Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Majjhima Nikāya, English translation |
मज्झिम निकाय १३२
Majjhima Nikāya 132
The Middle-Length Suttas Collection 132
आनन्दभद्देकरत्तसुत्त
Ānandabhaddekarattasutta
Ānanda and One Fine Night
एवं मे सुतं—एकं समयं भगवा सावत्थियं विहरति जेतवने अनाथपिण्डिकस्स आरामे।
Evaṁ me sutaṁ—ekaṁ samayaṁ bhagavā sāvatthiyaṁ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme.
So I have heard. At one time the Buddha was staying near Sāvatthī in Jeta’s Grove, Anāthapiṇḍika’s monastery.
तेन खो पन समयेन आयस्मा आनन्दो उपट्ठानसालायं भिक्खूनं धम्मिया कथाय सन्दस्सेति समादपेति समुत्तेजेति सम्पहंसेति, भद्देकरत्तस्स उद्देसञ्च विभङ्गञ्च भासति।
Tena kho pana samayena āyasmā ānando upaṭṭhānasālāyaṁ bhikkhūnaṁ dhammiyā kathāya sandasseti samādapeti samuttejeti sampahaṁseti, bhaddekarattassa uddesañca vibhaṅgañca bhāsati.
Now at that time Venerable Ānanda was educating, encouraging, firing up, and inspiring the bhikkhus in the assembly hall with a Dhamma talk on the topic of the recitation passage and analysis of One Fine Night.
अथ खो भगवा सायन्हसमयं पटिसल्लाना वुट्ठितो येनुपट्ठानसाला तेनुपसङ्कमि; उपसङ्कमित्वा पञ्ञत्ते आसने निसीदि। निसज्ज खो भगवा भिक्खू आमन्तेसि: “को नु खो, भिक्खवे, उपट्ठानसालायं भिक्खूनं धम्मिया कथाय सन्दस्सेसि समादपेसि समुत्तेजेसि सम्पहंसेसि, भद्देकरत्तस्स उद्देसञ्च विभङ्गञ्च अभासी”ति?
Atha kho bhagavā sāyanhasamayaṁ paṭisallānā vuṭṭhito yenupaṭṭhānasālā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Nisajja kho bhagavā bhikkhū āmantesi: “ko nu kho, bhikkhave, upaṭṭhānasālāyaṁ bhikkhūnaṁ dhammiyā kathāya sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṁsesi, bhaddekarattassa uddesañca vibhaṅgañca abhāsī”ti?
Then in the late afternoon, the Buddha came out of retreat, went to the assembly hall, where he sat on the seat spread out, and addressed the bhikkhus, “Who was inspiring the bhikkhus with a talk on the recitation passage and analysis of One Fine Night?”
“आयस्मा, भन्ते, आनन्दो उपट्ठानसालायं भिक्खूनं धम्मिया कथाय सन्दस्सेसि समादपेसि समुत्तेजेसि सम्पहंसेसि, भद्देकरत्तस्स उद्देसञ्च विभङ्गञ्च अभासी”ति।
“Āyasmā, bhante, ānando upaṭṭhānasālāyaṁ bhikkhūnaṁ dhammiyā kathāya sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṁsesi, bhaddekarattassa uddesañca vibhaṅgañca abhāsī”ti.
“It was Venerable Ānanda, sir.”
अथ खो भगवा आयस्मन्तं आनन्दं आमन्तेसि: “यथा कथं पन त्वं, आनन्द, भिक्खूनं धम्मिया कथाय सन्दस्सेसि समादपेसि समुत्तेजेसि सम्पहंसेसि, भद्देकरत्तस्स उद्देसञ्च विभङ्गञ्च अभासी”ति?
Atha kho bhagavā āyasmantaṁ ānandaṁ āmantesi: “yathā kathaṁ pana tvaṁ, ānanda, bhikkhūnaṁ dhammiyā kathāya sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṁsesi, bhaddekarattassa uddesañca vibhaṅgañca abhāsī”ti?
Then the Buddha said to Venerable Ānanda, “But in what way were you inspiring the bhikkhus with a talk on the recitation passage and analysis of One Fine Night?”
