Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / பு³த்³த⁴வங்ஸ-அட்ட²கதா² • Buddhavaṃsa-aṭṭhakathā |
9. அனோமத³ஸ்ஸீபு³த்³த⁴வங்ஸவண்ணனா
9. Anomadassībuddhavaṃsavaṇṇanā
ஸோபி⁴தபு³த்³தே⁴ பன பரினிப்³பு³தே தஸ்ஸ அபரபா⁴கே³ ஏகமஸங்க்²யெய்யங் பு³த்³து⁴ப்பாத³ரஹிதங் அஹோஸி. அதீதே பன தஸ்மிங் அஸங்க்²யெய்யே ஏகஸ்மிங் கப்பே தயோ பு³த்³தா⁴ நிப்³ப³த்திங்ஸு அனோமத³ஸ்ஸீ, பது³மோ, நாரதோ³தி. தத்த² அனோமத³ஸ்ஸீ ப⁴க³வா ஸோளஸ அஸங்க்²யெய்யானி கப்பஸதஸஹஸ்ஸஞ்ச பாரமியோ பூரெத்வா துஸிதபுரே நிப்³ப³த்தித்வா தே³வேஹி அபி⁴யாசிதோ ததோ சவித்வா சந்த³வதியங் நாம ராஜதா⁴னியங் யஸவா நாமஸ்ஸ ரஞ்ஞோ குலே ஸமுஸ்ஸிதசாருபயோத⁴ராய யஸோத⁴ராய நாம அக்³க³மஹேஸியா குச்சி²ஸ்மிங் படிஸந்தி⁴ங் அக்³க³ஹேஸி. அனோமத³ஸ்ஸிகுமாரே கிர யஸோத⁴ராய தே³வியா குச்சி²க³தே தஸ்ஸ புஞ்ஞப்பபா⁴வேன பபா⁴ அஸீதிஹத்த²ப்பமாணங் டா²னங் ப²ரித்வா அட்டா²ஸி. சந்த³ஸூரியப்பபா⁴ஹி அனபி⁴ப⁴வனீயாவ அஹோஸி. ஸா த³ஸன்னங் மாஸானங் அச்சயேன போ³தி⁴ஸத்தங் ஸுசந்த³னுய்யானே விஜாயி. பாடிஹாரியானி ஹெட்டா² வுத்தனயானேவ.
Sobhitabuddhe pana parinibbute tassa aparabhāge ekamasaṅkhyeyyaṃ buddhuppādarahitaṃ ahosi. Atīte pana tasmiṃ asaṅkhyeyye ekasmiṃ kappe tayo buddhā nibbattiṃsu anomadassī, padumo, nāradoti. Tattha anomadassī bhagavā soḷasa asaṅkhyeyyāni kappasatasahassañca pāramiyo pūretvā tusitapure nibbattitvā devehi abhiyācito tato cavitvā candavatiyaṃ nāma rājadhāniyaṃ yasavā nāmassa rañño kule samussitacārupayodharāya yasodharāya nāma aggamahesiyā kucchismiṃ paṭisandhiṃ aggahesi. Anomadassikumāre kira yasodharāya deviyā kucchigate tassa puññappabhāvena pabhā asītihatthappamāṇaṃ ṭhānaṃ pharitvā aṭṭhāsi. Candasūriyappabhāhi anabhibhavanīyāva ahosi. Sā dasannaṃ māsānaṃ accayena bodhisattaṃ sucandanuyyāne vijāyi. Pāṭihāriyāni heṭṭhā vuttanayāneva.
நாமக்³க³ஹணதி³வஸே பனஸ்ஸ நாமங் க³ண்ஹந்தா, யஸ்மா ஜாதியங் ஆகாஸதோ ஸத்த ரதனானி பதிங்ஸு, தஸ்மா அனோமானங் ரதனானங் உப்பத்திஹேதுபூ⁴தத்தா ‘‘அனோமத³ஸ்ஸீ’’தி நாமமகங்ஸு. ஸோ அனுக்கமேன வுத்³தி⁴ப்பத்தோ தி³ப்³பே³ஹி காமகு³ணேஹி பரிசாரியமானோ த³ஸவஸ்ஸஸஹஸ்ஸானி அகா³ரங் அஜ்ஜா²வஸி. தஸ்ஸ கிர ஸிரி உபஸிரி ஸிரிவட்³டோ⁴தி தயோ பாஸாதா³ அஹேஸுங். ஸிரிமாதே³விப்பமுகா²னி தேவீஸதி இத்தி²ஸஹஸ்ஸானி பச்சுபட்டி²தானி அஹேஸுங். ஸோ ஸிரிமாய தே³வியா உபவாணே நாம புத்தே ஜாதே சத்தாரி நிமித்தானி தி³ஸ்வா ஸிவிகாயானேன மஹாபி⁴னிக்க²மனங் நிக்க²மித்வா பப்³ப³ஜி. தங் திஸ்ஸோ ஜனகோடியோ அனுபப்³ப³ஜிங்ஸு.
Nāmaggahaṇadivase panassa nāmaṃ gaṇhantā, yasmā jātiyaṃ ākāsato satta ratanāni patiṃsu, tasmā anomānaṃ ratanānaṃ uppattihetubhūtattā ‘‘anomadassī’’ti nāmamakaṃsu. So anukkamena vuddhippatto dibbehi kāmaguṇehi paricāriyamāno dasavassasahassāni agāraṃ ajjhāvasi. Tassa kira siri upasiri sirivaḍḍhoti tayo pāsādā ahesuṃ. Sirimādevippamukhāni tevīsati itthisahassāni paccupaṭṭhitāni ahesuṃ. So sirimāya deviyā upavāṇe nāma putte jāte cattāri nimittāni disvā sivikāyānena mahābhinikkhamanaṃ nikkhamitvā pabbaji. Taṃ tisso janakoṭiyo anupabbajiṃsu.
