Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഥേരഗാഥാ-അട്ഠകഥാ • Theragāthā-aṭṭhakathā

    ൮. അങ്ഗുലിമാലത്ഥേരഗാഥാവണ്ണനാ

    8. Aṅgulimālattheragāthāvaṇṇanā

    ഗച്ഛം വദേസീതിആദികാ ആയസ്മതോ അങ്ഗുലിമാലത്ഥേരസ്സ ഗാഥാ. കാ ഉപ്പത്തി? അയമ്പി പുരിമബുദ്ധേസു കതാധികാരോ തത്ഥ തത്ഥ ഭവേ വിവട്ടൂപനിസ്സയം കുസലം ഉപചിനിത്വാ ഇമസ്മിം ബുദ്ധുപ്പാദേ സാവത്ഥിയം കോസലരഞ്ഞോ പുരോഹിതസ്സ ഭഗ്ഗവസ്സ നാമ ബ്രാഹ്മണസ്സ പുത്തോ ഹുത്വാ നിബ്ബത്തി. തസ്സ ജാതദിവസേ സകലനഗരേ ആവുധാനി പജ്ജലിംസു, രഞ്ഞോ ച മങ്ഗലാവുധം സയനപീഠേ ഠപിതം പജ്ജലി, തം ദിസ്വാ രാജാ ഭീതോ സംവിഗ്ഗോ നിദ്ദം ന ലഭി. പുരോഹിതോ തായം വേലായം നക്ഖത്തയോഗം ഉല്ലോകേന്തോ ‘‘ചോരനക്ഖത്തേന ജാതോ’’തി സന്നിട്ഠാനമകാസി. സോ വിഭാതായ രത്തിയാ രഞ്ഞോ സന്തികം ഗതോ സുഖസേയ്യം പുച്ഛി. രാജാ ‘‘കുതോ, ആചരിയ, സുഖസേയ്യം, രത്തിയം മയ്ഹം മങ്ഗലാവുധം പജ്ജലി, തസ്സ കോ നു ഖോ വിപാകോ ഭവിസ്സതീ’’തി? ‘‘മാ ഭായി, മഹാരാജ, മയ്ഹം ഘരേ ദാരകോ ജാതോ. തസ്സ ആനുഭാവേന സകലനഗരേപി ആവുധാനി പജ്ജലിംസൂ’’തി. ‘‘കിം ഭവിസ്സതി, ആചരിയാ’’തി? ‘‘ദാരകോ ചോരോ ഭവിസ്സതീ’’തി. ‘‘കിം ഏകചാരീ ചോരോ, ഉദാഹു ഗണജേട്ഠകോ’’തി? ‘‘ഏകചാരികോ, ദേവ’’. ‘‘കിം നം മാരേമാ’’തി? ‘‘ഏകചാരികോ ചേ, പടിജഗ്ഗഥ താവ ന’’ന്തി ആഹ. തസ്സ നാമം കരോന്താ യസ്മാ ജായമാനോ രഞ്ഞോ ചിത്തം വിഹേസേന്തോ ജാതോ, തസ്മാ ഹിംസകോതി കത്വാ പച്ഛാ ദിട്ഠം അദിട്ഠന്തി വിയ അഹിംസകോതി വോഹരിംസു.

    Gacchaṃ vadesītiādikā āyasmato aṅgulimālattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayaṃ kusalaṃ upacinitvā imasmiṃ buddhuppāde sāvatthiyaṃ kosalarañño purohitassa bhaggavassa nāma brāhmaṇassa putto hutvā nibbatti. Tassa jātadivase sakalanagare āvudhāni pajjaliṃsu, rañño ca maṅgalāvudhaṃ sayanapīṭhe ṭhapitaṃ pajjali, taṃ disvā rājā bhīto saṃviggo niddaṃ na labhi. Purohito tāyaṃ velāyaṃ nakkhattayogaṃ ullokento ‘‘coranakkhattena jāto’’ti sanniṭṭhānamakāsi. So vibhātāya rattiyā rañño santikaṃ gato sukhaseyyaṃ pucchi. Rājā ‘‘kuto, ācariya, sukhaseyyaṃ, rattiyaṃ mayhaṃ maṅgalāvudhaṃ pajjali, tassa ko nu kho vipāko bhavissatī’’ti? ‘‘Mā bhāyi, mahārāja, mayhaṃ ghare dārako jāto. Tassa ānubhāvena sakalanagarepi āvudhāni pajjaliṃsū’’ti. ‘‘Kiṃ bhavissati, ācariyā’’ti? ‘‘Dārako coro bhavissatī’’ti. ‘‘Kiṃ ekacārī coro, udāhu gaṇajeṭṭhako’’ti? ‘‘Ekacāriko, deva’’. ‘‘Kiṃ naṃ māremā’’ti? ‘‘Ekacāriko ce, paṭijaggatha tāva na’’nti āha. Tassa nāmaṃ karontā yasmā jāyamāno rañño cittaṃ vihesento jāto, tasmā hiṃsakoti katvā pacchā diṭṭhaṃ adiṭṭhanti viya ahiṃsakoti vohariṃsu.

    സോ വയപ്പത്തോ പുബ്ബകമ്മബലേന സത്തന്നം ഹത്ഥീനം ബലം ധാരേതി. തസ്സിദം പുബ്ബകമ്മം – ബുദ്ധസുഞ്ഞേ ലോകേ കസ്സകോ ഹുത്വാ നിബ്ബത്തോ ഏകം പച്ചേകബുദ്ധം വസ്സോദകേന തിന്തം അല്ലചീവരം സീതപീളിതം അത്തനോ ഖേത്തഭൂമിം ഉപഗതം ദിസ്വാ ‘‘പുഞ്ഞക്ഖേത്തം മേ ഉപട്ഠിത’’ന്തി സോമനസ്സജാതോ അഗ്ഗിം കത്വാ അദാസി. സോ തസ്സ കമ്മസ്സ ബലേന നിബ്ബത്തനിബ്ബത്തട്ഠാനേ ഥാമജവബലസമ്പന്നോ ച ഹുത്വാ ഇമസ്മിം പച്ഛിമത്തഭാവേ സത്തന്നം ഹത്ഥീനം ബലം ധാരേതി. സോ തക്കസിലം ഗന്ത്വാ ദിസാപാമോക്ഖസ്സ ആചരിയസ്സ സന്തികേ ധമ്മന്തേവാസീ ഹുത്വാ സിപ്പം ഉഗ്ഗണ്ഹതോ ആചരിയബ്രാഹ്മണം തസ്സ ഭരിയഞ്ച സക്കച്ചം പടിജഗ്ഗതി. തേനസ്സ സാ ബ്രാഹ്മണീ ഗേഹേ ലബ്ഭമാനേന ഭത്താദിനാ സങ്ഗഹം കരോതി. തം അസഹമാനാ അഞ്ഞേ മാണവാ ആചരിയേന സദ്ധിം ഭേദം അകംസു. ബ്രാഹ്മണോ തേസം വചനം ദ്വേ തയോ വാരേ അസദ്ദഹന്തോ ഹുത്വാ പച്ഛാ സദ്ദഹിത്വാ ‘‘മഹാബലോ മാണവോ, ന സക്കാ കേനചി മാരാപേതും, ഉപായേന നം മാരേസ്സാമീ’’തി ചിന്തേത്വാ നിട്ഠിതസിപ്പം അത്തനോ നഗരം ഗന്തും ആപുച്ഛന്തം മാണവം ആഹ – ‘‘താത അഹിംസക, നിട്ഠിതസിപ്പേന നാമ അന്തേവാസിനാ ആചരിയസ്സ ഗരുദക്ഖിണാ ദാതബ്ബാ, തം മയ്ഹം ദേഹീ’’തി. ‘‘സാധു, ആചരിയ, കിം ദസ്സാമീ’’തി? ‘‘മനുസ്സാനം സഹസ്സദക്ഖിണഹത്ഥങ്ഗലിയോ ആനേഹീ’’തി. ബ്രാഹ്മണസ്സ കിര അയമസ്സ അധിപ്പായോ – ബഹൂസു മാരിയമാനേസു ഏകന്തതോ ഏകോ നം മാരേയ്യാതി . തം സുത്വാ അഹിംസകോ അത്തനോ ചിരപരിചിതം നിക്കരുണതം പുരക്ഖത്വാ സന്നദ്ധപഞ്ചാവുധോ കോസലരഞ്ഞോ വിജിതേ ജാലിനം വനം പവിസിത്വാ മഹാമഗ്ഗസമീപേ പബ്ബതന്തരേ വസന്തോ പബ്ബതസിഖരേ ഠത്വാ മഗ്ഗേന ഗച്ഛന്തേ മനുസ്സേ ഓലോകേത്വാ വേഗേന ഗന്ത്വാ അങ്ഗുലിയോ ഗഹേത്വാ രുക്ഖഗ്ഗേ ഓലമ്ബേസി. താ ഗിജ്ഝാപി കാകാപി ഖാദിംസു, ഭൂമിയം നിക്ഖിത്താ പൂതിഭാവം അഗമംസു. ഏവം ഗണനായ അപരിപൂരമാനായ ലദ്ധാ ലദ്ധാ അങ്ഗുലിയോ സുത്തേന ഗന്ഥിത്വാ മാലം കത്വാ യഞ്ഞോപചിതം വിയ അംസേ ഓലമ്ബേസി. തതോ പട്ഠായ അങ്ഗുലിമാലോത്വേവസ്സ സമഞ്ഞാ അഹോസി.

