Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પેતવત્થુપાળિ • Petavatthupāḷi

    ૯. અઙ્કુરપેતવત્થુ

    9. Aṅkurapetavatthu

    ૨૫૭.

    257.

    ‘‘યસ્સ અત્થાય ગચ્છામ, કમ્બોજં ધનહારકા;

    ‘‘Yassa atthāya gacchāma, kambojaṃ dhanahārakā;

    અયં કામદદો યક્ખો, ઇમં યક્ખં નયામસે.

    Ayaṃ kāmadado yakkho, imaṃ yakkhaṃ nayāmase.

    ૨૫૮.

    258.

    ‘‘ઇમં યક્ખં ગહેત્વાન, સાધુકેન પસય્હ વા;

    ‘‘Imaṃ yakkhaṃ gahetvāna, sādhukena pasayha vā;

    યાનં આરોપયિત્વાન, ખિપ્પં ગચ્છામ દ્વારક’’ન્તિ.

    Yānaṃ āropayitvāna, khippaṃ gacchāma dvāraka’’nti.

    ૨૫૯.

    259.

    1 ‘‘યસ્સ રુક્ખસ્સ છાયાય, નિસીદેય્ય સયેય્ય વા;

    2 ‘‘Yassa rukkhassa chāyāya, nisīdeyya sayeyya vā;

    ન તસ્સ સાખં ભઞ્જેય્ય, મિત્તદુબ્ભો હિ પાપકો’’તિ.

    Na tassa sākhaṃ bhañjeyya, mittadubbho hi pāpako’’ti.

    ૨૬૦.

    260.

    ‘‘યસ્સ રુક્ખસ્સ છાયાય, નિસીદેય્ય સયેય્ય વા;

    ‘‘Yassa rukkhassa chāyāya, nisīdeyya sayeyya vā;

    ખન્ધમ્પિ તસ્સ છિન્દેય્ય, અત્થો ચે તાદિસો સિયા’’તિ.

    Khandhampi tassa chindeyya, attho ce tādiso siyā’’ti.

    ૨૬૧.

    261.

    ‘‘યસ્સ રુક્ખસ્સ છાયાય, નિસીદેય્ય સયેય્ય વા;

    ‘‘Yassa rukkhassa chāyāya, nisīdeyya sayeyya vā;

    ન તસ્સ પત્તં ભિન્દેય્ય 3, મિત્તદુબ્ભો હિ પાપકો’’તિ.

    Na tassa pattaṃ bhindeyya 4, mittadubbho hi pāpako’’ti.

    ૨૬૨.

    262.

    ‘‘યસ્સ રુક્ખસ્સ છાયાય, નિસીદેય્ય સયેય્ય વા;

    ‘‘Yassa rukkhassa chāyāya, nisīdeyya sayeyya vā;

    સમૂલમ્પિ તં અબ્બુહે 5, અત્થો ચે તાદિસો સિયા’’તિ.

    Samūlampi taṃ abbuhe 6, attho ce tādiso siyā’’ti.

    ૨૬૩.

    263.

    ‘‘યસ્સેકરત્તિમ્પિ ઘરે વસેય્ય, યત્થન્નપાનં પુરિસો લભેથ;

    ‘‘Yassekarattimpi ghare vaseyya, yatthannapānaṃ puriso labhetha;

    ન તસ્સ પાપં મનસાપિ ચિન્તયે, કતઞ્ઞુતા સપ્પુરિસેહિ વણ્ણિતા.

    Na tassa pāpaṃ manasāpi cintaye, kataññutā sappurisehi vaṇṇitā.

    ૨૬૪.

    264.

    ‘‘યસ્સેકરત્તિમ્પિ ઘરે વસેય્ય, અન્નેન પાનેન ઉપટ્ઠિતો સિયા;

    ‘‘Yassekarattimpi ghare vaseyya, annena pānena upaṭṭhito siyā;

    ન તસ્સ પાપં મનસાપિ ચિન્તયે, અદુબ્ભપાણી દહતે મિત્તદુબ્ભિં.

    Na tassa pāpaṃ manasāpi cintaye, adubbhapāṇī dahate mittadubbhiṃ.

    ૨૬૫.

    265.

    ‘‘યો પુબ્બે કતકલ્યાણો, પચ્છા પાપેન હિંસતિ;

    ‘‘Yo pubbe katakalyāṇo, pacchā pāpena hiṃsati;

    અલ્લપાણિહતો 7 પોસો, ન સો ભદ્રાનિ પસ્સતી’’તિ.

    Allapāṇihato 8 poso, na so bhadrāni passatī’’ti.

    ૨૬૬.

    266.