தேஹி பரிவுதோ மஹாபுரிஸோ த³ஸ மாஸே பதா⁴னசரியங் சரி. ததோ விஸாக²புண்ணமாய அனுபமப்³ராஹ்மணகா³மே பிண்டா³ய சரித்வா அனுபமஸெட்டி²தீ⁴தாய தி³ன்னங் மது⁴பாயாஸங் பரிபு⁴ஞ்ஜித்வா ஸாலவனே தி³வாவிஹாரங் வீதினாமெத்வா அனோமனாமாஜீவகேன தி³ன்னா அட்ட² திணமுட்டி²யோ க³ஹெத்வா அஜ்ஜுனருக்க²போ³தி⁴ங் பத³க்கி²ணங் கத்வா அட்ட²த்திங்ஸஹத்த²வித்த²தங் திணஸந்த²ரங் ஸந்த²ரித்வா சதுரங்க³வீரியங் அதி⁴ட்டா²ய பல்லங்கங் ஆபு⁴ஜித்வா ஸமாரங் மாரப³லங் வித்³த⁴ங்ஸெத்வா தீஸு யாமேஸு திஸ்ஸோ விஜ்ஜா உப்பாதெ³த்வா – ‘‘அனேகஜாதிஸங்ஸாரங்…பே॰… தண்ஹானங் க²யமஜ்ஜ²கா³’’தி உதா³னங் உதா³னேஸி. தேன வுத்தங் –
Tehi parivuto mahāpuriso dasa māse padhānacariyaṃ cari. Tato visākhapuṇṇamāya anupamabrāhmaṇagāme piṇḍāya caritvā anupamaseṭṭhidhītāya dinnaṃ madhupāyāsaṃ paribhuñjitvā sālavane divāvihāraṃ vītināmetvā anomanāmājīvakena dinnā aṭṭha tiṇamuṭṭhiyo gahetvā ajjunarukkhabodhiṃ padakkhiṇaṃ katvā aṭṭhattiṃsahatthavitthataṃ tiṇasantharaṃ santharitvā caturaṅgavīriyaṃ adhiṭṭhāya pallaṅkaṃ ābhujitvā samāraṃ mārabalaṃ viddhaṃsetvā tīsu yāmesu tisso vijjā uppādetvā – ‘‘anekajātisaṃsāraṃ…pe… taṇhānaṃ khayamajjhagā’’ti udānaṃ udānesi. Tena vuttaṃ –
1.
1.
‘‘ஸோபி⁴தஸ்ஸ அபரேன, ஸம்பு³த்³தோ⁴ த்³விபது³த்தமோ;
‘‘Sobhitassa aparena, sambuddho dvipaduttamo;
அனோமத³ஸ்ஸீ அமிதயஸோ, தேஜஸ்ஸீ து³ரதிக்கமோ.
Anomadassī amitayaso, tejassī duratikkamo.
2.
2.
‘‘ஸோ செ²த்வா ப³ந்த⁴னங் ஸப்³ப³ங், வித்³த⁴ங்ஸெத்வா தயோ ப⁴வே;
‘‘So chetvā bandhanaṃ sabbaṃ, viddhaṃsetvā tayo bhave;
அனிவத்திக³மனங் மக்³க³ங், தே³ஸேஸி தே³வமானுஸே.
Anivattigamanaṃ maggaṃ, desesi devamānuse.
3.
3.
‘‘ஸாக³ரோவ அஸங்கோ²போ⁴, பப்³ப³தோவ து³ராஸதோ³;
‘‘Sāgarova asaṅkhobho, pabbatova durāsado;
ஆகாஸோவ அனந்தோ ஸோ, ஸாலராஜாவ பு²ல்லிதோ.
Ākāsova ananto so, sālarājāva phullito.
4.
4.
‘‘த³ஸ்ஸனேனபி தங் பு³த்³த⁴ங், தோஸிதா ஹொந்தி பாணினோ;
‘‘Dassanenapi taṃ buddhaṃ, tositā honti pāṇino;
ப்³யாஹரந்தங் கி³ரங் ஸுத்வா, அமதங் பாபுணந்தி தே’’தி.
Byāharantaṃ giraṃ sutvā, amataṃ pāpuṇanti te’’ti.
தத்த² அனோமத³ஸ்ஸீதி அனுபமத³ஸ்ஸனோ, அமிதத³ஸ்ஸனோ வா. அமிதயஸோதி அமிதபரிவாரோ, அமிதகித்தி வா. தேஜஸ்ஸீதி ஸீலஸமாதி⁴பஞ்ஞாதேஜேன ஸமன்னாக³தோ. து³ரதிக்கமோதி து³ப்பத⁴ங்ஸியோ, அஞ்ஞேன தே³வேன வா மாரேன வா கேனசி வா அதிக்கமிதுங் அஸக்குணெய்யோதி அத்தோ². ஸோ செ²த்வா ப³ந்த⁴னங் ஸப்³ப³ந்தி ஸப்³ப³ங் த³ஸவித⁴ங் ஸங்யோஜனங் சி²ந்தி³த்வா. வித்³த⁴ங்ஸெத்வா தயோ ப⁴வேதி திப⁴வூபக³ங் கம்மங் கம்மக்க²யகரஞாணேன வித்³த⁴ங்ஸெத்வா, அபா⁴வங் கத்வாதி அத்தோ². அனிவத்திக³மனங் மக்³க³ந்தி நிவத்தியா பவத்தியா படிபக்க²பூ⁴தங் நிப்³பா³னங் அனிவத்தீதி வுச்சதி, தங் அனிவத்திங் க³ச்ச²தி அனேனாதி அனிவத்திக³மனோ. தங் அனிவத்திக³மனங் அட்ட²ங்கி³கங் மக்³க³ங் தே³ஸேஸீதி அத்தோ². ‘‘த³ஸ்ஸேதீ’’திபி பாடோ², ஸோயேவத்தோ². தே³வமானுஸேதி தே³வமனுஸ்ஸானங், ஸாமிஅத்தே² உபயோக³வசனங் த³ட்ட²ப்³ப³ங்.