    So vayappatto pubbakammabalena sattannaṃ hatthīnaṃ balaṃ dhāreti. Tassidaṃ pubbakammaṃ – buddhasuññe loke kassako hutvā nibbatto ekaṃ paccekabuddhaṃ vassodakena tintaṃ allacīvaraṃ sītapīḷitaṃ attano khettabhūmiṃ upagataṃ disvā ‘‘puññakkhettaṃ me upaṭṭhita’’nti somanassajāto aggiṃ katvā adāsi. So tassa kammassa balena nibbattanibbattaṭṭhāne thāmajavabalasampanno ca hutvā imasmiṃ pacchimattabhāve sattannaṃ hatthīnaṃ balaṃ dhāreti. So takkasilaṃ gantvā disāpāmokkhassa ācariyassa santike dhammantevāsī hutvā sippaṃ uggaṇhato ācariyabrāhmaṇaṃ tassa bhariyañca sakkaccaṃ paṭijaggati. Tenassa sā brāhmaṇī gehe labbhamānena bhattādinā saṅgahaṃ karoti. Taṃ asahamānā aññe māṇavā ācariyena saddhiṃ bhedaṃ akaṃsu. Brāhmaṇo tesaṃ vacanaṃ dve tayo vāre asaddahanto hutvā pacchā saddahitvā ‘‘mahābalo māṇavo, na sakkā kenaci mārāpetuṃ, upāyena naṃ māressāmī’’ti cintetvā niṭṭhitasippaṃ attano nagaraṃ gantuṃ āpucchantaṃ māṇavaṃ āha – ‘‘tāta ahiṃsaka, niṭṭhitasippena nāma antevāsinā ācariyassa garudakkhiṇā dātabbā, taṃ mayhaṃ dehī’’ti. ‘‘Sādhu, ācariya, kiṃ dassāmī’’ti? ‘‘Manussānaṃ sahassadakkhiṇahatthaṅgaliyo ānehī’’ti. Brāhmaṇassa kira ayamassa adhippāyo – bahūsu māriyamānesu ekantato eko naṃ māreyyāti . Taṃ sutvā ahiṃsako attano ciraparicitaṃ nikkaruṇataṃ purakkhatvā sannaddhapañcāvudho kosalarañño vijite jālinaṃ vanaṃ pavisitvā mahāmaggasamīpe pabbatantare vasanto pabbatasikhare ṭhatvā maggena gacchante manusse oloketvā vegena gantvā aṅguliyo gahetvā rukkhagge olambesi. Tā gijjhāpi kākāpi khādiṃsu, bhūmiyaṃ nikkhittā pūtibhāvaṃ agamaṃsu. Evaṃ gaṇanāya aparipūramānāya laddhā laddhā aṅguliyo suttena ganthitvā mālaṃ katvā yaññopacitaṃ viya aṃse olambesi. Tato paṭṭhāya aṅgulimālotvevassa samaññā ahosi.

    ഏവം തസ്മിം മനുസ്സേ മാരേന്തേ മഗ്ഗോ അവളഞ്ജോ അഹോസി. സോ മഗ്ഗേ മനുസ്സേ അലഭന്തോ ഗാമൂപചാരം ഗന്ത്വാ നിലീയിത്വാ ആഗതാഗതേ മനുസ്സേ മാരേത്വാ അങ്ഗുലിയോ ഗഹേത്വാ ഗച്ഛതി. തം ഞത്വാ മനുസ്സാ ഗാമതോ അപക്കമിംസു, ഗാമാ സുഞ്ഞാ അഹേസും, തഥാ നിഗമാ ജനപദാ ച. ഏവം തേന സോ പദേസോ ഉബ്ബാസിതോ അഹോസി. അങ്ഗുലിമാലസ്സ ച ഏകായ ഊനാ സഹസ്സഅങ്ഗുലിയോ സങ്ഗഹാ അഹേസും. അഥ മനുസ്സാ തം ചോരുപദ്ദവം കോസലരഞ്ഞോ ആരോചേസും. രാജാ പാതോവ നഗരേ ഭേരിം ചരാപേസി, ‘‘സീഘം അങ്ഗുലിമാലചോരം ഗണ്ഹാമ, ബലകായോ ആഗച്ഛതൂ’’തി. തം സുത്വാ അങ്ഗുലിമാലസ്സ മാതാ മന്താണീ നാമ ബ്രാഹ്മണീ തസ്സ പിതരം ആഹ – ‘‘പുത്തോ കിര തേ ചോരോ ഹുത്വാ ഇദഞ്ചിദഞ്ച കരോതി, തം ‘ഈദിസം മാ കരീ’തി സഞ്ഞാപേത്വാ ആനേഹി, അഞ്ഞഥാ നം രാജാ ഘാതേയ്യാ’’തി. ബ്രാഹ്മണോ ‘‘ന മയ്ഹം താദിസേഹി പുത്തേഹി അത്ഥോ, രാജാ യം വാ തം വാ കരോതൂ’’തി ആഹ . അഥ ബ്രാഹ്മണീ പുത്തസിനേഹേന പാഥേയ്യം ഗഹേത്വാ ‘‘മമ പുത്തം സഞ്ഞാപേത്വാ ആനേസ്സാമീ’’തി മഗ്ഗം പടിപജ്ജി.

    Evaṃ tasmiṃ manusse mārente maggo avaḷañjo ahosi. So magge manusse alabhanto gāmūpacāraṃ gantvā nilīyitvā āgatāgate manusse māretvā aṅguliyo gahetvā gacchati. Taṃ ñatvā manussā gāmato apakkamiṃsu, gāmā suññā ahesuṃ, tathā nigamā janapadā ca. Evaṃ tena so padeso ubbāsito ahosi. Aṅgulimālassa ca ekāya ūnā sahassaaṅguliyo saṅgahā ahesuṃ. Atha manussā taṃ corupaddavaṃ kosalarañño ārocesuṃ. Rājā pātova nagare bheriṃ carāpesi, ‘‘sīghaṃ aṅgulimālacoraṃ gaṇhāma, balakāyo āgacchatū’’ti. Taṃ sutvā aṅgulimālassa mātā mantāṇī nāma brāhmaṇī tassa pitaraṃ āha – ‘‘putto kira te coro hutvā idañcidañca karoti, taṃ ‘īdisaṃ mā karī’ti saññāpetvā ānehi, aññathā naṃ rājā ghāteyyā’’ti. Brāhmaṇo ‘‘na mayhaṃ tādisehi puttehi attho, rājā yaṃ vā taṃ vā karotū’’ti āha . Atha brāhmaṇī puttasinehena pātheyyaṃ gahetvā ‘‘mama puttaṃ saññāpetvā ānessāmī’’ti maggaṃ paṭipajji.

    ഭഗവാ ‘‘അയം ‘അങ്ഗുലിമാലം ആനേസ്സാമീ’തി ഗച്ഛതി, സചേ സാ ഗമിസ്സതി, അങ്ഗുലിമാലോ ‘അങ്ഗുലിസഹസ്സം പൂരേസ്സാമീ’തി മാതരമ്പി മാരേസ്സതി. സോ ച പച്ഛിമഭവികോ, സചാഹം ന ഗമിസ്സം, മഹാജാനി അഭവിസ്സാ’’തി ഞത്വാ പച്ഛാഭത്തം പിണ്ഡപാതപടിക്കന്തോ സയമേവ പത്തചീവരം ഗഹേത്വാ അങ്ഗുലിമാലം ഉദ്ദിസ്സ തിംസയോജനികം മഗ്ഗം പദസാവ പടിപജ്ജമാനോ അന്തരാമഗ്ഗേ ഗോപാലകാദീഹി വാരിയമാനോപി ജാലിനം വനം ഉപഗച്ഛി. തസ്മിഞ്ച ഖണേ തസ്സ മാതാ തേന ദിട്ഠാ, സോ മാതരം ദൂരതോവ ദിസ്വാ ‘‘മാതരമ്പി മാരേത്വാ അജ്ജ ഊനങ്ഗുലിം പൂരേസ്സാമീ’’തി അസിം ഉക്ഖിപിത്വാ ഉപധാവി. തേസം ഉഭിന്നം അന്തരേ ഭഗവാ അത്താനം ദസ്സേസി. അങ്ഗുലിമാലോ ഭഗവന്തം ദിസ്വാ ‘‘കിം മേ മാതരം വധിത്വാ അങ്ഗുലിയാ ഗഹിതേന? ജീവതു മേ മാതാ, യംനൂനാഹം ഇമം സമണം ജീവിതാ വോരോപേത്വാ അങ്ഗുലിം ഗണ്ഹേയ്യ’’ന്തി ഉക്ഖിത്താസികോ ഭഗവന്തം പിട്ഠിതോ പിട്ഠിതോ അനുബന്ധി. അഥ ഖോ ഭഗവാ തഥാരൂപം ഇദ്ധാഭിസങ്ഖാരം അഭിസങ്ഖാസി, യഥാ പകതിഇരിയാപഥേന ഗച്ഛന്തമ്പി അത്താനം അങ്ഗുലിമാലോ സബ്ബഥാമേന ധാവന്തോപി ന സക്കോതി സമ്പാപുണിതും. സോ പരിഹീനജവോ ഘുരുഘുരുപസ്സാസീ കച്ഛേഹി സേദം മുഞ്ചന്തോ പദം ഉദ്ധരിതുമ്പി അസക്കോന്തോ ഖാണു വിയ ഠിതോ ഭഗവന്തം ‘‘തിട്ഠ തിട്ഠ, സമണാ’’തി ആഹ. ഭഗവാ ഗച്ഛന്തോവ ‘‘ഠിതോ അഹം, അങ്ഗുലിമാല, ത്വഞ്ച തിട്ഠാ’’തി ആഹ. സോ ‘‘ഇമേ ഖോ സമണാ സക്യപുത്തിയാ സച്ചവാദിനോ, അയം സമണോ ഗച്ഛന്തോയേവ ‘ഠിതോ അഹം, അങ്ഗുലിമാല, ത്വഞ്ച തിട്ഠാ’തി ആഹ, അഹഞ്ചമ്ഹി ഠിതോ, കോ നു ഖോ ഇമസ്സ അധിപ്പായോ, പുച്ഛിത്വാ നം ജാനിസ്സാമീ’’തി ഭഗവന്തം ഗാഥായ അജ്ഝഭാസി –