    ‘‘નાહં દેવેન વા મનુસ્સેન વા, ઇસ્સરિયેન વાહં સુપ્પસય્હો;

    ‘‘Nāhaṃ devena vā manussena vā, issariyena vāhaṃ suppasayho;

    યક્ખોહમસ્મિ પરમિદ્ધિપત્તો, દૂરઙ્ગમો વણ્ણબલૂપપન્નો’’તિ.

    Yakkhohamasmi paramiddhipatto, dūraṅgamo vaṇṇabalūpapanno’’ti.

    ૨૬૭.

    267.

    ‘‘પાણિ તે સબ્બસો વણ્ણો, પઞ્ચધારો મધુસ્સવો;

    ‘‘Pāṇi te sabbaso vaṇṇo, pañcadhāro madhussavo;

    નાનારસા પગ્ઘરન્તિ, મઞ્ઞેહં તં પુરિન્દદ’’ન્તિ.

    Nānārasā paggharanti, maññehaṃ taṃ purindada’’nti.

    ૨૬૮.

    268.

    ‘‘નામ્હિ દેવો ન ગન્ધબ્બો, નાપિ સક્કો પુરિન્દદો;

    ‘‘Nāmhi devo na gandhabbo, nāpi sakko purindado;

    પેતં મં અઙ્કુર જાનાહિ, રોરુવમ્હા 9 ઇધાગત’’ન્તિ.

    Petaṃ maṃ aṅkura jānāhi, roruvamhā 10 idhāgata’’nti.

    ૨૬૯.

    269.

    ‘‘કિંસીલો કિંસમાચારો, રોરુવસ્મિં પુરે તુવં;

    ‘‘Kiṃsīlo kiṃsamācāro, roruvasmiṃ pure tuvaṃ;

    કેન તે બ્રહ્મચરિયેન, પુઞ્ઞં પાણિમ્હિ ઇજ્ઝતી’’તિ.

    Kena te brahmacariyena, puññaṃ pāṇimhi ijjhatī’’ti.

    ૨૭૦.

    270.

    ‘‘તુન્નવાયો પુરે આસિં, રોરુવસ્મિં તદા અહં;

    ‘‘Tunnavāyo pure āsiṃ, roruvasmiṃ tadā ahaṃ;

    સુકિચ્છવુત્તિ કપણો, ન મે વિજ્જતિ દાતવે.

    Sukicchavutti kapaṇo, na me vijjati dātave.

    ૨૭૧.

    271.

    ‘‘નિવેસનઞ્ચ 11 મે આસિ, અસય્હસ્સ ઉપન્તિકે;

    ‘‘Nivesanañca 12 me āsi, asayhassa upantike;

    સદ્ધસ્સ દાનપતિનો, કતપુઞ્ઞસ્સ લજ્જિનો.

    Saddhassa dānapatino, katapuññassa lajjino.

    ૨૭૨.

    272.

    ‘‘તત્થ યાચનકા યન્તિ, નાનાગોત્તા વનિબ્બકા;

    ‘‘Tattha yācanakā yanti, nānāgottā vanibbakā;

    તે ચ મં તત્થ પુચ્છન્તિ, અસય્હસ્સ નિવેસનં.

    Te ca maṃ tattha pucchanti, asayhassa nivesanaṃ.

    ૨૭૩.

    273.

    ‘‘કત્થ ગચ્છામ ભદ્દં વો, કત્થ દાનં પદીયતિ;

    ‘‘Kattha gacchāma bhaddaṃ vo, kattha dānaṃ padīyati;

    તેસાહં પુટ્ઠો અક્ખામિ, અસય્હસ્સ નિવેસનં.

    Tesāhaṃ puṭṭho akkhāmi, asayhassa nivesanaṃ.

    ૨૭૪.

    274.

    ‘‘પગ્ગય્હ દક્ખિણં બાહું, એત્થ ગચ્છથ ભદ્દં વો;

    ‘‘Paggayha dakkhiṇaṃ bāhuṃ, ettha gacchatha bhaddaṃ vo;

    એત્થ દાનં પદીયતિ, અસય્હસ્સ નિવેસને.

    Ettha dānaṃ padīyati, asayhassa nivesane.

    ૨૭૫.

    275.

    ‘‘તેન પાણિ કામદદો, તેન પાણિ મધુસ્સવો;

    ‘‘Tena pāṇi kāmadado, tena pāṇi madhussavo;

    તેન મે બ્રહ્મચરિયેન, પુઞ્ઞં પાણિમ્હિ ઇજ્ઝતી’’તિ.

    Tena me brahmacariyena, puññaṃ pāṇimhi ijjhatī’’ti.

    ૨૭૬.

