| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
੨. ਅਞ੍ਞવਾਦਕਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ
2. Aññavādakasikkhāpadavaṇṇanā
੯੪-੯੮. ਦੁਤਿਯੇ ਅਞ੍ਞਂ વਚਨਨ੍ਤਿ ਯਂ ਚੋਦਕੇਨ ਚੁਦਿਤਕਸ੍ਸ ਦੋਸવਿਭਾવਨવਚਨਂ વੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਤਤੋ ਅਞ੍ਞੇਨੇવ વਚਨੇਨ ਪਟਿਚਰਤਿ। ਅਥ વਾ ਅਞ੍ਞੇਨਞ੍ਞਂ ਪਟਿਚਰਤੀਤਿ ਅਞ੍ਞੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਅਞ੍ਞਂ ਕਾਰਣਂ ਪਟਿਚਰਤੀਤਿ ਏવਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਯਂ ਚੋਦਕੇਨ ਚੁਦਿਤਕਸ੍ਸ ਦੋਸવਿਭਾવਨਕਾਰਣਂ વੁਤ੍ਤਂ, ਤਤੋ ਅਞ੍ਞੇਨ ਚੋਦਨਾਯ ਅਮੂਲਕਭਾવਦੀਪਕੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਪਟਿਚਰਤੀਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਪਟਿਚਰਤੀਤਿ ਚ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਨવਸੇਨ ਚਰਤਿ, ਪવਤ੍ਤਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਨਤ੍ਥੋ ਏવ વਾ ਚਰਤਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਨੇਕਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਧਾਤੂਨਂ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤੀ’’ਤਿ। ਕੋ ਆਪਨ੍ਨੋਤਿਆਦਿਨਾ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਚੋਦਨਂ ਅવਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍વਾ વਿਕ੍ਖੇਪਾਪਜ੍ਜਨવਸੇਨ ਅਞ੍ਞੇਨ ਅਞ੍ਞਂ ਪਟਿਚਰਣਂ ਦਸ੍ਸਿਤਂ। ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਪਨ ਚੋਦਨਂ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍વਾ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਕਥਾਅਪਨਾਮવਸੇਨ ਪવਤ੍ਤਂ ਪਾਲ਼ਿਮੁਤ੍ਤਕਂ ਅਞ੍ਞੇਨਞ੍ਞਂ ਪਟਿਚਰਣਂ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ‘‘ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਂ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਆਪਨ੍ਨੋਸੀ’’ਤਿ ਪੁਟ੍ਠੋ ‘‘ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਂ ਗਤੋਮ੍ਹੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਪੁਨ ‘‘ਨ ਤવ ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਗਮਨਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮ, ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਤਤੋ ਰਾਜਗਹਂ ਗਤੋਮ੍ਹੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ‘‘ਰਾਜਗਹਂ વਾ ਯਾਹਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਹਂ વਾ, ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਆਪਨ੍ਨੋਸੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਮੇ ਸੂਕਰਮਂਸਂ ਲਦ੍ਧ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਨਿ વਤ੍વਾવ ਕਥਂ ਬਹਿਦ੍ਧਾ વਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋਪਿ ਹਿ ‘‘ਅਞ੍ਞੇਨਞ੍ਞਂ ਪਟਿਚਰਤਿ’’ਚ੍ਚੇવ ਸਙ੍ਖਂ ਗਚ੍ਛਤਿ।
94-98. Dutiye aññaṃ vacananti yaṃ codakena cuditakassa dosavibhāvanavacanaṃ vuttaṃ, taṃ tato aññeneva vacanena paṭicarati. Atha vā aññenaññaṃ paṭicaratīti aññena kāraṇena aññaṃ kāraṇaṃ paṭicaratīti evamettha attho veditabbo, yaṃ codakena cuditakassa dosavibhāvanakāraṇaṃ vuttaṃ, tato aññena codanāya amūlakabhāvadīpakena kāraṇena paṭicaratīti vuttaṃ hoti. Paṭicaratīti ca paṭicchādanavasena carati, pavattatīti attho. Paṭicchādanattho eva vā carati-saddo anekatthattā dhātūnaṃ. Tenāha ‘‘paṭicchādetī’’ti. Ko āpannotiādinā pāḷiyaṃ codanaṃ avissajjetvā vikkhepāpajjanavasena aññena aññaṃ paṭicaraṇaṃ dassitaṃ. Aparampi pana codanaṃ vissajjetvā bahiddhā kathāapanāmavasena pavattaṃ pāḷimuttakaṃ aññenaññaṃ paṭicaraṇaṃ veditabbaṃ. ‘‘Itthannāmaṃ āpattiṃ āpannosī’’ti puṭṭho ‘‘pāṭaliputtaṃ gatomhī’’ti vatvā puna ‘‘na tava pāṭaliputtagamanaṃ pucchāma, āpattiṃ pucchāmā’’ti vutte ‘‘tato rājagahaṃ gatomhī’’ti vatvā ‘‘rājagahaṃ vā yāhi brāhmaṇagahaṃ vā, āpattiṃ āpannosī’’ti vutte ‘‘tattha me sūkaramaṃsaṃ laddha’’ntiādīni vatvāva kathaṃ bahiddhā vikkhipantopi hi ‘‘aññenaññaṃ paṭicarati’’cceva saṅkhaṃ gacchati.