    Bhagavā ‘‘ayaṃ ‘aṅgulimālaṃ ānessāmī’ti gacchati, sace sā gamissati, aṅgulimālo ‘aṅgulisahassaṃ pūressāmī’ti mātarampi māressati. So ca pacchimabhaviko, sacāhaṃ na gamissaṃ, mahājāni abhavissā’’ti ñatvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto sayameva pattacīvaraṃ gahetvā aṅgulimālaṃ uddissa tiṃsayojanikaṃ maggaṃ padasāva paṭipajjamāno antarāmagge gopālakādīhi vāriyamānopi jālinaṃ vanaṃ upagacchi. Tasmiñca khaṇe tassa mātā tena diṭṭhā, so mātaraṃ dūratova disvā ‘‘mātarampi māretvā ajja ūnaṅguliṃ pūressāmī’’ti asiṃ ukkhipitvā upadhāvi. Tesaṃ ubhinnaṃ antare bhagavā attānaṃ dassesi. Aṅgulimālo bhagavantaṃ disvā ‘‘kiṃ me mātaraṃ vadhitvā aṅguliyā gahitena? Jīvatu me mātā, yaṃnūnāhaṃ imaṃ samaṇaṃ jīvitā voropetvā aṅguliṃ gaṇheyya’’nti ukkhittāsiko bhagavantaṃ piṭṭhito piṭṭhito anubandhi. Atha kho bhagavā tathārūpaṃ iddhābhisaṅkhāraṃ abhisaṅkhāsi, yathā pakatiiriyāpathena gacchantampi attānaṃ aṅgulimālo sabbathāmena dhāvantopi na sakkoti sampāpuṇituṃ. So parihīnajavo ghurughurupassāsī kacchehi sedaṃ muñcanto padaṃ uddharitumpi asakkonto khāṇu viya ṭhito bhagavantaṃ ‘‘tiṭṭha tiṭṭha, samaṇā’’ti āha. Bhagavā gacchantova ‘‘ṭhito ahaṃ, aṅgulimāla, tvañca tiṭṭhā’’ti āha. So ‘‘ime kho samaṇā sakyaputtiyā saccavādino, ayaṃ samaṇo gacchantoyeva ‘ṭhito ahaṃ, aṅgulimāla, tvañca tiṭṭhā’ti āha, ahañcamhi ṭhito, ko nu kho imassa adhippāyo, pucchitvā naṃ jānissāmī’’ti bhagavantaṃ gāthāya ajjhabhāsi –

    ൮൬൬.

    866.

    ‘‘ഗച്ഛം വദേസി സമണ ഠിതോമ്ഹി, മമഞ്ച ബ്രൂസി ഠിതമട്ഠിതോതി;

    ‘‘Gacchaṃ vadesi samaṇa ṭhitomhi, mamañca brūsi ṭhitamaṭṭhitoti;

    പുച്ഛാമി തം സമണ ഏതമത്ഥം, കഥം ഠിതോ ത്വം അഹമട്ഠിതോമ്ഹീ’’തി.

    Pucchāmi taṃ samaṇa etamatthaṃ, kathaṃ ṭhito tvaṃ ahamaṭṭhitomhī’’ti.

    തത്ഥ സമണാതി ഭഗവന്തം ആലപതി. മമന്തി മം. കഥന്തി കേനാകാരേന. അയഞ്ഹേത്ഥ അത്ഥോ – സമണ, ത്വം ഗച്ഛന്തോവ സമാനോ ‘‘ഠിതോമ്ഹീ’’തി വദേസി. മമഞ്ച ഠിതംയേവ ‘‘അട്ഠിതോ’’തി ബ്രൂസി, വദേസി. കാരണേനേത്ഥ ഭവിതബ്ബം, തസ്മാ തം സമണം അഹം ഏവമത്ഥം പുച്ഛാമി. കഥം കേനാകാരേന ത്വം ഠിതോ അഹോസി, അഹഞ്ച അട്ഠിതോമ്ഹീതി. ഏവം വുത്തേ ഭഗവാ –

    Tattha samaṇāti bhagavantaṃ ālapati. Mamanti maṃ. Kathanti kenākārena. Ayañhettha attho – samaṇa, tvaṃ gacchantova samāno ‘‘ṭhitomhī’’ti vadesi. Mamañca ṭhitaṃyeva ‘‘aṭṭhito’’ti brūsi, vadesi. Kāraṇenettha bhavitabbaṃ, tasmā taṃ samaṇaṃ ahaṃ evamatthaṃ pucchāmi. Kathaṃ kenākārena tvaṃ ṭhito ahosi, ahañca aṭṭhitomhīti. Evaṃ vutte bhagavā –

    ൮൬൭.

    867.

    ‘‘ഠിതോ അഹം അങ്ഗുലിമാല സബ്ബദാ, സബ്ബേസു ഭൂതേസു നിധായ ദണ്ഡം;

    ‘‘Ṭhito ahaṃ aṅgulimāla sabbadā, sabbesu bhūtesu nidhāya daṇḍaṃ;

    തുവഞ്ച പാണേസു അസഞ്ഞതോസി, തസ്മാ ഠിതോഹം തുവമട്ഠിതോസീ’’തി. –

    Tuvañca pāṇesu asaññatosi, tasmā ṭhitohaṃ tuvamaṭṭhitosī’’ti. –

    ഗാഥായ തം അജ്ഝഭാസി.

    Gāthāya taṃ ajjhabhāsi.

    തത്ഥ ഠിതോ അഹം, അങ്ഗുലിമാല, സബ്ബദാ, സബ്ബേസു ഭൂതേസു നിധായ ദണ്ഡന്തി, അങ്ഗുലിമാല, അഹം സബ്ബദാ സബ്ബകാലേ ആദിമജ്ഝപരിയോസാനേസു തസഥാവരഭേദേസു സബ്ബേസു സത്തേസു ദണ്ഡം നിധായ നിഹിതദണ്ഡോ നിഹിതസത്ഥോ ലജ്ജീ ദയാപന്നോ, തതോ അഞ്ഞഥാ അവത്തനതോ ഏവരൂപേനേവ ഠിതോ. തുവഞ്ച പാണേസു അസഞ്ഞതോസീതി ത്വം പന സത്തേസു സഞ്ഞമരഹിതോ അസി, ലുദ്ദോ ലോഹിതപാണി ഹതപഹതേ നിവിട്ഠോ അദയാപന്നോ, തസ്മാ അസഞ്ഞതോ വിരതിവസേന അട്ഠിതോ. തതോ ഏവ താസു താസു ഗതീസു പരിബ്ഭമനതോപി തുവം ഇദാനി ഇരിയാപഥേന ഠിതോപി അട്ഠിതോ അസി, അഹം പന വുത്തപ്പകാരേന ഠിതോതി. തതോ അങ്ഗുലിമാലോ യഥാഭുച്ചഗുണപ്പഭാവിതസ്സ ജലതലേ തേലസ്സ വിയ സകലം ലോകം അഭിബ്യാപേത്വാ ഠിതസ്സ ഭഗവതോ കിത്തിസദ്ദസ്സ സുതപുബ്ബത്താ ഹേതുസമ്പത്തിയാ ഞാണസ്സ ച പരിപാകഗതത്താ ‘‘അയം സോ ഭഗവാ’’തി സഞ്ജാതപീതിസോമനസ്സോ ‘‘മഹാ അയം സീഹനാദോ, മഹന്തം ഗജ്ജിതം, നയിദം അഞ്ഞസ്സ ഭവിസ്സതി, സമണസ്സ മഞ്ഞേ ഗോതമസ്സ ഏതം ഗജ്ജിതം, ദിട്ഠോ വതമ്ഹി മഹേസിനാ സമ്മാസമ്ബുദ്ധേന, മയ്ഹം സങ്ഗഹകരണത്ഥം ഭഗവാ ഇധാഗതോ’’തി ചിന്തേത്വാ –

    Tattha ṭhito ahaṃ, aṅgulimāla, sabbadā, sabbesu bhūtesu nidhāya daṇḍanti, aṅgulimāla, ahaṃ sabbadā sabbakāle ādimajjhapariyosānesu tasathāvarabhedesu sabbesu sattesu daṇḍaṃ nidhāya nihitadaṇḍo nihitasattho lajjī dayāpanno, tato aññathā avattanato evarūpeneva ṭhito. Tuvañca pāṇesu asaññatosīti tvaṃ pana sattesu saññamarahito asi, luddo lohitapāṇi hatapahate niviṭṭho adayāpanno, tasmā asaññato virativasena aṭṭhito. Tato eva tāsu tāsu gatīsu paribbhamanatopi tuvaṃ idāni iriyāpathena ṭhitopi aṭṭhito asi, ahaṃ pana vuttappakārena ṭhitoti. Tato aṅgulimālo yathābhuccaguṇappabhāvitassa jalatale telassa viya sakalaṃ lokaṃ abhibyāpetvā ṭhitassa bhagavato kittisaddassa sutapubbattā hetusampattiyā ñāṇassa ca paripākagatattā ‘‘ayaṃ so bhagavā’’ti sañjātapītisomanasso ‘‘mahā ayaṃ sīhanādo, mahantaṃ gajjitaṃ, nayidaṃ aññassa bhavissati, samaṇassa maññe gotamassa etaṃ gajjitaṃ, diṭṭho vatamhi mahesinā sammāsambuddhena, mayhaṃ saṅgahakaraṇatthaṃ bhagavā idhāgato’’ti cintetvā –

    ൮൬൮.