    276.

    ‘‘ન કિર ત્વં અદા દાનં, સકપાણીહિ કસ્સચિ;

    ‘‘Na kira tvaṃ adā dānaṃ, sakapāṇīhi kassaci;

    પરસ્સ દાનં અનુમોદમાનો, પાણિં પગ્ગય્હ પાવદિ.

    Parassa dānaṃ anumodamāno, pāṇiṃ paggayha pāvadi.

    ૨૭૭.

    277.

    ‘‘તેન પાણિ કામદદો, તેન પાણિ મધુસ્સવો;

    ‘‘Tena pāṇi kāmadado, tena pāṇi madhussavo;

    તેન તે બ્રહ્મચરિયેન, પુઞ્ઞં પાણિમ્હિ ઇજ્ઝતિ.

    Tena te brahmacariyena, puññaṃ pāṇimhi ijjhati.

    ૨૭૮.

    278.

    ‘‘યો સો દાનમદા ભન્તે, પસન્નો સકપાણિભિ;

    ‘‘Yo so dānamadā bhante, pasanno sakapāṇibhi;

    સો હિત્વા માનુસં દેહં, કિં નુ સો દિસતં ગતો’’તિ.

    So hitvā mānusaṃ dehaṃ, kiṃ nu so disataṃ gato’’ti.

    ૨૭૯.

    279.

    ‘‘નાહં પજાનામિ અસય્હસાહિનો, અઙ્ગીરસસ્સ ગતિં આગતિં વા;

    ‘‘Nāhaṃ pajānāmi asayhasāhino, aṅgīrasassa gatiṃ āgatiṃ vā;

    સુતઞ્ચ મે વેસ્સવણસ્સ સન્તિકે, સક્કસ્સ સહબ્યતં ગતો અસય્હો’’તિ.

    Sutañca me vessavaṇassa santike, sakkassa sahabyataṃ gato asayho’’ti.

    ૨૮૦.

    280.

    ‘‘અલમેવ કાતું કલ્યાણં, દાનં દાતું યથારહં;

    ‘‘Alameva kātuṃ kalyāṇaṃ, dānaṃ dātuṃ yathārahaṃ;

    પાણિં કામદદં દિસ્વા, કો પુઞ્ઞં ન કરિસ્સતિ.

    Pāṇiṃ kāmadadaṃ disvā, ko puññaṃ na karissati.

    ૨૮૧.

    281.

    ‘‘સો હિ નૂન ઇતો ગન્ત્વા, અનુપ્પત્વાન દ્વારકં;

    ‘‘So hi nūna ito gantvā, anuppatvāna dvārakaṃ;

    દાનં પટ્ઠપયિસ્સામિ, યં મમસ્સ સુખાવહં.

    Dānaṃ paṭṭhapayissāmi, yaṃ mamassa sukhāvahaṃ.

    ૨૮૨.

    282.

    ‘‘દસ્સામન્નઞ્ચ પાનઞ્ચ, વત્થસેનાસનાનિ ચ;

    ‘‘Dassāmannañca pānañca, vatthasenāsanāni ca;

    પપઞ્ચ ઉદપાનઞ્ચ, દુગ્ગે સઙ્કમનાનિ ચા’’તિ.

    Papañca udapānañca, dugge saṅkamanāni cā’’ti.

    ૨૮૩.

    283.

    ‘‘કેન તે અઙ્ગુલી કુણા 13, મુખઞ્ચ કુણલીકતં 14;

    ‘‘Kena te aṅgulī kuṇā 15, mukhañca kuṇalīkataṃ 16;

    અક્ખીનિ ચ પગ્ઘરન્તિ, કિં પાપં પકતં તયા’’તિ.

    Akkhīni ca paggharanti, kiṃ pāpaṃ pakataṃ tayā’’ti.

    ૨૮૪.

    284.

    ‘‘અઙ્ગીરસસ્સ ગહપતિનો, સદ્ધસ્સ ઘરમેસિનો;

    ‘‘Aṅgīrasassa gahapatino, saddhassa gharamesino;

    તસ્સાહં દાનવિસ્સગ્ગે, દાને અધિકતો અહું.

    Tassāhaṃ dānavissagge, dāne adhikato ahuṃ.

    ૨૮૫.

    285.

    ‘‘તત્થ યાચનકે દિસ્વા, આગતે ભોજનત્થિકે;

    ‘‘Tattha yācanake disvā, āgate bhojanatthike;

    એકમન્તં અપક્કમ્મ, અકાસિં કુણલિં મુખં.

    Ekamantaṃ apakkamma, akāsiṃ kuṇaliṃ mukhaṃ.

    ૨૮૬.