Tattha anomadassīti anupamadassano, amitadassano vā. Amitayasoti amitaparivāro, amitakitti vā. Tejassīti sīlasamādhipaññātejena samannāgato. Duratikkamoti duppadhaṃsiyo, aññena devena vā mārena vā kenaci vā atikkamituṃ asakkuṇeyyoti attho. Sochetvā bandhanaṃ sabbanti sabbaṃ dasavidhaṃ saṃyojanaṃ chinditvā. Viddhaṃsetvā tayo bhaveti tibhavūpagaṃ kammaṃ kammakkhayakarañāṇena viddhaṃsetvā, abhāvaṃ katvāti attho. Anivattigamanaṃ magganti nivattiyā pavattiyā paṭipakkhabhūtaṃ nibbānaṃ anivattīti vuccati, taṃ anivattiṃ gacchati anenāti anivattigamano. Taṃ anivattigamanaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ desesīti attho. ‘‘Dassetī’’tipi pāṭho, soyevattho. Devamānuseti devamanussānaṃ, sāmiatthe upayogavacanaṃ daṭṭhabbaṃ.
அஸங்கோ²போ⁴தி கோ²பே⁴துங் சாலேதுங் அஸக்குணெய்யோதி அக்கோ²பி⁴யோ. யதா² ஹி ஸமுத்³தோ³ சதுராஸீதியோஜனஸஹஸ்ஸக³ம்பீ⁴ரோ அனேகயோஜனஸஹஸ்ஸபூ⁴தாவாஸோ அக்கோ²பி⁴யோ, ஏவங் அக்கோ²பி⁴யோதி அத்தோ². ஆகாஸோவ அனந்தோதி யதா² பன ஆகாஸஸ்ஸ அந்தோ நத்தி², அத² கோ² அனந்தோ அப்பமெய்யோ அபாரோ, ஏவங் ப⁴க³வாபி பு³த்³த⁴கு³ணேஹி அனந்தோ அப்பமெய்யோ அபாரோ. ஸோதி ஸோ ப⁴க³வா. ஸாலராஜாவ பு²ல்லிதோதி ஸப்³ப³லக்க²ணானுப்³யஞ்ஜனஸமலங்கதஸரீரத்தா ஸுபு²ல்லிதஸாலராஜா விய ஸோப⁴தீதி அத்தோ². த³ஸ்ஸனேனபி தங் பு³த்³த⁴ந்தி தஸ்ஸ பு³த்³த⁴ஸ்ஸ த³ஸ்ஸனேனாபீதி அத்தோ². ஈதி³ஸேஸுபி ஸாமிவசனங் பயுஜ்ஜந்தி ஸத்³த³ஸத்த²விதூ³. தோஸிதாதி பரிதோஸிதா பீணிதா. ப்³யாஹரந்தந்தி ப்³யாஹரந்தஸ்ஸ, ஸாமிஅத்தே² உபயோக³வசனங். அமதந்தி நிப்³பா³னங். பாபுணந்தீதி அதி⁴க³ச்ச²ந்தி. தேதி யே தஸ்ஸ கி³ரங் த⁴ம்மதே³ஸனங் ஸுணந்தி, தே அமதங் பாபுணந்தீதி அத்தோ².
Asaṅkhobhoti khobhetuṃ cāletuṃ asakkuṇeyyoti akkhobhiyo. Yathā hi samuddo caturāsītiyojanasahassagambhīro anekayojanasahassabhūtāvāso akkhobhiyo, evaṃ akkhobhiyoti attho. Ākāsova anantoti yathā pana ākāsassa anto natthi, atha kho ananto appameyyo apāro, evaṃ bhagavāpi buddhaguṇehi ananto appameyyo apāro. Soti so bhagavā. Sālarājāva phullitoti sabbalakkhaṇānubyañjanasamalaṅkatasarīrattā suphullitasālarājā viya sobhatīti attho. Dassanenapi taṃ buddhanti tassa buddhassa dassanenāpīti attho. Īdisesupi sāmivacanaṃ payujjanti saddasatthavidū. Tositāti paritositā pīṇitā. Byāharantanti byāharantassa, sāmiatthe upayogavacanaṃ. Amatanti nibbānaṃ. Pāpuṇantīti adhigacchanti. Teti ye tassa giraṃ dhammadesanaṃ suṇanti, te amataṃ pāpuṇantīti attho.