    868.

    ‘‘ചിരസ്സം വത മേ മഹിതോ മഹേസീ, മഹാവനം സമണോ പച്ചപാദി;

    ‘‘Cirassaṃ vata me mahito mahesī, mahāvanaṃ samaṇo paccapādi;

    സോഹം ചജിസ്സാമി സഹസ്സപാപം, സുത്വാന ഗാഥം തവ ധമ്മയുത്ത’’ന്തി. –

    Sohaṃ cajissāmi sahassapāpaṃ, sutvāna gāthaṃ tava dhammayutta’’nti. –

    ഇമം ഗാഥം അഭാസി.

    Imaṃ gāthaṃ abhāsi.

    തത്ഥ ചിരസ്സം വതാതി ചിരകാലേന വത. മേതി മയ്ഹം അനുഗ്ഗഹത്ഥായ. മഹിതോതി സദേവകേന ലോകേന മഹതിയാ പൂജായ പൂജിതോ. മഹന്തേ സീലക്ഖന്ധാദിഗുണേ ഏസി, ഗവേസീതി മഹേസീ. മഹാവനം സമണോ പച്ചപാദീതി ഇമം മഹാരഞ്ഞം സമിതസബ്ബപാപോ ഭഗവാ പടിപജ്ജി. സോഹം ചജിസ്സാമി സഹസ്സപാപം, സുത്വാന ഗാഥം തവ ധമ്മയുത്തന്തി സോഹം ധമ്മയുത്തം ധമ്മൂപസംഹിതം തവ ഗാഥം സുണിം. സോഹം തം സുത്വാന ‘‘ചിരസ്സമ്പി ചിരകാലേനപി സങ്ഗതം പരിചിതം പാപസഹസ്സം പജഹിസ്സ’’ന്തി ചിന്തേത്വാ ഇദാനി നം അഞ്ഞദത്ഥു പരിച്ചജിസ്സാമീതി അത്ഥോ. ഏവം പന വത്വാ യഥാ പടിപജ്ജി, യഥാ ച ഭഗവതാ അനുഗ്ഗഹിതോ, തം ദസ്സേതും –

    Tattha cirassaṃ vatāti cirakālena vata. Meti mayhaṃ anuggahatthāya. Mahitoti sadevakena lokena mahatiyā pūjāya pūjito. Mahante sīlakkhandhādiguṇe esi, gavesīti mahesī. Mahāvanaṃ samaṇo paccapādīti imaṃ mahāraññaṃ samitasabbapāpo bhagavā paṭipajji. Sohaṃ cajissāmi sahassapāpaṃ, sutvāna gāthaṃ tava dhammayuttanti sohaṃ dhammayuttaṃ dhammūpasaṃhitaṃ tava gāthaṃ suṇiṃ. Sohaṃ taṃ sutvāna ‘‘cirassampi cirakālenapi saṅgataṃ paricitaṃ pāpasahassaṃ pajahissa’’nti cintetvā idāni naṃ aññadatthu pariccajissāmīti attho. Evaṃ pana vatvā yathā paṭipajji, yathā ca bhagavatā anuggahito, taṃ dassetuṃ –

    ൮൬൯.

    869.

    ‘‘ഇച്ചേവ ചോരോ അസിമാവുധഞ്ച, സോബ്ഭേ പപാതേ നരകേ അന്വകാസി;

    ‘‘Icceva coro asimāvudhañca, sobbhe papāte narake anvakāsi;

    അവന്ദി ചോരോ സുഗതസ്സ പാദേ, തത്ഥേവ പബ്ബജ്ജമയാചി ബുദ്ധം.

    Avandi coro sugatassa pāde, tattheva pabbajjamayāci buddhaṃ.

    ൮൭൦.

    870.

    ‘‘ബുദ്ധോ ച ഖോ കാരുണികോ മഹേസി, യോ സത്ഥാ ലോകസ്സ സദേവകസ്സ;

    ‘‘Buddho ca kho kāruṇiko mahesi, yo satthā lokassa sadevakassa;

    തമേഹി ഭിക്ഖൂതി തദാ അവോച, ഏസേവ തസ്സ അഹു ഭിക്ഖുഭാവോ’’തി.

    Tamehi bhikkhūti tadā avoca, eseva tassa ahu bhikkhubhāvo’’ti.

    സങ്ഗീതികാരാ ഇമാ ദ്വേ ഗാഥാ ഠപേസും.

    Saṅgītikārā imā dve gāthā ṭhapesuṃ.

    തത്ഥ ഇച്ചേവാതി ഇതി ഏവ ഏവം വത്വാ അനന്തരമേവ. ചോരോതി അങ്ഗുലിമാലോ. അസിന്തി ഖഗ്ഗം. ആവുധന്തി സേസാവുധം. സോബ്ഭേതി സമന്തതോ ഛിന്നതടേ. പപാതേതി ഏകതോ ഛിന്നതടേ. നരകേതി ഭൂമിയാ ഫലിതവിവരേ. ഇധ പന തീഹിപി പദേഹി യത്ഥ പതിതം അഞ്ഞേന ഗഹേതും ന സക്കാ, താദിസം പബ്ബതന്തരമേവ വദതി. അന്വകാസീതി അനു അകാസി, പഞ്ചവിധമ്പി അത്തനോ ആവുധം അനു ഖിപി ഛഡ്ഡേസി, താനി ഛഡ്ഡേത്വാ ഭഗവതോ പാദേസു സിരസാ നിപതിത്വാ ‘‘പബ്ബാജേഥ മം, ഭന്തേ’’തി ആഹ. തേന വുത്തം ‘‘അവന്ദി ചോരോ സുഗതസ്സ പാദേ, തത്ഥേവ പബ്ബജ്ജമയാചി ബുദ്ധ’’ന്തി. ഏവം തേന പബ്ബജ്ജായ യാചിതായ സത്ഥാ തസ്സ പുരിമകമ്മം ഓലോകേന്തോ ഏഹിഭിക്ഖുഭാവായ ഹേതുസമ്പത്തിം ദിസ്വാ ദക്ഖിണഹത്ഥം പസാരേത്വാ – ‘‘ഏഹി, ഭിക്ഖു, സ്വാഖാതോ ധമ്മോ, ചര ബ്രഹ്മചരിയം, സമ്മാ ദുക്ഖസ്സ അന്തകിരിയായാ’’തി ആഹ. സാ ഏവ ച തസ്സ പബ്ബജ്ജാ ഉപസമ്പദാ ച അഹോസി. തേനാഹ ‘‘തമേഹി ഭിക്ഖൂതി തദാ അവോച, ഏസേവ തസ്സ അഹു ഭിക്ഖുഭാവോ’’തി.

    Tattha iccevāti iti eva evaṃ vatvā anantarameva. Coroti aṅgulimālo. Asinti khaggaṃ. Āvudhanti sesāvudhaṃ. Sobbheti samantato chinnataṭe. Papāteti ekato chinnataṭe. Naraketi bhūmiyā phalitavivare. Idha pana tīhipi padehi yattha patitaṃ aññena gahetuṃ na sakkā, tādisaṃ pabbatantarameva vadati. Anvakāsīti anu akāsi, pañcavidhampi attano āvudhaṃ anu khipi chaḍḍesi, tāni chaḍḍetvā bhagavato pādesu sirasā nipatitvā ‘‘pabbājetha maṃ, bhante’’ti āha. Tena vuttaṃ ‘‘avandi coro sugatassa pāde, tattheva pabbajjamayāci buddha’’nti. Evaṃ tena pabbajjāya yācitāya satthā tassa purimakammaṃ olokento ehibhikkhubhāvāya hetusampattiṃ disvā dakkhiṇahatthaṃ pasāretvā – ‘‘ehi, bhikkhu, svākhāto dhammo, cara brahmacariyaṃ, sammā dukkhassa antakiriyāyā’’ti āha. Sā eva ca tassa pabbajjā upasampadā ca ahosi. Tenāha ‘‘tamehi bhikkhūti tadā avoca, eseva tassa ahu bhikkhubhāvo’’ti.

    ഏവം ഥേരോ സത്ഥു സന്തികേ ഏഹിഭിക്ഖുഭാവേന പബ്ബജ്ജം ഉപസമ്പദഞ്ച ലഭിത്വാ വിപസ്സനായ കമ്മം കരോന്തോ അരഹത്തം പത്വാ വിമുത്തിസുഖം പടിസംവേദേന്തോ പീതിസോമനസ്സജാതോ ഉദാനവസേന –

    Evaṃ thero satthu santike ehibhikkhubhāvena pabbajjaṃ upasampadañca labhitvā vipassanāya kammaṃ karonto arahattaṃ patvā vimuttisukhaṃ paṭisaṃvedento pītisomanassajāto udānavasena –

    ൮൭൧.

    871.

    ‘‘യോ ച പുബ്ബേ പമജ്ജിത്വാ, പച്ഛാ സോ നപ്പമജ്ജതി;

    ‘‘Yo ca pubbe pamajjitvā, pacchā so nappamajjati;

    സോമം ലോകം പഭാസേതി, അബ്ഭാ മുത്തോവ ചന്ദിമാ.

    Somaṃ lokaṃ pabhāseti, abbhā muttova candimā.

    ൮൭൨.

