಾಲುವಾಲತಾಹಿ ಉದ್ಧಸ್ತೋ ಪರಿಯೋನದ್ಧೋ। ಅಥ ಪುರಿಸೋ ಆಗಚ್ಛೇಯ್ಯ ಕುದ್ದಾಲ-ಪಿಟಕಂ 13 ಆದಾಯ। ಸೋ ತಂ ಮಾಲುವಾಲತಂ ಮೂಲೇ ಛಿನ್ದೇಯ್ಯ, ಮೂಲೇ ಛೇತ್ವಾ ಪಲಿಖಣೇಯ್ಯ, ಪಲಿಖಣಿತ್ವಾ ಮೂಲಾನಿ ಉದ್ಧರೇಯ್ಯ, ಅನ್ತಮಸೋ ಉಸೀರನಾಳಿಮತ್ತಾನಿಪಿ 14। ಸೋ ತಂ ಮಾಲುವಾಲತಂ ಖಣ್ಡಾಖಣ್ಡಿಕಂ ಛಿನ್ದೇಯ್ಯ, ಖಣ್ಡಾಖಣ್ಡಿಕಂ ಛೇತ್ವಾ ಫಾಲೇಯ್ಯ, ಫಾಲೇತ್ವಾ ಸಕಲಿಕಂ ಸಕಲಿಕಂ ಕರೇಯ್ಯ, ಸಕಲಿಕಂ ಸಕಲಿಕಂ ಕರಿತ್ವಾ ವಾತಾತಪೇ ವಿಸೋಸೇಯ್ಯ, ವಾತಾತಪೇ ವಿಸೋಸೇತ್ವಾ ಅಗ್ಗಿನಾ ಡಹೇಯ್ಯ, ಅಗ್ಗಿನಾ ಡಹಿತ್ವಾ ಮಸಿಂ ಕರೇಯ್ಯ, ಮಸಿಂ ಕರಿತ್ವಾ ಮಹಾವಾತೇ ವಾ ಓಫುಣೇಯ್ಯ ನದಿಯಾ ವಾ ಸೀಘಸೋತಾಯ ಪವಾಹೇಯ್ಯ। ಏವಮಸ್ಸ 15 ತಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮಾಲುವಾಲತಾ ಉಚ್ಛಿನ್ನಮೂಲಾ ತಾಲಾವತ್ಥುಕತಾ ಅನಭಾವಂಕತಾ ಆಯತಿಂ ಅನುಪ್ಪಾದಧಮ್ಮಾ। ಏವಮೇವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏವರೂಪಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಲೋಭಜಾ ಪಾಪಕಾ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಪಹೀನಾ ಉಚ್ಛಿನ್ನಮೂಲಾ ತಾಲಾವತ್ಥುಕತಾ ಅನಭಾವಂಕತಾ ಆಯತಿಂ ಅನುಪ್ಪಾದಧಮ್ಮಾ। ದಿಟ್ಠೇವ ಧಮ್ಮೇ ಸುಖಂ ವಿಹರತಿ ಅವಿಘಾತಂ ಅನುಪಾಯಾಸಂ ಅಪರಿಳಾಹಂ। ದಿಟ್ಠೇವ ಧಮ್ಮೇ ಪರಿನಿಬ್ಬಾಯತಿ।
‘‘Dosajā…pe… parinibbāyati. Mohajā…pe… parinibbāyati. Seyyathāpi bhikkhave, sālo vā dhavo vā phandano vā tīhi māluvālatāhi uddhasto pariyonaddho. Atha puriso āgaccheyya kuddāla-piṭakaṃ 16 ādāya. So taṃ māluvālataṃ mūle chindeyya, mūle chetvā palikhaṇeyya, palikhaṇitvā mūlāni uddhareyya, antamaso usīranāḷimattānipi 17. So taṃ māluvālataṃ khaṇḍākhaṇḍikaṃ chindeyya, khaṇḍākhaṇḍikaṃ chetvā phāleyya, phāletvā sakalikaṃ sakalikaṃ kareyya, sakalikaṃ sakalikaṃ karitvā vātātape visoseyya, vātātape visosetvā agginā ḍaheyya, agginā ḍahitvā masiṃ kareyya, masiṃ karitvā mahāvāte vā ophuṇeyya nadiyā vā sīghasotāya pavāheyya. Evamassa 18 tā, bhikkhave, māluvālatā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā. Evamevaṃ kho, bhikkhave, evarūpassa puggalassa lobhajā pāpakā akusalā dhammā pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā. Diṭṭheva dhamme sukhaṃ viharati avighātaṃ anupāyāsaṃ apariḷāhaṃ. Diṭṭheva dhamme parinibbāyati.
‘‘ದೋಸಜಾ …ಪೇ॰… ಮೋಹಜಾ ಪಾಪಕಾ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಪಹೀನಾ ಉಚ್ಛಿನ್ನಮೂಲಾ ತಾಲಾವತ್ಥುಕತಾ ಅನಭಾವಂಕತಾ ಆಯತಿಂ ಅನುಪ್ಪಾದಧಮ್ಮಾ। ದಿಟ್ಠೇವ ಧಮ್ಮೇ ಸುಖಂ ವಿಹರತಿ ಅವಿಘಾತಂ ಅನುಪಾಯಾಸಂ ಅಪರಿಳಾಹಂ। ದಿಟ್ಠೇವ ಧಮ್ಮೇ ಪರಿನಿಬ್ಬಾಯತಿ। ಇಮಾನಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತೀಣಿ ಕುಸಲಮೂಲಾನೀ’’ತಿ। ನವಮಂ।
‘‘Dosajā …pe… mohajā pāpakā akusalā dhammā pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā. Diṭṭheva dhamme sukhaṃ viharati avighātaṃ anupāyāsaṃ apariḷāhaṃ. Diṭṭheva dhamme parinibbāyati. Imāni kho, bhikkhave, tīṇi kusalamūlānī’’ti. Navamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ೯. ಅಕುಸಲಮೂಲಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 9. Akusalamūlasuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ೯. ಅಕುಸಲಮೂಲಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 9. Akusalamūlasuttavaṇṇanā
