Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ജാതക-അട്ഠകഥാ • Jātaka-aṭṭhakathā

    [൧൫൬] ൬. അലീനചിത്തജാതകവണ്ണനാ

    [156] 6. Alīnacittajātakavaṇṇanā

    അലീനചിത്തം നിസ്സായാതി ഇദം സത്ഥാ ജേതവനേ വിഹരന്തോ ഏകം ഓസ്സട്ഠവീരിയം ഭിക്ഖും ആരബ്ഭ കഥേസി. വത്ഥു ഏകാദസനിപാതേ സംവരജാതകേ (ജാ॰ ൧.൧൧.൯൭ ആദയോ) ആവിഭവിസ്സതി. സോ പന ഭിക്ഖു സത്ഥാരാ ‘‘സച്ചം കിര ത്വം, ഭിക്ഖു, വീരിയം ഓസ്സജീ’’തി വുത്തേ ‘‘സച്ചം, ഭഗവാ’’തി ആഹ. അഥ നം സത്ഥാ ‘‘നനു ത്വം, ഭിക്ഖു, പുബ്ബേ വീരിയം അവിസ്സജ്ജേത്വാ മംസപേസിസദിസസ്സ ദഹരകുമാരസ്സ ദ്വാദസയോജനികേ ബാരാണസിനഗരേ രജ്ജം ഗഹേത്വാ അദാസി, ഇദാനി കസ്മാ ഏവരൂപേ സാസനേ പബ്ബജിത്വാ വീരിയം ഓസ്സജസീ’’തി വത്വാ അതീതം ആഹരി.

    Alīnacittaṃ nissāyāti idaṃ satthā jetavane viharanto ekaṃ ossaṭṭhavīriyaṃ bhikkhuṃ ārabbha kathesi. Vatthu ekādasanipāte saṃvarajātake (jā. 1.11.97 ādayo) āvibhavissati. So pana bhikkhu satthārā ‘‘saccaṃ kira tvaṃ, bhikkhu, vīriyaṃ ossajī’’ti vutte ‘‘saccaṃ, bhagavā’’ti āha. Atha naṃ satthā ‘‘nanu tvaṃ, bhikkhu, pubbe vīriyaṃ avissajjetvā maṃsapesisadisassa daharakumārassa dvādasayojanike bārāṇasinagare rajjaṃ gahetvā adāsi, idāni kasmā evarūpe sāsane pabbajitvā vīriyaṃ ossajasī’’ti vatvā atītaṃ āhari.

    അതീതേ ബാരാണസിയം ബ്രഹ്മദത്തേ രജ്ജം കാരേന്തേ ബാരാണസിതോ അവിദൂരേ വഡ്ഢകീഗാമോ അഹോസി, തത്ഥ പഞ്ചസതാ വഡ്ഢകീ വസന്തി. തേ നാവായ ഉപരിസോതം ഗന്ത്വാ അരഞ്ഞേ ഗേഹസമ്ഭാരദാരൂനി കോട്ടേത്വാ തത്ഥേവ ഏകഭൂമികദ്വിഭൂമികാദിഭേദേ ഗേഹസമ്ഭാരേ സജ്ജേത്വാ ഥമ്ഭതോ പട്ഠായ സബ്ബദാരൂസു സഞ്ഞം കത്വാ നദീതീരം നേത്വാ നാവം ആരോപേത്വാ അനുസോതേന നഗരം ആഗന്ത്വാ യേ യാദിസാനി ഗേഹാനി ആകങ്ഖന്തി, തേസം താദിസാനി കത്വാ കഹാപണേ ഗഹേത്വാ പുന തത്ഥേവ ഗന്ത്വാ ഗേഹസമ്ഭാരേ ആഹരന്തി. ഏവം തേസം ജീവികം കപ്പേന്താനം ഏകസ്മിം കാലേ ഖന്ധാവാരം ബന്ധിത്വാ ദാരൂനി കോട്ടേന്താനം അവിദൂരേ ഏകോ ഹത്ഥീ ഖദിരഖാണുകം അക്കമി. തസ്സ സോ ഖാണുകോ പാദം വിജ്ഝി, ബലവവേദനാ വത്തന്തി, പാദോ ഉദ്ധുമായിത്വാ പുബ്ബം ഗണ്ഹി. സോ വേദനാപ്പത്തോ തേസം ദാരുകോട്ടനസദ്ദം സുത്വാ ‘‘ഇമേ വഡ്ഢകീ നിസ്സായ മയ്ഹം സോത്ഥി ഭവിസ്സതീ’’തി മഞ്ഞമാനോ തീഹി പാദേഹി തേസം സന്തികം ഗന്ത്വാ അവിദൂരേ നിപജ്ജി, വഡ്ഢകീ തം ഉദ്ധുമാതപാദം ദിസ്വാ ഉപസങ്കമിത്വാ പാദേ ഖാണുകം ദിസ്വാ തിഖിണവാസിയാ ഖാണുകസ്സ സമന്തതോ ഓധിം ദത്വാ രജ്ജുയാ ബന്ധിത്വാ ആകഡ്ഢന്താ ഖാണും നീഹരിത്വാ പുബ്ബം മോചേത്വാ ഉണ്ഹോദകേന ധോവിത്വാ തദനുരൂപേഹി ഭേസജ്ജേഹി മക്ഖേത്വാ നചിരസ്സേവ വണം ഫാസുകം കരിംസു.

    Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bārāṇasito avidūre vaḍḍhakīgāmo ahosi, tattha pañcasatā vaḍḍhakī vasanti. Te nāvāya uparisotaṃ gantvā araññe gehasambhāradārūni koṭṭetvā tattheva ekabhūmikadvibhūmikādibhede gehasambhāre sajjetvā thambhato paṭṭhāya sabbadārūsu saññaṃ katvā nadītīraṃ netvā nāvaṃ āropetvā anusotena nagaraṃ āgantvā ye yādisāni gehāni ākaṅkhanti, tesaṃ tādisāni katvā kahāpaṇe gahetvā puna tattheva gantvā gehasambhāre āharanti. Evaṃ tesaṃ jīvikaṃ kappentānaṃ ekasmiṃ kāle khandhāvāraṃ bandhitvā dārūni koṭṭentānaṃ avidūre eko hatthī khadirakhāṇukaṃ akkami. Tassa so khāṇuko pādaṃ vijjhi, balavavedanā vattanti, pādo uddhumāyitvā pubbaṃ gaṇhi. So vedanāppatto tesaṃ dārukoṭṭanasaddaṃ sutvā ‘‘ime vaḍḍhakī nissāya mayhaṃ sotthi bhavissatī’’ti maññamāno tīhi pādehi tesaṃ santikaṃ gantvā avidūre nipajji, vaḍḍhakī taṃ uddhumātapādaṃ disvā upasaṅkamitvā pāde khāṇukaṃ disvā tikhiṇavāsiyā khāṇukassa samantato odhiṃ datvā rajjuyā bandhitvā ākaḍḍhantā khāṇuṃ nīharitvā pubbaṃ mocetvā uṇhodakena dhovitvā tadanurūpehi bhesajjehi makkhetvā nacirasseva vaṇaṃ phāsukaṃ kariṃsu.

    ഹത്ഥീ അരോഗോ ഹുത്വാ ചിന്തേസി – ‘‘മയാ ഇമേ വഡ്ഢകീ നിസ്സായ ജീവിതം ലദ്ധം, ഇദാനി തേസം മയാ ഉപകാരം കാതും വട്ടതീ’’തി. സോ തതോ പട്ഠായ വഡ്ഢകീഹി സദ്ധിം രുക്ഖേ നീഹരതി, തച്ഛേന്താനം പരിവത്തേത്വാ ദേതി, വാസിആദീനി ഉപസംഹരതി, സോണ്ഡായ വേഠേത്വാ കാളസുത്തകോടിയം ഗണ്ഹാതി. വഡ്ഢകീപിസ്സ ഭോജനവേലായ ഏകേകം പിണ്ഡം ദേന്താ പഞ്ച പിണ്ഡസതാനി ദേന്തി. തസ്സ പന ഹത്ഥിസ്സ പുത്തോ സബ്ബസേതോ ഹത്ഥാജാനീയപോതകോ അത്ഥി, തേനസ്സ ഏതദഹോസി – ‘‘അഹം ഏതരഹി മഹല്ലകോ. ഇദാനി മയാ ഇമേസം വഡ്ഢകീനം കമ്മകരണത്തായ പുത്തം ദത്വാ ഗന്തും വട്ടതീ’’തി. സോ വഡ്ഢകീനം അനാചിക്ഖിത്വാവ അരഞ്ഞം പവിസിത്വാ പുത്തം ആനേത്വാ ‘‘അയം ഹത്ഥിപോതകോ മമ പുത്തോ, തുമ്ഹേഹി മയ്ഹം ജീവിതം ദിന്നം, അഹം വോ വേജ്ജവേതനത്ഥായ ഇമം ദമ്മി, അയം തുമ്ഹാകം ഇതോ പട്ഠായ കമ്മാനി കരിസ്സതീ’’തി വത്വാ ‘‘ഇതോ പട്ഠായ, പുത്തക, യം മയാ കത്തബ്ബം കമ്മം, തം ത്വം കരോഹീ’’തി പുത്തം ഓവദിത്വാ വഡ്ഢകീനം ദത്വാ സയം അരഞ്ഞം പാവിസി.

    Hatthī arogo hutvā cintesi – ‘‘mayā ime vaḍḍhakī nissāya jīvitaṃ laddhaṃ, idāni tesaṃ mayā upakāraṃ kātuṃ vaṭṭatī’’ti. So tato paṭṭhāya vaḍḍhakīhi saddhiṃ rukkhe nīharati, tacchentānaṃ parivattetvā deti, vāsiādīni upasaṃharati, soṇḍāya veṭhetvā kāḷasuttakoṭiyaṃ gaṇhāti. Vaḍḍhakīpissa bhojanavelāya ekekaṃ piṇḍaṃ dentā pañca piṇḍasatāni denti. Tassa pana hatthissa putto sabbaseto hatthājānīyapotako atthi, tenassa etadahosi – ‘‘ahaṃ etarahi mahallako. Idāni mayā imesaṃ vaḍḍhakīnaṃ kammakaraṇattāya puttaṃ datvā gantuṃ vaṭṭatī’’ti. So vaḍḍhakīnaṃ anācikkhitvāva araññaṃ pavisitvā puttaṃ ānetvā ‘‘ayaṃ hatthipotako mama putto, tumhehi mayhaṃ jīvitaṃ dinnaṃ, ahaṃ vo vejjavetanatthāya imaṃ dammi, ayaṃ tumhākaṃ ito paṭṭhāya kammāni karissatī’’ti vatvā ‘‘ito paṭṭhāya, puttaka, yaṃ mayā kattabbaṃ kammaṃ, taṃ tvaṃ karohī’’ti puttaṃ ovaditvā vaḍḍhakīnaṃ datvā sayaṃ araññaṃ pāvisi.