    872.

    ‘‘യസ്സ പാപം കതം കമ്മം, കുസലേന പിധീയതി;

    ‘‘Yassa pāpaṃ kataṃ kammaṃ, kusalena pidhīyati;

    സോമം ലോകം പഭാസേതി, അബ്ഭാ മുത്തോവ ചന്ദിമാ.

    Somaṃ lokaṃ pabhāseti, abbhā muttova candimā.

    ൮൭൩.

    873.

    ‘‘യോ ഹവേ ദഹരോ ഭിക്ഖു, യുഞ്ജതി ബുദ്ധസാസനേ;

    ‘‘Yo have daharo bhikkhu, yuñjati buddhasāsane;

    സോമം ലോകം പഭാസേതി, അബ്ഭാ മുത്തോവ ചന്ദിമാ’’തി. – ഗാഥത്തയം അഭാസി;

    Somaṃ lokaṃ pabhāseti, abbhā muttova candimā’’ti. – gāthattayaṃ abhāsi;

    തസ്സത്ഥോ – യോ പുഗ്ഗലോ ഗഹട്ഠോ വാ പബ്ബജിതോ വാ കല്യാണമിത്തസംസഗ്ഗതോ പുബ്ബേ പാപമിത്തസംസഗ്ഗേന വാ അത്തനോ വാ പടിസങ്ഖാനാഭാവേന പമജ്ജിത്വാ സമ്മാപടിപത്തിയം പമാദം ആപജ്ജിത്വാ , പച്ഛാ കല്യാണമിത്തസംസഗ്ഗേന യോനിസോ ഉമ്മുജ്ജന്തോ നപ്പമജ്ജതി, സമ്മാ പടിപജ്ജതി, സമഥവിപസ്സനം അനുയുഞ്ജന്തോ തിസ്സോ വിജ്ജാ ഛ അഭിഞ്ഞാ പാപുണാതി, സോ അബ്ഭാദീഹി മുത്തോ ചന്ദോ വിയ ഓകാസലോകം അത്തനാ അധിഗതാഹി വിജ്ജാഭിഞ്ഞാഹി ഇമം ഖന്ധാദിലോകം ഓഭാസേതീതി.

    Tassattho – yo puggalo gahaṭṭho vā pabbajito vā kalyāṇamittasaṃsaggato pubbe pāpamittasaṃsaggena vā attano vā paṭisaṅkhānābhāvena pamajjitvā sammāpaṭipattiyaṃ pamādaṃ āpajjitvā , pacchā kalyāṇamittasaṃsaggena yoniso ummujjanto nappamajjati, sammā paṭipajjati, samathavipassanaṃ anuyuñjanto tisso vijjā cha abhiññā pāpuṇāti, so abbhādīhi mutto cando viya okāsalokaṃ attanā adhigatāhi vijjābhiññāhi imaṃ khandhādilokaṃ obhāsetīti.

    യസ്സ പുഗ്ഗലസ്സ കതം ഉപചിതം പാപകമ്മം കമ്മക്ഖയകരേന ലോകുത്തരകുസലേന അവിപാകാരഹഭാവസ്സ ആഹരിതത്താ വിപാകുപ്പാദനേ ദ്വാരപിധാനേന പിധീയതി ഥകീയതി. സേസം വുത്തനയമേവ.

    Yassa puggalassa kataṃ upacitaṃ pāpakammaṃ kammakkhayakarena lokuttarakusalena avipākārahabhāvassa āharitattā vipākuppādane dvārapidhānena pidhīyati thakīyati. Sesaṃ vuttanayameva.

    ദഹരോതി തരുണോ, തേനസ്സ യോഗക്ഖമസരീരതം ദസ്സേതി. സോ ഹി ഉപ്പന്നം വാതാതപപരിസ്സയം അഭിഭവിത്വാ യോഗം കാതും സക്കോതി. യുഞ്ജതി ബുദ്ധസാസനേ സിക്ഖത്തയേ യുത്തപ്പയുത്തോ ഹോതി, സക്കച്ചം സമ്പാദേതീതി അത്ഥോ.

    Daharoti taruṇo, tenassa yogakkhamasarīrataṃ dasseti. So hi uppannaṃ vātātapaparissayaṃ abhibhavitvā yogaṃ kātuṃ sakkoti. Yuñjati buddhasāsane sikkhattaye yuttappayutto hoti, sakkaccaṃ sampādetīti attho.

    ഏവം പീതിസോമനസ്സജാതോ വിമുത്തിസുഖേന വിഹരന്തോ യദാ നഗരം പിണ്ഡായ പവിസതി, തദാ അഞ്ഞേനപി ഖിത്തോ ലേഡ്ഡു ഥേരസ്സ കായേ നിപതതി, അഞ്ഞേനപി ഖിത്തോ ദണ്ഡോ തസ്സേവ കായേ നിപതതി. സോ ഭിന്നേന പത്തേന വിഹാരം പവിസിത്വാ സത്ഥു സന്തികം ഗച്ഛതി. സത്ഥാ തം ഓവദതി ‘‘അധിവാസേഹി, ത്വം ബ്രാഹ്മണ, അധിവാസേഹി, ത്വം ബ്രാഹ്മണ, യസ്സ ഖോ, ത്വം ബ്രാഹ്മണ, കമ്മസ്സ വിപാകേന ബഹൂനി വസ്സസഹസ്സാനി നിരയേ പച്ചേയ്യാസി, തസ്സ, ത്വം ബ്രാഹ്മണ, കമ്മസ്സ വിപാകം ദിട്ഠേവ ധമ്മേ പടിസംവേദേസീ’’തി. അഥ ഥേരോ അനോധിസോ സബ്ബസത്തേസു മേത്തചിത്തം ഉപട്ഠപേത്വാ –

    Evaṃ pītisomanassajāto vimuttisukhena viharanto yadā nagaraṃ piṇḍāya pavisati, tadā aññenapi khitto leḍḍu therassa kāye nipatati, aññenapi khitto daṇḍo tasseva kāye nipatati. So bhinnena pattena vihāraṃ pavisitvā satthu santikaṃ gacchati. Satthā taṃ ovadati ‘‘adhivāsehi, tvaṃ brāhmaṇa, adhivāsehi, tvaṃ brāhmaṇa, yassa kho, tvaṃ brāhmaṇa, kammassa vipākena bahūni vassasahassāni niraye pacceyyāsi, tassa, tvaṃ brāhmaṇa, kammassa vipākaṃ diṭṭheva dhamme paṭisaṃvedesī’’ti. Atha thero anodhiso sabbasattesu mettacittaṃ upaṭṭhapetvā –

    ൮൭൪.

    874.

    ‘‘ദിസാപി മേ ധമ്മകഥം സുണന്തു, ദിസാപി മേ യുഞ്ജന്തു ബുദ്ധസാസനേ;

    ‘‘Disāpi me dhammakathaṃ suṇantu, disāpi me yuñjantu buddhasāsane;

    ദിസാപി മേ തേ മനുജേ ഭജന്തു, യേ ധമ്മമേവാദപയന്തി സന്തോ.

    Disāpi me te manuje bhajantu, ye dhammamevādapayanti santo.

    ൮൭൫.

    875.

    ‘‘ദിസാ ഹി മേ ഖന്തിവാദാനം, അവിരോധപ്പസംസിനം;

    ‘‘Disā hi me khantivādānaṃ, avirodhappasaṃsinaṃ;

    സുണന്തു ധമ്മം കാലേന, തഞ്ച അനുവിധീയന്തു.

    Suṇantu dhammaṃ kālena, tañca anuvidhīyantu.

    ൮൭൬.

    876.

    ‘‘ന ഹി ജാതു സോ മമം ഹിംസേ, അഞ്ഞം വാ പന കഞ്ചി നം;

    ‘‘Na hi jātu so mamaṃ hiṃse, aññaṃ vā pana kañci naṃ;

    പപ്പുയ്യ പരമം സന്തിം, രക്ഖേയ്യ തസഥാവരേ.

    Pappuyya paramaṃ santiṃ, rakkheyya tasathāvare.

    ൮൭൭.

    877.

    ‘‘ഉദകഞ്ഹി നയന്തി നേത്തികാ, ഉസുകാരാ ദമയന്തി തേജനം;

    ‘‘Udakañhi nayanti nettikā, usukārā damayanti tejanaṃ;

    ദാരും ദമയന്തി തച്ഛകാ, അത്താനം ദമയന്തി പണ്ഡിതാ.

    Dāruṃ damayanti tacchakā, attānaṃ damayanti paṇḍitā.

    ൮൭൮.

    878.

    ‘‘ദണ്ഡേനേകേ ദമയന്തി, അങ്കുസേഭി കസാഹി ച;

    ‘‘Daṇḍeneke damayanti, aṅkusebhi kasāhi ca;

    അദണ്ഡേന അസത്ഥേന, അഹം ദന്തോമ്ഹി താദിനാ.

    Adaṇḍena asatthena, ahaṃ dantomhi tādinā.

    ൮൭൯.

    879.

    ‘‘അഹിംസകോതി മേ നാമം, ഹിംസകസ്സ പുരേ സതോ;

    ‘‘Ahiṃsakoti me nāmaṃ, hiṃsakassa pure sato;

    അജ്ജാഹം സച്ചനാമോമ്ഹി, ന നം ഹിംസാമി കഞ്ചി നം.

    Ajjāhaṃ saccanāmomhi, na naṃ hiṃsāmi kañci naṃ.

    ൮൮൦.

    880.