ப⁴க³வா பன போ³தி⁴மூலே ஸத்தஸத்தாஹங் வீதினாமெத்வா ப்³ரஹ்முனா ஆயாசிதோ த⁴ம்மதே³ஸனாய பு³த்³த⁴சக்கு²னா லோகங் ஓலோகெந்தோ அத்தனா ஸஹ பப்³ப³ஜிதே திகோடிஸங்கே² ஜனே உபனிஸ்ஸயஸம்பன்னே தி³ஸ்வா – ‘‘கத்த² நு கோ² தே ஏதரஹி விஹரந்தீ’’தி உபதா⁴ரெந்தோ ஸுப⁴வதீனக³ரே ஸுத³ஸ்ஸனுய்யானே விஹரந்தே தி³ஸ்வா ஆகாஸேன க³ந்த்வா ஸுத³ஸ்ஸனுய்யானே ஓதரி. ஸோ தேஹி பரிவுதோ ஸதே³வமனுஸ்ஸாய பரிஸாய மஜ்ஜே² த⁴ம்மசக்கங் பவத்தேஸி. தத்த² கோடிஸதானங் பட²மாபி⁴ஸமயோ அஹோஸி. தேன வுத்தங் –
Bhagavā pana bodhimūle sattasattāhaṃ vītināmetvā brahmunā āyācito dhammadesanāya buddhacakkhunā lokaṃ olokento attanā saha pabbajite tikoṭisaṅkhe jane upanissayasampanne disvā – ‘‘kattha nu kho te etarahi viharantī’’ti upadhārento subhavatīnagare sudassanuyyāne viharante disvā ākāsena gantvā sudassanuyyāne otari. So tehi parivuto sadevamanussāya parisāya majjhe dhammacakkaṃ pavattesi. Tattha koṭisatānaṃ paṭhamābhisamayo ahosi. Tena vuttaṃ –
5.
5.
‘‘த⁴ம்மாபி⁴ஸமயோ தஸ்ஸ, இத்³தோ⁴ பீ²தோ ததா³ அஹு;
‘‘Dhammābhisamayo tassa, iddho phīto tadā ahu;
கோடிஸதானி அபி⁴ஸமிங்ஸு, பட²மே த⁴ம்மதே³ஸனே’’தி.
Koṭisatāni abhisamiṃsu, paṭhame dhammadesane’’ti.
தத்த² பீ²தோதி பா²திப்பத்தோ பா³ஹுஜஞ்ஞவஸேன. கோடிஸதானீதி கோடீனங் ஸதானி கோடிஸதானி. ‘‘கோடிஸதயோ’’திபி பாடோ², தஸ்ஸ ஸதகோடியோதி அத்தோ².
Tattha phītoti phātippatto bāhujaññavasena. Koṭisatānīti koṭīnaṃ satāni koṭisatāni. ‘‘Koṭisatayo’’tipi pāṭho, tassa satakoṭiyoti attho.
அதா²பரேன ஸமயேன ஓஸதீ⁴னக³ரத்³வாரே அஸனருக்க²மூலே யமகபாடிஹாரியங் கத்வா அஸுரேஹி து³ரபி⁴ப⁴வனே தாவதிங்ஸப⁴வனே பண்டு³கம்ப³லஸிலாயங் நிஸின்னோ தேமாஸங் அபி⁴த⁴ம்மவஸ்ஸங் வஸ்ஸாபயி. ததா³ அஸீதிதே³வதாகோடியோ அபி⁴ஸமிங்ஸு. தேன வுத்தங் –
Athāparena samayena osadhīnagaradvāre asanarukkhamūle yamakapāṭihāriyaṃ katvā asurehi durabhibhavane tāvatiṃsabhavane paṇḍukambalasilāyaṃ nisinno temāsaṃ abhidhammavassaṃ vassāpayi. Tadā asītidevatākoṭiyo abhisamiṃsu. Tena vuttaṃ –
6.
6.
‘‘ததோ பரங் அபி⁴ஸமயே, வஸ்ஸந்தே த⁴ம்மவுட்டி²யோ;
‘‘Tato paraṃ abhisamaye, vassante dhammavuṭṭhiyo;
அஸீதிகோடியோபி⁴ஸமிங்ஸு, து³தியே த⁴ம்மதே³ஸனே’’தி.
Asītikoṭiyobhisamiṃsu, dutiye dhammadesane’’ti.
தத்த² வஸ்ஸந்தேதி பு³த்³த⁴மஹாமேகே⁴ வஸ்ஸந்தே. த⁴ம்மவுட்டி²யோதி த⁴ம்மகதா²வஸ்ஸவுட்டி²யோ.
Tattha vassanteti buddhamahāmeghe vassante. Dhammavuṭṭhiyoti dhammakathāvassavuṭṭhiyo.
ததோ அபரேன ஸமயேன மங்க³லபஞ்ஹானித்³தே³ஸே அட்ட²ஸத்ததி கோடியோ அபி⁴ஸமிங்ஸு. ஸோ ததியோ அபி⁴ஸமயோ அஹோஸி. தேன வுத்தங் –
Tato aparena samayena maṅgalapañhāniddese aṭṭhasattati koṭiyo abhisamiṃsu. So tatiyo abhisamayo ahosi. Tena vuttaṃ –
7.
7.
‘‘ததோ பரம்பி வஸ்ஸந்தே, தப்பயந்தே ச பாணினங்;
‘‘Tato parampi vassante, tappayante ca pāṇinaṃ;
அட்ட²ஸத்ததிகோடீனங், ததியாபி⁴ஸமயோ அஹூ’’தி.
Aṭṭhasattatikoṭīnaṃ, tatiyābhisamayo ahū’’ti.
தத்த² வஸ்ஸந்தேதி த⁴ம்மகதா²ஸலிலதா⁴ரங் வஸ்ஸந்தே. தப்பயந்தேதி த⁴ம்மாமதவஸ்ஸேன தப்பயந்தே, தப்பனங் கரொந்தே ப⁴க³வதீதி அத்தோ².
Tattha vassanteti dhammakathāsaliladhāraṃ vassante. Tappayanteti dhammāmatavassena tappayante, tappanaṃ karonte bhagavatīti attho.
