Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / જાતકપાળિ • Jātakapāḷi |
૫૨૩. અલમ્બુસાજાતકં (૩)
523. Alambusājātakaṃ (3)
૯૫.
95.
‘‘અથ બ્રવિ બ્રહા ઇન્દો, વત્રભૂ જયતં પિતા;
‘‘Atha bravi brahā indo, vatrabhū jayataṃ pitā;
દેવકઞ્ઞં પરાભેત્વા, સુધમ્માયં અલમ્બુસં.
Devakaññaṃ parābhetvā, sudhammāyaṃ alambusaṃ.
૯૬.
96.
‘‘મિસ્સે દેવા તં યાચન્તિ, તાવતિંસા સઇન્દકા;
‘‘Misse devā taṃ yācanti, tāvatiṃsā saindakā;
૯૭.
97.
૯૮.
98.
‘‘દેવરાજ કિમેવ ત્વં, મમેવ તુવં સિક્ખસિ;
‘‘Devarāja kimeva tvaṃ, mameva tuvaṃ sikkhasi;
૯૯.
99.
‘‘માદિસિયો પવરા ચેવ, અસોકે નન્દને વને;
‘‘Mādisiyo pavarā ceva, asoke nandane vane;
૧૦૦.
100.
‘‘અદ્ધા હિ સચ્ચં ભણસિ, સન્તિ અઞ્ઞાપિ અચ્છરા;
‘‘Addhā hi saccaṃ bhaṇasi, santi aññāpi accharā;
તાદિસિયો પવરા ચેવ, અસોકે નન્દને વને.
Tādisiyo pavarā ceva, asoke nandane vane.
૧૦૧.
101.
‘‘ન તા એવં પજાનન્તિ, પારિચરિયં પુમં ગતા;
‘‘Na tā evaṃ pajānanti, pāricariyaṃ pumaṃ gatā;
યાદિસં ત્વં પજાનાસિ, નારિ સબ્બઙ્ગસોભને.
Yādisaṃ tvaṃ pajānāsi, nāri sabbaṅgasobhane.
૧૦૨.
102.
‘‘ત્વમેવ ગચ્છ કલ્યાણિ, ઇત્થીનં પવરા ચસિ;
‘‘Tvameva gaccha kalyāṇi, itthīnaṃ pavarā casi;
૧૦૩.
103.
‘‘ન વાહં ન ગમિસ્સામિ, દેવરાજેન પેસિતા;
‘‘Na vāhaṃ na gamissāmi, devarājena pesitā;
વિભેમિ ચેતં આસાદું, ઉગ્ગતેજો હિ બ્રાહ્મણો.
Vibhemi cetaṃ āsāduṃ, uggatejo hi brāhmaṇo.
૧૦૪.
104.
‘‘અનેકે નિરયં પત્તા, ઇસિમાસાદિયા જના;
‘‘Aneke nirayaṃ pattā, isimāsādiyā janā;
આપન્ના મોહસંસારં, તસ્મા લોમાનિ હંસયે’’.
Āpannā mohasaṃsāraṃ, tasmā lomāni haṃsaye’’.
૧૦૫.
105.
‘‘ઇદં વત્વાન પક્કામિ, અચ્છરા કામવણ્ણિની;
‘‘Idaṃ vatvāna pakkāmi, accharā kāmavaṇṇinī;
૧૦૬.
106.
‘‘સા ચ તં વનમોગય્હ, ઇસિસિઙ્ગેન રક્ખિતં;
‘‘Sā ca taṃ vanamogayha, isisiṅgena rakkhitaṃ;
બિમ્બજાલકસઞ્છન્નં , સમન્તા અડ્ઢયોજનં.
Bimbajālakasañchannaṃ , samantā aḍḍhayojanaṃ.
૧૦૭.
107.
અગ્ગિટ્ઠં પરિમજ્જન્તં, ઇસિસિઙ્ગં ઉપાગમિ’’.
Aggiṭṭhaṃ parimajjantaṃ, isisiṅgaṃ upāgami’’.
૧૦૮.
108.
‘‘કા નુ વિજ્જુરિવાભાસિ, ઓસધી વિય તારકા;
‘‘Kā nu vijjurivābhāsi, osadhī viya tārakā;
૧૦૯.
109.
‘‘આદિચ્ચવણ્ણસઙ્કાસા, હેમચન્દનગન્ધિની;
‘‘Ādiccavaṇṇasaṅkāsā, hemacandanagandhinī;
સઞ્ઞતૂરૂ મહામાયા, કુમારી ચારુદસ્સના.
Saññatūrū mahāmāyā, kumārī cārudassanā.
૧૧૦.
110.
‘‘વિલગ્ગા 23 મુદુકા સુદ્ધા, પાદા તે સુપ્પતિટ્ઠિતા;
‘‘Vilaggā 24 mudukā suddhā, pādā te suppatiṭṭhitā;
૧૧૧.
111.