    തതോ പട്ഠായ ഹത്ഥിപോതകോ വഡ്ഢകീനം വചനകരോ ഓവാദക്ഖമോ ഹുത്വാ സബ്ബകിച്ചാനി കരോതി. തേപി തം പഞ്ചഹി പിണ്ഡസതേഹി പോസേന്തി, സോ കമ്മം കത്വാ നദിം ഓതരിത്വാ ന്ഹത്വാ കീളിത്വാ ആഗച്ഛതി, വഡ്ഢകീദാരകാപി തം സോണ്ഡാദീസു ഗഹേത്വാ ഉദകേപി ഥലേപി തേന സദ്ധിം കീളന്തി. ആജാനീയാ പന ഹത്ഥിനോപി അസ്സാപി പുരിസാപി ഉദകേ ഉച്ചാരം വാ പസ്സാവം വാ ന കരോന്തി, തസ്മാ സോപി ഉദകേ ഉച്ചാരപസ്സാവം അകത്വാ ബഹിനദീതീരേയേവ കരോതി. അഥേകസ്മിം ദിവസേ ഉപരിനദിയാ ദേവോ വസ്സി, അഥ സുക്ഖം ഹത്ഥിലണ്ഡം ഉദകേന നദിം ഓതരിത്വാ ഗച്ഛന്തം ബാരാണസീനഗരതിത്ഥേ ഏകസ്മിം ഗുമ്ബേ ലഗ്ഗേത്വാ അട്ഠാസി. അഥ രഞ്ഞോ ഹത്ഥിഗോപകാ ‘‘ഹത്ഥീ ന്ഹാപേസ്സാമാ’’തി പഞ്ച ഹത്ഥിസതാനി നയിംസു. ആജാനീയലണ്ഡസ്സ ഗന്ധം ഘായിത്വാ ഏകോപി ഹത്ഥീ നദിം ഓതരിതും ന ഉസ്സഹി. സബ്ബേപി നങ്ഗുട്ഠം ഉക്ഖിപിത്വാ പലായിതും ആരഭിംസു, ഹത്ഥിഗോപകാ ഹത്ഥാചരിയാനം ആരോചേസും. തേ ‘‘ഉദകേ പരിപന്ഥേന ഭവിതബ്ബ’’ന്തി ഉദകം സോധാപേത്വാ തസ്മിം ഗുമ്ബേ തം ആജാനീയലണ്ഡം ദിസ്വാ ‘‘ഇദമേത്ഥ കാരണ’’ന്തി ഞത്വാ ചാടിം ആഹരാപേത്വാ ഉദകസ്സ പൂരേത്വാ തം തത്ഥ മദ്ദിത്വാ ഹത്ഥീനം സരീരേ സിഞ്ചാപേസും, സരീരാനി സുഗന്ധാനി അഹേസും. തസ്മിം കാലേ തേ നദിം ഓതരിത്വാ ന്ഹായിംസു.

    Tato paṭṭhāya hatthipotako vaḍḍhakīnaṃ vacanakaro ovādakkhamo hutvā sabbakiccāni karoti. Tepi taṃ pañcahi piṇḍasatehi posenti, so kammaṃ katvā nadiṃ otaritvā nhatvā kīḷitvā āgacchati, vaḍḍhakīdārakāpi taṃ soṇḍādīsu gahetvā udakepi thalepi tena saddhiṃ kīḷanti. Ājānīyā pana hatthinopi assāpi purisāpi udake uccāraṃ vā passāvaṃ vā na karonti, tasmā sopi udake uccārapassāvaṃ akatvā bahinadītīreyeva karoti. Athekasmiṃ divase uparinadiyā devo vassi, atha sukkhaṃ hatthilaṇḍaṃ udakena nadiṃ otaritvā gacchantaṃ bārāṇasīnagaratitthe ekasmiṃ gumbe laggetvā aṭṭhāsi. Atha rañño hatthigopakā ‘‘hatthī nhāpessāmā’’ti pañca hatthisatāni nayiṃsu. Ājānīyalaṇḍassa gandhaṃ ghāyitvā ekopi hatthī nadiṃ otarituṃ na ussahi. Sabbepi naṅguṭṭhaṃ ukkhipitvā palāyituṃ ārabhiṃsu, hatthigopakā hatthācariyānaṃ ārocesuṃ. Te ‘‘udake paripanthena bhavitabba’’nti udakaṃ sodhāpetvā tasmiṃ gumbe taṃ ājānīyalaṇḍaṃ disvā ‘‘idamettha kāraṇa’’nti ñatvā cāṭiṃ āharāpetvā udakassa pūretvā taṃ tattha madditvā hatthīnaṃ sarīre siñcāpesuṃ, sarīrāni sugandhāni ahesuṃ. Tasmiṃ kāle te nadiṃ otaritvā nhāyiṃsu.