    286.

    ‘‘તેન મે અઙ્ગુલી કુણા, મુખઞ્ચ કુણલીકતં;

    ‘‘Tena me aṅgulī kuṇā, mukhañca kuṇalīkataṃ;

    અક્ખીનિ મે પગ્ઘરન્તિ, તં પાપં પકતં મયા’’તિ.

    Akkhīni me paggharanti, taṃ pāpaṃ pakataṃ mayā’’ti.

    ૨૮૭.

    287.

    ‘‘ધમ્મેન તે કાપુરિસ, મુખઞ્ચ કુણલીકતં;

    ‘‘Dhammena te kāpurisa, mukhañca kuṇalīkataṃ;

    અક્ખીનિ ચ પગ્ઘરન્તિ, યં તં પરસ્સ દાનસ્સ;

    Akkhīni ca paggharanti, yaṃ taṃ parassa dānassa;

    અકાસિ કુણલિં મુખં.

    Akāsi kuṇaliṃ mukhaṃ.

    ૨૮૮.

    288.

    ‘‘કથં હિ દાનં દદમાનો, કરેય્ય પરપત્તિયં;

    ‘‘Kathaṃ hi dānaṃ dadamāno, kareyya parapattiyaṃ;

    અન્નં પાનં ખાદનીયં, વત્થસેનાસનાનિ ચ.

    Annaṃ pānaṃ khādanīyaṃ, vatthasenāsanāni ca.

    ૨૮૯.

    289.

    ‘‘સો હિ નૂન ઇતો ગન્ત્વા, અનુપ્પત્વાન દ્વારકં;

    ‘‘So hi nūna ito gantvā, anuppatvāna dvārakaṃ;

    દાનં પટ્ઠપયિસ્સામિ, યં મમસ્સ સુખાવહં.

    Dānaṃ paṭṭhapayissāmi, yaṃ mamassa sukhāvahaṃ.

    ૨૯૦.

    290.

    ‘‘દસ્સામન્નઞ્ચ પાનઞ્ચ, વત્થસેનાસનાનિ ચ;

    ‘‘Dassāmannañca pānañca, vatthasenāsanāni ca;

    પપઞ્ચ ઉદપાનઞ્ચ, દુગ્ગે સઙ્કમનાનિ ચા’’તિ.

    Papañca udapānañca, dugge saṅkamanāni cā’’ti.

    ૨૯૧.

    291.

    તતો હિ સો નિવત્તિત્વા, અનુપ્પત્વાન દ્વારકં;

    Tato hi so nivattitvā, anuppatvāna dvārakaṃ;

    દાનં પટ્ઠપયિ અઙ્કુરો, યંતુમસ્સ 17 સુખાવહં.

    Dānaṃ paṭṭhapayi aṅkuro, yaṃtumassa 18 sukhāvahaṃ.

    ૨૯૨.

    292.

    અદા અન્નઞ્ચ પાનઞ્ચ, વત્થસેનાસનાનિ ચ;

    Adā annañca pānañca, vatthasenāsanāni ca;

    પપઞ્ચ ઉદપાનઞ્ચ, વિપ્પસન્નેન ચેતસા.

    Papañca udapānañca, vippasannena cetasā.

    ૨૯૩.

    293.

    ‘‘કો છાતો કો ચ તસિતો, કો વત્થં પરિદહિસ્સતિ;

    ‘‘Ko chāto ko ca tasito, ko vatthaṃ paridahissati;

    કસ્સ સન્તાનિ યોગ્ગાનિ, ઇતો યોજેન્તુ વાહનં.

    Kassa santāni yoggāni, ito yojentu vāhanaṃ.

    ૨૯૪.

    294.

    ‘‘કો છત્તિચ્છતિ ગન્ધઞ્ચ, કો માલં કો ઉપાહનં;

    ‘‘Ko chatticchati gandhañca, ko mālaṃ ko upāhanaṃ;

    ઇતિસ્સુ તત્થ ઘોસેન્તિ, કપ્પકા સૂદમાગધા 19;

    Itissu tattha ghosenti, kappakā sūdamāgadhā 20;

    સદા સાયઞ્ચ પાતો ચ, અઙ્કુરસ્સ નિવેસને.

    Sadā sāyañca pāto ca, aṅkurassa nivesane.

    ૨૯૫.

    295.

    ‘‘‘સુખં સુપતિ અઙ્કુરો’, ઇતિ જાનાતિ મં જનો;

    ‘‘‘Sukhaṃ supati aṅkuro’, iti jānāti maṃ jano;

    દુક્ખં સુપામિ સિન્ધક 21, યં ન પસ્સામિ યાચકે.