‘‘અનુપુબ્બાવ તે ઊરૂ, નાગનાસસમૂપમા;
‘‘Anupubbāva te ūrū, nāganāsasamūpamā;
વિમટ્ઠા તુય્હં સુસ્સોણી, અક્ખસ્સ ફલકં યથા.
Vimaṭṭhā tuyhaṃ sussoṇī, akkhassa phalakaṃ yathā.
૧૧૨.
112.
‘‘ઉપ્પલસ્સેવ કિઞ્જક્ખા, નાભિ તે સાધુ સણ્ઠિતા;
‘‘Uppalasseva kiñjakkhā, nābhi te sādhu saṇṭhitā;
પૂરા કણ્હઞ્જનસ્સેવ, દૂરતો પટિદિસ્સતિ.
Pūrā kaṇhañjanasseva, dūrato paṭidissati.
૧૧૩.
113.
‘‘દુવિધા જાતા ઉરજા, અવણ્ટા સાધુ પચ્ચુદા;
‘‘Duvidhā jātā urajā, avaṇṭā sādhu paccudā;
૧૧૪.
114.
‘‘દીઘા કમ્બુતલાભાસા, ગીવા એણેય્યકા યથા;
‘‘Dīghā kambutalābhāsā, gīvā eṇeyyakā yathā;
પણ્ડરાવરણા વગ્ગુ, ચતુત્થમનસન્નિભા.
Paṇḍarāvaraṇā vaggu, catutthamanasannibhā.
૧૧૫.
115.
‘‘ઉદ્ધગ્ગા ચ અધગ્ગા ચ, દુમગ્ગપરિમજ્જિતા;
‘‘Uddhaggā ca adhaggā ca, dumaggaparimajjitā;
દુવિજા નેલસમ્ભૂતા, દન્તા તવ સુદસ્સના.
Duvijā nelasambhūtā, dantā tava sudassanā.
૧૧૬.
116.
આયતા ચ વિસાલા ચ, નેત્તા તવ સુદસ્સના.
Āyatā ca visālā ca, nettā tava sudassanā.
૧૧૭.
117.
ઉત્તમઙ્ગરુહા તુય્હં, કેસા ચન્દનગન્ધિકા.
Uttamaṅgaruhā tuyhaṃ, kesā candanagandhikā.
૧૧૮.
118.
ઇસીનઞ્ચ પરક્કન્તં, સઞ્ઞતાનં તપસ્સિનં.
Isīnañca parakkantaṃ, saññatānaṃ tapassinaṃ.
૧૧૯.
119.
કો વા ત્વં કસ્સ વા પુત્તો, કથં જાનેમુ તં મયં’’.
Ko vā tvaṃ kassa vā putto, kathaṃ jānemu taṃ mayaṃ’’.
૧૨૦.
120.
‘‘ન પઞ્હકાલો ભદ્દન્તે, કસ્સપેવં ગતે સતિ;
‘‘Na pañhakālo bhaddante, kassapevaṃ gate sati;
એહિ સમ્મ રમિસ્સામ, ઉભો અસ્માકમસ્સમે;
Ehi samma ramissāma, ubho asmākamassame;
૧૨૧.
121.
‘‘ઇદં વત્વાન પક્કામિ, અચ્છરા કામવણ્ણિની;
‘‘Idaṃ vatvāna pakkāmi, accharā kāmavaṇṇinī;
મિસ્સા મિસ્સિતુમિચ્છન્તી, ઇસિસિઙ્ગં અલમ્બુસા’’.
Missā missitumicchantī, isisiṅgaṃ alambusā’’.
૧૨૨.
122.
૧૨૩.
123.
૧૨૪.
124.
‘‘મનસા અગમા ઇન્દં, વસન્તં નન્દને વને;
‘‘Manasā agamā indaṃ, vasantaṃ nandane vane;
તસ્સા સઙ્કપ્પમઞ્ઞાય, મઘવા દેવકુઞ્જરો.
Tassā saṅkappamaññāya, maghavā devakuñjaro.
૧૨૫.
125.
‘‘પલ્લઙ્કં પહિણી ખિપ્પં, સોવણ્ણં સોપવાહનં;
‘‘Pallaṅkaṃ pahiṇī khippaṃ, sovaṇṇaṃ sopavāhanaṃ;
૧૨૬.
126.
‘‘તમેનં તત્થ ધારેસિ, ઉરે કત્વાન સોભના;
‘‘Tamenaṃ tattha dhāresi, ure katvāna sobhanā;
યથા એકમુહુત્તંવ, તીણિ વસ્સાનિ ધારયિ.
Yathā ekamuhuttaṃva, tīṇi vassāni dhārayi.
૧૨૭.
127.
‘‘વિમદો તીહિ વસ્સેહિ, પબુજ્ઝિત્વાન બ્રાહ્મણો;
‘‘Vimado tīhi vassehi, pabujjhitvāna brāhmaṇo;
૧૨૮.
128.
‘‘નવપત્તવનં ફુલ્લં, કોકિલગ્ગણઘોસિતં;
‘‘Navapattavanaṃ phullaṃ, kokilaggaṇaghositaṃ;
સમન્તા પવિલોકેત્વા, રુદં અસ્સૂનિ વત્તયિ.