அனோமத³ஸ்ஸிஸ்ஸபி ப⁴க³வதோ தயோ ஸாவகஸன்னிபாதா அஹேஸுங். தத்த² ஸோரெய்யனக³ரே இஸித³த்தஸ்ஸ ரஞ்ஞோ த⁴ம்மே தே³ஸியமானே பஸீதி³த்வா ஏஹிபி⁴க்கு²பப்³ப³ஜ்ஜாய பப்³ப³ஜிதானங் அட்ட²ன்னங் அரஹந்தஸதஸஹஸ்ஸானங் மஜ்ஜே² பாதிமொக்க²ங் உத்³தி³ஸி. அயங் பட²மோ ஸன்னிபாதோ அஹோஸி. ராத⁴வதீனக³ரே ஸுந்த³ரிந்த⁴ரஸ்ஸ நாம ரஞ்ஞோ த⁴ம்மே தே³ஸியமானே ஏஹிபி⁴க்கு²பப்³ப³ஜ்ஜாய பப்³ப³ஜிதானங் ஸத்தன்னங் அரஹந்தஸதஸஹஸ்ஸானங் மஜ்ஜே² பாதிமொக்க²ங் உத்³தி³ஸி. அயங் து³தியோ ஸன்னிபாதோ அஹோஸி. புன ஸோரெய்யனக³ரேயேவ ஸோரெய்யரஞ்ஞா ஸஹ ஏஹிபி⁴க்கு²பப்³ப³ஜ்ஜாய பப்³ப³ஜிதானங் ச²ன்னங் அரஹந்தஸதஸஹஸ்ஸானங் மஜ்ஜே² பாதிமொக்க²ங் உத்³தி³ஸி. அயங் ததியோ ஸன்னிபாதோ அஹோஸி. தேன வுத்தங் –
Anomadassissapi bhagavato tayo sāvakasannipātā ahesuṃ. Tattha soreyyanagare isidattassa rañño dhamme desiyamāne pasīditvā ehibhikkhupabbajjāya pabbajitānaṃ aṭṭhannaṃ arahantasatasahassānaṃ majjhe pātimokkhaṃ uddisi. Ayaṃ paṭhamo sannipāto ahosi. Rādhavatīnagare sundarindharassa nāma rañño dhamme desiyamāne ehibhikkhupabbajjāya pabbajitānaṃ sattannaṃ arahantasatasahassānaṃ majjhe pātimokkhaṃ uddisi. Ayaṃ dutiyo sannipāto ahosi. Puna soreyyanagareyeva soreyyaraññā saha ehibhikkhupabbajjāya pabbajitānaṃ channaṃ arahantasatasahassānaṃ majjhe pātimokkhaṃ uddisi. Ayaṃ tatiyo sannipāto ahosi. Tena vuttaṃ –
8.
8.
‘‘ஸன்னிபாதா தயோ ஆஸுங், தஸ்ஸாபி ச மஹேஸினோ;
‘‘Sannipātā tayo āsuṃ, tassāpi ca mahesino;
அபி⁴ஞ்ஞாப³லப்பத்தானங், புப்பி²தானங் விமுத்தியா.
Abhiññābalappattānaṃ, pupphitānaṃ vimuttiyā.
9.
9.
‘‘அட்ட²ஸதஸஹஸ்ஸானங், ஸன்னிபாதோ ததா³ அஹு;
‘‘Aṭṭhasatasahassānaṃ, sannipāto tadā ahu;
பஹீனமத³மோஹானங், ஸந்தசித்தான தாதி³னங்.
Pahīnamadamohānaṃ, santacittāna tādinaṃ.
10.
10.
‘‘ஸத்தஸதஸஹஸ்ஸானங், து³தியோ ஆஸி ஸமாக³மோ;
‘‘Sattasatasahassānaṃ, dutiyo āsi samāgamo;
அனங்க³ணானங் விரஜானங், உபஸந்தான தாதி³னங்.
Anaṅgaṇānaṃ virajānaṃ, upasantāna tādinaṃ.
11.
11.
‘‘ச²ன்னங் ஸதஸஹஸ்ஸானங், ததியோ ஆஸி ஸமாக³மோ;
‘‘Channaṃ satasahassānaṃ, tatiyo āsi samāgamo;
அபி⁴ஞ்ஞாப³லப்பத்தானங், நிப்³பு³தானங் தபஸ்ஸின’’ந்தி.
Abhiññābalappattānaṃ, nibbutānaṃ tapassina’’nti.
தத்த² தஸ்ஸாபி ச மஹேஸினோதி தஸ்ஸ மஹேஸினோ அனோமத³ஸ்ஸிஸ்ஸாபி. ‘‘தஸ்ஸாபி த்³விபது³த்தமோ’’திபி பாடோ², தஸ்ஸபி த்³விபது³த்தமஸ்ஸாதி அத்தோ². லக்க²ணங் ஸத்³த³ஸத்த²தோ க³ஹேதப்³ப³ங். அபி⁴ஞ்ஞாப³லப்பத்தானந்தி அபி⁴ஞ்ஞானங் ப³லப்பத்தானங், சிண்ணவஸிதாய கி²ப்பனிஸந்திபா⁴வேன அபி⁴ஞ்ஞாஸு தி²ரபா⁴வப்பத்தானந்தி அத்தோ². புப்பி²தானந்தி ஸப்³ப³பா²லிபு²ல்லபா⁴வேன அதிவிய ஸோப⁴க்³க³ப்பத்தானங். விமுத்தியாதி அரஹத்தப²லவிமுத்தியா.