    Dukkhaṃ supāmi sindhaka 22, yaṃ na passāmi yācake.

    ૨૯૬.

    296.

    ‘‘‘સુખં સુપતિ અઙ્કુરો’, ઇતિ જાનાતિ મં જનો;

    ‘‘‘Sukhaṃ supati aṅkuro’, iti jānāti maṃ jano;

    દુક્ખં સિન્ધક સુપામિ, અપ્પકે સુ વનિબ્બકે’’તિ.

    Dukkhaṃ sindhaka supāmi, appake su vanibbake’’ti.

    ૨૯૭.

    297.

    ‘‘સક્કો ચે તે વરં દજ્જા, તાવતિંસાનમિસ્સરો;

    ‘‘Sakko ce te varaṃ dajjā, tāvatiṃsānamissaro;

    કિસ્સ સબ્બસ્સ લોકસ્સ, વરમાનો વરં વરે’’તિ.

    Kissa sabbassa lokassa, varamāno varaṃ vare’’ti.

    ૨૯૮.

    298.

    ‘‘સક્કો ચે મે વરં દજ્જા, તાવતિંસાનમિસ્સરો;

    ‘‘Sakko ce me varaṃ dajjā, tāvatiṃsānamissaro;

    કાલુટ્ઠિતસ્સ મે સતો, સુરિયુગ્ગમનં પતિ;

    Kāluṭṭhitassa me sato, suriyuggamanaṃ pati;

    દિબ્બા ભક્ખા પાતુભવેય્યું, સીલવન્તો ચ યાચકા.

    Dibbā bhakkhā pātubhaveyyuṃ, sīlavanto ca yācakā.

    ૨૯૯.

    299.

    ‘‘દદતો મે ન ખીયેથ, દત્વા નાનુતપેય્યહં;

    ‘‘Dadato me na khīyetha, datvā nānutapeyyahaṃ;

    દદં ચિત્તં પસાદેય્યં, એતં સક્કં વરં વરે’’તિ.

    Dadaṃ cittaṃ pasādeyyaṃ, etaṃ sakkaṃ varaṃ vare’’ti.

    ૩૦૦.

    300.

    ‘‘ન સબ્બવિત્તાનિ પરે પવેચ્છે, દદેય્ય દાનઞ્ચ ધનઞ્ચ રક્ખે;

    ‘‘Na sabbavittāni pare pavecche, dadeyya dānañca dhanañca rakkhe;

    તસ્મા હિ દાના ધનમેવ સેય્યો, અતિપ્પદાનેન કુલા ન હોન્તિ.

    Tasmā hi dānā dhanameva seyyo, atippadānena kulā na honti.

    ૩૦૧.

    301.

    ‘‘અદાનમતિદાનઞ્ચ, નપ્પસંસન્તિ પણ્ડિતા;

    ‘‘Adānamatidānañca, nappasaṃsanti paṇḍitā;

    તસ્મા હિ દાના ધનમેવ સેય્યો, સમેન વત્તેય્ય સ ધીરધમ્મો’’તિ.

    Tasmā hi dānā dhanameva seyyo, samena vatteyya sa dhīradhammo’’ti.

    ૩૦૨.

    302.

    ‘‘અહો વત રે અહમેવ દજ્જં, સન્તો ચ મં સપ્પુરિસા ભજેય્યું;

    ‘‘Aho vata re ahameva dajjaṃ, santo ca maṃ sappurisā bhajeyyuṃ;

    મેઘોવ નિન્નાનિ પરિપૂરયન્તો 23, સન્તપ્પયે સબ્બવનિબ્બકાનં.

    Meghova ninnāni paripūrayanto 24, santappaye sabbavanibbakānaṃ.

    ૩૦૩.

    303.

    ‘‘યસ્સ યાચનકે દિસ્વા, મુખવણ્ણો પસીદતિ;

    ‘‘Yassa yācanake disvā, mukhavaṇṇo pasīdati;

    દત્વા અત્તમનો હોતિ, તં ઘરં વસતો સુખં.

    Datvā attamano hoti, taṃ gharaṃ vasato sukhaṃ.

    ૩૦૪.

    304.

    ‘‘યસ્સ યાચનકે દિસ્વા, મુખવણ્ણો પસીદતિ;

    ‘‘Yassa yācanake disvā, mukhavaṇṇo pasīdati;

    દત્વા અત્તમનો હોતિ, એસા યઞ્ઞસ્સ 25 સમ્પદા.

    Datvā attamano hoti, esā yaññassa 26 sampadā.

    ૩૦૫.

    305.