    ‘‘ചോരോ അഹം പുരേ ആസിം, അങ്ഗുലിമാലോതി വിസ്സുതോ;

    ‘‘Coro ahaṃ pure āsiṃ, aṅgulimāloti vissuto;

    വുയ്ഹമാനോ മഹോഘേന, ബുദ്ധം സരണമാഗമം.

    Vuyhamāno mahoghena, buddhaṃ saraṇamāgamaṃ.

    ൮൮൧.

    881.

    ‘‘ലോഹിതപാണി പുരേ ആസിം, അങ്ഗുലിമാലോതി വിസ്സുതോ;

    ‘‘Lohitapāṇi pure āsiṃ, aṅgulimāloti vissuto;

    സരണഗമനം പസ്സ, ഭവനേത്തി സമൂഹതാ.

    Saraṇagamanaṃ passa, bhavanetti samūhatā.

    ൮൮൨.

    882.

    ‘‘താദിസം കമ്മം കത്വാന, ബഹും ദുഗ്ഗതിഗാമിനം;

    ‘‘Tādisaṃ kammaṃ katvāna, bahuṃ duggatigāminaṃ;

    ഫുട്ഠോ കമ്മവിപാകേന, അനണോ ഭുഞ്ജാമി ഭോജനം.

    Phuṭṭho kammavipākena, anaṇo bhuñjāmi bhojanaṃ.

    ൮൮൩.

    883.

    ‘‘പമാദമനുയുഞ്ജന്തി, ബാലാ ദുമ്മേധിനോ ജനാ;

    ‘‘Pamādamanuyuñjanti, bālā dummedhino janā;

    അപ്പമാദഞ്ച മേധാവീ, ധനം സേട്ഠംവ രക്ഖതി.

    Appamādañca medhāvī, dhanaṃ seṭṭhaṃva rakkhati.

    ൮൮൪.

    884.

    ‘‘മാ പമാദമനുയുഞ്ജേഥ, മാ കാമരതിസന്ഥവം;

    ‘‘Mā pamādamanuyuñjetha, mā kāmaratisanthavaṃ;

    അപ്പമത്തോ ഹി ഝായന്തോ, പപ്പോതി പരമം സുഖം.

    Appamatto hi jhāyanto, pappoti paramaṃ sukhaṃ.

    ൮൮൫.

    885.

    ‘‘സ്വാഗതം നാപഗതം, നേതം ദുമ്മന്തിതം മമ;

    ‘‘Svāgataṃ nāpagataṃ, netaṃ dummantitaṃ mama;

    സവിഭത്തേസു ധമ്മേസു, യം സേട്ഠം തദുപാഗമം.

    Savibhattesu dhammesu, yaṃ seṭṭhaṃ tadupāgamaṃ.

    ൮൮൬.

    886.

    ‘‘സ്വാഗതം നാപഗതം, നേതം ദുമ്മന്തിതം മമ;

    ‘‘Svāgataṃ nāpagataṃ, netaṃ dummantitaṃ mama;

    തിസ്സോ വിജ്ജാ അനുപ്പത്താ, കതം ബുദ്ധസ്സ സാസനം.

    Tisso vijjā anuppattā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ.

    ൮൮൭.

    887.

    ‘‘അരഞ്ഞേ രുക്ഖമൂലേ വാ, പബ്ബതേസു ഗുഹാസു വാ;

    ‘‘Araññe rukkhamūle vā, pabbatesu guhāsu vā;

    തത്ഥ തത്ഥേവ അട്ഠാസിം, ഉബ്ബിഗ്ഗമനസോ തദാ.

    Tattha tattheva aṭṭhāsiṃ, ubbiggamanaso tadā.

    ൮൮൮.

    888.

    ‘‘സുഖം സയാമി ഠായാമി, സുഖം കപ്പേമി ജീവിതം;

    ‘‘Sukhaṃ sayāmi ṭhāyāmi, sukhaṃ kappemi jīvitaṃ;

    അഹത്ഥപാസോ മാരസ്സ, അഹോ സത്ഥാനുകമ്പിതോ.

    Ahatthapāso mārassa, aho satthānukampito.

    ൮൮൯.

    889.

    ‘‘ബ്രഹ്മജച്ചോ പുരേ ആസിം, ഉദിച്ചോ ഉഭതോ അഹു.

    ‘‘Brahmajacco pure āsiṃ, udicco ubhato ahu.

    സോജ്ജ പുത്തോ സുഗതസ്സ, ധമ്മരാജസ്സ സത്ഥുനോ.

    Sojja putto sugatassa, dhammarājassa satthuno.

    ൮൯൦.

    890.

    ‘‘വീതതണ്ഹോ അനാദാനോ, ഗുത്തദ്വാരോ സുസംവുതോ;

    ‘‘Vītataṇho anādāno, guttadvāro susaṃvuto;

    അഘമൂലം വധിത്വാന, പത്തോ മേ ആസവക്ഖയോ.

    Aghamūlaṃ vadhitvāna, patto me āsavakkhayo.

    ൮൯൧.

    891.

    ‘‘പരിചിണ്ണോ മയാ സത്ഥാ, കതം ബുദ്ധസ്സ സാസനം;

    ‘‘Pariciṇṇo mayā satthā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ;

    ഓഹിതോ ഗരുകോ ഭാരോ, ഭവനേത്തി സമൂഹതാ’’തി. – ഇമാ ഗാഥാ അഭാസി;

    Ohito garuko bhāro, bhavanetti samūhatā’’ti. – imā gāthā abhāsi;

    തത്ഥ ദിസാപീതി മയ്ഹം ദിസാപി അമിത്താ പച്ചത്ഥികാപി യേ മം ഏവം ഉപവദന്തി ‘‘യഥാ മയം അങ്ഗുലിമാലസ്സ വസേന ഞാതിവിയോഗദുക്ഖപരേതാ ദുക്ഖം പാപുണാമ, ഏവം അങ്ഗുലിമാലോപി ദുക്ഖം പാപുണാതൂ’’തി. മേ ധമ്മകഥം സുണന്തൂതി മയാ സത്ഥു സന്തികേ സുതം ചതുസച്ചധമ്മപടിസംയുത്തം കഥം സുണന്തു . യുഞ്ജന്തൂതി സുത്വാ ച തദത്ഥായ പടിപജ്ജന്തു. തേ മനുജേ ഭജന്തൂതി താദിസേ സപ്പുരിസേ കല്യാണമിത്തേ ഭജന്തു സേവന്തു. യേ ധമ്മമേവാദപയന്തി സന്തോതി യേ സപ്പുരിസാ കുസലധമ്മമേവ, ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മമേവ, നിബ്ബത്തിതലോകുത്തരധമ്മമേവ ച ആദപേന്തി സമാദപേന്തി ഗണ്ഹാപേന്തി.

    Tattha disāpīti mayhaṃ disāpi amittā paccatthikāpi ye maṃ evaṃ upavadanti ‘‘yathā mayaṃ aṅgulimālassa vasena ñātiviyogadukkhaparetā dukkhaṃ pāpuṇāma, evaṃ aṅgulimālopi dukkhaṃ pāpuṇātū’’ti. Me dhammakathaṃ suṇantūti mayā satthu santike sutaṃ catusaccadhammapaṭisaṃyuttaṃ kathaṃ suṇantu . Yuñjantūti sutvā ca tadatthāya paṭipajjantu. Te manuje bhajantūti tādise sappurise kalyāṇamitte bhajantu sevantu. Ye dhammamevādapayanti santoti ye sappurisā kusaladhammameva, uttarimanussadhammameva, nibbattitalokuttaradhammameva ca ādapenti samādapenti gaṇhāpenti.

    ഖന്തിവാദാനന്തി അധിവാസനഖന്തിമേവ വദന്താനം തതോ ഏവ അവിരോധപ്പസംസിനന്തി കേനചി അവിരോധഭൂതായ മേത്തായ ഏവ പസംസനസീലാനം. സുണന്തു ധമ്മം കാലേനാതി യുത്തപ്പയുത്തകാലേ തേസം സന്തികേ ധമ്മം സുണന്തു. തഞ്ച അനുവിധീയന്തൂതി തഞ്ച യഥാസുതം ധമ്മം സമ്മദേവ ഉഗ്ഗഹിത്വാ അനുകരോന്തു ധമ്മാനുധമ്മം പടിപജ്ജന്തൂതി അത്ഥോ.

    Khantivādānanti adhivāsanakhantimeva vadantānaṃ tato eva avirodhappasaṃsinanti kenaci avirodhabhūtāya mettāya eva pasaṃsanasīlānaṃ. Suṇantu dhammaṃkālenāti yuttappayuttakāle tesaṃ santike dhammaṃ suṇantu. Tañca anuvidhīyantūti tañca yathāsutaṃ dhammaṃ sammadeva uggahitvā anukarontu dhammānudhammaṃ paṭipajjantūti attho.

    ന ഹി ജാതു സോ മമം ഹിംസേതി സോ മയ്ഹം ദിസോ പച്ചത്ഥികോ ജാതു, ഏകംസേനേവ മം ന ഹിംസേ, ന ബാധേയ്യ. അഞ്ഞം വാ പന കഞ്ചി നന്തി ന കേവലം മംയേവ, അഞ്ഞം വാപി കഞ്ചി സത്തം ന ഹിംസേയ്യ, പപ്പുയ്യ പരമം സന്തിന്തി, പരമം ഉത്തമം സന്തിം നിബ്ബാനം പാപുണേയ്യ, പാപുണിത്വാ ച രക്ഖേയ്യ തസഥാവരേതി സബ്ബേ ച സത്തേ പരമായ രക്ഖായ രക്ഖേയ്യ, സിസ്സം പുത്തം വിയ പരിപാലേയ്യാതി അത്ഥോ.