Tattha tassāpi ca mahesinoti tassa mahesino anomadassissāpi. ‘‘Tassāpi dvipaduttamo’’tipi pāṭho, tassapi dvipaduttamassāti attho. Lakkhaṇaṃ saddasatthato gahetabbaṃ. Abhiññābalappattānanti abhiññānaṃ balappattānaṃ, ciṇṇavasitāya khippanisantibhāvena abhiññāsu thirabhāvappattānanti attho. Pupphitānanti sabbaphāliphullabhāvena ativiya sobhaggappattānaṃ. Vimuttiyāti arahattaphalavimuttiyā.
அனங்க³ணானந்தி எத்த² அயங் அங்க³ண-ஸத்³தோ³ கத்த²சி கிலேஸேஸு தி³ஸ்ஸதி. யதா²ஹ – ‘‘தத்த² கதமானி தீணி அங்க³ணானி? ராகோ³ அங்க³ணங் தோ³ஸோ அங்க³ணங் மோஹோ அங்க³ண’’ந்தி (விப⁴॰ 924). ‘‘பாபகானங் கோ² ஏதங், ஆவுஸோ, அகுஸலானங் இச்சா²வசரானங் அதி⁴வசனங் யதி³த³ங் அங்க³ண’’ந்தி (ம॰ நி॰ 1.60). கத்த²சி கிஸ்மிஞ்சி மலே? யதா²ஹ – ‘‘தஸ்ஸேவ ரஜஸ்ஸ வா அங்க³ணஸ்ஸ வா பஹானாய வாயமதீ’’தி (ம॰ நி॰ 1.184). கத்த²சி ததா²ரூபே பூ⁴மிபா⁴கே³ ‘‘சேதியங்க³ணங் போ³தி⁴யங்க³ணங் ராஜங்க³ண’’ந்தி. இத⁴ பன கிலேஸேஸு த³ட்ட²ப்³போ³. தஸ்மா நிக்கிலேஸானந்தி அத்தோ² (ம॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.57). விரஜானந்தி தஸ்ஸேவ வேவசனங். தபஸ்ஸினந்தி கிலேஸக்க²யகரோ அரியமக்³க³ஸங்கா²தோ தபோ யேஸங் அத்தி² தே தபஸ்ஸினோ, தேஸங் தபஸ்ஸீனங், கீ²ணாஸவானந்தி அத்தோ².
Anaṅgaṇānanti ettha ayaṃ aṅgaṇa-saddo katthaci kilesesu dissati. Yathāha – ‘‘tattha katamāni tīṇi aṅgaṇāni? Rāgo aṅgaṇaṃ doso aṅgaṇaṃ moho aṅgaṇa’’nti (vibha. 924). ‘‘Pāpakānaṃ kho etaṃ, āvuso, akusalānaṃ icchāvacarānaṃ adhivacanaṃ yadidaṃ aṅgaṇa’’nti (ma. ni. 1.60). Katthaci kismiñci male? Yathāha – ‘‘tasseva rajassa vā aṅgaṇassa vā pahānāya vāyamatī’’ti (ma. ni. 1.184). Katthaci tathārūpe bhūmibhāge ‘‘cetiyaṅgaṇaṃ bodhiyaṅgaṇaṃ rājaṅgaṇa’’nti. Idha pana kilesesu daṭṭhabbo. Tasmā nikkilesānanti attho (ma. ni. aṭṭha. 1.57). Virajānanti tasseva vevacanaṃ. Tapassinanti kilesakkhayakaro ariyamaggasaṅkhāto tapo yesaṃ atthi te tapassino, tesaṃ tapassīnaṃ, khīṇāsavānanti attho.
ததா³ அம்ஹாகங் போ³தி⁴ஸத்தோ ஏகோ மஹேஸக்கோ² யக்க²ஸேனாபதி அஹோஸி மஹித்³தி⁴கோ மஹானுபா⁴வோ அனேககோடிஸதஸஹஸ்ஸானங் யக்கா²னங் அதி⁴பதி. ஸோ ‘‘பு³த்³தோ⁴ லோகே உப்பன்னோ’’தி ஸுத்வா ஆக³ந்த்வா பரமருசிரத³ஸ்ஸனங் ஸத்தரதனமயங் அபி⁴ருசிரரஜனிகரமண்ட³லஸதி³ஸங் மண்ட³பங் நிம்மினித்வா தத்த² ஸத்தாஹங் மஹாதா³னங் பு³த்³த⁴ப்பமுக²ஸ்ஸ ஸங்க⁴ஸ்ஸ அதா³ஸி. அத² நங் ப⁴க³வா ப⁴த்தானுமோத³னஸமயே ‘‘அனாக³தே கப்பஸதஸஹஸ்ஸாதி⁴கே ஏகஸ்மிங் அஸங்க்²யெய்யே அதிக்கந்தே கோ³தமோ நாம பு³த்³தோ⁴ ப⁴விஸ்ஸதீ’’தி ப்³யாகாஸி. தேன வுத்தங் –
Tadā amhākaṃ bodhisatto eko mahesakkho yakkhasenāpati ahosi mahiddhiko mahānubhāvo anekakoṭisatasahassānaṃ yakkhānaṃ adhipati. So ‘‘buddho loke uppanno’’ti sutvā āgantvā paramaruciradassanaṃ sattaratanamayaṃ abhirucirarajanikaramaṇḍalasadisaṃ maṇḍapaṃ nimminitvā tattha sattāhaṃ mahādānaṃ buddhappamukhassa saṅghassa adāsi. Atha naṃ bhagavā bhattānumodanasamaye ‘‘anāgate kappasatasahassādhike ekasmiṃ asaṅkhyeyye atikkante gotamo nāma buddho bhavissatī’’ti byākāsi. Tena vuttaṃ –
12.