    27 ‘‘પુબ્બેવ દાના સુમનો, દદં ચિત્તં પસાદયે;

    28 ‘‘Pubbeva dānā sumano, dadaṃ cittaṃ pasādaye;

    દત્વા અત્તમનો હોતિ, એસા યઞ્ઞસ્સ 29 સમ્પદા’’તિ.

    Datvā attamano hoti, esā yaññassa 30 sampadā’’ti.

    ૩૦૬.

    306.

    સટ્ઠિ વાહસહસ્સાનિ, અઙ્કુરસ્સ નિવેસને;

    Saṭṭhi vāhasahassāni, aṅkurassa nivesane;

    ભોજનં દીયતે નિચ્ચં, પુઞ્ઞપેક્ખસ્સ જન્તુનો.

    Bhojanaṃ dīyate niccaṃ, puññapekkhassa jantuno.

    ૩૦૭.

    307.

    તિસહસ્સાનિ સૂદાનિ હિ 31, આમુત્તમણિકુણ્ડલા;

    Tisahassāni sūdāni hi 32, āmuttamaṇikuṇḍalā;

    અઙ્કુરં ઉપજીવન્તિ, દાને યઞ્ઞસ્સ વાવટા 33.

    Aṅkuraṃ upajīvanti, dāne yaññassa vāvaṭā 34.

    ૩૦૮.

    308.

    સટ્ઠિ પુરિસસહસ્સાનિ, આમુત્તમણિકુણ્ડલા;

    Saṭṭhi purisasahassāni, āmuttamaṇikuṇḍalā;

    અઙ્કુરસ્સ મહાદાને, કટ્ઠં ફાલેન્તિ માણવા.

    Aṅkurassa mahādāne, kaṭṭhaṃ phālenti māṇavā.

    ૩૦૯.

    309.

    સોળસિત્થિસહસ્સાનિ, સબ્બાલઙ્કારભૂસિતા;

    Soḷasitthisahassāni, sabbālaṅkārabhūsitā;

    અઙ્કુરસ્સ મહાદાને, વિધા પિણ્ડેન્તિ નારિયો.

    Aṅkurassa mahādāne, vidhā piṇḍenti nāriyo.

    ૩૧૦.

    310.

    સોળસિત્થિસહસ્સાનિ, સબ્બાલઙ્કારભૂસિતા;

    Soḷasitthisahassāni, sabbālaṅkārabhūsitā;

    અઙ્કુરસ્સ મહાદાને, દબ્બિગાહા ઉપટ્ઠિતા.

    Aṅkurassa mahādāne, dabbigāhā upaṭṭhitā.

    ૩૧૧.

    311.

    બહું બહૂનં પાદાસિ, ચિરં પાદાસિ ખત્તિયો;

    Bahuṃ bahūnaṃ pādāsi, ciraṃ pādāsi khattiyo;

    સક્કચ્ચઞ્ચ સહત્થા ચ, ચિત્તીકત્વા પુનપ્પુનં.

    Sakkaccañca sahatthā ca, cittīkatvā punappunaṃ.

    ૩૧૨.

    312.

    બહૂ માસે ચ પક્ખે ચ, ઉતુસંવચ્છરાનિ ચ;

    Bahū māse ca pakkhe ca, utusaṃvaccharāni ca;

    મહાદાનં પવત્તેસિ, અઙ્કુરો દીઘમન્તરં.

    Mahādānaṃ pavattesi, aṅkuro dīghamantaraṃ.

    ૩૧૩.

    313.

    એવં દત્વા યજિત્વા ચ, અઙ્કુરો દીઘમન્તરં;

    Evaṃ datvā yajitvā ca, aṅkuro dīghamantaraṃ;

    સો હિત્વા માનુસં દેહં, તાવતિંસૂપગો અહુ.

    So hitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsūpago ahu.

    ૩૧૪.

    314.

    કટચ્છુભિક્ખં દત્વાન, અનુરુદ્ધસ્સ ઇન્દકો;

    Kaṭacchubhikkhaṃ datvāna, anuruddhassa indako;

    સો હિત્વા માનુસં દેહં, તાવતિંસૂપગો અહુ.

    So hitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsūpago ahu.

    ૩૧૫.

    315.

    દસહિ ઠાનેહિ અઙ્કુરં, ઇન્દકો અતિરોચતિ;

    Dasahi ṭhānehi aṅkuraṃ, indako atirocati;

    રૂપે સદ્દે રસે ગન્ધે, ફોટ્ઠબ્બે ચ મનોરમે.

    Rūpe sadde rase gandhe, phoṭṭhabbe ca manorame.

    ૩૧૬.

    316.