    Na hi jātu so mamaṃ hiṃseti so mayhaṃ diso paccatthiko jātu, ekaṃseneva maṃ na hiṃse, na bādheyya. Aññaṃ vā pana kañci nanti na kevalaṃ maṃyeva, aññaṃ vāpi kañci sattaṃ na hiṃseyya, pappuyya paramaṃ santinti, paramaṃ uttamaṃ santiṃ nibbānaṃ pāpuṇeyya, pāpuṇitvā ca rakkheyya tasathāvareti sabbe ca satte paramāya rakkhāya rakkheyya, sissaṃ puttaṃ viya paripāleyyāti attho.

    ഏവം ഥേരോ ഇമാഹി ഗാഥാഹി പരേ പാപതോ പരിമോചേന്തോ പരിത്തകിരിയം നാമ കത്വാ അത്തനോ പടിപത്തിം പകാസേന്തോ ‘‘ഉദകം ഹീ’’തി ഗാഥമാഹ. തത്ഥ പഥവിയാ ഥലട്ഠാനം ഖണിത്വാ നിന്നട്ഠാനം പൂരേത്വാ മാതികം വാ കത്വാ രുക്ഖദോണിം വാ ഠപേത്വാ അത്തനാ ഇച്ഛികിച്ഛിതട്ഠാനം ഉദകം നേന്തീതി നേത്തികാ, ഉദകഹാരിനോ. തേജനന്തി കണ്ഡം. ഇദം വുത്തം ഹോതി – നേത്തികാ അത്തനോ രുചിയാ ഉദകം നയന്തി, ഉസുകാരാപി താപേത്വാ വങ്കാഭാവം ഹരന്താ തേജനം ഉസും ദമയന്തി, ഉജുകം കരോന്തി, തച്ഛകാപി നേമിആദീനം അത്ഥായ തച്ഛന്താ ദാരും ദമയന്തി അത്തനോ രുചിയാ ഉജും വാ വങ്കം വാ കരോന്തി. ഏവം ഏത്തകം ആരമ്മണം കത്വാ പണ്ഡിതാ സപ്പഞ്ഞാ അരിയമഗ്ഗം ഉപ്പാദേന്താ അത്താനം ദമേന്തി, അരഹത്തപ്പത്താ പന ഏകന്തദന്താ നാമ ഹോന്തീതി.

    Evaṃ thero imāhi gāthāhi pare pāpato parimocento parittakiriyaṃ nāma katvā attano paṭipattiṃ pakāsento ‘‘udakaṃ hī’’ti gāthamāha. Tattha pathaviyā thalaṭṭhānaṃ khaṇitvā ninnaṭṭhānaṃ pūretvā mātikaṃ vā katvā rukkhadoṇiṃ vā ṭhapetvā attanā icchikicchitaṭṭhānaṃ udakaṃ nentīti nettikā, udakahārino. Tejananti kaṇḍaṃ. Idaṃ vuttaṃ hoti – nettikā attano ruciyā udakaṃ nayanti, usukārāpi tāpetvā vaṅkābhāvaṃ harantā tejanaṃ usuṃ damayanti, ujukaṃ karonti, tacchakāpi nemiādīnaṃ atthāya tacchantā dāruṃ damayanti attano ruciyā ujuṃ vā vaṅkaṃ vā karonti. Evaṃ ettakaṃ ārammaṇaṃ katvā paṇḍitā sappaññā ariyamaggaṃ uppādentā attānaṃ damenti, arahattappattā pana ekantadantā nāma hontīti.

    ഇദാനി പുരിസദമ്മസാരഥിനാ സത്ഥാരാ അത്തനോ ദമിതാകാരം കതഞ്ഞുതഞ്ച പകാസേന്തോ ‘‘ദണ്ഡേനേകേ’’തിആദികാ പഞ്ച ഗാഥാ അഭാസി. തത്ഥ ദണ്ഡേനേകേ ദമയന്തീതി രാജരാജമഹാമത്താദയോ ദണ്ഡേന, ഹത്ഥിഅസ്സാദിനാ ബലകായേന ച പച്ചത്ഥികാദികേ ദമേന്തി, ഗോപാലാദയോ ച ഗാവാദികേ ദണ്ഡേന യട്ഠിയാ ദമേന്തി. ഹത്ഥാചരിയാ ഹത്ഥിം അങ്കുസേഹി, അസ്സാചരിയാ അസ്സേ കസാഹി ച ദമേന്തി. അദണ്ഡേന അസത്ഥേന, അഹം ദന്തോമ്ഹി താദിനാതി അഹം പന ഇട്ഠാദീസു താദിഭാവപ്പത്തേന സമ്മാസമ്ബുദ്ധേന വിനാ ഏവ ദണ്ഡേന, വിനാ സത്ഥേന, നിഹിതദണ്ഡനിഹിതസത്ഥഭാവേന ദന്തോ ദമിതോ നിബ്ബിസേവനോ ഗതോ അമ്ഹി.

    Idāni purisadammasārathinā satthārā attano damitākāraṃ kataññutañca pakāsento ‘‘daṇḍeneke’’tiādikā pañca gāthā abhāsi. Tattha daṇḍeneke damayantīti rājarājamahāmattādayo daṇḍena, hatthiassādinā balakāyena ca paccatthikādike damenti, gopālādayo ca gāvādike daṇḍena yaṭṭhiyā damenti. Hatthācariyā hatthiṃ aṅkusehi, assācariyā asse kasāhi ca damenti. Adaṇḍena asatthena, ahaṃ dantomhi tādināti ahaṃ pana iṭṭhādīsu tādibhāvappattena sammāsambuddhena vinā eva daṇḍena, vinā satthena, nihitadaṇḍanihitasatthabhāvena danto damito nibbisevano gato amhi.

    അഹിംസകോതി മേ നാമം, ഹിംസകസ്സ പുരേ സതോതി സത്ഥാരാ സമാഗമതോ പുബ്ബേ ഹിംസകസ്സ മേ സമാനസ്സ അഹിംസകോതി നാമമത്തം അഹോസി. അജ്ജാഹന്തി ഇദാനി പനാഹം ‘‘അഹിംസകോ’’തി സച്ചനാമോ അവിതഥനാമോ അമ്ഹി. തസ്മാ ന നം ഹിംസാമി കഞ്ചിപി സത്തം ന ഹിംസാമി ന ബാധേമി, ന്തി നിപാതമത്തം.

    Ahiṃsakotime nāmaṃ, hiṃsakassa pure satoti satthārā samāgamato pubbe hiṃsakassa me samānassa ahiṃsakoti nāmamattaṃ ahosi. Ajjāhanti idāni panāhaṃ ‘‘ahiṃsako’’ti saccanāmo avitathanāmo amhi. Tasmā na naṃ hiṃsāmi kañcipi sattaṃ na hiṃsāmi na bādhemi, nanti nipātamattaṃ.

    വിസ്സുതോതി ‘‘പാണാതിപാതീ ലുദ്ദോ ലോഹിതപാണീ’’തിആദിനാ പഞ്ഞാതോ. മഹോഘേനാതി കാമോഘാദിനാ മഹതാ ഓഘേന, തസ്സ ഓഘസ്സ വിച്ഛേദകരം ബുദ്ധം സരണം ബുദ്ധസങ്ഖാതം സരണം അഗമം ഉപഗച്ഛിം.

    Vissutoti ‘‘pāṇātipātī luddo lohitapāṇī’’tiādinā paññāto. Mahoghenāti kāmoghādinā mahatā oghena, tassa oghassa vicchedakaraṃ buddhaṃ saraṇaṃ buddhasaṅkhātaṃ saraṇaṃ agamaṃ upagacchiṃ.

    ലോഹിതപാണീതി പാണമതിപാതനേന പരേസം ലോഹിതേന രുഹിരേന മക്ഖിതപാണി. സരണഗമനം പസ്സാതി മഹപ്ഫലം മമ സരണഗമനം പസ്സാതി അത്താനമേവാലപതി.

    Lohitapāṇīti pāṇamatipātanena paresaṃ lohitena ruhirena makkhitapāṇi. Saraṇagamanaṃ passāti mahapphalaṃ mama saraṇagamanaṃ passāti attānamevālapati.

    താദിസം കമ്മന്തി അനേകസതപുരിസവധം ദാരുണം തഥാരൂപം പാപകമ്മം. ഫുട്ഠോ കമ്മവിപാകേനാതി പുബ്ബേ കതസ്സ പാപകമ്മസ്സ വിപാകേന ഫുട്ഠോ, സബ്ബസോ പഹീനകമ്മോ വിപാകമത്തം പച്ചനുഭോന്തോ. അഥ വാ ഫുട്ഠോ കമ്മവിപാകേനാതി ഉപനിസ്സയഭൂതസ്സ കുസലകമ്മസ്സ ഫലഭൂതേന ലോകുത്തരമഗ്ഗേന, ലോകുത്തരകമ്മസ്സേവ വാ ഫലേന വിമുത്തിസുഖേന ഫുട്ഠോ. സബ്ബസോ കിലേസാനം ഖീണത്താ അനണോ ഭുഞ്ജാമി ഭോജനം, ഭോജനാപദേസേന ചത്താരോപി പച്ചയേ വദതി.

    Tādisaṃ kammanti anekasatapurisavadhaṃ dāruṇaṃ tathārūpaṃ pāpakammaṃ. Phuṭṭho kammavipākenāti pubbe katassa pāpakammassa vipākena phuṭṭho, sabbaso pahīnakammo vipākamattaṃ paccanubhonto. Atha vā phuṭṭho kammavipākenāti upanissayabhūtassa kusalakammassa phalabhūtena lokuttaramaggena, lokuttarakammasseva vā phalena vimuttisukhena phuṭṭho. Sabbaso kilesānaṃ khīṇattā anaṇo bhuñjāmi bhojanaṃ, bhojanāpadesena cattāropi paccaye vadati.