“एवं खो अहं, भन्ते, भिक्खूनं धम्मिया कथाय सन्दस्सेसिं समादपेसिं समुत्तेजेसिं सम्पहंसेसिं, भद्देकरत्तस्स उद्देसञ्च विभङ्गञ्च अभासिं—
“Evaṁ kho ahaṁ, bhante, bhikkhūnaṁ dhammiyā kathāya sandassesiṁ samādapesiṁ samuttejesiṁ sampahaṁsesiṁ, bhaddekarattassa uddesañca vibhaṅgañca abhāsiṁ—
“I was doing so in this way, sir,” replied Ānanda.
अतीतं नान्वागमेय्य, नप्पटिकङ्खे अनागतं; यदतीतं पहीनं तं, अप्पत्तञ्च अनागतं।
Atītaṁ nānvāgameyya, nappaṭikaṅkhe anāgataṁ; Yadatītaṁ pahīnaṁ taṁ, appattañca anāgataṁ.
“Don’t run back to the past, don’t hope for the future. What’s past is left behind; the future has not arrived;
पच्चुप्पन्नञ्च यो धम्मं, तत्थ तत्थ विपस्सति; असंहीरं असङ्कुप्पं, तं विद्वा मनुब्रूहये।
Paccuppannañca yo dhammaṁ, tattha tattha vipassati; Asaṁhīraṁ asaṅkuppaṁ, taṁ vidvā manubrūhaye.
and phenomena in the present are clearly seen in every case. Knowing this, foster it—unfaltering, unshakable.
अज्जेव किच्चमातप्पं, को जञ्ञा मरणं सुवे; न हि नो सङ्गरं तेन, महासेनेन मच्चुना।
Ajjeva kiccamātappaṁ, ko jaññā maraṇaṁ suve; Na hi no saṅgaraṁ tena, mahāsenena maccunā.
Today’s the day to keenly work—who knows, tomorrow may bring death! For there is no bargain to be struck with Death and his mighty hordes.
एवंविहारिं आतापिं, अहोरत्तमतन्दितं; तं वे भद्देकरत्तोति, सन्तो आचिक्खते मुनि।
Evaṁvihāriṁ ātāpiṁ, ahorattamatanditaṁ; Taṁ ve bhaddekarattoti, santo ācikkhate muni.
The peaceful sage explained it’s those who keenly meditate like this, tireless all night and day, who truly have that one fine night.”
‘कथञ्च, आवुसो, अतीतं अन्वागमेति? एवंरूपो अहोसिं अतीतमद्धानन्ति तत्थ नन्दिं समन्वानेति, एवंवेदनो अहोसिं अतीतमद्धानन्ति तत्थ नन्दिं समन्वानेति, एवंसञ्ञो अहोसिं अतीतमद्धानन्ति तत्थ नन्दिं समन्वानेति, एवंसङ्खारो अहोसिं अतीतमद्धानन्ति तत्थ नन्दिं समन्वानेति, एवंविञ्ञाणो अहोसिं अतीतमद्धानन्ति तत्थ नन्दिं समन्वानेति—एवं खो, आवुसो, अतीतं अन्वागमेति।
‘Kathañca, āvuso, atītaṁ anvāgameti? Evaṁrūpo ahosiṁ atītamaddhānanti tattha nandiṁ samanvāneti, evaṁvedano ahosiṁ atītamaddhānanti tattha nandiṁ samanvāneti, evaṁsañño ahosiṁ atītamaddhānanti tattha nandiṁ samanvāneti, evaṁsaṅkhāro ahosiṁ atītamaddhānanti tattha nandiṁ samanvāneti, evaṁviññāṇo ahosiṁ atītamaddhānanti tattha nandiṁ samanvāneti—evaṁ kho, āvuso, atītaṁ anvāgameti.
(Ānanda went on to repeat the analysis as in the previous discourse, MN 131.)