    ഹത്ഥാചരിയാ രഞ്ഞോ തം പവത്തിം ആരോചേത്വാ ‘‘തം ഹത്ഥാജാനീയം പരിയേസിത്വാ ആനേതും വട്ടതി, ദേവാ’’തി ആഹംസു. രാജാ നാവാസങ്ഘാടേഹി നദിം പക്ഖന്ദിത്വാ ഉദ്ധംഗാമീഹി നാവാസങ്ഘാടേഹി വഡ്ഢകീനം വസനട്ഠാനം സമ്പാപുണി. ഹത്ഥിപോതകോ നദിയം കീളന്തോ ഭേരിസദ്ദം സുത്വാ ഗന്ത്വാ വഡ്ഢകീനം സന്തികേ അട്ഠാസി. വഡ്ഢകീ രഞ്ഞോ പച്ചുഗ്ഗമനം കത്വാ ‘‘ദേവ, സചേ ദാരൂഹി അത്ഥോ, കിം കാരണാ ആഗതത്ഥ, കിം പേസേത്വാ ആഹരാപേതും ന വട്ടതീ’’തി ആഹംസു. ‘‘നാഹം, ഭണേ, ദാരൂനം അത്ഥായ ആഗതോ, ഇമസ്സ പന ഹത്ഥിസ്സ അത്ഥായ ആഗതോമ്ഹീ’’തി. ‘‘ഗാഹാപേത്വാ ഗച്ഛഥ, ദേവാ’’തി. ഹത്ഥിപോതകോ ഗന്തും ന ഇച്ഛി. ‘‘കിം കാരാപേതി, ഭണേ, ഹത്ഥീ’’തി? ‘‘വഡ്ഢകീനം പോസാവനികം ആഹരാപേതി, ദേവാ’’തി. ‘‘സാധു, ഭണേ’’തി രാജാ ഹത്ഥിസ്സ ചതുന്നം പാദാനം സോണ്ഡായ നങ്ഗുട്ഠസ്സ ച സന്തികേ സതസഹസ്സസതസഹസ്സകഹാപണേ ഠപാപേസി. ഹത്ഥീ ഏത്തകേനാപി അഗന്ത്വാ സബ്ബവഡ്ഢകീനം ദുസ്സയുഗേസു വഡ്ഢകീഭരിയാനം നിവാസനസാടകേസു ദിന്നേസു സദ്ധിംകീളിതാനം ദാരകാനഞ്ച ദാരകപരിഹാരേ കതേ നിവത്തിത്വാ വഡ്ഢകീ ച ഇത്ഥിയോ ച ദാരകേ ച ഓലോകേത്വാ രഞ്ഞാ സദ്ധിം അഗമാസി.

    Hatthācariyā rañño taṃ pavattiṃ ārocetvā ‘‘taṃ hatthājānīyaṃ pariyesitvā ānetuṃ vaṭṭati, devā’’ti āhaṃsu. Rājā nāvāsaṅghāṭehi nadiṃ pakkhanditvā uddhaṃgāmīhi nāvāsaṅghāṭehi vaḍḍhakīnaṃ vasanaṭṭhānaṃ sampāpuṇi. Hatthipotako nadiyaṃ kīḷanto bherisaddaṃ sutvā gantvā vaḍḍhakīnaṃ santike aṭṭhāsi. Vaḍḍhakī rañño paccuggamanaṃ katvā ‘‘deva, sace dārūhi attho, kiṃ kāraṇā āgatattha, kiṃ pesetvā āharāpetuṃ na vaṭṭatī’’ti āhaṃsu. ‘‘Nāhaṃ, bhaṇe, dārūnaṃ atthāya āgato, imassa pana hatthissa atthāya āgatomhī’’ti. ‘‘Gāhāpetvā gacchatha, devā’’ti. Hatthipotako gantuṃ na icchi. ‘‘Kiṃ kārāpeti, bhaṇe, hatthī’’ti? ‘‘Vaḍḍhakīnaṃ posāvanikaṃ āharāpeti, devā’’ti. ‘‘Sādhu, bhaṇe’’ti rājā hatthissa catunnaṃ pādānaṃ soṇḍāya naṅguṭṭhassa ca santike satasahassasatasahassakahāpaṇe ṭhapāpesi. Hatthī ettakenāpi agantvā sabbavaḍḍhakīnaṃ dussayugesu vaḍḍhakībhariyānaṃ nivāsanasāṭakesu dinnesu saddhiṃkīḷitānaṃ dārakānañca dārakaparihāre kate nivattitvā vaḍḍhakī ca itthiyo ca dārake ca oloketvā raññā saddhiṃ agamāsi.

    രാജാ തം ആദായ നഗരം ഗന്ത്വാ നഗരഞ്ച ഹത്ഥിസാലഞ്ച അലങ്കാരാപേത്വാ ഹത്ഥിം നഗരം പദക്ഖിണം കാരേത്വാ ഹത്ഥിസാലം പവേസേത്വാ സബ്ബാലങ്കാരേഹി അലങ്കരിത്വാ അഭിസേകം ദത്വാ ഓപവയ്ഹം കത്വാ അത്തനോ സഹായട്ഠാനേ ഠപേത്വാ ഉപഡ്ഢരജ്ജം ഹത്ഥിസ്സ ദത്വാ അത്തനാ സമാനപരിഹാരം അകാസി. ഹത്ഥിസ്സ ആഗതകാലതോ പട്ഠായ രഞ്ഞോ സകലജമ്ബുദീപേ രജ്ജം ഹത്ഥഗതമേവ അഹോസി. ഏവം കാലേ ഗച്ഛന്തേ ബോധിസത്തോ തസ്സ രഞ്ഞോ അഗ്ഗമഹേസിയാ കുച്ഛിമ്ഹി പടിസന്ധിം ഗണ്ഹി. തസ്സാ ഗബ്ഭപരിപാകകാലേ രാജാ കാലമകാസി. ഹത്ഥീ പന സചേ രഞ്ഞോ കാലകതഭാവം ജാനേയ്യ, തത്ഥേവസ്സ ഹദയം ഫലേയ്യ, തസ്മാ ഹത്ഥിം രഞ്ഞോ കാലകതഭാവം അജാനാപേത്വാവ ഉപട്ഠഹിംസു. രഞ്ഞോ പന കാലകതഭാവം സുത്വാ ‘‘തുച്ഛം കിര രജ്ജ’’ന്തി അനന്തരസാമന്തകോസലരാജാ മഹതിയാ സേനായ ആഗന്ത്വാ നഗരം പരിവാരേസി. നഗരവാസിനോ ദ്വാരാനി പിദഹിത്വാ കോസലരഞ്ഞോ സാസനം പഹിണിംസു – ‘‘അമ്ഹാകം രഞ്ഞോ അഗ്ഗമഹേസീ പരിപുണ്ണഗബ്ഭാ ‘ഇതോ കിര സത്തമേ ദിവസേ പുത്തം വിജായിസ്സതീ’തി അങ്ഗവിജ്ജാപാഠകാ ആഹംസു. സചേ സാ പുത്തം വിജായിസ്സതി, മയം സത്തമേ ദിവസേ യുദ്ധം ദസ്സാമ, ന രജ്ജം, ഏത്തകം കാലം ആഗമേഥാ’’തി. രാജാ ‘‘സാധൂ’’തി സമ്പടിച്ഛി.

    Rājā taṃ ādāya nagaraṃ gantvā nagarañca hatthisālañca alaṅkārāpetvā hatthiṃ nagaraṃ padakkhiṇaṃ kāretvā hatthisālaṃ pavesetvā sabbālaṅkārehi alaṅkaritvā abhisekaṃ datvā opavayhaṃ katvā attano sahāyaṭṭhāne ṭhapetvā upaḍḍharajjaṃ hatthissa datvā attanā samānaparihāraṃ akāsi. Hatthissa āgatakālato paṭṭhāya rañño sakalajambudīpe rajjaṃ hatthagatameva ahosi. Evaṃ kāle gacchante bodhisatto tassa rañño aggamahesiyā kucchimhi paṭisandhiṃ gaṇhi. Tassā gabbhaparipākakāle rājā kālamakāsi. Hatthī pana sace rañño kālakatabhāvaṃ jāneyya, tatthevassa hadayaṃ phaleyya, tasmā hatthiṃ rañño kālakatabhāvaṃ ajānāpetvāva upaṭṭhahiṃsu. Rañño pana kālakatabhāvaṃ sutvā ‘‘tucchaṃ kira rajja’’nti anantarasāmantakosalarājā mahatiyā senāya āgantvā nagaraṃ parivāresi. Nagaravāsino dvārāni pidahitvā kosalarañño sāsanaṃ pahiṇiṃsu – ‘‘amhākaṃ rañño aggamahesī paripuṇṇagabbhā ‘ito kira sattame divase puttaṃ vijāyissatī’ti aṅgavijjāpāṭhakā āhaṃsu. Sace sā puttaṃ vijāyissati, mayaṃ sattame divase yuddhaṃ dassāma, na rajjaṃ, ettakaṃ kālaṃ āgamethā’’ti. Rājā ‘‘sādhū’’ti sampaṭicchi.

    ദേവീ സത്തമേ ദിവസേ പുത്തം വിജായി. തസ്സ നാമഗ്ഗഹണദിവസേ പന മഹാജനസ്സ അലീനചിത്തം പഗ്ഗണ്ഹന്തോ ജാതോതി ‘‘അലീനചിത്തകുമാരോ’’ത്വേവസ്സ നാമം അകംസു. ജാതദിവസതോയേവ പനസ്സ പട്ഠായ നാഗരാ കോസലരഞ്ഞാ സദ്ധിം യുജ്ഝിംസു. നിന്നായകത്താ സങ്ഗാമസ്സ മഹന്തമ്പി ബലം യുജ്ഝമാനം ഥോകം ഥോകം ഓസക്കതി. അമച്ചാ ദേവിയാ തമത്ഥം ആരോചേത്വാ ‘‘മയം ഏവം ഓസക്കമാനേ ബലേ പരാജയഭാവസ്സ ഭായാമ, അമ്ഹാകം പന രഞ്ഞോ കാലകതഭാവം, പുത്തസ്സ ജാതഭാവം, കോസലരഞ്ഞോ ആഗന്ത്വാ യുജ്ഝാനഭാവഞ്ച രഞ്ഞോ സഹായകോ മങ്ഗലഹത്ഥീ ന ജാനാതി, ജാനാപേമ ന’’ന്തി പുച്ഛിംസു. സാ ‘‘സാധൂ’’തി സമ്പടിച്ഛിത്വാ പുത്തം അലങ്കരിത്വാ ദുകൂലചുമ്ബടകേ നിപജ്ജാപേത്വാ പാസാദാ ഓരുയ്ഹ അമച്ചഗണപരിവുതാ ഹത്ഥിസാലം ഗന്ത്വാ ബോധിസത്തം ഹത്ഥിസ്സ പാദമൂലേ നിപജ്ജാപേത്വാ ‘‘സാമി, സഹായോ തേ കാലകതോ, മയം തുയ്ഹം ഹദയഫാലനഭയേന നാരോചയിമ്ഹ, അയം തേ സഹായസ്സ പുത്തോ, കോസലരാജാ ആഗന്ത്വാ നഗര ം പരിവാരേത്വാ തവ പുത്തേന സദ്ധിം യുജ്ഝതി, ബലം ഓസക്കതി, തവ പുത്തം ത്വഞ്ഞേവ വാ മാരേഹി, രജ്ജം വാസ്സ ഗണ്ഹിത്വാ ദേഹീ’’തി ആഹ.

    Devī sattame divase puttaṃ vijāyi. Tassa nāmaggahaṇadivase pana mahājanassa alīnacittaṃ paggaṇhanto jātoti ‘‘alīnacittakumāro’’tvevassa nāmaṃ akaṃsu. Jātadivasatoyeva panassa paṭṭhāya nāgarā kosalaraññā saddhiṃ yujjhiṃsu. Ninnāyakattā saṅgāmassa mahantampi balaṃ yujjhamānaṃ thokaṃ thokaṃ osakkati. Amaccā deviyā tamatthaṃ ārocetvā ‘‘mayaṃ evaṃ osakkamāne bale parājayabhāvassa bhāyāma, amhākaṃ pana rañño kālakatabhāvaṃ, puttassa jātabhāvaṃ, kosalarañño āgantvā yujjhānabhāvañca rañño sahāyako maṅgalahatthī na jānāti, jānāpema na’’nti pucchiṃsu. Sā ‘‘sādhū’’ti sampaṭicchitvā puttaṃ alaṅkaritvā dukūlacumbaṭake nipajjāpetvā pāsādā oruyha amaccagaṇaparivutā hatthisālaṃ gantvā bodhisattaṃ hatthissa pādamūle nipajjāpetvā ‘‘sāmi, sahāyo te kālakato, mayaṃ tuyhaṃ hadayaphālanabhayena nārocayimha, ayaṃ te sahāyassa putto, kosalarājā āgantvā nagara ṃ parivāretvā tava puttena saddhiṃ yujjhati, balaṃ osakkati, tava puttaṃ tvaññeva vā mārehi, rajjaṃ vāssa gaṇhitvā dehī’’ti āha.

    തസ്മിം കാലേ ഹത്ഥീ ബോധിസത്തം സോണ്ഡായ പരാമസിത്വാ ഉക്ഖിപിത്വാ കുമ്ഭേ ഠപേത്വാ രോദിത്വാ ബോധിസത്തം ഓതാരേത്വാ ദേവിയാ ഹത്ഥേ നിപജ്ജാപേത്വാ ‘‘കോസലരാജം ഗണ്ഹിസ്സാമീ’’തി ഹത്ഥിസാലതോ നിക്ഖമി. അഥസ്സ അമച്ചാ വമ്മം പടിമുഞ്ചിത്വാ അലങ്കരിത്വാ നഗരദ്വാരം അവാപുരിത്വാ തം പരിവാരേത്വാ നിക്ഖമിംസു. ഹത്ഥീ നഗരാ നിക്ഖമിത്വാ കോഞ്ചനാദം കത്വാ മഹാജനം സന്താസേത്വാ പലാപേത്വാ ബലകോട്ഠകം ഭിന്ദിത്വാ കോസലരാജാനം ചൂളായ ഗഹേത്വാ ആനേത്വാ ബോധിസത്തസ്സ പാദമൂലേ നിപജ്ജാപേത്വാ മാരണത്ഥായസ്സ ഉട്ഠിതേ വാരേത്വാ ‘‘ഇതോ പട്ഠായ അപ്പമത്തോ ഹോഹി, ‘കുമാരോ ദഹരോ’തി സഞ്ഞം മാ കരീ’’തി ഓവദിത്വാ ഉയ്യോജേസി. തതോ പട്ഠായ സകലജമ്ബുദീപേ രജ്ജം ബോധിസത്തസ്സ ഹത്ഥഗതമേവ ജാതം, അഞ്ഞോ പടിസത്തു നാമ ഉട്ഠഹിതും സമത്ഥോ നാഹോസി. ബോധിസത്തോ സത്തവസ്സികകാലേ അഭിസേകം കത്വാ അലീനചിത്തരാജാ നാമ ഹുത്വാ ധമ്മേന രജ്ജം കാരേത്വാ ജീവിതപരിയോസാനേ സഗ്ഗപുരം പൂരേസി.

    Tasmiṃ kāle hatthī bodhisattaṃ soṇḍāya parāmasitvā ukkhipitvā kumbhe ṭhapetvā roditvā bodhisattaṃ otāretvā deviyā hatthe nipajjāpetvā ‘‘kosalarājaṃ gaṇhissāmī’’ti hatthisālato nikkhami. Athassa amaccā vammaṃ paṭimuñcitvā alaṅkaritvā nagaradvāraṃ avāpuritvā taṃ parivāretvā nikkhamiṃsu. Hatthī nagarā nikkhamitvā koñcanādaṃ katvā mahājanaṃ santāsetvā palāpetvā balakoṭṭhakaṃ bhinditvā kosalarājānaṃ cūḷāya gahetvā ānetvā bodhisattassa pādamūle nipajjāpetvā māraṇatthāyassa uṭṭhite vāretvā ‘‘ito paṭṭhāya appamatto hohi, ‘kumāro daharo’ti saññaṃ mā karī’’ti ovaditvā uyyojesi. Tato paṭṭhāya sakalajambudīpe rajjaṃ bodhisattassa hatthagatameva jātaṃ, añño paṭisattu nāma uṭṭhahituṃ samattho nāhosi. Bodhisatto sattavassikakāle abhisekaṃ katvā alīnacittarājā nāma hutvā dhammena rajjaṃ kāretvā jīvitapariyosāne saggapuraṃ pūresi.

    സത്ഥാ ഇമം അതീതം ആഹരിത്വാ അഭിസമ്ബുദ്ധോ ഹുത്വാ ഇമം ഗാഥാദ്വയമാഹ –

    Satthā imaṃ atītaṃ āharitvā abhisambuddho hutvā imaṃ gāthādvayamāha –

    ൧൧.

    11.

    ‘‘അലീനചിത്തം നിസ്സായ, പഹട്ഠാ മഹതീ ചമൂ;

    ‘‘Alīnacittaṃ nissāya, pahaṭṭhā mahatī camū;

    കോസലം സേനാസന്തുട്ഠം, ജീവഗ്ഗാഹം അഗാഹയി.

    Kosalaṃ senāsantuṭṭhaṃ, jīvaggāhaṃ agāhayi.

    ൧൨.

    12.

    ‘‘ഏവം നിസ്സയസമ്പന്നോ, ഭിക്ഖു ആരദ്ധവീരിയോ;

    ‘‘Evaṃ nissayasampanno, bhikkhu āraddhavīriyo;

    ഭാവയം കുസലം ധമ്മം, യോഗക്ഖേമസ്സ പത്തിയാ;

    Bhāvayaṃ kusalaṃ dhammaṃ, yogakkhemassa pattiyā;

    പാപുണേ അനുപുബ്ബേന, സബ്ബസംയോജനക്ഖയ’’ന്തി.

    Pāpuṇe anupubbena, sabbasaṃyojanakkhaya’’nti.

    തത്ഥ അലീനചിത്തം നിസ്സായാതി അലീനചിത്തം രാജകുമാരം നിസ്സായ. പഹട്ഠാ മഹതീ ചമൂതി ‘‘പവേണീരജ്ജം നോ ദിട്ഠ’’ന്തി ഹട്ഠതുട്ഠാ ഹുത്വാ മഹതീ സേനാ. കോസലം സേനാസന്തുട്ഠന്തി കോസലരാജാനം സേന രജ്ജേന അസന്തുട്ഠം പരരജ്ജലോഭേന ആഗതം. ജീവഗ്ഗാഹം അഗാഹയീതി അമാരേത്വാവ സാ ചമൂ തം രാജാനം ഹത്ഥിനാ ജീവഗ്ഗാഹം ഗണ്ഹാപേസി. ഏവം നിസ്സയസമ്പന്നോതി യഥാ സാ ചമൂ, ഏവം അഞ്ഞോപി കുലപുത്തോ നിസ്സയസമ്പന്നോ കല്യാണമിത്തം ബുദ്ധം വാ ബുദ്ധസാവകം വാ നിസ്സയം ലഭിത്വാ. ഭിക്ഖൂതി പരിസുദ്ധാധിവചനമേതം. ആരദ്ധവീരിയോതി പഗ്ഗഹിതവീരിയോ ചതുദോസാപഗതേന വീരിയേന സമന്നാഗതോ. ഭാവയം കുസലം ധമ്മന്തി കുസലം നിരവജ്ജം സത്തതിംസബോധിപക്ഖിയസങ്ഖാതം ധമ്മം ഭാവേന്തോ. യോഗക്ഖേമസ്സ പത്തിയാതി ചതൂഹി യോഗേഹി ഖേമസ്സ നിബ്ബാനസ്സ പാപുണനത്ഥായ തം ധമ്മം ഭാവേന്തോ. പാപുണേ അനുപുബ്ബേന, സബ്ബസംയോജനക്ഖയന്തി ഏവം വിപസ്സനതോ പട്ഠായ ഇമം കുസലം ധമ്മം ഭാവേന്തോ സോ കല്യാണമിത്തുപനിസ്സയസമ്പന്നോ ഭിക്ഖു അനുപുബ്ബേന വിപസ്സനാഞാണാനി ച ഹേട്ഠിമമഗ്ഗഫലാനി ച പാപുണന്തോ പരിയോസാനേ ദസന്നമ്പി സംയോജനാനം ഖയന്തേ ഉപ്പന്നത്താ സബ്ബസംയോജനക്ഖയസങ്ഖാതം അരഹത്തം പാപുണാതി. യസ്മാ വാ നിബ്ബാനം ആഗമ്മ സബ്ബസംയോജനാനി ഖീയന്തി, തസ്മാ തമ്പി സബ്ബസംയോജനക്ഖയമേവ, ഏവം അനുപുബ്ബേന നിബ്ബാനസങ്ഖാതം സബ്ബസംയോജനക്ഖയം പാപുണാതീതി അത്ഥോ.

