Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya |
૯. અન્ધસુત્તં
9. Andhasuttaṃ
૨૯. ‘‘તયોમે, ભિક્ખવે, પુગ્ગલા સન્તો સંવિજ્જમાના લોકસ્મિં. કતમે તયો? અન્ધો, એકચક્ખુ, દ્વિચક્ખુ. કતમો ચ, ભિક્ખવે, પુગ્ગલો અન્ધો? ઇધ, ભિક્ખવે, એકચ્ચસ્સ પુગ્ગલસ્સ તથારૂપં ચક્ખુ ન હોતિ યથારૂપેન ચક્ખુના અનધિગતં વા ભોગં અધિગચ્છેય્ય અધિગતં વા ભોગં ફાતિં કરેય્ય 1; તથારૂપમ્પિસ્સ ચક્ખુ ન હોતિ યથારૂપેન ચક્ખુના કુસલાકુસલે ધમ્મે જાનેય્ય, સાવજ્જાનવજ્જે ધમ્મે જાનેય્ય, હીનપ્પણીતે ધમ્મે જાનેય્ય, કણ્હસુક્કસપ્પટિભાગે ધમ્મે જાનેય્ય. અયં વુચ્ચતિ, ભિક્ખવે, પુગ્ગલો અન્ધો.
29. ‘‘Tayome, bhikkhave, puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame tayo? Andho, ekacakkhu, dvicakkhu. Katamo ca, bhikkhave, puggalo andho? Idha, bhikkhave, ekaccassa puggalassa tathārūpaṃ cakkhu na hoti yathārūpena cakkhunā anadhigataṃ vā bhogaṃ adhigaccheyya adhigataṃ vā bhogaṃ phātiṃ kareyya 2; tathārūpampissa cakkhu na hoti yathārūpena cakkhunā kusalākusale dhamme jāneyya, sāvajjānavajje dhamme jāneyya, hīnappaṇīte dhamme jāneyya, kaṇhasukkasappaṭibhāge dhamme jāneyya. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, puggalo andho.
‘‘કતમો ચ, ભિક્ખવે, પુગ્ગલો એકચક્ખુ? ઇધ, ભિક્ખવે, એકચ્ચસ્સ પુગ્ગલસ્સ તથારૂપં ચક્ખુ હોતિ યથારૂપેન ચક્ખુના અનધિગતં વા ભોગં અધિગચ્છેય્ય અધિગતં વા ભોગં ફાતિં કરેય્ય; તથારૂપં પનસ્સ 3 ચક્ખુ ન હોતિ યથારૂપેન ચક્ખુના કુસલાકુસલે ધમ્મે જાનેય્ય, સાવજ્જાનવજ્જે ધમ્મે જાનેય્ય, હીનપ્પણીતે ધમ્મે જાનેય્ય, કણ્હસુક્કસપ્પટિભાગે ધમ્મે જાનેય્ય. અયં વુચ્ચતિ, ભિક્ખવે, પુગ્ગલો એકચક્ખુ.
‘‘Katamo ca, bhikkhave, puggalo ekacakkhu? Idha, bhikkhave, ekaccassa puggalassa tathārūpaṃ cakkhu hoti yathārūpena cakkhunā anadhigataṃ vā bhogaṃ adhigaccheyya adhigataṃ vā bhogaṃ phātiṃ kareyya; tathārūpaṃ panassa 4 cakkhu na hoti yathārūpena cakkhunā kusalākusale dhamme jāneyya, sāvajjānavajje dhamme jāneyya, hīnappaṇīte dhamme jāneyya, kaṇhasukkasappaṭibhāge dhamme jāneyya. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, puggalo ekacakkhu.