कथञ्च, आवुसो, अतीतं नान्वागमेति? एवंरूपो अहोसिं अतीतमद्धानन्ति तत्थ नन्दिं न समन्वानेति, एवंवेदनो अहोसिं अतीतमद्धानन्ति तत्थ नन्दिं न समन्वानेति, एवंसञ्ञो अहोसिं अतीतमद्धानन्ति तत्थ नन्दिं न समन्वानेति, एवंसङ्खारो अहोसिं अतीतमद्धानन्ति तत्थ नन्दिं न समन्वानेति, एवंविञ्ञाणो अहोसिं अतीतमद्धानन्ति तत्थ नन्दिं न समन्वानेति—एवं खो, आवुसो, अतीतं नान्वागमेति।
Kathañca, āvuso, atītaṁ nānvāgameti? Evaṁrūpo ahosiṁ atītamaddhānanti tattha nandiṁ na samanvāneti, evaṁvedano ahosiṁ atītamaddhānanti tattha nandiṁ na samanvāneti, evaṁsañño ahosiṁ atītamaddhānanti tattha nandiṁ na samanvāneti, evaṁsaṅkhāro ahosiṁ atītamaddhānanti tattha nandiṁ na samanvāneti, evaṁviññāṇo ahosiṁ atītamaddhānanti tattha nandiṁ na samanvāneti—evaṁ kho, āvuso, atītaṁ nānvāgameti.
कथञ्च, आवुसो, अनागतं पटिकङ्खति? एवंरूपो सियं अनागतमद्धानन्ति तत्थ नन्दिं समन्वानेति, एवंवेदनो सियं …पे… एवंसञ्ञो सियं … एवंसङ्खारो सियं … एवंविञ्ञाणो सियं अनागतमद्धानन्ति तत्थ नन्दिं समन्वानेति—एवं खो, आवुसो, अनागतं पटिकङ्खति।
Kathañca, āvuso, anāgataṁ paṭikaṅkhati? Evaṁrūpo siyaṁ anāgatamaddhānanti tattha nandiṁ samanvāneti, evaṁvedano siyaṁ …pe… evaṁsañño siyaṁ … evaṁsaṅkhāro siyaṁ … evaṁviññāṇo siyaṁ anāgatamaddhānanti tattha nandiṁ samanvāneti—evaṁ kho, āvuso, anāgataṁ paṭikaṅkhati.
कथञ्च, आवुसो, अनागतं नप्पटिकङ्खति? एवंरूपो सियं अनागतमद्धानन्ति तत्थ नन्दिं न समन्वानेति, एवंवेदनो सियं …पे… एवंसञ्ञो सियं … एवंसङ्खारो सियं … एवंविञ्ञाणो सियं अनागतमद्धानन्ति तत्थ नन्दिं न समन्वानेति—एवं खो, आवुसो, अनागतं नप्पटिकङ्खति।
Kathañca, āvuso, anāgataṁ nappaṭikaṅkhati? Evaṁrūpo siyaṁ anāgatamaddhānanti tattha nandiṁ na samanvāneti, evaṁvedano siyaṁ …pe… evaṁsañño siyaṁ … evaṁsaṅkhāro siyaṁ … evaṁviññāṇo siyaṁ anāgatamaddhānanti tattha nandiṁ na samanvāneti—evaṁ kho, āvuso, anāgataṁ nappaṭikaṅkhati.
कथञ्च, आवुसो, पच्चुप्पन्नेसु धम्मेसु संहीरति? इध, आवुसो, अस्सुतवा पुथुज्जनो अरियानं अदस्सावी अरियधम्मस्स अकोविदो अरियधम्मे अविनीतो सप्पुरिसानं अदस्सावी सप्पुरिसधम्मस्स अकोविदो सप्पुरिसधम्मे अविनीतो रूपं अत्ततो समनुपस्सति, रूपवन्तं वा अत्तानं, अत्तनि वा रूपं, रूपस्मिं वा अत्तानं; वेदनं … सञ्ञं … सङ्खारे … विञ्ञाणं अत्ततो समनुपस्सति, विञ्ञाणवन्तं वा अत्तानं, अत्तनि वा विञ्ञाणं, विञ्ञाणस्मिं वा अत्तानं—एवं खो, आवुसो, पच्चुप्पन्नेसु धम्मेसु संहीरति।
Kathañca, āvuso, paccuppannesu dhammesu saṁhīrati? Idha, āvuso, assutavā puthujjano ariyānaṁ adassāvī ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinīto sappurisānaṁ adassāvī sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinīto rūpaṁ attato samanupassati, rūpavantaṁ vā attānaṁ, attani vā rūpaṁ, rūpasmiṁ vā attānaṁ; vedanaṁ … saññaṁ … saṅkhāre … viññāṇaṁ attato samanupassati, viññāṇavantaṁ vā attānaṁ, attani vā viññāṇaṁ, viññāṇasmiṁ vā attānaṁ—evaṁ kho, āvuso, paccuppannesu dhammesu saṁhīrati.