    આયુના યસસા ચેવ, વણ્ણેન ચ સુખેન ચ;

    Āyunā yasasā ceva, vaṇṇena ca sukhena ca;

    આધિપચ્ચેન અઙ્કુરં, ઇન્દકો અતિરોચતિ.

    Ādhipaccena aṅkuraṃ, indako atirocati.

    ૩૧૭.

    317.

    તાવતિંસે યદા બુદ્ધો, સિલાયં પણ્ડુકમ્બલે;

    Tāvatiṃse yadā buddho, silāyaṃ paṇḍukambale;

    પારિચ્છત્તકમૂલમ્હિ, વિહાસિ પુરિસુત્તમો.

    Pāricchattakamūlamhi, vihāsi purisuttamo.

    ૩૧૮.

    318.

    દસસુ લોકધાતૂસુ, સન્નિપતિત્વાન દેવતા;

    Dasasu lokadhātūsu, sannipatitvāna devatā;

    પયિરુપાસન્તિ સમ્બુદ્ધં, વસન્તં નગમુદ્ધનિ.

    Payirupāsanti sambuddhaṃ, vasantaṃ nagamuddhani.

    ૩૧૯.

    319.

    ન કોચિ દેવો વણ્ણેન, સમ્બુદ્ધં અતિરોચતિ;

    Na koci devo vaṇṇena, sambuddhaṃ atirocati;

    સબ્બે દેવે અતિક્કમ્મ 35, સમ્બુદ્ધોવ વિરોચતિ.

    Sabbe deve atikkamma 36, sambuddhova virocati.

    ૩૨૦.

    320.

    યોજનાનિ દસ દ્વે ચ, અઙ્કુરોયં તદા અહુ;

    Yojanāni dasa dve ca, aṅkuroyaṃ tadā ahu;

    અવિદૂરેવ બુદ્ધસ્સ 37, ઇન્દકો અતિરોચતિ.

    Avidūreva buddhassa 38, indako atirocati.

    ૩૨૧.

    321.

    ઓલોકેત્વાન સમ્બુદ્ધો, અઙ્કુરઞ્ચાપિ ઇન્દકં;

    Oloketvāna sambuddho, aṅkurañcāpi indakaṃ;

    દક્ખિણેય્યં સમ્ભાવેન્તો 39, ઇદં વચનમબ્રવિ.

    Dakkhiṇeyyaṃ sambhāvento 40, idaṃ vacanamabravi.

    ૩૨૨.

    322.

    ‘‘મહાદાનં તયા દિન્નં, અઙ્કુર દીઘમન્તરં;

    ‘‘Mahādānaṃ tayā dinnaṃ, aṅkura dīghamantaraṃ;

    અતિદૂરે 41 નિસિન્નોસિ, આગચ્છ મમ સન્તિકે’’તિ.

    Atidūre 42 nisinnosi, āgaccha mama santike’’ti.

    ૩૨૩.

    323.

    ચોદિતો ભાવિતત્તેન, અઙ્કુરો ઇદમબ્રવિ;

    Codito bhāvitattena, aṅkuro idamabravi;

    ‘‘કિં મય્હં તેન દાનેન, દક્ખિણેય્યેન સુઞ્ઞતં.

    ‘‘Kiṃ mayhaṃ tena dānena, dakkhiṇeyyena suññataṃ.

    ૩૨૪.

    324.

    ‘‘અયં સો ઇન્દકો યક્ખો, દજ્જા દાનં પરિત્તકં;

    ‘‘Ayaṃ so indako yakkho, dajjā dānaṃ parittakaṃ;

    અતિરોચતિ અમ્હેહિ, ચન્દો તારગણે યથા’’તિ.

    Atirocati amhehi, cando tāragaṇe yathā’’ti.

    ૩૨૫.

    325.

    ‘‘ઉજ્જઙ્ગલે યથા ખેત્તે, બીજં બહુમ્પિ રોપિતં;

    ‘‘Ujjaṅgale yathā khette, bījaṃ bahumpi ropitaṃ;

    ન વિપુલફલં હોતિ, નપિ તોસેતિ કસ્સકં.

    Na vipulaphalaṃ hoti, napi toseti kassakaṃ.

    ૩૨૬.

    326.

    ‘‘તથેવ દાનં બહુકં, દુસ્સીલેસુ પતિટ્ઠિતં;

    ‘‘Tatheva dānaṃ bahukaṃ, dussīlesu patiṭṭhitaṃ;

    ન વિપુલફલં હોતિ, નપિ તોસેતિ દાયકં.

    Na vipulaphalaṃ hoti, napi toseti dāyakaṃ.

    ૩૨૭.

    327.