12.
‘‘அஹங் தேன ஸமயேன, யக்கோ² ஆஸிங் மஹித்³தி⁴கோ;
‘‘Ahaṃ tena samayena, yakkho āsiṃ mahiddhiko;
நேகானங் யக்க²கோடீனங், வஸவத்திம்ஹி இஸ்ஸரோ.
Nekānaṃ yakkhakoṭīnaṃ, vasavattimhi issaro.
13.
13.
‘‘ததா³பி தங் பு³த்³த⁴வரங், உபக³ந்த்வா மஹேஸினங்;
‘‘Tadāpi taṃ buddhavaraṃ, upagantvā mahesinaṃ;
அன்னபானேன தப்பேஸிங், ஸஸங்க⁴ங் லோகனாயகங்.
Annapānena tappesiṃ, sasaṅghaṃ lokanāyakaṃ.
14.
14.
‘‘ஸோபி மங் ததா³ ப்³யாகாஸி, விஸுத்³த⁴னயனோ முனி;
‘‘Sopi maṃ tadā byākāsi, visuddhanayano muni;
அபரிமெய்யிதோ கப்பே, அயங் பு³த்³தோ⁴ ப⁴விஸ்ஸதி.
Aparimeyyito kappe, ayaṃ buddho bhavissati.
15.
15.
‘‘பதா⁴னங் பத³ஹித்வான…பே॰… ஹெஸ்ஸாம ஸம்முகா² இமங்.
‘‘Padhānaṃ padahitvāna…pe… hessāma sammukhā imaṃ.
16.
16.
‘‘தஸ்ஸாபி வசனங் ஸுத்வா, ஹட்டோ² ஸங்விக்³க³மானஸோ;
‘‘Tassāpi vacanaṃ sutvā, haṭṭho saṃviggamānaso;
உத்தரிங் வதமதி⁴ட்டா²ஸிங், த³ஸபாரமிபூரியா’’தி.
Uttariṃ vatamadhiṭṭhāsiṃ, dasapāramipūriyā’’ti.
தத்த² உத்தரிங் வதமதி⁴ட்டா²ஸிந்தி பாரமிபூரணத்தா²ய பி⁴ய்யோபி த³ள்ஹதரங் பரக்கமமகாஸீதி அத்தோ².
Tattha uttariṃ vatamadhiṭṭhāsinti pāramipūraṇatthāya bhiyyopi daḷhataraṃ parakkamamakāsīti attho.
தஸ்ஸ பன அனோமத³ஸ்ஸிஸ்ஸ ப⁴க³வதோ சந்த³வதீ நாம நக³ரங் அஹோஸி, யஸவா நாம ராஜா பிதா, யஸோத⁴ரா நாம மாதா, நிஸபோ⁴ ச அனோமோ ச த்³வே அக்³க³ஸாவகா, வருணோ நாமுபட்டா²கோ, ஸுந்த³ரீ ச ஸுமனா ச த்³வே அக்³க³ஸாவிகா, அஜ்ஜுனருக்கோ² போ³தி⁴, ஸரீரங் அட்ட²பண்ணாஸஹத்து²ப்³பே³த⁴ங் அஹோஸி, வஸ்ஸஸதஸஹஸ்ஸங் ஆயு, ஸிரிமா நாம அக்³க³மஹேஸீ, உபவாணோ நாமஸ்ஸ புத்தோ, த³ஸவஸ்ஸஸஹஸ்ஸானி அகா³ரங் அஜ்ஜா²வஸி. ஸோ ஸிவிகாயானேன நிக்க²மி. ஸிவிகாயானேன க³மனங் பன ஸோபி⁴தபு³த்³த⁴வங்ஸவண்ணனாய பாஸாத³க³மனே வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³ப³ங். த⁴ம்மகோ நாம ராஜா உபட்டா²கோ. த⁴ம்மாராமே கிர ப⁴க³வா விஹாஸீதி. தேன வுத்தங் –
Tassa pana anomadassissa bhagavato candavatī nāma nagaraṃ ahosi, yasavā nāma rājā pitā, yasodharā nāma mātā, nisabho ca anomo ca dve aggasāvakā, varuṇo nāmupaṭṭhāko, sundarī ca sumanā ca dve aggasāvikā, ajjunarukkho bodhi, sarīraṃ aṭṭhapaṇṇāsahatthubbedhaṃ ahosi, vassasatasahassaṃ āyu, sirimā nāma aggamahesī, upavāṇo nāmassa putto, dasavassasahassāni agāraṃ ajjhāvasi. So sivikāyānena nikkhami. Sivikāyānena gamanaṃ pana sobhitabuddhavaṃsavaṇṇanāya pāsādagamane vuttanayeneva veditabbaṃ. Dhammako nāma rājā upaṭṭhāko. Dhammārāme kira bhagavā vihāsīti. Tena vuttaṃ –
17.
17.
‘‘நக³ரங் சந்த³வதீ நாம, யஸவா நாம க²த்தியோ;
‘‘Nagaraṃ candavatī nāma, yasavā nāma khattiyo;
மாதா யஸோத⁴ரா நாம, அனோமத³ஸ்ஸிஸ்ஸ ஸத்து²னோ.
Mātā yasodharā nāma, anomadassissa satthuno.
22.
22.
‘‘நிஸபோ⁴ ச அனோமோ ச, அஹேஸுங் அக்³க³ஸாவகா;
‘‘Nisabho ca anomo ca, ahesuṃ aggasāvakā;
வருணோ நாமுபட்டா²கோ, அனோமத³ஸ்ஸிஸ்ஸ ஸத்து²னோ.