कथञ्च, आवुसो, पच्चुप्पन्नेसु धम्मेसु न संहीरति? इध, आवुसो, सुतवा अरियसावको अरियानं दस्सावी अरियधम्मस्स कोविदो अरियधम्मे सुविनीतो सप्पुरिसानं दस्सावी सप्पुरिसधम्मस्स कोविदो सप्पुरिसधम्मे सुविनीतो न रूपं अत्ततो समनुपस्सति, न रूपवन्तं वा अत्तानं, न अत्तनि वा रूपं, न रूपस्मिं वा अत्तानं; न वेदनं … न सञ्ञं … न सङ्खारे … न विञ्ञाणं अत्ततो समनुपस्सति, न विञ्ञाणवन्तं वा अत्तानं, न अत्तनि वा विञ्ञाणं, न विञ्ञाणस्मिं वा अत्तानं—एवं खो, आवुसो, पच्चुप्पन्नेसु धम्मेसु न संहीरति।
Kathañca, āvuso, paccuppannesu dhammesu na saṁhīrati? Idha, āvuso, sutavā ariyasāvako ariyānaṁ dassāvī ariyadhammassa kovido ariyadhamme suvinīto sappurisānaṁ dassāvī sappurisadhammassa kovido sappurisadhamme suvinīto na rūpaṁ attato samanupassati, na rūpavantaṁ vā attānaṁ, na attani vā rūpaṁ, na rūpasmiṁ vā attānaṁ; na vedanaṁ … na saññaṁ … na saṅkhāre … na viññāṇaṁ attato samanupassati, na viññāṇavantaṁ vā attānaṁ, na attani vā viññāṇaṁ, na viññāṇasmiṁ vā attānaṁ—evaṁ kho, āvuso, paccuppannesu dhammesu na saṁhīrati.
अतीतं नान्वागमेय्य, नप्पटिकङ्खे अनागतं; यदतीतं पहीनं तं, अप्पत्तञ्च अनागतं।
Atītaṁ nānvāgameyya, nappaṭikaṅkhe anāgataṁ; Yadatītaṁ pahīnaṁ taṁ, appattañca anāgataṁ.
पच्चुप्पन्नञ्च यो धम्मं, तत्थ तत्थ विपस्सति; असंहीरं असङ्कुप्पं, तं विद्वा मनुब्रूहये।
Paccuppannañca yo dhammaṁ, tattha tattha vipassati; Asaṁhīraṁ asaṅkuppaṁ, taṁ vidvā manubrūhaye.
अज्जेव किच्चमातप्पं, को जञ्ञा मरणं सुवे; न हि नो सङ्गरं तेन, महासेनेन मच्चुना।
Ajjeva kiccamātappaṁ, ko jaññā maraṇaṁ suve; Na hi no saṅgaraṁ tena, mahāsenena maccunā.
एवंविहारिं आतापिं, अहोरत्तमतन्दितं; तं वे भद्देकरत्तोति, सन्तो आचिक्खते मुनीऽति।
Evaṁvihāriṁ ātāpiṁ, ahorattamatanditaṁ; Taṁ ve bhaddekarattoti, santo ācikkhate munī’ti.
एवं खो अहं, भन्ते, भिक्खूनं धम्मिया कथाय सन्दस्सेसिं समादपेसिं समुत्तेजेसिं सम्पहंसेसिं, भद्देकरत्तस्स उद्देसञ्च विभङ्गञ्च अभासिन्”ति।
Evaṁ kho ahaṁ, bhante, bhikkhūnaṁ dhammiyā kathāya sandassesiṁ samādapesiṁ samuttejesiṁ sampahaṁsesiṁ, bhaddekarattassa uddesañca vibhaṅgañca abhāsin”ti.
“That’s how I was inspiring the bhikkhus with a talk on the recitation passage and analysis of One Fine Night.”
“साधु साधु, आनन्द। साधु खो त्वं, आनन्द, भिक्खूनं धम्मिया कथाय सन्दस्सेसि समादपेसि समुत्तेजेसि सम्पहंसेसि, भद्देकरत्तस्स उद्देसञ्च विभङ्गञ्च अभासि:
“Sādhu sādhu, ānanda. Sādhu kho tvaṁ, ānanda, bhikkhūnaṁ dhammiyā kathāya sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṁsesi, bhaddekarattassa uddesañca vibhaṅgañca abhāsi:
“Good, good, Ānanda. It’s good that you were inspiring the bhikkhus with a talk on the recitation passage and analysis of One Fine Night.”
‘अतीतं नान्वागमेय्य, …पे… तं वे भद्देकरत्तोति, सन्तो आचिक्खते मुनीऽति।
‘Atītaṁ nānvāgameyya, …pe… Taṁ ve bhaddekarattoti, santo ācikkhate munī’ti.
कथञ्च, आनन्द, अतीतं अन्वागमेति …पे… एवं खो, आनन्द, अतीतं अन्वागमेति। कथञ्च, आनन्द, अतीतं नान्वागमेति …पे… एवं खो, आनन्द, अतीतं नान्वागमेति। कथञ्च, आनन्द, अनागतं पटिकङ्खति …पे… एवं खो, आनन्द, अनागतं पटिकङ्खति। कथञ्च, आनन्द, अनागतं नप्पटिकङ्खति …पे… एवं खो, आनन्द, अनागतं नप्पटिकङ्खति। कथञ्च, आनन्द, पच्चुप्पन्नेसु धम्मेसु संहीरति …पे… एवं खो, आनन्द, पच्चुप्पन्नेसु धम्मेसु संहीरति। कथञ्च, आनन्द, पच्चुप्पन्नेसु धम्मेसु न संहीरति …पे… एवं खो, आनन्द, पच्चुप्पन्नेसु धम्मेसु न संहीरति।
Kathañca, ānanda, atītaṁ anvāgameti …pe… evaṁ kho, ānanda, atītaṁ anvāgameti. Kathañca, ānanda, atītaṁ nānvāgameti …pe… evaṁ kho, ānanda, atītaṁ nānvāgameti. Kathañca, ānanda, anāgataṁ paṭikaṅkhati …pe… evaṁ kho, ānanda, anāgataṁ paṭikaṅkhati. Kathañca, ānanda, anāgataṁ nappaṭikaṅkhati …pe… evaṁ kho, ānanda, anāgataṁ nappaṭikaṅkhati. Kathañca, ānanda, paccuppannesu dhammesu saṁhīrati …pe… evaṁ kho, ānanda, paccuppannesu dhammesu saṁhīrati. Kathañca, ānanda, paccuppannesu dhammesu na saṁhīrati …pe… evaṁ kho, ānanda, paccuppannesu dhammesu na saṁhīrati.
And the Buddha repeated the verses and analysis once more.
‘अतीतं नान्वागमेय्य, …पे… तं वे भद्देकरत्तोति, सन्तो आचिक्खते मुनीऽ”ति।
‘Atītaṁ nānvāgameyya, …pe… Taṁ ve bhaddekarattoti, santo ācikkhate munī’”ti.
इदमवोच भगवा। अत्तमनो आयस्मा आनन्दो भगवतो भासितं अभिनन्दीति।
Idamavoca bhagavā. Attamano āyasmā ānando bhagavato bhāsitaṁ abhinandīti.
That is what the Buddha said. Satisfied, Venerable Ānanda was happy with what the Buddha said.
आनन्दभद्देकरत्तसुत्तं निट्ठितं दुतियं।
Ānandabhaddekarattasuttaṁ niṭṭhitaṁ dutiyaṁ.
The authoritative text of the Majjhima Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]