Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā |
౪. ఆమిససిక్ఖాపదవణ్ణనా
4. Āmisasikkhāpadavaṇṇanā
౧౬౪. ‘‘ఉపసమ్పన్నం సఙ్ఘేన అసమ్మత’’న్తి పాళివచనతో, ‘‘సమ్మతేన వా సఙ్ఘేన వా భారం కత్వా ఠపితో’’తి అట్ఠకథావచనతో చ అట్ఠహఙ్గేహి సమన్నాగతో సమ్మతేన వా విప్పవసితుకామేన ‘‘యావాహం ఆగమిస్సామి, తావ తే భారో హోతూ’’తి యాచిత్వా ఠపితో, తస్సాభావతో సఙ్ఘేన వా తథేవ భారం కత్వా ఠపితో అట్ఠహి గరుధమ్మేహి ఓవదితుం లభతి, పగేవ అఞ్ఞేన ధమ్మేనాతి సిద్ధం. ‘‘యో పన భిక్ఖు అసమ్మతో భిక్ఖునియో ఓవదేయ్య, పాచిత్తియ’’న్తి పగేవ భారం కత్వా అట్ఠపితం సన్ధాయ వుత్తన్తి వేదితబ్బం. అభయగిరివాసీనమ్పి ఇదమేవ మతం, అనుగణ్ఠిపదే పన ఇమం నయం పటిక్ఖిపిత్వా ‘‘నత్థి కోచీ’’తిఆదినా ‘‘ఏతరహి ఓవాదకో అసమ్మతో భిక్ఖునోవాదకో నామా’’తి వత్వా ‘‘యం పన అన్ధకట్ఠకథాయం వుత్తం ‘ఉపసమ్పన్నం సఙ్ఘేన కమ్మవాచాయ అసమ్మతం, భిక్ఖుసఙ్ఘేన పన భిక్ఖునిసఙ్ఘస్స అనుగ్గహం కరోథ, భిక్ఖునియో ఓవదథ, భిక్ఖుసఙ్ఘస్స చ కరోథ ఫాసువిహారన్తి ఏవం యాచిత్వా ఠపితో భిక్ఖుసఙ్ఘం ఆపుచ్ఛిత్వా, తతో సో థేరో భిక్ఖునియో ఓవదతి, ఏవరూపం భిక్ఖుసఙ్ఘేన అసమ్మతన్తి, తత్ర వుత్తనయేనేవ అత్థో గహేతబ్బో’’తి వుత్తం. పోరాణగణ్ఠిపదే పన ‘‘అసమ్మతో గామం ఓవాదత్థాయ ఆగతానం భిక్ఖునీనం వచనం సుత్వా పటివచనం దేన్తో సఙ్ఘానుమతియా, న ఞత్తిచతుత్థేనా’’తి వుత్తం, తం అనుగణ్ఠిపదమతేన సమేతి, అన్ధకట్ఠకథాయం వుత్తవచనం తేన సమేతి, తఞ్చ పాళివచనం, న హి ఓవాదపటిగ్గాహకో, పాతిమోక్ఖుద్దేసకో వా ‘‘పాసాదికేన సమ్పాదేతూ’’తి వచనమత్తేన భిక్ఖునోవాదకో నామ హోతి. హోతీతి చే, అనుపసమ్పన్నోపి తత్తకేన వచనేన ‘‘భిక్ఖునోవాదకో హోతూ’’తి వత్తబ్బో. హోతీతి చే, యం వుత్తం గణ్ఠానుగణ్ఠిపదేసు ‘‘అసమ్మతో నామ అసమ్మతభావేన ‘బహుస్సుతో త్వం ఓవదాహీ’తి సఙ్ఘేన భారం కత్వా ఠపితో’’తి. ఏత్థ బాహుసచ్చేన కిం పయోజనం. అనుగణ్ఠిపదేయేవ ‘‘అభయగిరివాసీ వదతీతి సుత్వా సమ్మతేన వా ఆణత్తో ఓవదితుం లభతీతి ధమ్మసిరిత్థేరో పచ్ఛా అనుజానాతీ’’తి వుత్తం. కిం బహుకాయ. ‘‘పాసాదికేన సమ్పాదేతూ’’తి ఏత్తకమత్తేన భిక్ఖునోవాదకో హోతి. అట్ఠకథాయం ‘‘భారం కత్వా’’తి ఇమినా కిం పయోజనం, తత్తకమ్పి వత్తుం అఞ్ఞో న లభతి, తేన చ ‘‘అనుజానామి, భిక్ఖవే, ఠపేత్వా బాలం గిలానం గమికం అవసేసేహి ఓవాదం గహేతు’’న్తి (చూళవ॰ ౪౧౪) అయం పాళి విరుజ్ఝేయ్య. కథం? తస్స హి ‘‘న, భిక్ఖవే, ఓవాదో న పచ్చాహరితబ్బో’’తి (చూళవ॰ ౪౧౫) చనతో సమ్మతాసమ్మతభావేన నత్థి కోచీతి ‘‘పాసాదికేన సమ్పాదేతూ’’తి వత్తబ్బం సియా, వదన్తో చ ఇధ పఠమేన ఆపత్తియా కారేతబ్బో హోతీతి. హోతు అసమ్మతత్తా, అకతభారత్తా చ. ఇమస్స చ భిక్ఖునోవాదకత్తే ఇమస్స ఖీయనేన దుక్కటం సియా, సబ్బమేతం అనిట్ఠం, తస్మా అట్ఠకథాయం ‘‘అయమేత్థ భిక్ఖునోవాదకో నామా’’తి అవుత్తత్తా తథా భారం కత్వా ఠపితో ఓవదితుం లభతియేవ, నాఞ్ఞోతి ఆచరియో.
164. ‘‘Upasampannaṃ saṅghena asammata’’nti pāḷivacanato, ‘‘sammatena vā saṅghena vā bhāraṃ katvā ṭhapito’’ti aṭṭhakathāvacanato ca aṭṭhahaṅgehi samannāgato sammatena vā vippavasitukāmena ‘‘yāvāhaṃ āgamissāmi, tāva te bhāro hotū’’ti yācitvā ṭhapito, tassābhāvato saṅghena vā tatheva bhāraṃ katvā ṭhapito aṭṭhahi garudhammehi ovadituṃ labhati, pageva aññena dhammenāti siddhaṃ. ‘‘Yo pana bhikkhu asammato bhikkhuniyo ovadeyya, pācittiya’’nti pageva bhāraṃ katvā aṭṭhapitaṃ sandhāya vuttanti veditabbaṃ. Abhayagirivāsīnampi idameva mataṃ, anugaṇṭhipade pana imaṃ nayaṃ paṭikkhipitvā ‘‘natthi kocī’’tiādinā ‘‘etarahi ovādako asammato bhikkhunovādako nāmā’’ti vatvā ‘‘yaṃ pana andhakaṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ ‘upasampannaṃ saṅghena kammavācāya asammataṃ, bhikkhusaṅghena pana bhikkhunisaṅghassa anuggahaṃ karotha, bhikkhuniyo ovadatha, bhikkhusaṅghassa ca karotha phāsuvihāranti evaṃ yācitvā ṭhapito bhikkhusaṅghaṃ āpucchitvā, tato so thero bhikkhuniyo ovadati, evarūpaṃ bhikkhusaṅghena asammatanti, tatra vuttanayeneva attho gahetabbo’’ti vuttaṃ. Porāṇagaṇṭhipade pana ‘‘asammato gāmaṃ ovādatthāya āgatānaṃ bhikkhunīnaṃ vacanaṃ sutvā paṭivacanaṃ dento saṅghānumatiyā, na ñatticatutthenā’’ti vuttaṃ, taṃ anugaṇṭhipadamatena sameti, andhakaṭṭhakathāyaṃ vuttavacanaṃ tena sameti, tañca pāḷivacanaṃ, na hi ovādapaṭiggāhako, pātimokkhuddesako vā ‘‘pāsādikena sampādetū’’ti vacanamattena bhikkhunovādako nāma hoti. Hotīti ce, anupasampannopi tattakena vacanena ‘‘bhikkhunovādako hotū’’ti vattabbo. Hotīti ce, yaṃ vuttaṃ gaṇṭhānugaṇṭhipadesu ‘‘asammato nāma asammatabhāvena ‘bahussuto tvaṃ ovadāhī’ti saṅghena bhāraṃ katvā ṭhapito’’ti. Ettha bāhusaccena kiṃ payojanaṃ. Anugaṇṭhipadeyeva ‘‘abhayagirivāsī vadatīti sutvā sammatena vā āṇatto ovadituṃ labhatīti dhammasiritthero pacchā anujānātī’’ti vuttaṃ. Kiṃ bahukāya. ‘‘Pāsādikena sampādetū’’ti ettakamattena bhikkhunovādako hoti. Aṭṭhakathāyaṃ ‘‘bhāraṃ katvā’’ti iminā kiṃ payojanaṃ, tattakampi vattuṃ añño na labhati, tena ca ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ṭhapetvā bālaṃ gilānaṃ gamikaṃ avasesehi ovādaṃ gahetu’’nti (cūḷava. 414) ayaṃ pāḷi virujjheyya. Kathaṃ? Tassa hi ‘‘na, bhikkhave, ovādo na paccāharitabbo’’ti (cūḷava. 415) canato sammatāsammatabhāvena natthi kocīti ‘‘pāsādikena sampādetū’’ti vattabbaṃ siyā, vadanto ca idha paṭhamena āpattiyā kāretabbo hotīti. Hotu asammatattā, akatabhārattā ca. Imassa ca bhikkhunovādakatte imassa khīyanena dukkaṭaṃ siyā, sabbametaṃ aniṭṭhaṃ, tasmā aṭṭhakathāyaṃ ‘‘ayamettha bhikkhunovādako nāmā’’ti avuttattā tathā bhāraṃ katvā ṭhapito ovadituṃ labhatiyeva, nāññoti ācariyo.
ఆమిససిక్ఖాపదవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Āmisasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / మహావిభఙ్గ • Mahāvibhaṅga / ౩. ఓవాదవగ్గో • 3. Ovādavaggo
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావిభఙ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ౪. ఆమిససిక్ఖాపదవణ్ణనా • 4. Āmisasikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ౪. ఆమిససిక్ఖాపదవణ్ణనా • 4. Āmisasikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / ౪. ఆమిససిక్ఖాపదవణ్ణనా • 4. Āmisasikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi / ౪. ఆమిససిక్ఖాపదం • 4. Āmisasikkhāpadaṃ