Samantā paviloketvā, rudaṃ assūni vattayi.
૧૨૯.
129.
કો નુ મે પારિચરિયાય, પુબ્બે ચિત્તં પલોભયિ.
Ko nu me pāricariyāya, pubbe cittaṃ palobhayi.
૧૩૦.
130.
નાનારત્નપરિપૂરં, નાવંવ ગણ્હિ અણ્ણવે’’.
Nānāratnaparipūraṃ, nāvaṃva gaṇhi aṇṇave’’.
૧૩૧.
131.
‘‘અહં તે પારિચરિયાય, દેવરાજેન પેસિતા;
‘‘Ahaṃ te pāricariyāya, devarājena pesitā;
૧૩૨.
132.
‘‘ઇમાનિ કિર મં તાતો, કસ્સપો અનુસાસતિ;
‘‘Imāni kira maṃ tāto, kassapo anusāsati;
૧૩૩.
133.
‘‘ઉરે ગણ્ડાયો બુજ્ઝેસિ, તાયો બુજ્ઝેસિ માણવ;
‘‘Ure gaṇḍāyo bujjhesi, tāyo bujjhesi māṇava;
ઇચ્ચાનુસાસિ મં તાતો, યથા મં અનુકમ્પકો.
Iccānusāsi maṃ tāto, yathā maṃ anukampako.
૧૩૪.
134.
‘‘તસ્સાહં વચનં નાકં, પિતુ વુદ્ધસ્સ સાસનં;
‘‘Tassāhaṃ vacanaṃ nākaṃ, pitu vuddhassa sāsanaṃ;
૧૩૫.
135.
‘‘સોહં તથા કરિસ્સામિ, ધિરત્થુ જીવિતેન મે;
‘‘Sohaṃ tathā karissāmi, dhiratthu jīvitena me;
પુન વા તાદિસો હેસ્સં, મરણં મે ભવિસ્સતિ’’.
Puna vā tādiso hessaṃ, maraṇaṃ me bhavissati’’.
૧૩૬.
136.
સિરસા અગ્ગહી પાદે, ઇસિસિઙ્ગં અલમ્બુસા.
Sirasā aggahī pāde, isisiṅgaṃ alambusā.
૧૩૭.
137.
મહા અત્થો મયા ચિણ્ણો, તિદસાનં યસસ્સિનં;
Mahā attho mayā ciṇṇo, tidasānaṃ yasassinaṃ;
તયા સંકમ્પિતં આસિ, સબ્બં દેવપુરં તદા’’.
Tayā saṃkampitaṃ āsi, sabbaṃ devapuraṃ tadā’’.
૧૩૮.
138.
‘‘તાવતિંસા ચ યે દેવા, તિદસાનઞ્ચ વાસવો;
‘‘Tāvatiṃsā ca ye devā, tidasānañca vāsavo;
ત્વઞ્ચ ભદ્દે સુખી હોહિ, ગચ્છ કઞ્ઞે યથાસુખં’’.
Tvañca bhadde sukhī hohi, gaccha kaññe yathāsukhaṃ’’.
૧૩૯.
139.
‘‘તસ્સ પાદે ગહેત્વાન, કત્વા ચ નં પદક્ખિણં;
‘‘Tassa pāde gahetvāna, katvā ca naṃ padakkhiṇaṃ;
અઞ્જલિં પગ્ગહેત્વાન, તમ્હા ઠાના અપક્કમિ.
Añjaliṃ paggahetvāna, tamhā ṭhānā apakkami.
૧૪૦.
140.
‘‘યો ચ તસ્સાસિ પલ્લઙ્કો, સોવણ્ણો સોપવાહનો;
‘‘Yo ca tassāsi pallaṅko, sovaṇṇo sopavāhano;
સઉત્તરચ્છદપઞ્ઞાસો, સહસ્સપટિયત્થતો;
Sauttaracchadapaññāso, sahassapaṭiyatthato;
તમેવ પલ્લઙ્કમારુય્હ, અગા દેવાન સન્તિકે.
Tameva pallaṅkamāruyha, agā devāna santike.
૧૪૧.
141.
‘‘તમોક્કમિવ આયન્તિં, જલન્તિં વિજ્જુતં યથા;
‘‘Tamokkamiva āyantiṃ, jalantiṃ vijjutaṃ yathā;
પતીતો સુમનો વિત્તો, દેવિન્દો અદદા વરં’’.
Patīto sumano vitto, devindo adadā varaṃ’’.
૧૪૨.
142.
‘‘વરઞ્ચે મે અદો સક્ક, સબ્બભૂતાનમિસ્સર;
‘‘Varañce me ado sakka, sabbabhūtānamissara;
અલમ્બુસાજાતકં તતિયં.
Alambusājātakaṃ tatiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / જાતક-અટ્ઠકથા • Jātaka-aṭṭhakathā / [૫૨૩] ૩. અલમ્બુસાજાતકવણ્ણના • [523] 3. Alambusājātakavaṇṇanā