Varuṇo nāmupaṭṭhāko, anomadassissa satthuno.
23.
23.
‘‘ஸுந்த³ரீ ச ஸுமனா ச, அஹேஸுங் அக்³க³ஸாவிகா;
‘‘Sundarī ca sumanā ca, ahesuṃ aggasāvikā;
போ³தி⁴ தஸ்ஸ ப⁴க³வதோ, அஜ்ஜுனோதி பவுச்சதி.
Bodhi tassa bhagavato, ajjunoti pavuccati.
25.
25.
‘‘அட்ட²பண்ணாஸரதனங், அச்சுக்³க³தோ மஹாமுனி;
‘‘Aṭṭhapaṇṇāsaratanaṃ, accuggato mahāmuni;
பபா⁴ நித்³தா⁴வதீ தஸ்ஸ, ஸதரங்ஸீவ உக்³க³தோ.
Pabhā niddhāvatī tassa, sataraṃsīva uggato.
26.
26.
‘‘வஸ்ஸஸதஸஹஸ்ஸானி, ஆயு விஜ்ஜதி தாவதே³;
‘‘Vassasatasahassāni, āyu vijjati tāvade;
தாவதா திட்ட²மானோ ஸோ, தாரேஸி ஜனதங் ப³ஹுங்.
Tāvatā tiṭṭhamāno so, tāresi janataṃ bahuṃ.
27.
27.
‘‘ஸுபுப்பி²தங் பாவசனங், அரஹந்தேஹி தாதி³ஹி;
‘‘Supupphitaṃ pāvacanaṃ, arahantehi tādihi;
வீதராகே³ஹி விமலேஹி, ஸோபி⁴த்த² ஜினஸாஸனங்.
Vītarāgehi vimalehi, sobhittha jinasāsanaṃ.
28.
28.
‘‘ஸோ ச ஸத்தா² அமிதயஸோ, யுகா³னி தானி அதுலியானி;
‘‘So ca satthā amitayaso, yugāni tāni atuliyāni;
ஸப்³ப³ங் தமந்தரஹிதங், நனு ரித்தா ஸப்³ப³ஸங்கா²ரா’’தி.
Sabbaṃ tamantarahitaṃ, nanu rittā sabbasaṅkhārā’’ti.
தத்த² பபா⁴ நித்³தா⁴வதீதி தஸ்ஸ ஸரீரதோ பபா⁴ நிக்க²மதி. ஸரீரப்பபா⁴ பனஸ்ஸ நிச்சகாலங் த்³வாத³ஸயோஜனப்பமாணங் பதே³ஸங் ப²ரித்வா திட்ட²தி. யுகா³னி தானீதி அக்³க³ஸாவகயுகா³தீ³னி யுக³ளானி. ஸப்³ப³ங் தமந்தரஹிதந்தி வுத்தப்பகாரங் ஸப்³ப³ம்பி அனிச்சமுக²ங் பவிட்ட²ங் வினட்ட²ந்தி அத்தோ². ‘‘நனு ரித்தகமேவ ஸங்கா²ரா’’திபி பாடோ², தஸ்ஸ நனு ரித்தகா துச்ச²காயேவ ஸப்³பே³ ஸங்கா²ராதி அத்தோ². ம-காரோ பத³ஸந்தி⁴கரோ. ஸேஸகா³தா²ஸு ஸப்³ப³த்த² உத்தானமேவாதி.
Tattha pabhā niddhāvatīti tassa sarīrato pabhā nikkhamati. Sarīrappabhā panassa niccakālaṃ dvādasayojanappamāṇaṃ padesaṃ pharitvā tiṭṭhati. Yugāni tānīti aggasāvakayugādīni yugaḷāni. Sabbaṃtamantarahitanti vuttappakāraṃ sabbampi aniccamukhaṃ paviṭṭhaṃ vinaṭṭhanti attho. ‘‘Nanu rittakameva saṅkhārā’’tipi pāṭho, tassa nanu rittakā tucchakāyeva sabbe saṅkhārāti attho. Ma-kāro padasandhikaro. Sesagāthāsu sabbattha uttānamevāti.
இமஸ்ஸ பன அனோமத³ஸ்ஸிஸ்ஸ ப⁴க³வதோ ஸந்திகே ஸாரிபுத்தோ ச மஹாமொக்³க³ல்லானோ சாதி இமே த்³வே அக்³க³ஸாவகா அக்³க³ஸாவகபா⁴வத்தா²ய பணிதா⁴னமகங்ஸு. இமேஸங் பன தே²ரானங் வத்து² செத்த² கதே²தப்³ப³ங். மயா க³ந்த²வித்தா²ரப⁴யேன ந உத்³த⁴டந்தி.
Imassa pana anomadassissa bhagavato santike sāriputto ca mahāmoggallāno cāti ime dve aggasāvakā aggasāvakabhāvatthāya paṇidhānamakaṃsu. Imesaṃ pana therānaṃ vatthu cettha kathetabbaṃ. Mayā ganthavitthārabhayena na uddhaṭanti.
அனோமத³ஸ்ஸீபு³த்³த⁴வங்ஸவண்ணனா நிட்டி²தா.
Anomadassībuddhavaṃsavaṇṇanā niṭṭhitā.
நிட்டி²தோ ஸத்தமோ பு³த்³த⁴வங்ஸோ.
Niṭṭhito sattamo buddhavaṃso.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / பு³த்³த⁴வங்ஸபாளி • Buddhavaṃsapāḷi / 9. அனோமத³ஸ்ஸீபு³த்³த⁴வங்ஸோ • 9. Anomadassībuddhavaṃso