    ഇദാനി പുബ്ബേ അത്തനോ പമാദവിഹാരം ഗരഹാമുഖേന പച്ഛാ അപ്പമാദപടിപത്തിം പസംസന്തോ തത്ഥ ച പരേസം ഉസ്സാഹം ജനേന്തോ ‘‘പമാദമനുയുഞ്ജന്തീ’’തിആദികാ ഗാഥാ അഭാസി. തത്ഥ ബാലാതി ബാല്യേന സമന്നാഗതാ ഇധലോകപരലോകത്ഥം അജാനന്താ. ദുമ്മേധിനോതി നിപ്പഞ്ഞാ, തേ പമാദേ ആദീനവം അപസ്സന്താ പമാദം അനുയുഞ്ജന്തി പവത്തേന്തി, പമാദേനേവ കാലം വീതിനാമേന്തി. മേധാവീതി ധമ്മോജപഞ്ഞായ സമന്നാഗതോ പന പണ്ഡിതോ കുലവംസാഗതം സേട്ഠം ഉത്തമം സത്തരതനധനം വിയ അപ്പമാദം രക്ഖതി. യഥാ ഹി ‘‘ഉത്തമം ധനം നിസ്സായ ഭോഗസമ്പത്തിം പാപുണിസ്സാമ, പുത്തദാരം പോസേസ്സാമ, സുഗതിമഗ്ഗം സോധേസ്സാമാ’’തി ധനേ ആനിസംസം പസ്സന്താ ധനം രക്ഖന്തി; ഏവം പണ്ഡിതോപി ‘‘അപ്പമാദം നിസ്സായ പഠമജ്ഝാനാദീനി പടിലഭിസ്സാമി , മഗ്ഗഫലാനി പാപുണിസ്സാമി, തിസ്സോ വിജ്ജാ ഛ അഭിഞ്ഞാ സമ്പാദേസ്സാമീ’’തി അപ്പമാദേ ആനിസംസം പസ്സന്തോ ധനം സേട്ഠംവ അപ്പമാദം രക്ഖതീതി അത്ഥോ.

    Idāni pubbe attano pamādavihāraṃ garahāmukhena pacchā appamādapaṭipattiṃ pasaṃsanto tattha ca paresaṃ ussāhaṃ janento ‘‘pamādamanuyuñjantī’’tiādikā gāthā abhāsi. Tattha bālāti bālyena samannāgatā idhalokaparalokatthaṃ ajānantā. Dummedhinoti nippaññā, te pamāde ādīnavaṃ apassantā pamādaṃ anuyuñjanti pavattenti, pamādeneva kālaṃ vītināmenti. Medhāvīti dhammojapaññāya samannāgato pana paṇḍito kulavaṃsāgataṃ seṭṭhaṃ uttamaṃ sattaratanadhanaṃ viya appamādaṃ rakkhati. Yathā hi ‘‘uttamaṃ dhanaṃ nissāya bhogasampattiṃ pāpuṇissāma, puttadāraṃ posessāma, sugatimaggaṃ sodhessāmā’’ti dhane ānisaṃsaṃ passantā dhanaṃ rakkhanti; evaṃ paṇḍitopi ‘‘appamādaṃ nissāya paṭhamajjhānādīni paṭilabhissāmi , maggaphalāni pāpuṇissāmi, tisso vijjā cha abhiññā sampādessāmī’’ti appamāde ānisaṃsaṃ passanto dhanaṃ seṭṭhaṃva appamādaṃ rakkhatīti attho.

    മാ പമാദന്തി പമാദം മാ അനുയുഞ്ജേഥ പമാദേന കാലം മാ വീതിനാമയിത്ഥ. കാമരതിസന്ഥവന്തി വത്ഥുകാമേസു, കിലേസകാമേസു ച രതിസങ്ഖാതം തണ്ഹാസന്ഥവമ്പി മാ അനുയുഞ്ജേഥ മാ വിന്ദിത്ഥ മാ പടിലഭിത്ഥ. അപ്പമത്തോ ഹീതി ഉപട്ഠിതസതിതായ അപ്പമത്തോ പുഗ്ഗലോ ഝായന്തോ ഝായനപ്പസുതോ പരമം ഉത്തമം നിബ്ബാനസുഖം പാപുണാതി.

    Mā pamādanti pamādaṃ mā anuyuñjetha pamādena kālaṃ mā vītināmayittha. Kāmaratisanthavanti vatthukāmesu, kilesakāmesu ca ratisaṅkhātaṃ taṇhāsanthavampi mā anuyuñjetha mā vindittha mā paṭilabhittha. Appamatto hīti upaṭṭhitasatitāya appamatto puggalo jhāyanto jhāyanappasuto paramaṃ uttamaṃ nibbānasukhaṃ pāpuṇāti.

    സ്വാഗതം നാപഗതന്തി യം തദാ മമ സത്ഥു സന്തികേ ആഗതം ആഗമനം, സത്ഥു വാ തസ്മിം മഹാവനേ ആഗമനം, തം സ്വാഗതം സ്വാഗമനം നാപഗതം, അത്ഥതോ അപേതം വിഗതം ന ഹോതി. നേതം ദുമ്മന്തിതം മമാതി യം തദാ മയാ ‘‘സത്ഥു സന്തികേ പബ്ബജിസ്സാമീ’’തി മന്തിതം, ഇദമ്പി മമ ന ദുമ്മന്തിതം, സുമന്തിതമേവ. കസ്മാ? സവിഭത്തേസു ധമ്മേസൂതി സാവജ്ജാനവജ്ജാദിവസേന പകാരതോ വിഭത്തേസു ധമ്മേസു യം സേട്ഠം ഉത്തമം പവരം നിബ്ബാനം. തദുപാഗമം തദേവ ഉപഗച്ഛിന്തി അത്ഥോ.

    Svāgataṃ nāpagatanti yaṃ tadā mama satthu santike āgataṃ āgamanaṃ, satthu vā tasmiṃ mahāvane āgamanaṃ, taṃ svāgataṃ svāgamanaṃ nāpagataṃ, atthato apetaṃ vigataṃ na hoti. Netaṃ dummantitaṃ mamāti yaṃ tadā mayā ‘‘satthu santike pabbajissāmī’’ti mantitaṃ, idampi mama na dummantitaṃ, sumantitameva. Kasmā? Savibhattesu dhammesūti sāvajjānavajjādivasena pakārato vibhattesu dhammesu yaṃ seṭṭhaṃ uttamaṃ pavaraṃ nibbānaṃ. Tadupāgamaṃ tadeva upagacchinti attho.

    ‘‘തദാ പുഥുജ്ജനകാലേ പയോഗാസയവിപന്നതായ അരഞ്ഞാദീസു ദുക്ഖം വിഹാസിം, ഇദാനി പയോഗാസയസമ്പന്നതായ തത്ഥ സുഖം വിഹരാമീ’’തി സുഖവിഹാരഭാവഞ്ചേവ ‘‘പുബ്ബേ ജാതിമത്തേന ബ്രാഹ്മണോ, ഇദാനി സത്ഥു ഓരസപുത്തതായ ബ്രാഹ്മണോ’’തി പരമത്ഥബ്രാഹ്മണഭാവഞ്ച ദസ്സേന്തോ ‘‘അരഞ്ഞേ’’തിആദിമാഹ. തത്ഥ സുഖം സയാമീതി സയന്തോപി സുഖം സുഖേന നിദുക്ഖേന ചിത്തുത്രാസാദീനം അഭാവേന ചേതോദുക്ഖരഹിതോ സയാമി. ഠായാമീതി ഠാമി . അഹത്ഥപാസോ മാരസ്സാതി കിലേസമാരാദീനം അഗോചരോ. അഹോ സത്ഥാനുകമ്പിതോതി സത്ഥാരാനുകമ്പിതോ അഹോ.

    ‘‘Tadā puthujjanakāle payogāsayavipannatāya araññādīsu dukkhaṃ vihāsiṃ, idāni payogāsayasampannatāya tattha sukhaṃ viharāmī’’ti sukhavihārabhāvañceva ‘‘pubbe jātimattena brāhmaṇo, idāni satthu orasaputtatāya brāhmaṇo’’ti paramatthabrāhmaṇabhāvañca dassento ‘‘araññe’’tiādimāha. Tattha sukhaṃ sayāmīti sayantopi sukhaṃ sukhena nidukkhena cittutrāsādīnaṃ abhāvena cetodukkharahito sayāmi. Ṭhāyāmīti ṭhāmi . Ahatthapāso mārassāti kilesamārādīnaṃ agocaro. Aho satthānukampitoti satthārānukampito aho.

    ബ്രഹ്മജച്ചോതി ബ്രാഹ്മണജാതികോ. ഉദിച്ചോ ഉഭതോതി മാതിതോ ച പിതിതോ ച ഉഭതോ ഉദിതോ സംസുദ്ധഗഹണികോ. സേസം തത്ഥ തത്ഥ വുത്തനയമേവ.

    Brahmajaccoti brāhmaṇajātiko. Udicco ubhatoti mātito ca pitito ca ubhato udito saṃsuddhagahaṇiko. Sesaṃ tattha tattha vuttanayameva.

    അങ്ഗുലിമാലത്ഥേരഗാഥാവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Aṅgulimālattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ഥേരഗാഥാപാളി • Theragāthāpāḷi / ൮. അങ്ഗുലിമാലത്ഥേരഗാഥാ • 8. Aṅgulimālattheragāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact