Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
ਅਨੁਪਜ੍ਝਾਯਕਾਦਿવਤ੍ਥੁਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
Anupajjhāyakādivatthukathāvaṇṇanā
੧੧੭. ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਅਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਇਧੇવ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ। ਉਪਜ੍ਝਂ ਅਗ੍ਗਾਹਾਪੇਤ੍વਾਤਿ ‘‘ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਹੋਹੀ’’ਤਿ ਏવਂ ਉਪਜ੍ਝਂ ਅਗ੍ਗਾਹਾਪੇਤ੍વਾ। ਕਮ੍ਮવਾਚਾਯ ਪਨ ਉਪਜ੍ਝਾਯਕਿਤ੍ਤਨਂ ਕਤਂਯੇવਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਅਞ੍ਞਥਾ ‘‘ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਨ ਪਰਾਮਸਤੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਕਮ੍ਮવਿਪਤ੍ਤਿਸਮ੍ਭવਤੋ ਕਮ੍ਮਂ ਕੁਪ੍ਪੇਯ੍ਯ, ਤੇਨੇવ ‘‘ਉਪਜ੍ਝਾਯਂ ਅਕਿਤ੍ਤੇਤ੍વਾ’’ਤਿ ਅવਤ੍વਾ ‘‘ਉਪਜ੍ਝਂ ਅਗ੍ਗਾਹਾਪੇਤ੍વਾ’’ਇਚ੍ਚੇવ વੁਤ੍ਤਂ। ਯਥਾ ਚ ਅਪਰਿਪੁਣ੍ਣਪਤ੍ਤਚੀવਰਸ੍ਸ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦਨਕਾਲੇ ਕਮ੍ਮવਾਚਾਯ ‘‘ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਚੀવਰ’’ਨ੍ਤਿ ਅਸਨ੍ਤવਤ੍ਥੁਂ ਕਿਤ੍ਤੇਤ੍વਾ ਕਮ੍ਮવਾਚਾਯ ਕਤਾਯਪਿ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ ਰੁਹਤਿ, ਏવਂ ‘‘ਅਯਂ ਬੁਦ੍ਧਰਕ੍ਖਿਤੋ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਧਮ੍ਮਰਕ੍ਖਿਤਸ੍ਸ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਪੇਕ੍ਖੋ’’ਤਿ ਅਸਨ੍ਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਕਿਤ੍ਤੇਤ੍વਾ ਕੇવਲਂ ਸਨ੍ਤਪਦਨੀਹਾਰੇਨ ਕਮ੍ਮવਾਚਾਯ ਕਤਾਯ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ ਰੁਹਤਿਯੇવਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਤੇਨੇવਾਹ ‘‘ਕਮ੍ਮਂ ਪਨ ਨ ਕੁਪ੍ਪਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਨੁਪਜ੍ਝਾਯਕੋ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬੋ, ਯੋ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਤਕਮੇવ વਤ੍વਾ ‘‘ਸੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਅવੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਕਮ੍ਮવਿਪਤ੍ਤਿਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਚ ਅਸਮ੍ਭવਤੋ ‘‘ਤਂ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ‘‘ਪਞ੍ਚવਗ੍ਗਕਰਣਞ੍ਚੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਕਮ੍ਮਂ ਪਣ੍ਡਕਪਞ੍ਚਮੋ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਅਕਮ੍ਮਂ ਨ ਚ ਕਰਣੀਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿવਚਨਤੋ (ਮਹਾવ॰ ੩੯੦) ਪਣ੍ਡਕਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਉਭਤੋਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕਪਰਿਯਨ੍ਤਾਨਂ ਗਣਪੂਰਕਭਾવੇਯੇવ ਕਮ੍ਮਂ ਕੁਪ੍ਪਤਿ, ਨ ਅਞ੍ਞਥਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਭਤੋਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕੁਪਜ੍ਝਾਯਪਰਿਯੋਸਾਨੇਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ’’ਤਿ।
117.Sikkhāpadaṃapaññattaṃ hotīti idheva paññattaṃ sikkhāpadaṃ sandhāya vuttaṃ. Upajjhaṃ aggāhāpetvāti ‘‘upajjhāyo me, bhante, hohī’’ti evaṃ upajjhaṃ aggāhāpetvā. Kammavācāya pana upajjhāyakittanaṃ kataṃyevāti daṭṭhabbaṃ. Aññathā ‘‘puggalaṃ na parāmasatī’’ti vuttakammavipattisambhavato kammaṃ kuppeyya, teneva ‘‘upajjhāyaṃ akittetvā’’ti avatvā ‘‘upajjhaṃ aggāhāpetvā’’icceva vuttaṃ. Yathā ca aparipuṇṇapattacīvarassa upasampādanakāle kammavācāya ‘‘paripuṇṇassa pattacīvara’’nti asantavatthuṃ kittetvā kammavācāya katāyapi upasampadā ruhati, evaṃ ‘‘ayaṃ buddharakkhito āyasmato dhammarakkhitassa upasampadāpekkho’’ti asantaṃ puggalaṃ kittetvā kevalaṃ santapadanīhārena kammavācāya katāya upasampadā ruhatiyevāti daṭṭhabbaṃ. Tenevāha ‘‘kammaṃ pana na kuppatī’’ti. ‘‘Na, bhikkhave, anupajjhāyako upasampādetabbo, yo upasampādeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti ettakameva vatvā ‘‘so ca puggalo anupasampanno’’ti avuttattā kammavipattilakkhaṇassa ca asambhavato ‘‘taṃ na gahetabba’’nti vuttaṃ. ‘‘Pañcavaggakaraṇañce, bhikkhave, kammaṃ paṇḍakapañcamo kammaṃ kareyya, akammaṃ na ca karaṇīya’’ntiādivacanato (mahāva. 390) paṇḍakādīnampi ubhatobyañjanakapariyantānaṃ gaṇapūrakabhāveyeva kammaṃ kuppati, na aññathāti āha ‘‘ubhatobyañjanakupajjhāyapariyosānesupi eseva nayo’’ti.
ਅਨੁਪਜ੍ਝਾਯਕਾਦਿવਤ੍ਥੁਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Anupajjhāyakādivatthukathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Mahāvaggapāḷi / ੫੫. ਅਨੁਪਜ੍ਝਾਯਕਾਦਿવਤ੍ਥੂਨਿ • 55. Anupajjhāyakādivatthūni
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ਅਨੁਪਜ੍ਝਾਯਕਾਦਿવਤ੍ਥੁਕਥਾ • Anupajjhāyakādivatthukathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ਅਨੁਪਜ੍ਝਾਯਕਾਦਿવਤ੍ਥੁਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Anupajjhāyakādivatthukathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ਅਨੁਪਜ੍ਝਾਯਕਾਦਿવਤ੍ਥੁਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Anupajjhāyakādivatthukathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ੫੫. ਅਨੁਪਜ੍ਝਾਯਕਾਦਿવਤ੍ਥੁਕਥਾ • 55. Anupajjhāyakādivatthukathā