ਯਦੇਤਂ ਅਞ੍ਞੇਨ ਅਞ੍ਞਂ ਪਟਿਚਰਣવਸੇਨ ਪવਤ੍ਤવਚਨਂ, ਤਦੇવ ਪੁਚ੍ਛਿਤਮਤ੍ਥਂ ਠਪੇਤ੍વਾ ਅਞ੍ਞਂ વਦਤੀਤਿ ਅਞ੍ਞવਾਦਕਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਞ੍ਞੇਨਞ੍ਞਂ ਪਟਿਚਰਣਸ੍ਸੇਤਂ ਨਾਮ’’ਨ੍ਤਿ। ਤੁਣ੍ਹੀਭੂਤਸ੍ਸੇਤਂ ਨਾਮਨ੍ਤਿ ਤੁਣ੍ਹੀਭਾવਸ੍ਸੇਤਂ ਨਾਮਂ, ਅਯਮੇવ વਾ ਪਾਠੋ। ਅਞ੍ਞવਾਦਕਂ ਆਰੋਪੇਤੂਤਿ ਅਞ੍ਞવਾਦਕਕਮ੍ਮਂ ਆਰੋਪੇਤੁ, ਅਞ੍ਞવਾਦਕਤ੍ਤਂ વਾ ਇਦਾਨਿ ਕਰਿਯਮਾਨੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਆਰੋਪੇਤੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। વਿਹੇਸਕਂ ਆਰੋਪੇਤੂਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ વਿਹੇਸਕਕਮ੍ਮਂ વਿਹੇਸਕਭਾવਂ વਾ ਆਰੋਪੇਤੂਤਿ ਏવਮਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ।
Yadetaṃ aññena aññaṃ paṭicaraṇavasena pavattavacanaṃ, tadeva pucchitamatthaṃ ṭhapetvā aññaṃ vadatīti aññavādakanti āha ‘‘aññenaññaṃ paṭicaraṇassetaṃ nāma’’nti. Tuṇhībhūtassetaṃ nāmanti tuṇhībhāvassetaṃ nāmaṃ, ayameva vā pāṭho. Aññavādakaṃ āropetūti aññavādakakammaṃ āropetu, aññavādakattaṃ vā idāni kariyamānena kammena āropetūti attho. Vihesakaṃ āropetūti etthāpi vihesakakammaṃ vihesakabhāvaṃ vā āropetūti evamattho daṭṭhabbo.
ਅਨਾਰੋਪਿਤੇ ਅਞ੍ਞવਾਦਕੇ વੁਤ੍ਤਦੁਕ੍ਕਟਂ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਆਗਤਅਞ੍ਞੇਨਞ੍ਞਂਪਟਿਚਰਣવਸੇਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ । ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਆਗਤੇਨ ਪਨ ਪਾਲ਼ਿਮੁਤ੍ਤਕਅਞ੍ਞੇਨਞ੍ਞਂਪਟਿਚਰਣવਸੇਨ ਅਨਾਰੋਪਿਤੇ ਅਞ੍ਞવਾਦਕੇ ਮੁਸਾવਾਦੇਨ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ, ਆਰੋਪਿਤੇ ਇਮਿਨਾવ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਨ੍ਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਆਰੋਪਿਤੇ ਅਞ੍ਞવਾਦਕੇ ਮੁਸਾવਾਦੇਨ ਇਮਿਨਾ ਚ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਦ੍વਯਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ વੀਮਂਸਿਤ੍વਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ। ਯਾ ਸਾ ਆਦਿਕਮ੍ਮਿਕਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਾ, ਸਾਪਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਆਗਤਅਞ੍ਞੇਨਞ੍ਞਂਪਟਿਚਰਣવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ, ਇਮਿਨਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਨ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ વਾ। ਸੇਸਂ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇવ। ਧਮ੍ਮਕਮ੍ਮੇਨ ਆਰੋਪਿਤਤਾ, ਆਪਤ੍ਤਿਯਾ વਾ વਤ੍ਥੁਨਾ વਾ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਿਯਮਾਨਤਾ, ਛਾਦੇਤੁਕਾਮਤਾਯ ਅਞ੍ਞੇਨਞ੍ਞਂ ਪਟਿਚਰਣਂ વਾ ਤੁਣ੍ਹੀਭਾવੋ વਾਤਿ ਇਮਾਨਿ ਪਨੇਤ੍ਥ ਤੀਣਿ ਅਙ੍ਗਾਨਿ।
Anāropite aññavādake vuttadukkaṭaṃ pāḷiyaṃ āgataaññenaññaṃpaṭicaraṇavasena yujjati . Aṭṭhakathāyaṃ āgatena pana pāḷimuttakaaññenaññaṃpaṭicaraṇavasena anāropite aññavādake musāvādena pācittiyaṃ, āropite imināva pācittiyanti veditabbaṃ. Keci pana ‘‘āropite aññavādake musāvādena iminā ca pācittiyadvayaṃ hotī’’ti vadanti, taṃ vīmaṃsitvā gahetabbaṃ. Yā sā ādikammikassa anāpatti vuttā, sāpi pāḷiyaṃ āgataaññenaññaṃpaṭicaraṇavasena vuttāti daṭṭhabbā, iminā sikkhāpadena anāpattidassanatthaṃ vā. Sesaṃ uttānameva. Dhammakammena āropitatā, āpattiyā vā vatthunā vā anuyuñjiyamānatā, chādetukāmatāya aññenaññaṃ paṭicaraṇaṃ vā tuṇhībhāvo vāti imāni panettha tīṇi aṅgāni.
ਅਞ੍ਞવਾਦਕਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Aññavādakasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ • Mahāvibhaṅga / ੨. ਭੂਤਗਾਮવਗ੍ਗੋ • 2. Bhūtagāmavaggo
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ੨. ਅਞ੍ਞવਾਦਕਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 2. Aññavādakasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ੨. ਅਞ੍ਞવਾਦਕਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 2. Aññavādakasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ੨. ਅਞ੍ਞવਾਦਕਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 2. Aññavādakasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ੨. ਅਞ੍ਞવਾਦਕਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ • 2. Aññavādakasikkhāpadaṃ