‘‘કતમો ચ, ભિક્ખવે, પુગ્ગલો દ્વિચક્ખુ? ઇધ, ભિક્ખવે, એકચ્ચસ્સ પુગ્ગલસ્સ તથારૂપં ચક્ખુ હોતિ યથારૂપેન ચક્ખુના અનધિગતં વા ભોગં અધિગચ્છેય્ય, અધિગતં વા ભોગં ફાતિં કરેય્ય; તથારૂપમ્પિસ્સ ચક્ખુ હોતિ યથારૂપેન ચક્ખુના કુસલાકુસલે ધમ્મે જાનેય્ય; સાવજ્જાનવજ્જે ધમ્મે જાનેય્ય, હીનપ્પણીતે ધમ્મે જાનેય્ય, કણ્હસુક્કસપ્પટિભાગે ધમ્મે જાનેય્ય. અયં વુચ્ચતિ, ભિક્ખવે, પુગ્ગલો દ્વિચક્ખુ. ‘ઇમે ખો, ભિક્ખવે, તયો પુગ્ગલા સન્તો સંવિજ્જમાના લોકસ્મિ’’’ન્તિ.
‘‘Katamo ca, bhikkhave, puggalo dvicakkhu? Idha, bhikkhave, ekaccassa puggalassa tathārūpaṃ cakkhu hoti yathārūpena cakkhunā anadhigataṃ vā bhogaṃ adhigaccheyya, adhigataṃ vā bhogaṃ phātiṃ kareyya; tathārūpampissa cakkhu hoti yathārūpena cakkhunā kusalākusale dhamme jāneyya; sāvajjānavajje dhamme jāneyya, hīnappaṇīte dhamme jāneyya, kaṇhasukkasappaṭibhāge dhamme jāneyya. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, puggalo dvicakkhu. ‘Ime kho, bhikkhave, tayo puggalā santo saṃvijjamānā lokasmi’’’nti.
‘‘ન ચેવ ભોગા તથારૂપા, ન ચ પુઞ્ઞાનિ કુબ્બતિ;
‘‘Na ceva bhogā tathārūpā, na ca puññāni kubbati;
ઉભયત્થ કલિગ્ગાહો, અન્ધસ્સ હતચક્ખુનો.
Ubhayattha kaliggāho, andhassa hatacakkhuno.
‘‘અથાપરાયં અક્ખાતો, એકચક્ખુ ચ પુગ્ગલો;
‘‘Athāparāyaṃ akkhāto, ekacakkhu ca puggalo;
‘‘થેય્યેન કૂટકમ્મેન, મુસાવાદેન ચૂભયં;
‘‘Theyyena kūṭakammena, musāvādena cūbhayaṃ;
ઇતો સો નિરયં ગન્ત્વા, એકચક્ખુ વિહઞ્ઞતિ.
Ito so nirayaṃ gantvā, ekacakkhu vihaññati.
‘‘દ્વિચક્ખુ પન અક્ખાતો, સેટ્ઠો પુરિસપુગ્ગલો;
‘‘Dvicakkhu pana akkhāto, seṭṭho purisapuggalo;
ધમ્મલદ્ધેહિ ભોગેહિ, ઉટ્ઠાનાધિગતં ધનં.
Dhammaladdhehi bhogehi, uṭṭhānādhigataṃ dhanaṃ.
‘‘દદાતિ સેટ્ઠસઙ્કપ્પો, અબ્યગ્ગમાનસો નરો;
‘‘Dadāti seṭṭhasaṅkappo, abyaggamānaso naro;
ઉપેતિ ભદ્દકં ઠાનં, યત્થ ગન્ત્વા ન સોચતિ.
Upeti bhaddakaṃ ṭhānaṃ, yattha gantvā na socati.
‘‘અન્ધઞ્ચ એકચક્ખુઞ્ચ, આરકા પરિવજ્જયે;
‘‘Andhañca ekacakkhuñca, ārakā parivajjaye;
દ્વિચક્ખું પન સેવેથ, સેટ્ઠં પુરિસપુગ્ગલ’’ન્તિ. નવમં;
Dvicakkhuṃ pana sevetha, seṭṭhaṃ purisapuggala’’nti. navamaṃ;
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ૯. અન્ધસુત્તવણ્ણના • 9. Andhasuttavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ૯. અન્ધસુત્તવણ્ણના • 9. Andhasuttavaṇṇanā