    ‘‘યથાપિ ભદ્દકે ખેત્તે, બીજં અપ્પમ્પિ રોપિતં;

    ‘‘Yathāpi bhaddake khette, bījaṃ appampi ropitaṃ;

    સમ્મા ધારં પવેચ્છન્તે, ફલં તોસેતિ કસ્સકં.

    Sammā dhāraṃ pavecchante, phalaṃ toseti kassakaṃ.

    ૩૨૮.

    328.

    ‘‘તથેવ સીલવન્તેસુ, ગુણવન્તેસુ તાદિસુ;

    ‘‘Tatheva sīlavantesu, guṇavantesu tādisu;

    અપ્પકમ્પિ કતં કારં, પુઞ્ઞં હોતિ મહપ્ફલ’’ન્તિ.

    Appakampi kataṃ kāraṃ, puññaṃ hoti mahapphala’’nti.

    ૩૨૯.

    329.

    વિચેય્ય દાનં દાતબ્બં, યત્થ દિન્નં મહપ્ફલં;

    Viceyya dānaṃ dātabbaṃ, yattha dinnaṃ mahapphalaṃ;

    વિચેય્ય દાનં દત્વાન, સગ્ગં ગચ્છન્તિ દાયકા.

    Viceyya dānaṃ datvāna, saggaṃ gacchanti dāyakā.

    ૩૩૦.

    330.

    વિચેય્ય દાનં સુગતપ્પસત્થં, યે દક્ખિણેય્યા ઇધ જીવલોકે;

    Viceyya dānaṃ sugatappasatthaṃ, ye dakkhiṇeyyā idha jīvaloke;

    એતેસુ દિન્નાનિ મહપ્ફલાનિ, બીજાનિ વુત્તાનિ યથા સુખેત્તેતિ.

    Etesu dinnāni mahapphalāni, bījāni vuttāni yathā sukhetteti.

    અઙ્કુરપેતવત્થુ નવમં.

    Aṅkurapetavatthu navamaṃ.







    Footnotes:
    1. જા॰ ૧.૧૦.૧૫૧; ૧.૧૪.૧૯૬; ૨.૧૮.૧૫૩; ૨.૨૨.૧૦
    2. jā. 1.10.151; 1.14.196; 2.18.153; 2.22.10
    3. હિંસેય્ય (ક॰)
    4. hiṃseyya (ka.)
    5. ઉબ્બહે (?)
    6. ubbahe (?)
    7. અદુબ્ભિપાણીહતો (ક)
    8. adubbhipāṇīhato (ka)
    9. હેરુવમ્હા (સી॰)
    10. heruvamhā (sī.)
    11. આવેસનઞ્ચ (સી॰)
    12. āvesanañca (sī.)
    13. કુણ્ઠા (સી॰ સ્યા॰)
    14. કુણ્ડલીકતં (સી॰ સ્યા॰ ક॰)
    15. kuṇṭhā (sī. syā.)
    16. kuṇḍalīkataṃ (sī. syā. ka.)
    17. યં તં અસ્સ (સ્યા॰), યન્તમસ્સ (ક॰)
    18. yaṃ taṃ assa (syā.), yantamassa (ka.)
    19. પાટવા (ક॰)
    20. pāṭavā (ka.)
    21. સન્દુક, સિન્ધુક (ક॰)
    22. sanduka, sindhuka (ka.)
    23. ભિપૂરયન્તો (સી॰), હિ પૂરયન્તો (સ્યા॰)
    24. bhipūrayanto (sī.), hi pūrayanto (syā.)
    25. પુઞ્ઞસ્સ (સી॰)
    26. puññassa (sī.)
    27. અ॰ નિ॰ ૬.૩૭
    28. a. ni. 6.37
    29. પુઞ્ઞસ્સ (સી॰)
    30. puññassa (sī.)
    31. સૂદાનિ (સ્યા॰ ક॰)
    32. sūdāni (syā. ka.)
    33. બ્યાવટા (સી॰), પાવટા (સ્યા॰)
    34. byāvaṭā (sī.), pāvaṭā (syā.)
    35. અધિગય્હ (સી॰), અતિગ્ગય્હ (ક)
    36. adhigayha (sī.), atiggayha (ka)
    37. અવિદૂરે સમ્બુદ્ધસ્સ (ક॰)
    38. avidūre sambuddhassa (ka.)
    39. પભાવેન્તો (સી॰)
    40. pabhāvento (sī.)
    41. સુવિદૂરે (ક॰)
    42. suvidūre (ka.)



    Related texts:



    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / પેતવત્થુ-અટ્ઠકથા • Petavatthu-aṭṭhakathā / ૯. અઙ્કુરપેતવત્થુવણ્ણના • 9. Aṅkurapetavatthuvaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact