| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / जातकपाळि • Jātakapāḷi |
१३. तेरसकनिपातो
13. Terasakanipāto
४७४. अम्बजातकं (१)
474. Ambajātakaṃ (1)
१.
1.
अहासि 1 मे अम्बफलानि पुब्बे, अणूनि थूलानि च ब्रह्मचारि।
Ahāsi 2 me ambaphalāni pubbe, aṇūni thūlāni ca brahmacāri;
तेहेव मन्तेहि न दानि तुय्हं, दुमप्फला पातुभवन्ति ब्रह्मे॥
Teheva mantehi na dāni tuyhaṃ, dumapphalā pātubhavanti brahme.
२.
2.
नक्खत्तयोगं पटिमानयामि, खणं मुहुत्तञ्च मन्ते न पस्सं 3।
Nakkhattayogaṃ paṭimānayāmi, khaṇaṃ muhuttañca mante na passaṃ 4;
नक्खत्तयोगञ्च खणञ्च लद्धा, अद्धाहरिस्सम्बफलं 5 पहूतं॥
Nakkhattayogañca khaṇañca laddhā, addhāharissambaphalaṃ 6 pahūtaṃ.
३.
3.
नक्खत्तयोगं न पुरे अभाणि, खणं मुहुत्तं न पुरे असंसि।
Nakkhattayogaṃ na pure abhāṇi, khaṇaṃ muhuttaṃ na pure asaṃsi;
सयं हरी 7 अम्बफलं पहूतं, वण्णेन गन्धेन रसेनुपेतं॥
Sayaṃ harī 8 ambaphalaṃ pahūtaṃ, vaṇṇena gandhena rasenupetaṃ.
४.
4.
मन्ताभिजप्पेन पुरे हि 9 तुय्हं, दुमप्फला पातुभवन्ति ब्रह्मे।
Mantābhijappena pure hi 10 tuyhaṃ, dumapphalā pātubhavanti brahme;
स्वाज्ज न पारेसि जप्पम्पि मन्तं 11, अयं सो को नाम तवज्ज धम्मो॥
Svājja na pāresi jappampi mantaṃ 12, ayaṃ so ko nāma tavajja dhammo.
५.
5.
चण्डालपुत्तो मम सम्पदासि, धम्मेन मन्ते पकतिञ्च संसि।
Caṇḍālaputto mama sampadāsi, dhammena mante pakatiñca saṃsi;
६.
6.
सोहं जनिन्देन जनम्हि पुट्ठो, मक्खाभिभूतो अलिकं अभाणिं।
Sohaṃ janindena janamhi puṭṭho, makkhābhibhūto alikaṃ abhāṇiṃ;
‘‘मन्ता इमे ब्राह्मणस्सा’’ति मिच्छा, पहीनमन्तो कपणो रुदामि॥
‘‘Mantā ime brāhmaṇassā’’ti micchā, pahīnamanto kapaṇo rudāmi.
७.
7.
एरण्डा पुचिमन्दा वा, अथ वा पालिभद्दका।
Eraṇḍā pucimandā vā, atha vā pālibhaddakā;
मधुं मधुत्थिको विन्दे, सो हि तस्स दुमुत्तमो॥
Madhuṃ madhutthiko vinde, so hi tassa dumuttamo.
८.
8.
खत्तिया ब्राह्मणा वेस्सा, सुद्दा चण्डालपुक्कुसा।
Khattiyā brāhmaṇā vessā, suddā caṇḍālapukkusā;
यम्हा धम्मं विजानेय्य, सो हि तस्स नरुत्तमो॥
Yamhā dhammaṃ vijāneyya, so hi tassa naruttamo.
९.
9.
इमस्स दण्डञ्च वधञ्च दत्वा, गले गहेत्वा खलयाथ 17 जम्मं।
Imassa daṇḍañca vadhañca datvā, gale gahetvā khalayātha 18 jammaṃ;
यो उत्तमत्थं कसिरेन लद्धं, मानातिमानेन विनासयित्थ॥
Yo uttamatthaṃ kasirena laddhaṃ, mānātimānena vināsayittha.
१०.
10.
यथा समं मञ्ञमानो पतेय्य, सोब्भं गुहं नरकं पूतिपादं।
Yathā samaṃ maññamāno pateyya, sobbhaṃ guhaṃ narakaṃ pūtipādaṃ;
रज्जूति वा अक्कमे कण्हसप्पं, अन्धो यथा जोतिमधिट्ठहेय्य।
Rajjūti vā akkame kaṇhasappaṃ, andho yathā jotimadhiṭṭhaheyya;
११.
11.
पकतिम्पि ते अत्तमनो असंसिं, धम्मे ठितं तं 27 न जहेय्य मन्तो॥
Pakatimpi te attamano asaṃsiṃ, dhamme ṭhitaṃ taṃ 28 na jaheyya manto.
१२.
12.
यो बाल मन्तं 29 कसिरेन लद्धं, यं दुल्लभं अज्ज मनुस्सलोके।
Yo bāla mantaṃ 30 kasirena laddhaṃ, yaṃ dullabhaṃ ajja manussaloke;
किञ्चापि लद्धा जीवितुं अप्पपञ्ञो 31, विनासयी अलिकं भासमानो॥
Kiñcāpi laddhā jīvituṃ appapañño 32, vināsayī alikaṃ bhāsamāno.
१३.
13.
बालस्स मूळ्हस्स अकतञ्ञुनो च, मुसा भणन्तस्स असञ्ञतस्स।
Bālassa mūḷhassa akataññuno ca, musā bhaṇantassa asaññatassa;
मन्ते मयं तादिसके न देम, कुतो मन्ता गच्छ न मय्ह रुच्चसीति॥
Mante mayaṃ tādisake na dema, kuto mantā gaccha na mayha ruccasīti.
अम्बजातकं पठमं।
Ambajātakaṃ paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / जातक-अट्ठकथा • Jātaka-aṭṭhakathā / [४७४] १. अम्बजातकवण्णना • [474] 1. Ambajātakavaṇṇanā