    Tattha alīnacittaṃ nissāyāti alīnacittaṃ rājakumāraṃ nissāya. Pahaṭṭhā mahatī camūti ‘‘paveṇīrajjaṃ no diṭṭha’’nti haṭṭhatuṭṭhā hutvā mahatī senā. Kosalaṃ senāsantuṭṭhanti kosalarājānaṃ sena rajjena asantuṭṭhaṃ pararajjalobhena āgataṃ. Jīvaggāhaṃ agāhayīti amāretvāva sā camū taṃ rājānaṃ hatthinā jīvaggāhaṃ gaṇhāpesi. Evaṃ nissayasampannoti yathā sā camū, evaṃ aññopi kulaputto nissayasampanno kalyāṇamittaṃ buddhaṃ vā buddhasāvakaṃ vā nissayaṃ labhitvā. Bhikkhūti parisuddhādhivacanametaṃ. Āraddhavīriyoti paggahitavīriyo catudosāpagatena vīriyena samannāgato. Bhāvayaṃ kusalaṃ dhammanti kusalaṃ niravajjaṃ sattatiṃsabodhipakkhiyasaṅkhātaṃ dhammaṃ bhāvento. Yogakkhemassa pattiyāti catūhi yogehi khemassa nibbānassa pāpuṇanatthāya taṃ dhammaṃ bhāvento. Pāpuṇe anupubbena, sabbasaṃyojanakkhayanti evaṃ vipassanato paṭṭhāya imaṃ kusalaṃ dhammaṃ bhāvento so kalyāṇamittupanissayasampanno bhikkhu anupubbena vipassanāñāṇāni ca heṭṭhimamaggaphalāni ca pāpuṇanto pariyosāne dasannampi saṃyojanānaṃ khayante uppannattā sabbasaṃyojanakkhayasaṅkhātaṃ arahattaṃ pāpuṇāti. Yasmā vā nibbānaṃ āgamma sabbasaṃyojanāni khīyanti, tasmā tampi sabbasaṃyojanakkhayameva, evaṃ anupubbena nibbānasaṅkhātaṃ sabbasaṃyojanakkhayaṃ pāpuṇātīti attho.

    ഇതി ഭഗവാ അമതമഹാനിബ്ബാനേന ധമ്മദേസനായ കൂടം ഗഹേത്വാ ഉത്തരിപി സച്ചാനി പകാസേത്വാ ജാതകം സമോധാനേസി, സച്ചപരിയോസാനേ ഓസ്സട്ഠവീരിയോ ഭിക്ഖു അരഹത്തേ പതിട്ഠഹി. ‘‘തദാ മാതാ മഹാമായാ, പിതാ സുദ്ധോദനമഹാരാജാ അഹോസി, രജ്ജം ഗഹേത്വാ ദിന്നഹത്ഥീ അയം ഓസ്സട്ഠവീരിയോ ഭിക്ഖു, ഹത്ഥിസ്സ പിതാ സാരിപുത്തോ, സാമന്തകോസലരാജാ മോഗ്ഗല്ലാനോ, അലീനചിത്തകുമാരോ പന അഹമേവ അഹോസി’’ന്തി.

    Iti bhagavā amatamahānibbānena dhammadesanāya kūṭaṃ gahetvā uttaripi saccāni pakāsetvā jātakaṃ samodhānesi, saccapariyosāne ossaṭṭhavīriyo bhikkhu arahatte patiṭṭhahi. ‘‘Tadā mātā mahāmāyā, pitā suddhodanamahārājā ahosi, rajjaṃ gahetvā dinnahatthī ayaṃ ossaṭṭhavīriyo bhikkhu, hatthissa pitā sāriputto, sāmantakosalarājā moggallāno, alīnacittakumāro pana ahameva ahosi’’nti.

    അലീനചിത്തജാതകവണ്ണനാ ഛട്ഠാ.

    Alīnacittajātakavaṇṇanā chaṭṭhā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ജാതകപാളി • Jātakapāḷi / ൧൫൬. അലീനചിത്തജാതകം • 156. Alīnacittajātakaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact